Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Ο Κυριάκος Κωνσταντή Χατζησωτήρη γεννήθηκε το 1918 στην Κώμη Κεπήρ – το 1974 ήταν μόλις 56 χρονών – ένας αγρότης με τρία παιδιά… Κατ' ακρίβεια ήταν θείος της Χριστίνας Παύλου Σολωμή Πατσιά – η Χριστίνα μου εξήγησε όταν την ρώτησα:
«Είχε 3 παιδιά, 1 κόρη (τη Σαλώμη) και 2 γιους (τον Τάκη και τον Κωστάκη). Η γυναίκα του ονομαζόταν Μαρία και ήταν πρώτη ξαδέλφη της μητέρας μου. Ο Κυριάκος ήταν αδελφός του θείου μου Αντώνη Κωνσταντή Χατζησωτήρη (ήταν αγνοούμενος και τον βρήκαμε στην ομάδα της Απελάνδρου και θάφτηκε στις 18 Απριλίου 2008). Η γυναίκα του ήταν αδελφή της μητέρας μου. Ήταν αγρότης, όπως όλοι στην Κώμη Κεπήρ. Η κόρη του έφυγε για την Αγγλία μετά το 1974 και τώρα ζει μερικούς μήνες εκεί και μερικούς μήνες εδώ. Οι γιοι του ζουν στην Αγγλία.»
Ο Κυριάκος φρόντιζε τη δουλειά του και περίμενε να δει τι θα συνέβαινε όταν μια μέρα, στις 22 Σεπτεμβρίου 1974, ένας Τουρκοκύπριος από το χωριό του, ένας συγχωριανός του πέρασε από το σπίτι του. Αυτός ο Τουρκοκύπριος πήγε στο σπίτι του Κυριάκου για να κλέψει τη τσιακκιλομηχανή του.
Ο Κυριάκος διαμαρτυρήθηκε:
«Μην την πάρεις, πλήρωσα για αυτή τη τσιακκιλομηχανή» είπε στο συγχωριανό του.
Όμως ο Τουρκοκύπριος δεν σταμάτησε…
«Αν δεν την φέρεις πίσω θα πάω και θα κάνω παράπονο στην αστυνομία» είπε ο Κυριάκος.
Ίσως να μην κατάφερε ποτέ να πάει για να κάνει παράπονο στην αστυνομία αφού εκείνη τη μέρα ορισμένοι Τουρκοκύπριοι από το χωριό του, που «κανόνιζαν τις δουλειές» σαν «καουμπόηδες» τότε στο χωριό, ήρθαν στο σπίτι του και τον πήραν. Έγινε «αγνοούμενος»…
Είχα μάθει ότι τα οστά του αναγνωρίστηκαν από την αγαπητή μου φίλη Χριστίνα Παύλου Σολωμή Πατσιά.
Τα οστά του βρέθηκαν σε ένα πηγάδι στα Λειβάδια – κοντά στην Κώμη Κεπήρ…
Κατ' ακρίβεια ήταν ένα πηγάδι που είχαμε δείξει μαζί με τους αναγνώστες μου στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων…
Πρώτα ήταν ένας αναγνώστης από τη Γαλάτεια που μου είχε δείξει αυτό το πηγάδι και μου είχε πει την ιστορία. Υπήρχαν φήμες στην περιοχή ότι ένας ιερέας είχε θαφτεί σε αυτό το πηγάδι. Δεν γνωρίζαμε τότε ότι δεν ήταν ιερέας αλλά ο Κυριάκος Κωνσταντή Χατζησωτήρη που είχε σκοτωθεί και θαφτεί εκεί...
Το πηγάδι ήταν ανάμεσα σε αμπέλια… Κοντά υπήρχαν κάποιες συκιές… Και μια πολύ ξεχωριστή αχλαδιά με πολύ μικρά αλλά πολύ εύγευστα αχλάδια…
Είχα πάει εκεί με ένα άλλο αναγνώστη από την Γαλάτεια και αυτός επίσης μου είχε δείξει την ίδια περιοχή…
Είχα πάει μαζί με τους Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων δύο ή τρεις φορές για να τους δείξω την περιοχή αυτή και να τους πω αυτά που είχα ακούσει από δύο διαφορετικούς αναγνώστες από το χωριό Γαλάτεια… Αυτό ήταν πριν από 5 χρόνια, δηλαδή το 2010…
Μετά από μερικά χρόνια όταν ξεκίνησαν οι εκσκαφές στο χωράφι με τα αμπέλια, μια από τις Τουρκοκύπριες αναγνώστριες μου που δεν γνώριζα, μου τηλεφώνησε – μου είπε ότι ένας από τους στενούς της συγγενείς γνώριζε την ακριβή θέση του πηγαδιού – το πηγάδι είχε κλειστεί από εκείνο τον καιρό έτσι όταν έβλεπες το χωράφι έβλεπες μόνο αμπέλια, κανένα πηγάδι… Φοβόταν αλλά βρήκε το κουράγιο να μου τηλεφωνήσει και να μου πει ότι ήθελε να βοηθήσει… Συμφωνήσαμε ότι ένα άτομο από την ομάδα των αρχαιολόγων θα την επισκεπτόταν και θα της
ζητούσε νερό, έτσι θα είχε πρόφαση να πάρει το στενό της συγγενή στο χωράφι για να πάρουν νερό στους αρχαιολόγους. Τηλεφώνησα στην Arzu, μια από τις αρχαιολόγους, για να τη ρωτήσω αν μπορούσε να πάει και να επισκεφτεί το σπίτι της αναγνώστριας μου και να ζητήσει νερό και η Arzu το έκανε πρόθυμα – στο τέλος τα πράγματα ήρθαν θετικά και η αναγνώστρια μου πήγε στο χωράφι με το στενό της συγγενή και είπε στο συγγενή «Κοίτα πόσο σκληρά εργάζονται σε αυτό τον καυτό ήλιο, ψάχνοντας το πηγάδι! Πρέπει να τους βοηθήσουμε…» και ο συγγενής
έδειξε την ακριβή θέση του πηγαδιού… Ο συγγενής της δεν είχε καμία ανάμειξη με τη δολοφονία του Κυριάκου αλλά είχε δει που τον είχαν θάψει…
Τελικά στη διάρκεια των εκσκαφών βρέθηκαν οστά… Ακόμα δεν γνωρίζουμε σε ποιους ανήκουν τα οστά και πρέπει να περιμένουμε για την ταυτοποίηση με DNA για να μάθουμε… Και τελικά έμαθα από τη Χριστίνα ποιος ήταν: Ο θείος της που είχε σκοτωθεί για μια τσιακκιλομηχανή…
Είναι σπάνιο να μαθαίνω ποιος βρέθηκε στις περιοχές που είχαμε δείξει στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων με τους αναγνώστες μου και με μάρτυρες διότι κανένας δεν με ενημερώνει για την αναγνώριση των οστών. Μόνο αν είχα βρει μέσω των δικών μου ερευνών ποιος μπορεί να είχε θαφτεί εκεί και αν προσπαθούσα να το παρακολουθήσω ίσως να ήξερα έτσι ώστε να πάω και να επισκεφτώ τους συγγενείς και να πάω στην κηδεία… Τις περισσότερες φορές, οι συγγενείς των «αγνοουμένων» που είχα βοηθήσει να βρεθούν τα οστά με
ενημερώνουν για τα αποτελέσματα της ταυτοποίησης με DNA και με προσκαλούν να πάω στην κηδεία… Θα ήμουν ευγνώμων, αφού και εγώ θα έκλεινα ένα κεφάλαιο με το να παραστώ στην κηδεία – θα μου έφερνε χαλάρωση μετά την σκληρή δουλειά για να βρω τα οστά ενός «αγνοουμένου» όταν πραγματικά πάω και παρακολουθήσω την κηδεία και είμαι παρούσα όταν όλοι λέμε τον τελευταίο αποχαιρετισμό σε εκείνο το άτομο που παρέμεινε στον πάτο του πηγαδιού ή σε ένα χαντάκι ή σε ένα χωράφι διασκορπισμένος ή πάνω σε ένα λόφο για 40 ή 50 χρόνια και τώρα
τελικά τους θάβουμε κατάλληλα… Κατά καιρούς ρωτούσα τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων για αυτό ή εκείνο τον τόπο ταφής που είχαμε δείξει και όπου είχαν βρεθεί οστά για να δω αν έχει ολοκληρωθεί η ταυτοποίηση με DNA και πότε θα γίνονταν οι κηδείες – κάποτε μάθαινα και κάποτε όχι…
Ένα περιστατικό που με λύπησε πολύ ήταν η ιστορία του κρανίου – ένας από τους αναγνώστες μου μου είχε δώσει ένα κρανίο για να το δώσω στην Κυπριακή Επιτροπή Αγνοουμένων – είχε βρει αυτό το κρανίο ενός «αγνοουμένου» ενώ κυνηγούσε και το κράτησε στο σπίτι… Μετά από τόσα άρθρα κάθε μέρα, ο αναγνώστης αυτός είχε «ευαισθητοποιηθεί» και τόλμησε να μου τηλεφωνήσει και να επιστρέψει το κρανίο που είχε κρατήσει στο σπίτι του για τόσα πολλά χρόνια. Την ίδια μέρα που πήρα το κρανίο, τον πήρα στην περιοχή στον Κουτσοβέντη για να μας
δείξει που μπορεί να το είχε βρει ενώ κυνηγούσε πριν από πολλά χρόνια. Έδειξε περίπου τον πιθανό τόπο ταφής σε εμένα και τους αρχαιολόγους. Την ίδια μέρα είχα δώσει το κρανίο στην Επιτροπή για ανάλυση DNA…
Το κρανίο είχε μεγάλη επίδραση πάνω μου: Ήταν ένα νεαρό άτομο, «αγνοούμενος» που είχε πυροβοληθεί στο μάτι… Μέρος του κρανίου είχε καταστραφεί από σφαίρα που διαπέρασε το κεφάλι… Όμως τα δόντια του – ήταν απίστευτο πόσο όμορφα δόντια είχε… Δεν υπήρχαν σφραγίσματα, γδαρσίματα, όλα άσπρα και αστραφτερά και ακέραια… Τα δόντια του ήταν τέλεια, δείχνοντας μου πόσο νεαρός ήταν… Ήθελα πάρα πολύ να μάθω μετά την ανάλυση DNA ποιος ήταν αυτός ο νεαρός «αγνοούμενος», έχοντας κρατήσει το κρανίο του στα χέρια μου…
Φυσικά κανένας δεν μου είπε – έμαθα τυχαία ποιος ήταν δύο βδομάδες μετά την κηδεία του… Ήταν ένας πολύ νεαρός άντρας, 23 χρονών, παντρεμένος – ήταν από το χωριό Αλάμπρα… Ζήτησα από την ψυχολόγο της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Katy Mangerdjian να δει αν η οικογένεια θα δεχόταν να με δει… Μετά από μερικούς μήνες πήρα ένα σημείωμα από την Katy ότι η γυναίκα του θα με συναντούσε αν πήγαινα να την επισκεφτώ στην Αλάμπρα… Θέλω πάρα πολύ να το κάνω αυτό τις ερχόμενες βδομάδες… Η καρδιά μου ακόμα κρατά εκείνο το κρανίο που
κράτησα στα χέρια μου και θα πω επίσης στον αναγνώστη μου που μου είχε δώσει το κρανίο ότι τελικά βρήκαμε ποιο ήταν αυτό το άτομο… Και αυτός θα εκτιμήσει την πληροφορία αυτή… Με αυτό τον τρόπο, θα δώσουμε ένα όνομα, ένα πρόσωπο, μια ιστορία, σε ένα «άγνωστο» κρανίο που είχε βρει στις πλαγιές του Κουτσοβέντη μια μέρα ενώ κυνηγούσε…
Και φυσικά το Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2015 θα πάω στη Λάρνακα για να παραστώ στην κηδεία του Κυριάκου Κωνσταντή Χατζησωτήρη και να συναντήσω τα παιδιά του… Θα πάμε μαζί με την φίλη μου τη Χριστίνα… Θα πω επίσης στους αναγνώστες μου από τη Γαλάτεια και στην αναγνώστρια μου από ένα άλλο χωριό στην περιοχή ποιο ήταν αυτό το άτομο που βοήθησαν να βρεθούν τα οστά του… Και αυτοί θα εκτιμήσουν τις πληροφορίες αυτές…
Ευχαριστώ όλους τους αναγνώστες μου που βοηθούν σε αυτή τη διαδικασία με τις πληροφορίες που δίνουν… Μακάρι όλοι που έχουμε βρει με τη βοήθεια τους να αναπαύονται εν ειρήνη και μακάρι να εργαστούμε περισσότερο για να βρούμε αν είναι δυνατόν όλους τους άλλους που ακόμα περιμένουν θαμμένοι κάτω από ένα δρόμο, στον πάτο ενός πηγαδιού, στην κορυφή ενός λόφου, σε ένα χωράφι…
POLITIS – 1.2.2015
No comments:
Post a Comment