A possible burial site in Livadia…

A possible burial site in Livadia…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

We are on the road again on the 18th of August 2016, Thursday morning…
This time we are going to Karpaz…
We are going together with Xenophon Kallis, the Assistant to the Greek Cypriot Member of the Cyprus Missing Persons' Committee and Halil Sayin, one of the investigators of the Cyprus Missing Persons' Committee.
First we go to pick up our witness and then we go to Livadia (Sazlikeuy as it is called by Turkish Cypriots now) in Karpaz.
A few months ago, on the 28th of June 2016 Tuesday, we had come to Karpaz again.
One of my readers had informed us that he knew of a possible burial site in Livadia months ago and I had arranged for the Assistant of the Turkish Cypriot Member of CMP, Murat Soysal to go and meet him.
He had shown a field where a Greek Cypriot "missing person" had been buried in Livadia…
They had started digging but after some time had stopped so that is why he would call me to ask the reason why.
That is why we had gone to Karpaz on the 28th of June with the officials of the CMP to look at the field…
We had taken a witness and had gone to a field outside Livadia…
Our witness would tell us the story:
One night he was on duty at a military post not far from this field.
This was 1974…
Then some Turkish Cypriots whom he knew had come to his military post and told him, "You will hear some gun shots so don't panic… We are going to send the papaz of Davlos and Andrikko to their village…"
He had in fact heard gun shots after a little while…
On the next day, one of his superiors would tell our witness to take a tractor and go and plough the field outside Livadia…
According to our witness, in a well, they had buried the priest of Davlos and maybe another "missing" Greek Cypriot, Andrikko and had covered the well.
But since they did not want anyone to understand that they had buried some "missing" in that well, they had sent our witness to plough that field so that the mouth of the well would not be visible…
He had taken a tractor and had started ploughing the field but somehow the tractor would stop in the field where the well was and would not start. He would need another tractor to take the tractor out of the field…
"I had felt eerie having heard the gun shots the previous night" he would tell us…
Our witness had shown us this field and had told us about where the well might be…
We had thanked him and left Livadia – we were with Xenophon Kallis and Okan Oktay, the Coordinator of Exhumations of the Cyprus Missing Persons' Committee…
With the help of my dear friend Christina Pavlou Solomi Patsia, I had met the son of the priest of Davlos and had spoken with him…
And then I would ask questions about the priest of Davlos, Papachrisostomos to another reader…
Who was this priest?
Why he was killed in Livadia and not Galatia?
This reader would give me the phone of another witness and I would speak with that witness as well.
According to this new witness, the priest of Davlos, after being taken away from Davlos had never been taken to Galatia… He had been taken to Livadia directly and had been kept in the military building for a few days.
According to my reader, there was no one else with him, he had been alone…
"The person who took him to Livadia was from Galatia… So they knew he was being kept in Galatia I believe… And I guess, they must have been given orders to kill him and that is why they had killed him…"
This new witness that I found with the help of one of my readers knew where the well had been…
So that is why we would go to Livadia again on the 18th of August 2016 in order for this new witness to show us the place of the well in the same field we had shown before…
"They had dug this well in order to find water but did not find any water… They had left it open" he says…
Kallis asks him how deep the well might have been…
"As deep as a shiro can dig" he says… "They did not dig this well manually but with a bulldozer…"
"Because" he says, "they did not find any water in this well, they did not build the mouth of the well, as they would normally do… That is why you need to dig deep in this field in order to find this well – because it has no mouth in the traditional sense, it had not been built with stones… You need to dig as deep as possible in order to find this well… But as I remember" he says, "it was roughly around here… Not near the road, but towards here…"
"Who dug this well?" we ask him…
He gives us a name…
"He was the only one who had a shiro…"
We thank him and leave Livadia… After we drop him off in his house we get back to Nicosia.
I find another reader who is ready to help us to communicate with the person who had dug this well…
"Next time you come to Karpaz" he says, "come by… I will take you to him so you can speak and he can help…"
On our way back to Nicosia, we stop for a few minutes to meet another witness, the brother of one of my readers…
He heard about the digging in the Voni military area and he wants to share what he knows with us…
"You need to search behind the elementary school across the church of Voni" he says…
"As far as I know, they had buried some Greek Cypriots they had killed in Voni, behind the elementary school…"
I have helped the Cyprus Missing Persons' Committee by arranging for some of our witnesses to go into the Voni military area and to show possible burial sites… Several witnesses went inside the military area and shared what they knew… As a journalist, I am not allowed inside military areas but this is no problem since what is important is for our witnesses to share what they know with the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee…
I thank all my readers and our witnesses for sharing what they know with me, as well as with the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee…

9.9.2016

Photo: According to the witness, this is the field where the well is…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 25th of September 2016, Sunday.

Ένας πιθανός τόπος ταφής στα Λειβάδια…

Ένας πιθανός τόπος ταφής στα Λειβάδια…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Είμαστε ξανά στον δρόμο το πρωί της Πέμπτης 18 Αυγούστου 2016…
Αυτή τη φορά πάμε στην Καρπασία…
Πάμε μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή, το Βοηθό του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων και τον Halil Sayin, ένα από τους ερευνητές της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων.
Πρώτα πάμε για να πάρουμε τον μάρτυρα μας και μετά πάμε στα Λειβάδια (Sazlikeuy όπως ονομάζεται τώρα από τους Τουρκοκύπριους) στην Καρπασία.
Πριν από μερικούς μήνες, την Τρίτη 28 Ιουνίου 2016 είχαμε έρθει και πάλι στην Καρπασία.
Ένας από τους αναγνώστες μας μας είχε πληροφορήσει πριν από μήνες ότι γνώριζε για ένα πιθανό τόπο ταφής στα Λειβάδια και είχα διευθετήσει ώστε ο Βοηθός του Τουρκοκύπριου Μέλους της ΔΕΑ Murat Soysal να πάει να τον συναντήσει.
Είχε δείξει ένα χωράφι στα Λειβάδια όπου είχε θαφτεί ένας Ελληνοκύπριος «αγνοούμενος»…
Είχαν αρχίσει εκσκαφές αλλά μετά από λίγο καιρό σταμάτησαν και έτσι μου τηλεφώνησε για να με ρωτήσει το λόγο.
Γι αυτό στις 28 Ιουνίου είχαμε πάει στην Καρπασία μαζί με τους λειτουργούς της ΔΕΑ για να δούμε το χωράφι…
Είχαμε πάρει ένα μάρτυρα και πήγαμε στο χωράφι έξω από τα Λειβάδια…
Ο μάρτυρας μας μας είπε την ιστορία:
Μια νύκτα ήταν καθήκον σε ένα στρατιωτικό φυλάκιο κοντά στο χωράφι αυτό.
Ήταν το 1974…
Τότε κάποιοι Τουρκοκύπριοι που γνώριζε είχαν έρθει στο φυλάκιο του και του είπαν «Θα ακούσεις κάποιους πυροβολισμούς, έτσι μην πανικοβληθείς… Θα στείλουμε τον ιερέα του Δαυλού και τον Αντρίκκο στο χωριό τους…»
Όντος μετά από λίγο είχε ακούσει πυροβολισμούς…
Την επόμενη μέρα, ένας από τους προϊστάμενους του, είπε στον μάρτυρα μας να πάρει ένα τρακτέρ και να πάει και να οργώσει το χωράφι έξω από τα Λειβάδια…
Σύμφωνα με τον μάρτυρα μας, είχαν θάψει σε ένα πηγάδι τον ιερέα του χωριού Δαυλός και ίσως ακόμα ένα άλλο «αγνοούμενο» Ελληνοκύπριο, τον Αντρίκκο, και σκέπασαν το πηγάδι.
Όμως αφού δεν ήθελαν να καταλάβει κανένας ότι είχαν θάψει κάποιους «αγνοούμενους» σε εκείνο το πηγάδι, έστειλαν τον μάρτυρα μας να οργώσει το χωράφι έτσι ώστε το στόμιο του πηγαδιού να μην είναι ορατό…
Είχε πάρει ένα τρακτέρ και άρχισε να οργώνει το χωράφι αλλά το τρακτέρ σταμάτησε στο χωράφι όπου βρισκόταν το πηγάδι και δεν ξεκινούσε. Χρειάστηκε ένα άλλο τρακτέρ για να βγάλει το πρώτο τρακτέρ από το χωράφι…
«Ένιωθα παράξενα έχοντας ακούσει τους πυροβολισμούς το προηγούμενο βράδυ» μας είπε…
Ο μάρτυρας μας μας είχε δείξει το χωράφι αυτό και μας είχε πει για το που μπορεί να βρίσκεται το πηγάδι…
Τον ευχαριστήσαμε και φύγαμε από τα Λειβάδια – ήμασταν μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή και τον Okan Oktay, τον Συντονιστή των Εκταφών της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων…
Με τη βοήθεια της αγαπητής μου φίλης Χριστίνας Παύλου Σολωμή Πατσιά είχα συναντήσει τον γιο του ιερέα του χωριού Δαυλός και είχα μιλήσει μαζί του…
Και μετά ρώτησα ένα άλλο αναγνώστη για τον ιερέα του χωριού Δαυλός, τον Παπα-Χρυσόστομο…
Ποιος ήταν αυτός ο ιερέας;
Γιατί σκοτώθηκε στα Λειβάδια και όχι στην Γαλάτεια;
Ο αναγνώστης αυτός μου έδωσε το τηλέφωνο ενός άλλου μάρτυρα και μίλησα και με εκείνο το μάρτυρα.
Σύμφωνα με αυτό το νέο μάρτυρα, όταν πήραν το ιερέα του Δαυλού από το Δαυλό ποτέ δεν τον είχαν πάρει στη Γαλάτεια… Τον είχαν πάρει απευθείας στα Λειβάδια και τον κράτησαν στο στρατιωτικό κτίριο για μερικές μέρες.
Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, κανένας άλλος δεν ήταν μαζί του, ήταν μόνος του…
«Το άτομο που τον πήρε στα Λειβάδια ήταν από τη Γαλάτεια… Έτσι πιστεύω ότι ήξεραν ότι κρατείτο στην Γαλάτεια… Και υπολογίζω ότι τους είχαν δώσει διαταγές να τον σκοτώσουν και γι αυτό είναι που τον σκότωσαν…
Αυτός ο νέος μάρτυρας που είχα βρει με την βοήθεια ενός από τους αναγνώστες μου ήξερε που ήταν το πηγάδι…
Έτσι πάμε ξανά στα Λειβάδια στις 18 Αυγούστου 2016, για να μας δείξει αυτός ο νέος μάρτυρας το σημείο του πηγαδιού στο ίδιο χωράφι που είχαμε δείξει στο παρελθόν…
«Είχαν σκάψει το πηγάδι αυτό για να βρουν νερό αλλά δεν βρήκαν νερό… Το είχαν αφήσει ανοικτό» λέει…
Ο Καλλής τον ρωτά πόσο βαθύ μπορεί να ήταν το πηγάδι…
«Όσο βαθύ όσο μπορεί να σκάψει ένας σιήρος (μπουλντόζα)» λέει… «Δεν έσκαψαν το πηγάδι αυτό στο χέρι αλλά με μπουλντόζα…»
«Επειδή,» λέει, «δεν βρήκαν νερό στο πηγάδι αυτό, δεν έκτισαν το στόμιο του πηγαδιού, όπως έκαναν συνήθως… Γι αυτό χρειάζεται να σκάψετε βαθιά στο χωράφι αυτό για να βρείτε το πηγάδι – επειδή δεν είχε στόμιο με την παραδοσιακή έννοια, δεν είχε κτιστεί με πέτρες… Χρειάζεται να σκάψετε όσο βαθιά όσο είναι δυνατόν για να βρείτε το πηγάδι αυτό… Όμως όπως θυμούμαι» λέει «ήταν περίπου εδώ… Όχι κοντά στο δρόμο αλλά προς τα εδώ…»
«Ποιος έσκαψε το πηγάδι;» τον ρωτούμε…
Μας δίνει ένα όνομα…
«Ήταν ο μόνος που είχε σιήρο…»
Τον ευχαριστούμε και φεύγουμε από τα Λειβάδια… Τον αφήνουμε στο σπίτι του και επιστρέφουμε στη Λευκωσία.
Βρίσκω ένα άλλο αναγνώστη που είναι έτοιμος να μας βοηθήσει να επικοινωνήσουμε με το άτομο που είχε σκάψει το πηγάδι αυτό…
«Την επόμενη φορά που θα έρθεις στην Καρπασία» λέει «πέρασε από εδώ… Θα σε πάρω να πάμε να τον βρούμε για να μιλήσουμε και μπορεί να βοηθήσει…»
Επιστρέφοντας στη Λευκωσία σταματούμε για λίγα λεπτά για να συναντήσουμε ένα άλλο μάρτυρα, τον αδελφό ενός από τους αναγνώστες μου…
Είχε ακούσει για τις εκσκαφές στη στρατιωτική περιοχή στη Βώνη και θέλει να μοιραστεί μαζί μας αυτά που ξέρει…
«Πρέπει να ψάξετε πίσω από το δημοτικό σχολείο απέναντι από την εκκλησία της Βώνης» λέει…
«Από ότι γνωρίζω είχαν θάψει κάποιους Ελληνοκύπριους που είχαν σκοτώσει στη Βώνη, πίσω από το δημοτικό σχολείο …»
Είχα βοηθήσει την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων διευθετώντας έτσι ώστε κάποιοι από τους μάρτυρες μας να πάνε στη στρατιωτική περιοχή στη Βώνη και να δείξουν πιθανούς τόπους ταφής… Αρκετοί μάρτυρες πήγαν μέσα στην στρατιωτική περιοχή και μοιράστηκαν αυτά που ήξεραν… Ως δημοσιογράφος, δεν μου επιτρέπεται η είσοδος μέσα σε στρατιωτικές περιοχές, αλλά αυτό δεν είναι πρόβλημα αφού αυτό που είναι σημαντικό είναι οι μάρτυρες μας να μοιραστούν αυτά που ξέρουν με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων…
Ευχαριστώ όλους τους αναγνώστες μου και τους μάρτυρες μας που μοιράζονται μαζί μας και με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων αυτά που ξέρουν…

Photo: Σύμφωνα με το μάρτυρα, το πηγάδι πρέπει να βρίσκεται σε αυτό το μέρος…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 25th of September 2016, Sunday.

In search of `missing` from Messaoria…

In search of `missing` from Messaoria…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

We are again on the roads, in the last two days we go to the Messaoria and Karpaz together with the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee, meeting witnesses, showing possible burial sites…
Our first stop on the 17th of August 2016 Wednesday in the morning is Messaoria… Here at one of the villages we meet one of my readers and through his help go to meet a witness.
We are together with Xenophon Kallis, Assistant to the Greek Cypriot Member of the Cyprus Missing Persons' Committee and Halil Sayin, a young investigator of the CMP.
We meet with my reader and follow him to the house of the witness.
In Mora earlier this year in a place we had shown with one other reader, the remains of four `missing` Greek Cypriots were found… Now at the house of the witness, this new witness says `There should have been not four but 15 `missing` Greek Cypriots buried there… Why could not they find them? Maybe they buried them elsewhere? But we knew that there were 15 Greek Cypriots there…`
My reader is from Messaoria as well and as he had called me a couple of weeks ago, he was speaking of the `missing` Greek Cypriots at Agia Kebir… The number of `missing` Greek Cypriots found in Agia was 14 and this made my reader very uncomfortable…
`There were 19 Greek Cypriots held as prisoners of war and they were killed in Agia… A Turkish officer had also given them 3 Greek Cypriots who had been killed in the war, to be buried. Therefore, those `missing` in Agia should be 22 but they found 14. So somewhere there must be 8 more `missing` Greek Cypriots buried… Unfortunately, all those in my age group are dying…` he had said.
This reader had shown us three years ago, on the 2nd of August 2013 a possible burial site between Agia and Melousha… Some Greek Cypriots had dug military ditches on the 20th of July 1974 between Agia Kebir and Melousha. They had built a military post there and the following morning they had exchanged fire… Then nothing happened… After the 14th of August 1974, some Turkish Cypriots had been ordered to bury the dead bodies around that area and they had used the ditch to do that.
Some Turkish Cypriots of Melousha knew there was a mass burial there and from time to time would come to search for rings or watches since this was not a deep burial…
This reader had also heard that next to the canteen of the military camp in Lyssi there was a burial site and he had met us and shown us this area, as well as the area where the ditch had been… We had been together with the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee so that these possible burial sites could be investigated and put on the official list to be dug…
In those days I had called one of my Greek Cypriot friends from Lyssi and had asked him to find out about this ditch. He had good friends in Athienou so he would go there and would find out the person who had dug that ditch and had worked on a map and he would send me the coordinates of that ditch. And I would pass these coordinates to the Turkish Cypriot and Greek Cypriot officials of the Cyprus Missing Persons' Committee for further investigation. I had also passed on information about where this ditch was, who the field belonged to and things like that.
No digging has been done yet at either the ditch or in Lyssi next to the military camp so when and if there is digging, we will find out whether these are actually mass burial sites…
So this is the reader we have met in Messaoria who has led us to another witness.
The witness welcomes us warmly and tells us that he wants to help. He talks of a new possible burial site in this area…
`There is a water depot at the exit of Tremetousia village` he says. `Here there is a dirt track that goes to Troulli village. They had buried two `missing` Greek Cypriots here. They had shot them about 100 meters away from the water depot and had sent a shiro to bury them… The only shiro in this area was in ….. village and I believe that the shiro came from there` he says.
He also gives us the name of the guy who had owned the shiro and tells us that he is alive…
He gives us another name and says that he also knows about this burial site.
The person who had shot these two Greek Cypriots had killed them for their money, he says.
`First he told them `Go away from here, walk… We are setting you free` and then he had shot them from their backs… Of course after taking their money…`
`And then he went to Australia and never returned…`
Of course he must not have been alone while doing that – probably he had people with him… And those around him would help to cover up these murders and make these two Greek Cypriots `disappear` and bury them with a shiro… The two Greek Cypriots whom they had killed, our witness explains, were never involved in anything against the Turkish Cypriots, on the contrary they had good relations with Turkish Cypriots. And always they had tried to protect Turkish Cypriots as much as they humanly could… But this would be their tragic end… All for money…
`When you leave me go to the water depot and see the place` he says…
He also tells us about the killings in Aphania back in 1974…
`Aphania was under the command of Chatoz. A major came to Aphania and told the Turkish Cypriots there to line up the Greek Cypriot prisoners of war in front of a wall. The Turkish Cypriots would line them up… Then the major would tell them `Shoot them!` One of the Turkish Cypriots said to the major, `Sorry sir, I cannot shoot them…` So the major told the Turkish Cypriot, `Then leave your gun and you go and stand with them…`
So that is how these Greek Cypriots had been killed. These people were buried and then their burial sites emptied… In the emptying of the wells some Turkish Cypriots from Sinda village were used. They had carried the remains, the bones with the truck that belonged to …..`
He gives us names of those who carried these `missing` remains…
We thank this witness and leave him to go to Tremetousia…
My reader tells me that there is another burial site at a place called Ayphoti and he will arrange for us to meet another witness on another day…
So we all go to Tremetousia and find the water depot as the witness had described it to us… We find the dirt track that connects Tremetousia with Troulli… Kallis walks around to check the area…
He tells us that there is a place behind the depot that looks a bit suspicious…
My reader tells me about the hills around this area…
There is the Margo Hill – after 1974 they changed the name to Tiniz Tepesi… At the back of this hill is Athienou and to the west Piroi… Now Piroi is a military zone… He talks about some possible burial sites in Piroi but it is impossible for us to go there and check since it is a military zone…
We take photos of the water depot and the surroundings and Halil Sayin takes the coordinates of the area… Since our witness has given us a lot of details, the next thing would be to investigate further about this possible burial site…
We thank our reader and promise to meet again and go back to Nicosia… The next day we would go to Livadia but this, I will tell in another article…

3.9.2016

Photo: At the water tanks in Tremetousia that our witness informed us about...

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 18th of September 2016, Sunday.

Αναζητώντας «αγνοούμενους» από τη Μεσαορία…

Αναζητώντας «αγνοούμενους» από τη Μεσαορία…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Είμαστε και πάλι στους δρόμους, τις τελευταίες δύο μέρες πάμε στη Μεσαορία και την Καρπασία μαζί με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, συναντούμε μάρτυρες και δείχνουμε πιθανούς τόπους ταφής…
Ο πρώτος μας σταθμός το πρωί της Τετάρτης 17 Αυγούστου είναι η Μεσαορία… Σε ένα από τα χωριά εδώ συναντούμε ένα από τους αναγνώστες μου και με τη βοήθεια του πάμε για να συναντήσουμε ένα μάρτυρα.
Είμαστε μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή, το Βοηθό του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων και τον Halil Sayin, ένα νεαρό ερευνητή της ΔΕΑ.
Συναντιόμαστε με τον αναγνώστη μου και τον ακολουθούμε στο σπίτι του μάρτυρα.
Νωρίτερα φέτος στη Μόρα, σε ένα μέρος που είχαμε δείξει με ένα άλλο αναγνώστη βρέθηκαν τα οστά τεσσάρων «αγνοουμένων» Ελληνοκυπρίων… Τώρα στο σπίτι του μάρτυρα, αυτός ο καινούργιος μάρτυρας λέει «Δεν θα έπρεπε να ήταν 4 αλλά 15 «αγνοούμενοι» Ελληνοκύπριοι θαμμένοι εκεί… Γιατί δεν μπόρεσαν να τους βρουν; Ίσως τους έθαψαν αλλού; Όμως ξέρουμε ότι υπήρχαν 15 Ελληνοκύπριοι εκεί…»
Ο αναγνώστης μου είναι επίσης από τη Μεσαορία και όταν μου τηλεφώνησε πριν από δύο βδομάδες, μιλούσε για τους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους στην Αγία Κεπήρ… Ο αριθμός των «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων που βρέθηκαν στην Αγιά ήταν 14 και αυτό έκανε τον αναγνώστη μου να νιώθει πολύ άβολα…
«Ήταν 19 οι Ελληνοκύπριοι που κρατούνταν αιχμάλωτοι και σκοτώθηκαν στην Αγιά… Ένας Τούρκος αξιωματικός τους είχε επίσης δώσει για να θάψουν 3 Ελληνοκύπριους που είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο. Άρα οι «αγνοούμενοι» στην Αγιά πρέπει να είναι 22, αλλά βρήκαν 14. Άρα κάπου εκεί πρέπει να υπάρχουν θαμμένοι ακόμα 8 «αγνοούμενοι» Ελληνοκύπριοι… Δυστυχώς όλοι εκείνοι στην ίδια ηλικία με μένα πεθαίνουν…» είχε πει.
Ο αναγνώστης αυτός μας είχε δείξει πριν από τρία χρόνια, στις 2 Αυγούστου 2013, ένα πιθανό τόπο ταφής μεταξύ της Αγιάς και της Μελούσιας. Εκεί είχαν κτίσει ένα στρατιωτικό φυλάκιο και το επόμενο πρωί υπήρξε ανταλλαγή πυρών… Μετά δεν έγινε τίποτε… Μετά τις 14 Αυγούστου 1974, κάποιοι Τουρκοκύπριοι πήραν διαταγές να θάψουν τα νεκρά σώματα από τη γύρω περιοχή και χρησιμοποίησαν το χαντάκι για να το κάνουν αυτό…
Κάποιοι Τουρκοκύπριοι από τη Μελούσια γνώριζαν ότι υπήρχε μαζικός τάφος εκεί και κατά καιρούς έρχονταν και έψαχναν για δακτυλίδια ή ρολόγια αφού η ταφή δεν ήταν βαθιά…
Ο αναγνώστης αυτός άκουσε επίσης ότι δίπλα από την καντίνα του στρατοπέδου στη Λύση υπήρχε ένας τόπος ταφής και μας είχε συναντήσει και μας έδειξε την περιοχή αυτή, όπως επίσης και την περιοχή που βρισκόταν το χαντάκι… Ήμασταν μαζί με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων έτσι ώστε αυτοί οι πιθανοί τόποι ταφής να ερευνηθούν και να καταγραφούν στον επίσημο κατάλογο για να εκσκαφτούν…
Εκείνες τις μέρες είχα τηλεφωνήσει σε ένα από τους Ελληνοκύπριους φίλους μου από τη Λύση και του είχα ζητήσει να μάθει για το χαντάκι αυτό. Είχε καλούς φίλους στην Αθηαίνου έτσι πήγε εκεί και βρήκε το άτομο που είχε σκάψει εκείνο το χαντάκι και δούλεψε πάνω σε ένα χάρτη και μου έστειλε τις συντεταγμένες του χαντακιού. Και εγώ με τη σειρά μου έδωσα τις συντεταγμένες στους Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων για περαιτέρω έρευνες. Έδωσα επίσης τις πληροφορίες για το που βρισκόταν το χαντάκι αυτό, σε ποιον ανήκε το χωράφι και παρόμοια πράγματα.
Δεν έγιναν ακόμα εκσκαφές ούτε στο χαντάκι ούτε στη Λύση δίπλα από το στρατόπεδο έτσι όταν και αν γίνουν εκσκαφές, θα μάθουμε αν πράγματι αυτοί είναι μαζικοί τόποι ταφής…
Έτσι είναι αυτόν τον αναγνώστη που συναντήσαμε στη Μεσαορία που μας οδήγησε σε ένα άλλο μάρτυρα.
Ο μάρτυρας μας καλωσορίζει θερμά και μας λέει ότι θέλει να βοηθήσει. Μιλά για ένα νέο πιθανό τόπο ταφής στην περιοχή αυτή…
«Υπάρχει ένα ντεπόζιτο νερού στην έξοδο του χωριού Τρεμετουσιά» λέει. «Εκεί υπάρχει ένας χωματόδρομος που πάει στο χωριό Τρούλλοι. Είχαν θάψει εκεί δύο «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους. Τους είχαν πυροβολήσει περίπου 100 μέτρα μακριά από το ντεπόζιτο νερού και είχαν στείλει ένα σιήρο (μπουλντόζα) να τους θάψει… Ο μόνος σιήρος στην περιοχή αυτή ήταν στο χωριό …. Και πιστεύω ότι ο σιήρος ήρθε από εκεί» λέει.
Μας δίνει επίσης το όνομα του ιδιοκτήτη του σιήρου και μας λέει ότι ακόμα ζει…
Μας δίνει και ένα άλλο όνομα και λέει ότι και αυτός ξέρει για αυτό τον τόπο ταφής.
Το άτομο που είχε πυροβολήσει αυτούς τους δύο Ελληνοκύπριους τους είχε σκοτώσει για τα λεφτά τους, λέει.
«Πρώτα τους είπε «Φύγετε από εκεί, περπατάτε… Σας αφήνουμε ελεύθερους» και μετά τους είχε πυροβολήσει στην πλάτη… Φυσικά μετά πήρε τα λεφτά τους…»
«Και μετά πήγε στην Αυστραλία και ποτέ δεν επέστρεψε…»
Φυσικά δεν πρέπει να ήταν μόνος όταν το έκανε αυτό – πιθανότατα είχε και άλλους μαζί του… Και εκείνοι γύρω του βοήθησαν να καλυφτούν οι δολοφονίες αυτές και έκαναν αυτούς τους δύο Ελληνοκύπριους να «εξαφανιστούν» και τους έθαψαν με ένα σιήρο… Οι δύο Ελληνοκύπριοι που είχαν σκοτώσει, εξηγά ο μάρτυρας μας, ποτέ δεν είχαν αναμειχθεί σε οτιδήποτε ενάντια στους Τουρκοκύπριους, αντιθέτως είχαν καλές σχέσεις με Τουρκοκύπριους. Και πάντοτε προσπαθούσαν να προστατεύσουν τους Τουρκοκύπριους όσο ήταν ανθρωπίνως δυνατό… Όμως αυτό ήταν το τραγικό τους τέλος… Όλα για τα λεφτά…
«Όταν θα φύγετε από εδώ, πηγαίνετε στο ντεπόζιτο νερού και δείτε το μέρος» λέει…
Μας λέει επίσης για τις δολοφονίες στην Αφάνεια το 1974…
«Η Αφάνεια ήταν υπό τη διοίκηση του χωριού Τζιάος. Ένας ταγματάρχης είχε έρθει στην Αφάνεια και είπε στους Τουρκοκύπριους να στήσουν τους Ελληνοκύπριους αιχμαλώτους σε σειρά μπροστά από ένα τοίχο. Οι Τουρκοκύπριοι τους έστησαν σε σειρά… Τότε ο ταγματάρχης τους είπε «Πυροβολήστε τους!» Ένας από τους Τουρκοκύπριους είπε στον ταγματάρχη, «Συγνώμη κύριε, δεν μπορώ να τους πυροβολήσω…» Έτσι ο ταγματάρχης είπε στον Τουρκοκύπριο «Τότε άφησε το όπλο σου και πήγαινε και στάσου μαζί τους…»
Έτσι είναι που σκοτώθηκαν αυτοί οι Ελληνοκύπριοι. Οι άνθρωποι αυτοί θάφτηκαν και μετά αδειάστηκαν οι τόποι ταφής τους… Χρησιμοποιήθηκαν κάποιοι Τουρκοκύπριοι από το χωριό Σίντα στο άδειασμα των πηγαδιών. Μετάφεραν τα οστά με το φορτηγό που ανήκε στον …»
Μας δίνει τα ονόματα αυτών που μετάφεραν αυτά τα «αγνοούμενα» οστά…
Ευχαριστούμε τον μάρτυρα αυτό και τον αφήνουμε για να πάμε στην Τρεμετουσιά…
Ο αναγνώστης μου μας λέει ότι υπάρχει ένας άλλος τόπος ταφής σε ένα μέρος που λέγεται Αης Φώτης και θα διευθετήσει έτσι ώστε να συναντήσουμε ένα άλλο μάρτυρα μια άλλη μέρα…
Έτσι πάμε όλοι στην Τρεμετουσιά και βρίσκουμε το ντεπόζιτο νερού όπως μας το περίγραψε ο μάρτυρας… Βρίσκουμε τον χωματόδρομο που ενώνει την Τρεμετουσιά με τους Τρούλλους… Ο Καλλής περπατά γύρω για να ελέγξει την περιοχή…
Μας λέει ότι υπάρχει ένα μέρος πίσω από το ντεπόζιτο που του φαίνεται ύποπτο…
Ο αναγνώστης μου μου λέει για τους λόφους γύρω από την περιοχή αυτή…
Υπάρχει ο λόφος Margo – μετά το 1974 άλλαξαν το όνομα του σε Tiniz Tepesi… Πίσω από το λόφο αυτό είναι η Αθηαίνου και στα δυτικά το Πυρρόι… Τώρα το Πυρρόι είναι στρατιωτική περιοχή… Μιλά για κάποιους πιθανούς τόπους ταφής στο Πυρρόι αλλά είναι αδύνατο για μας να πάμε εκεί και να ελέγξουμε, αφού είναι στρατιωτική περιοχή…
Βγάζουμε φωτογραφίες του ντεπόζιτου νερού και της γύρω περιοχής και ο Halil Sayin παίρνει τις συντεταγμένες της περιοχής… Εφόσον ο μάρτυρας μας μας έχει δώσει πολλές πληροφορίες, το επόμενο πράγμα είναι να ερευνήσουμε περαιτέρω για αυτόν τον πιθανό τόπο ταφής…
Ευχαριστούμε τον αναγνώστη μας και υποσχόμαστε να συναντηθούμε ξανά και επιστρέφουμε στη Λευκωσία… Την επόμενη μέρα πάμε στα Λειβάδια αλλά θα σας πω για αυτό σε ένα άλλο άρθρο…

Photo: Στα ντεπόζιτα νερού στην Τρεμετουσιά στα οποία αναφέρεται ο αναγνώστης μου…

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 18th of September 2016, Sunday.

Tack Sverige! Thanks Sweden!

Tack Sverige! Thanks Sweden!

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

With the contribution of our readers, not only do we learn what might have happened to the "missing persons" but also sometimes with their great effort, we help to find the burial sites of some "missing persons"…
On the 9th of August remains of a Turkish Cypriot "missing person" has been found in Kiti, in a water canal where excavations were continuing for some time…
The thing that "triggered" the finding the remains of this "missing person" was a film sent to us by a Swedish reader – this film we had shared with the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee…
The film was taken by a UN soldier taking part in the investigation of the "disappearance" of a Turkish Cypriot from Pervolia… When our reader from Sweden sent us this film, it led to the refreshing of our investigations in this area and the Cyprus Missing Persons' Committee would refresh their investigations as well…
We had begun our investigations in this area exactly 10 years ago – that is in 2006 – and our Greek Cypriot readers would tell us what they knew about a Turkish Cypriot "missing person" who had disappeared in Pervolia, Larnaka and we would share this information with our readers, as well as with the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee.
There had been digging in a well in the place of execution of this Turkish Cypriot but nothing had been found in the well.
When our reader sent us the film we had decided to go together with the Assistant of the Greek Cypriot Member of the Cyprus Missing Persons' Committee to visit a witness in Pervolia. He had spoken to me years ago but now I wanted Kallis to meet him and to see if he can find out anything else from him, maybe something he did not tell me.
Our visit to Pervolia would prove fruitful: When we visited him with Kallis, he would tell us that there was in fact an eye witness to the murder of the Turkish Cypriot "missing person"… Kallis would start investigating immediately and would find out that in fact this eye witness was still alive and he would find out details about him.
After some more investigations by Kallis, the excavation team of the Cyprus Missing Persons' Committee would be sent to dig in Kiti in a water canal…
They would start digging the canal but since it was covered with cement, they would start breaking the cement, slowly expanding… And then the good news would come on the 9th of August 2016 that they had in fact found the remains of a "missing" Turkish Cypriot buried in the water canal in Kiti…
At this point I want to thank our Greek Cypriot witness for informing us what he knew, for our Swedish reader for sending a film from 1964 and helping to refresh investigations in this area, I want to thank Xenophon Kallis for following leads and deepening his investigations that led to the finding of one more "missing person".
Of course we do not know who this "missing person" is until DNA tests would confirm his identity… Until then we will wait to see who he might have been…
More good news comes at the beginning of August: In a place we had shown to the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee in Mora – in 2008 and then in 2010 – the remains of three "missing" Greek Cypriots have been found…
I remember quite clearly when I had gone to Mora in 2008 – the Cyprus Missing Persons' Committee had not gone to that village for investigations yet and my reader helping me out, had shown me quite a few possible burial sites and had told me the stories about those burial sites. We would show not only once but twice and sometimes three times these possible burial sites to the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee and also share what we had found out about those places…
This has been a good year for Mora: In a place we had shown with the same reader and his father, the remains of four "missing persons" had been found about a month ago and now in August, at a different place we had shown in 2008 and 2010, the remains of another three "missing" Greek Cypriots have been found… Which makes it seven…
So as a result of the effort of my reader, this year, the remains of seven "missing" Greek Cypriots have been found… Don't you think he deserves a medal?
But good news does not end there!
In Larnaka, outside the Turkish Cypriot cemetery, there has been excavations by the Cyprus Missing Persons' Committee for some time in a place one of our readers had shown us this year.
A Turkish Cypriot who has been "missing" since 1964 and killed by some Turkish Cypriot officials had been buried here, he was remembering.
This kind hearted, humanitarian reader remembered this well because the "missing" Turkish Cypriot had been a very close friend of his father…
We had gone together with him to the Larnaka Castle where he had heard some "missing" Turkish Cypriots had been buried in a well or in the yard there and he wanted to show us this place.
Afterwards we would go to the Turkish Cypriot cemetery and he would show us the location of the possible burial site of the "missing" Turkish Cypriot, the friend of his father…
Some years later, they would build barracks in this spot so probably they might have disturbed the burial site, my reader thinks…
When news comes that they started finding remains, scattered in the area we had shown, we feel both anxious and relieved… Could these remains belong to the "missing person" we had been looking for? Or could it be an older burial? Or other "missing persons" from Larnaka?
Again we would have to wait for DNA analysis to find out…
And DNA analysis takes so long… But we have no choice and wait…
And digging continues elsewhere without stop:
In a cemetery in Morphou, the remains of three "missing" Greek Cypriots are found in August – two of them, old women…
And in the Tekke Bahchesi ("The Gardens of the Tekke") in Nicosia, the remains of 25 "missing persons" have been found and digging continues…
We had campaigned for digging in and around the Tekke Bahchesi for almost ten years! There had been "resistance" and a "ban" but now that they have managed to start digging there, the exhumation team has found the remains of 25 "missing" Turkish Cypriots…
Digging also continues in the military zone in Voni… We have helped the Cyprus Missing Persons' Committee by sending with them two of our witnesses about possible burial sites inside the military camp… And one more of our witnesses is waiting to go and show… They have started finding small and few remains but it is not clear whether these are from old burials or if they belong to "missing persons"… Again we will find out in the DNA analysis…
I thank all our readers for their humanitarian contribution…

14.8.2016

Photo: Photo from UN investigation on the crime scene…

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 11th of September 2016, Sunday.

Tack Sverige! Ευχαριστώ Σουηδία!

Tack Sverige! Ευχαριστώ Σουηδία!

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Με τη συμβολή των αναγνωστών μας, όχι μόνο μαθαίνουμε τι μπορεί να έχει συμβεί στους «αγνοούμενους» αλλά κάποτε, επίσης με τη μεγάλη τους προσπάθεια, βοηθούμε να βρεθούν οι τόποι ταφής κάποιων «αγνοουμένων»…
Την 9η Αυγούστου έχουν βρεθεί τα οστά ενός Τουρκοκύπριου «αγνοουμένου» στο Κίτι σε ένα κανάλι νερού όπου συνεχίζονταν οι εκσκαφές για κάποιο καιρό…
Το «έναυσμα» για την ανεύρεση των οστών αυτού του «αγνοούμενου» ήταν μια ταινία που μας έστειλε ένας Σουηδός αναγνώστης – μοιράστηκα την ταινία αυτή με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων…
Η ταινία τραβήχτηκε από ένα στρατιώτη των ΗΕ που συμμετείχε στην έρευνα για την «εξαφάνιση» ενός Τουρκοκύπριου από τα Περβόλια… Όταν ο αναγνώστης μας από τη Σουηδία μας έστειλε την ταινία αυτή, ανανεώθηκαν οι έρευνες μας στην περιοχή αυτή και επίσης η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων ανανέωσε τις έρευνες της..
Είχαμε ξεκινήσεις τις έρευνες μας στην περιοχή αυτή ακριβώς πριν από 10 χρόνια – δηλαδή το 2006 – και οι Ελληνοκύπριοι αναγνώστες μας είπαν αυτά που ήξεραν για ένα Τουρκοκύπριο «αγνοούμενο» που είχε εξαφανιστεί στα Περβόλια στη Λάρνακα και μοιραστήκαμε τις πληροφορίες αυτές με τους αναγνώστες μας, όπως επίσης και με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων.
Έγιναν εκσκαφές σε ένα πηγάδι στο μέρος της εκτέλεσης αυτού του Τουρκοκύπριου αλλά τίποτα δεν βρέθηκε στο πηγάδι.
Όταν ο αναγνώστης μας έστειλε την ταινία αποφασίσαμε να πάμε μαζί με το Βοηθό του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων για να επισκεφτούμε ένα μάρτυρα στα Περβόλια. Μου είχε μιλήσει πριν από χρόνια αλλά τώρα ήθελα να τον γνωρίσει ο Καλλής και να δούμε αν μπορούσε να βρει κάτι άλλο από αυτόν, κάτι που ίσως να μην μου είχε πει εμένα.
Η επίσκεψη στα Περβόλια αποδείχτηκε καρποφόρα: Όταν τον επισκεφτήκαμε με τον Καλλή μας είπε ότι κατ' ακρίβεια υπήρχε ένας αυτόπτης μάρτυρας στη δολοφονία του Τουρκοκυπρίου «αγνοούμενου»… Ο Καλλής άρχισε αμέσως τις έρευνες και ανακάλυψε ότι πράγματι ο αυτόπτης μάρτυρας ήταν ζωντανός και βρήκε περισσότερες πληροφορίες για αυτόν.
Μετά από κάποιες έρευνες του Καλλή, η ομάδα εκσκαφών της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων στάλθηκε για να σκάψει στο Κίτι σε ένα κανάλι νερού…
Άρχισαν να σκάβουν το κανάλι αλλά εφόσον ήταν καλυμμένο με τσιμέντο άρχισαν να σπάζουν το τσιμέντο, και προχωρούσαν αργά… Και τότε έρχονται οι καλές ειδήσεις στις 9 Αυγούστου 2016 ότι πράγματι είχαν βρει τα οστά ενός «αγνοούμενου» Τουρκοκύπριου που είχε θαφτεί στο κανάλι νερού στο Κίτι…
Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω τον Ελληνοκύπριο μάρτυρα που μας ενημέρωσε με αυτά που ήξερε, τον Σουηδό αναγνώστη μας που έστειλε την ταινία από το 1964 και βοήθησε να ανανεωθούν οι έρευνες στην περιοχή αυτή και επίσης θέλω να ευχαριστήσω τον Ξενοφώντα Καλλή που ακολούθησε τα στοιχεία και εμβάθυνε τις έρευνες που οδήγησαν στην ανεύρεση ενός ακόμα «αγνοούμενου».
Φυσικά δεν ξέρουμε ποιος είναι αυτός ο «αγνοούμενος» μέχρι επιβεβαιωθεί η ταυτότητα του με τις εξετάσεις DNA… Μέχρι τότε θα περιμένουμε να δούμε ποιος μπορεί να ήταν…
Περισσότερες καλές ειδήσεις έρχονται στις αρχές Αυγούστου: Σε ένα σημείο που είχαμε δείξει στους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων στη Μόρα – το 2008 και μετά το 2010 – βρέθηκαν τα οστά τριών «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων…
Θυμούμαι πολύ καθαρά όταν είχα πάει στη Μόρα το 2008 – η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων δεν είχε πάει ακόμα για έρευνες σε εκείνο το χωριό και ο αναγνώστης μου που με βοηθούσε μου είχε δείξει αρκετούς πιθανούς τόπους ταφής και μου είχε πει τις ιστορίες για εκείνους τους τόπους ταφής. Δείξαμε τους τόπους ταφής όχι μόνο μια φορά, αλλά δύο και κάποιες τρεις φορές αυτούς τους πιθανούς τόπους ταφής στους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων και επίσης μοιραστήκαμε αυτά που βρήκαμε για εκείνους τους τόπους…
Αυτή ήταν μια καλή χρονιά για τη Μόρα: Σε ένα μέρος που είχαμε δείξει μαζί με τον ίδιο αναγνώστη και τον πατέρα του, βρέθηκαν πριν από περίπου ένα μήνα τα οστά τεσσάρων «αγνοουμένων» και τώρα τον Αύγουστο, σε ένα διαφορετικό μέρος που είχαμε δείξει το 2008 και το 2010, βρέθηκαν τα οστά άλλων τριών «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων… Δηλαδή συνολικά επτά…
Έτσι ως αποτέλεσμα των προσπαθειών του αναγνώστη μου, φέτος, βρέθηκαν τα οστά επτά «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων… Δεν νομίζετε ότι του αξίζει μετάλλιο;
Αλλά οι καλές ειδήσεις δεν τελειώνουν εκεί!
Στη Λάρνακα, έξω από το τουρκοκυπριακό νεκροταφείο γίνονται εκσκαφές από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων για κάποιο καιρό, σε ένα μέρος που μας έδειξε φέτος ένας από τους αναγνώστες μας.
Εδώ, θυμόταν, είχε θαφτεί ένας Τουρκοκύπριος που είναι «αγνοούμενος» από το 1964 και είχε σκοτωθεί από κάποιους αξιωματούχους.
Αυτός ο καλόκαρδος, ανθρωπιστής αναγνώστης θυμήθηκε το πηγάδι αυτό διότι ο «αγνοούμενος» Τουρκοκύπριος ήταν πολύ στενός φίλος του πατέρα του…
Είχαμε πάει μαζί του στο Κάστρο της Λάρνακας όπου είχε ακούσει ότι είχαν θαφτεί ορισμένοι «αγνοούμενοι» Τουρκοκύπριοι σε ένα πηγάδι ή στην αυλή εκεί και ήθελε να μας δείξει το μέρος αυτό.
Μετά πήγαμε στο τουρκοκυπριακό νεκροταφείο και μας έδειξε το σημείο του πιθανού τόπου ταφής του «αγνοούμενου» Τουρκοκύπριου, του φίλου του πατέρα του…
Μετά από κάποια χρόνια στο σημείο αυτό βρήκαν στρατώνες, έτσι πιθανόν, πιστεύει ο αναγνώστης μου, να διαταράχθηκε ο τόπος ταφής…
Όταν έρχεται η είδηση ότι άρχισαν να βρίσκουν οστά, διασκορπισμένα στην περιοχή που είχαμε δείξει, νιώθουμε ταυτόχρονα ανησυχία και ανακούφιση… Άραγε τα οστά αυτά να ανήκουν στον «αγνοούμενο» που ψάχναμε; Ή μπορεί να είναι μια πιο παλιά ταφή; Ή άλλος «αγνοούμενος» από τη Λάρνακα;
Και πάλι θα πρέπει να περιμένουμε τις εξετάσεις του DNA για να μάθουμε…
Και οι εξετάσεις DNA παίρνουν τόσο καιρό… Αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να περιμένουμε…
Και οι εκσκαφές συνεχίζουν αλλού ασταμάτητα:
Σε ένα νεκροταφείο στη Μόρφου τον Αύγουστο βρέθηκαν τα οστά τριών «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων – δύο από αυτούς ηλικιωμένες γυναίκες…
Και στο Tekke Bahchesi («Κήποι του Tekke») στη Λευκωσία, βρέθηκαν τα οστά 25 «αγνοουμένων» και οι εκσκαφές συνεχίζονται…
Αγωνιστήκαμε για τις εκσκαφές μέσα και γύρω από το Tekke Bahchesi για σχεδόν δέκα χρόνια! Υπήρχε «αντίσταση» και «απαγόρευση» αλλά τώρα κατάφεραν να αρχίσουν τις εκσκαφές εκεί, και η ομάδα εκταφών βρήκε τα οστά 25 «αγνοούμενων» Τουρκοκυπρίων…
Οι εκσκαφές συνεχίζονται επίσης στην στρατιωτική περιοχή στη Βώνη… Είχαμε βοηθήσει την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων στέλνοντας μαζί τους δύο από τους μάρτυρες μας για πιθανούς τόπους ταφής μέσα στο στρατόπεδο… Και ακόμα ένας από τους μάρτυρες περιμένει να πάει και να δείξει… Έχουν αρχίσει να βρίσκουν λίγα και μικρά οστά αλλά δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτά είναι από παλιές ταφές ή αν ανήκουν σε «αγνοούμενους»… Και πάλι θα το μάθουμε με τις εξετάσεις DNA…
Ευχαριστώ όλους τους αναγνώστες μας για την ανθρωπιστική τους συμβολή…

Photo: Photo from UN investigation on the crime scene…

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 11th of September 2016, Sunday.

Possible burial sites around St. Hilarion…

Possible burial sites around St. Hilarion…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

On the 3rd of August 2016 Wednesday morning, we meet two witnesses at the Ledra Palace checkpoint… Together with Xenophon Kallis, the Assistant of the Greek Cypriot Member of the Cyprus Missing Persons' Committee and Okan Oktay, the Coordinator for Exhumations of CMP we go towards St. Hilarion…
Our witnesses want to show us some possible burial sites of some "missing persons" in this area…
When I spoke with one of the witnesses a while ago, I had tried to arrange a day so we could all go together with the officials of the CMP.
Our witness was someone who was doing his military service in 1973-74 in this area. He had not been there for the past 42 years… He had searched through Google and had sent me the coordinates of the place we were to visit. But I did not know whether this was in a military zone or outside a military zone. That is why I would give these coordinates to Okan Oktay and Kallis to check… So that if "permission" is needed to enter the area our witness will show, we wouldn't go for nothing… When Okan Oktay tells us that these coordinates are outside the military zone, we decide to go to the area on Wednesday…
But before we reach the area, on the road to St. Hilarion our car breaks down – the pipe of the radiator has broken and we stop… Okan Oktay calls one of the investigators of the Cyprus Missing Persons' Committee, Yalkin Surech to come and pick us up so we can continue… He also calls the car mechanic to come… We wait a little while and when they come and when we try to leave, the car of Yalkin also heats up! The mechanic tries to fix both cars – in the end Yalkin's car is fixed but not Okan's… So we all go in the car of Yalkin and continue on our way…
We enter the road leading to Larnaka-tis-Lapitiou and after a while turn right on a dirt track… We stop and the witnesses and the CMP officials start searching the area… I stay near the car…
After a while Okan comes back to say they might have gone the wrong way… They can't find one of the witnesses either!
But after some time things are wrapped up and we set on our way to go to the place we are looking for… They have found a dirt track we can use but I suspect no car has passed from here for the past 30 or 40 years… There is growth on the dirt track, as well as stones… Apparently this dirt track is not used by anyone at all! But we go!
At some point we stop because it is no longer possible to progress and we walk…
Our witnesses finally find what they are looking for: Their barracks where they stayed for 15 months back in 1973-74…
The "barracks" is actually a room, demolished, without a roof… The roof was of asbestos anyway and we can see the asbestos on the floor and part of the walls are scattered around… Someone drew graffiti on the walls but bullet holes are still very visible…
On the bricks we can see that the name of the company producing these had been stamped in Greek and this is "confirmation" that we are in the right place.
Because our witnesses were from the left, they had been sent to this point as a sort of a punishment. In 1974 they did not shoot a single shot since they were not given guns because they were from the left! They would survive the war without guns and the most important thing is that they have managed to stay alive…
"I am so glad we had been sent here" says one of the witnesses, "because if we hadn't we would have confrontations every day with those with the junta… At least here we did not see them…"
They were young boys back then, 42 years have gone by and since this is the first time they are coming here, they are very excited… They take photos in front of their barracks… In 1973-74 7-8 Greek Cypriot youngsters had shared these barracks…
And then we start searching the place for the possible burial sites, the reason why we are here…
At a bend on the road leading to the barracks, they had found four dead bodies and they were instructed to bury these four bodies…
There had been fighting here and after the fighting was over, on the 23rd of July 1974, they had taken these four bodies and buried two in a hole near the toilet and the other two in a ditch…
One of our witnesses says, "I had stayed behind but I saw the actual burial…"
The toilet had a lamarina roof and next to the toilet was a big hole…
Kallis calls out to us further up, "Come! I have found it!"
And he has found it! There is a lamarina door where the toilet had been and next to it a big hole…
Our witness says, "Two Turkish Cypriots were buried in the hole and two Turkish Cypriots in the ditch…"
They start searching with Kallis for the ditch that had been five-six meters away from the toilet.
They had buried them here and had put stones over them, the stones they collected from around here…
Then we start searching for a military post close to the barracks where they would show us another place for a "missing" Turkish Cypriot.
And we find the remains of the military post. From here you can see the St. Hilarion Castle. I had never seen St. Hilarion Castle from this angle.
Under this military position, there had been a Turkish Cypriot killed in the war and they would push his body down the cliff…
When they would be on duty here, they would call out to each other with the Turkish Cypriots on duty on the next hill called "Adatepe"…
Where we are as I understand is called "Yanik Sirt" area ("The Burnt Shoulder").
We go back and jump over a wall built of stones, towards the remnants of the barracks… The wall with stones served as a "fence" in those times…
Our witness says, "There was one more dead person here…"
"They took him over this wall but what did they do? Did they bury him there? We only saw him being carried above this fence…"
So our two witnesses today have shown us the possible burial sites of six "missing" Turkish Cypriots.
"Are you sure that they were Turkish Cypriots?" I ask one of our witnesses.
"Maybe… Maybe they were Turkish Cypriots or maybe they were Turkish soldiers. We had thought that they were Turkish Cypriots. I think they had come from below, from the area of Karmi… There had been fighting here…One of our friends had been wounded, we had stayed with him for a while to keep him alive, but he had told us "Go!" and we had gone and when we came back we saw that he had died…"
The date when they had found and buried the six "missing" had been the 23rd of July 1974… Greek Cypriots had left this area on the 26th of July 1974…
"Here, our donkey had died as well… If we search, we could even see his remains in front of our barracks…"
And he tells me the story of the donkey.
When they were doing their military service in this remote and isolated area, as "punishment" because they were leftists, it had been very difficult for food to be served to them.
One day in 1973, they had visited one day the Mukhtar of Karmi. He had a photo on his wall of a donkey together with the famous movie star Raquel Welch.
Raquel Welch had come to Karmi for the movie they made there in 1970 called "Sin" and she had a photo with this donkey since the donkey would also appear in the movie, Raquel Welch riding her…
So the Mukhtar of Karmi would lend this donkey to our witnesses – the donkey that Raquel Welch is seen riding – so that they could use it to carry food… The donkey would be used to carry food for them every day from then on…
But during the fighting there in 1974, the donkey would also be shot and would die…
"The donkey that carried food for us every day was shot and the donkey was dead. The next day it was puffed up and its feet were up in the air…"
We stand to observe the scenery… We are high above the Kyrenia coastal area and the whole coast is clearly visible from here…
The smell of the pine trees, the smell of the natural herbs growing here is stunning…
The whole area has a stunning beauty and when you look down you can see how much cement is being used to destroy the beauty… The only "green" area is this, St. Hilarion area…
We take photos and coordinates and start walking back towards the car… But there is another problem… There is no place to turn back the car!!!
For this, we spend about 15-20 minutes and get the car back on track… Okan Oktay and one of our witnesses walk on foot to lead the car and clear the path from stones and direct Yalkin in difficult spots…
Everybody is sweating and the heat of the car starts rising again. We stop under some pine trees to let the car cool down…
Finally, we are back in Nicosia without any more distractions…
I thank our two witnesses for coming out after a period of 42 years to share what they know… I thank the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee, Xenophon Kallis, Okan Oktay and Yalkin Surech for coming with us and enabling our witnesses to show the CMP the possible burial sites…

6.8.2016

Photo: Raquel Welch on the donkey in Karmi during the movie…

(*) Article published in POLITIS on the 28th of August 2016, Sunday. The previous article we posted here has a mistaken date at the bottom – the same date… The previous article about Kronos farm was in fact published on the 4th of September 2016, Sunday in POLITIS.

Πιθανοί τόποι ταφής γύρω από τον Άγιο Ιλαρίωνα…

Πιθανοί τόποι ταφής γύρω από τον Άγιο Ιλαρίωνα…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Το πρωί της Τετάρτης 3ης Αυγούστου 2016 συναντούμε δύο μάρτυρες στο οδόφραγμα Λήδρα Πάλας… Πάμε προς τον Άγιο Ιλαρίωνα μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή, τον Βοηθό του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων και τον Okan Oktay, τον Συντονιστή των Εκταφών της ΔΕΑ…
Οι μάρτυρες μας θέλουν να μας δείξουν στην περιοχή αυτή κάποιους πιθανούς τόπους ταφής κάποιων «αγνοουμένων»…
Όταν μίλησα με ένα από τους μάρτυρες πριν από λίγο καιρό, προσπάθησα να διευθετήσω μια μέρα έτσι ώστε να πάμε όλοι μαζί με τους λειτουργούς της ΔΕΑ.
Ο μάρτυρας μας ήταν κάποιος που υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία στην περιοχή αυτή το 1973-74. Δεν είχε πάει εκεί τα τελευταία 42 χρόνια… Είχε ψάξει στο Google και μου είχε στείλει τις συντεταγμένες του μέρους που θα επισκεπτόμασταν. Όμως δεν γνώριζα αν αυτή ήταν στρατιωτική περιοχή ή όχι. Γι αυτό έδωσα τις συντεταγμένες στον Okan Oktay και στον Καλλή για να το ελέγξουν… Έτσι ώστε να μην πάμε άσκοπα αν χρειαζόταν «άδεια» για να μπούμε στην περιοχή που θα μας έδειχνε ο μάρτυρας μας… Όταν ο Okan Oktay μας λέει ότι οι συντεταγμένες αυτές είναι έξω από τη στρατιωτική περιοχή, αποφασίζουμε να πάμε στην περιοχή την Τετάρτη…
Όμως πριν φτάσουμε στην περιοχή, στο δρόμο προς τον Άγιο Ιλαρίωνα χαλάει το αυτοκίνητο μας – έχει σπάσει ο σωλήνας του ραδιατέρ και σταματούμε… Ο Okan Oktay τηλεφωνεί σε ένα από τους ερευνητές στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, τον Yalkin Surech, για να έρθει και να μας πάρει έτσι ώστε να συνεχίσουμε… Τηλεφωνεί επίσης στον μηχανικό για να έρθει… Περιμένουμε λίγο και όταν έρχονται και προσπαθούμε να φύγουμε, το αυτοκίνητο του Yalkin επίσης υπερθερμαίνεται! Ο μηχανικός προσπαθεί να επιδιορθώσει και τα δύο αυτοκίνητα – τελικά το αυτοκίνητο του Yalkin επιδιορθώνεται, αλλά όχι αυτό του Okan… Έτσι πάμε όλοι με το αυτοκίνητο του Yalkin και συνεχίζουμε την πορεία μας…
Μπαίνουμε στο δρόμο που οδηγεί στο Λάρνακα Λαπήθου και μετά από λίγο στρίβουμε δεξιά σε ένα χωματόδρομο… Σταματούμε και οι μάρτυρες και οι λειτουργοί της ΔΕΑ αρχίζουν να ερευνούν την περιοχή… Μένω κοντά στο αυτοκίνητο…
Μετά από λίγο ο Okan έρχεται πίσω για να μου πει ότι μπορεί να πήγαμε προς λάθος κατεύθυνση… Επίσης δεν μπορούν να βρουν τον ένα από τους μάρτυρες!
Όμως μετά από λίγο τα πράγματα παίρνουν τη θέση τους και ξεκινούμε για να πάμε στο μέρος που ψάχνουμε… Έχουν βρει ένα χωματόδρομο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αλλά υποψιάζομαι ότι κανένα αυτοκίνητο δεν έχει περάσει από εδώ τα τελευταία 30 ή 40 χρόνια… Υπάρχει βλάστηση πάνω στο χωματόδρομο, όπως επίσης και πέτρες… Προφανώς ο χωματόδρομος αυτός δεν χρησιμοποιείται από κανένα! Όμως εμείς πάμε!
Σε κάποιο σημείο σταματούμε διότι πλέον δεν είναι δυνατό να προχωρήσουμε και περπατούμε…
Οι μάρτυρες μας τελικά βρίσκουν αυτό που ψάχνουν: τον στρατώνα τους όπου έμεναν για 15 μήνες το 1973-74…
Ο «στρατώνας» στην πραγματικότητα είναι ένα δωμάτιο, κατεδαφισμένο, χωρίς στέγη… Η στέγη ήταν ούτως ή αλλιώς από αμίαντο και μπορούμε να δούμε τον αμίαντο στο έδαφος και μέρος των τοίχων είναι διάσπαρτοι τριγύρω… Κάποιος ζωγράφισε γκράφιτι στους τοίχους αλλά οι τρύπες από τις σφαίρες είναι ακόμα πολύ ορατές…
Μπορούμε να δούμε πάνω στα τούβλα σφραγισμένο το όνομα της κατασκευαστικής εταιρείας στα Ελληνικά και αυτή είναι η «επιβεβαίωση» ότι είμαστε στο σωστό μέρος.
Επειδή οι μάρτυρες μας ήταν από την αριστερά, είχαν σταλεί στο σημείο αυτό ως είδος τιμωρίας. Το 1974 δεν πυροβόλησαν ούτε μια σφαίρα αφού δεν τους είχαν δώσει όπλα, αφού ήταν από την αριστερά! Επιβίωσαν τον πόλεμο χωρίς όπλα και το πιο σημαντικό πράγμα είναι ότι κατάφεραν να μείνουν ζωντανοί…
«Χαίρομαι τόσο που μας είχαν στείλει εδώ» λέει ένας από τους μάρτυρες, «διότι αν δεν μας έστελναν εδώ θα είχαμε κάθε μέρα συγκρούσεις με τους χουντικούς… Τουλάχιστον εδώ δεν τους βλέπαμε…»
Ήταν νεαρά αγόρια τότε, πέρασαν 42 χρόνια και αυτή είναι η πρώτη φορά που έρχονται εδώ, είναι πολύ ενθουσιασμένοι… Βγάζουν φωτογραφίες μπροστά από τους στρατώνες τους… Το 1973-74 μοιράζονταν τους στρατώνες αυτούς 7-8 νεαροί Ελληνοκύπριοι…
Και μετά αρχίζουμε να ερευνούμε το μέρος για τους πιθανούς τόπους ταφής, ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε εδώ…
Στη στροφή του δρόμου που οδηγεί στους στρατώνες, είχαν βρει τέσσερα νεκρά σώματα και τους είχαν δοθεί διαταγές να τα θάψουν…
Υπήρχαν συγκρούσεις εδώ και μετά τις συγκρούσεις, στις 23 Ιουλίου 1974, είχαν πάρει αυτά τα τέσσερα σώματα και έθαψαν τα δύο σε μια τρύπα κοντά στην τουαλέτα και τα άλλα δύο σε ένα χαντάκι…
Ένας από τους μάρτυρες μας λέει «Είχα μείνει πίσω αλλά είδα την ταφή…»
Η τουαλέτα είχε στέγη από λαμαρίνα και δίπλα από την τουαλέτα υπήρχε μια μεγάλη τρύπα…
Ο Καλλής μας φωνάζει να πάμε πιο πάνω «Ελάτε! Το βρήκα!»
Και το βρήκε! Υπάρχει μια πόρτα από λαμαρίνα εκεί που βρισκόταν η τουαλέτα και δίπλα του μια μεγάλη τρύπα…
Ο μάρτυρας μας λέει «Δύο Τουρκοκύπριοι είχαν θαφτεί στην τρύπα και δύο Τουρκοκύπριοι στο χαντάκι…»
Αρχίζουν να ψάχνουν μαζί με τον Καλλή για το χαντάκι που ήταν πέντε-έξι μέτρα μακριά από την τουαλέτα.
Τους είχαν θάψει εδώ και είχαν βάλει πέτρες από πάνω τους, πέτρες που είχαν μαζέψει από τριγύρω…
Μετά αρχίζουμε να ψάχνουμε για ένα στρατιωτικό φυλάκιο κοντά στο στρατώνα, όπου θα μας δείξουν ένα άλλο μέρος για ένα «αγνοούμενο» Τουρκοκύπριο.
Και βρίσκουμε τα ερείπια του φυλακίου. Από εδώ μπορείς να δεις το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα. Ποτέ δεν έχω δει τον Άγιο Ιλαρίωνα από αυτή τη γωνία.
Κάτω από αυτή τη στρατιωτική θέση , είχε σκοτωθεί στον πόλεμο ένας Τουρκοκύπριος και έσπρωξαν το σώμα του κάτω από τον γκρεμό…
Όταν ήταν σε σκοπιά εδώ, φώναζαν ο ένας στον άλλο με τους Τουρκοκύπριους σε σκοπιά στον επόμενο λόφο που ονομάζεται «Adatepe»…
Το μέρος όπου στεκόμαστε αντιλαμβάνομαι ότι ονομάζεται περιοχή «Yanik Sirt» («Καμένη Κορυφογραμμή»).
Επιστρέφουμε και πηδούμε πάνω από ένα πέτρινο τοίχο, στην κατεύθυνση των ερειπίων του στρατώνα… Ο πέτρινος τοίχος χρησίμευε ως «φράκτης» εκείνο τον καιρό…
Ο μάρτυρας μας λέει «Υπάρχει ακόμα ένας νεκρός εδώ…»
«Τον πήραν πάνω από τον τοίχο αλλά τι έκαναν; Τον έθαψαν εδώ; Είδαμε μόνο να τον κουβαλούν πάνω από αυτό το φράκτη…»
Έτσι οι δύο μάρτυρες μας μας έχουν δείξει σήμερα τους πιθανούς τόπους ταφής έξι «αγνοούμενων» Τουρκοκυπρίων.
«Είσαι σίγουρος ότι ήταν Τουρκοκύπριοι;» ρωτώ τον ένα από τους μάρτυρες.
«Ίσως… Ίσως ήταν Τουρκοκύπριοι ή ίσως ήταν Τούρκοι στρατιώτες. Πιστεύαμε ότι ήταν Τουρκοκύπριοι. Νομίζω είχαν έρθει από κάτω, από την περιοχή του Κάρμι… Υπήρξαν συγκρούσεις εδώ… Ένας από τους φίλους μας είχε τραυματιστεί, είχαμε μείνει μαζί του για λίγο για να τον κρατήσουμε ζωντανό, αλλά μας είχε πει «Πηγαίνετε!» και είχαμε φύγει και όταν επιστρέψαμε είδαμε ότι είχε πεθάνει…»
Η μέρα που είχαν βρει και θάψει τους έξι «αγνοούμενου» ήταν η 23η Ιουλίου 1974… Οι Ελληνοκύπριοι έφυγαν από την περιοχή αυτή στις 26 Ιουλίου 1974…
«Εδώ είχε πεθάνει και ο γάιδαρος μας… Αν ψάξουμε, θα μπορούμε να δούμε και τα οστά του μπροστά από το στρατώνα μας…»
Και μου λέει την ιστορία του γάιδαρου.
Όταν υπηρετούσαν την στρατιωτική τους θητεία σε αυτήν απομακρυσμένη και απομονωμένη περιοχή, ως «τιμωρία», επειδή ήταν αριστεροί, ήταν πολύ δύσκολο να τους πάρουν τρόφιμα.
Μια μέρα το 1973, είχαν επισκεφτεί τον μουχτάρη του χωριού Κάρμι. Είχε μια φωτογραφία στον τοίχο του, με ένα γάιδαρο μαζί με τη διάσημη ηθοποιό Raquel Welch.
Η Raquel Welch είχε έρθει στο Κάρμι για την ταινία με τίτλο «Sin» που γύρισαν εδώ το 1970 και έβγαλε φωτογραφία με αυτό το γάιδαρο, αφού και ο γάιδαρος εμφανιζόταν στην ταινία, και τον ίππευε η Raquel Welch…
Έτσι ο μουχτάρης του χωριού Κάρμι δάνεισε τον γάιδαρο στους μάρτυρες μας – τον γάιδαρο που ίππευε η Raquel Welch – έτσι ώστε να μεταφέρουν τρόφιμα… Από εκείνη τη μέρα και μετά ο γάιδαρος χρησιμοποιείτο για τη μεταφορά τροφίμων…
Όμως στη διάρκεια των συγκρούσεων εκεί το 1974, ο γάιδαρος επίσης πυροβολήθηκε και πέθανε…
«Ο γάιδαρος που μετέφερε τρόφιμα για μάς κάθε μέρα πυροβολήθηκε και πέθανε. Την επόμενη μέρα είχε φουσκώσει και τα πόδια του ήταν στον αέρα…»
Στεκόμαστε και βλέπουμε τη θέα… Είμαστε ψηλά, πάνω από την παραλιακή περιοχή της Κερύνειας και ολόκληρη η ακτή είναι ευδιάκριτη από εδώ…
Η μυρωδιά των πεύκων, η μυρωδιά των βοτάνων που φυτρώνουν εδώ είναι εκπληκτική…
Ολόκληρη η περιοχή έχει μια εκπληκτική ομορφιά και όταν κοιτάζεις κάτω μπορείς να δεις πόσο τσιμέντο χρησιμοποιείται και καταστρέφεται η ομορφιά… Η μόνη «πράσινη» περιοχή είναι αυτή, η περιοχή του Αγίου Ιλαρίωνα…
Βγάζουμε φωτογραφίες και παίρνουμε συντεταγμένες και αρχίζουμε να περπατούμε πίσω προς το αυτοκίνητο… Όμως υπάρχει ακόμα ένα πρόβλημα… Δεν υπάρχει χώρος για να κάνει επαναστροφή το αυτοκίνητο!!!
Έτσι, περνούν περίπου 15-20 λεπτά για να γυρίσουμε πίσω το αυτοκίνητο… Ο Okan Oktay και ένας από τους μάρτυρες μας περπατούν για να οδηγήσουν το αυτοκίνητο και να καθαρίσουν το δρόμο από τις πέτρες και καθοδηγούν τον Yalkin στα δύσκολα σημεία…
Όλοι μας είμαστε καταϊδρωμένοι και το αυτοκίνητο αρχίζει πάλι να υπερθερμαίνεται. Σταματούμε κάτω από κάποια πεύκα για να αφήσουμε το αυτοκίνητο να κρυώσει…
Τελικά επιστρέφουμε στη Λευκωσία χωρίς άλλες αναστατώσεις…
Ευχαριστώ τους δύο μάρτυρες μας που ήρθαν μετά από 42 χρόνια και μοιράστηκαν αυτά που γνωρίζουν… Ευχαριστώ τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, Ξενοφώντα Καλλή, Okan Oktay και Yalkin Surech που ήρθαν μαζί μας και έδωσαν τη δυνατότητα στους μάρτυρες μας να δείξουν στη ΔΕΑ τους πιθανούς τόπους ταφής…

Photo: Η Raquel Welch πάνω στο γαΐδαρο στο Κάρμι στη διάρκεια της ταινίας…

(*) Article published in POLITIS on the 28th of August 2016, Sunday. The previous article we posted here has a mistaken date at the bottom – the same date… The previous article about Kronos farm was in fact published on the 4th of September 2016, Sunday in POLITIS.