From Tymbou to Aphania…

From Tymbou to Aphania…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

One of my readers calls to tell me the following:
"While going from Tymbou to Louroudjina, on the right side of the road, there are some flags and a place like a monument for the martyrs. You would be going from the old road – now that a new road has been built, I do not know what the situation of the old road is…
While going from Tymbou to Louroudjina, this place would be on your right, a few hundred meters prior to the old farm. I believe that there had been a farm there, a farm set up by the Jewish people in old times called "The Margo Farm"… So this place is close and across that old farm, few hundred meters before you get to the farm.
Maybe that monument was built there as a symbol or something…
An old Turkish Cypriot from the former underground organisation had told me that they had buried some "missing" Greek Cypriots there and each time I was going through that old road going to Louroudjina, I was staring at this place, thinking of what he had told me…
This old Turkish Cypriot from the former underground organisation was in fact from Louroudjina and he was claiming that some Greek Cypriots who had gone "missing" from Assia had been buried there… The old man who had told me these is no longer alive…"
I would start investigating about this place and call another reader and he would tell me the following:
"The place you are talking of is a place prior to Kirklar, close to the area where the new section of the airport in Tymbou is being built. It is in a fenced area and I think it belongs to the Ercan Airport. While putting up these flag posts, they had opened the fences and put them up and then closed the fences anyway… I think they put a stone there and had written the names of some martyrs, perhaps the names of martyrs from a certain unit and they had even planted some trees there… What they planted there grew and became big trees… So while passing as you look at that place, due to the trees they had planted, it is difficult to see the monument…"
In January 2019, I have informed the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee about this place and asked them that if they like, we can try to go together to check it out and to do further investigation…
Was this old man from the underground organisation telling the truth or did he imagine these things? Without further investigation, it is difficult to find out… But one other reader expressed his views about this saying that we need to see if this place with the flags and the monument is visible to UNFICYP since they patrol some areas there and he questioned what my reader had told me, saying "Why bury people in a place, if it is visible to the UN patrols? You need to tell this to the CMP so that they check where the UNFICYP is doing patrols…"
Together with an official from CMP, we had tried to locate some Turkish Cypriots who might have been responsible in that time period because my reader who told me the story he had heard from the old man said further that "Those Greek Cypriots who had been killed and who are "missing" had been buried there around the 17th-18th of August 1974… The old man had gone there and saw the burial and had learned what had happened and told them 'Why you did this? We have Turkish Cypriots who are prisoners of war in the southern part of the island… If the Greek Cypriots find out what you have done here, they will start killing our prisoners of war…' I believe the old man's story is genuine, but you check it out and do further investigations…"
I thank all my readers for speaking to me and giving me details… I have shared everything they have said with the officials of the CMP… Let's see what further investigation will bring to us…
Another reader calls me and wants to meet with me face to face… I do not know him, so I arrange to meet with him to see what he has to say…
He tells me the following:
*** I have just found out something that is connected with a well that the CMP had dug years ago – they had been looking for a "missing" skull… You had written the story of the "missing" skull more than ten years ago… The skull was acquired by the father of a girl from Aphania studying medicine in Istanbul in return for two truckloads of manure and then she tried to take it to Istanbul and was caught in the scan since she had put it in her handbag… It is about that skull… As I found out, the CMP was looking for the skull in the wrong well… They had dug a well and did not find anything – I believe that well is still open. Since after the digging they did not fully close that well, the villagers are throwing their trash in there.
*** One of my friends told me that he had seen the exhumations, he knew that the CMP was digging the wrong well, but he did not go and speak to them since he did not want to be involved with these things. "That skull is in another well about 100 meters away from the well they dug" he told me. If the CMP would search the wells in that area, they will find the skull of a "missing" Greek Cypriot. If the bulldozer scratches the surface, they will find the mouth of that well… The skull is in a closed well…
I had written about the "missing skull" of a Greek Cypriot more than ten years ago in YENIDUZEN and in POLITIS. We had even gone with the officials of the CMP and a Greek Cypriot reader in order to do investigations about the possible burial site of the skull in Aphania on the 21st of July 2010.
What was the story of the "missing skull" that I had written more than 10 years ago?
A student from Aphania studying to become a doctor at a medical university in Istanbul asked from her father to find her a skull. Her lecturers had asked that so that she could study the skull during her classes. Her father would go to the coffee shop in Aphania and had found the bulldozer operator who had buried "missing" Greek Cypriots during the war in 1974 and said to him, "My daughter will become a doctor, her professors gave her a task to find a human skull because she needs to study the skull. Can you find me a skull please?"
The bulldozer operator would tell him, "If you give me two truckloads of manure (gubri), I would get you a skull…"
So the father of the girl studying medicine and the shiro operator would agree. A skull in return for two truckloads of manure…
The bulldozer operator would immediately go to behind the church in Aphania where a number of Greek Cypriots were killed and buried in a mass grave on the banks of a stream. Since he had buried them, he knew the place. He would open the mass grave, take a skull and then in return for two truckloads of manure, would give the skull to the father of the girl studying medicine. The girl would be happy that her father had found her the skull that her teachers had asked from her and while going back to Istanbul, would put this skull in her handbag and would go to the Ercan Airport… This was around 1995…
While passing her hand luggage through the scan at the airport, the policeman checking the luggage would be shocked…
He would ask her, "What is this?????!!!!"
And she would answer him, "That's my homework. My father gave two truckloads of manure (gubri) for that skull, don't you take it!"
Of course the police would take it and would take the girl's father and the bulldozer operator to the police station in Mora. The police would take the skull…
My Greek Cypriot reader with whom we went to Aphania says that he had learned what had happened to the skull from some of his Turkish Cypriot friends… According to the story told to him, the police gave this skull to a teacher in Aphania saying "Take this and make it disappear… It became a curse!" And the teacher would take it and throw it in a well behind the school in Aphania and make it "disappear"….
On the 21st of July 2010 with this reader and with the officials of CMP of that time, Xenophon Kallis, Murat Soysal and Okan Oktay we go to Aphania, find the school and try to search for the well… Kallis finds an open well, half filled with soil… Was this the well that some Turkish Cypriots of Aphania were talking about?
The CMP digs that well but finds nothing and the story fades away until this reader contacts me to remind me of the story of the "missing skull"…
I thank my reader and will continue to work to find more information about the well… As always, I have also informed the Turkish Cypriot and Greek Cypriot officials of the CMP about this new information…
My reader promised to show me where the well is so that I can show it to the CMP… He says he does not want to be involved with CMP but wants to help anonymously… And that is fine with me…
(Note to my readers: When the skull was found in the handbag of the young medical student at Ercan Airport and she was taken to the Mora police station, the policemen would also call the bulldozer operator there… Later on, some officials would ask the bulldozer operator to take them to the mass grave from where he took the skull to show them and they would do an "operation" to empty this mass grave – they would empty partially and take the remains to outside Phota village… Years later the group of persons buried in that mass grave would be found – some in Aphania, some in Phota…)

2.3.2019

Photo: Kallis investigating the well behind school in 2010...

(*) Article published in the POLITIS newspaper in Greek on the 24th of March, 2019, Sunday. Similar articles were published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 1st of March 2019 and the 28th of January 2019 and here are the links:

http://www.yeniduzen.com/lefke-kseroda-cmc-bolgesine-yumusak-topraklarin-bulundugu-yere-bazi-kibrislirumlar-g-13554yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kuyuya-atilan-kafatasini-yanlis-kuyuda-aradiydilar-13685yy.htm

Από την Τύμπου στην Αφάνεια…

Από την Τύμπου στην Αφάνεια…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ένας από τους αναγνώστες μου τηλεφωνά για να μου πει τα ακόλουθα:
«Καθώς πηγαίνεις από την Τύμπου στη Λουρουτζίνα, στη δεξιά πλευρά του δρόμου, υπάρχουν κάποιες σημαίες και ένα μέρος σαν μνημείο για τους μάρτυρες. Έτσι όπως θα πήγαινες από τον παλιό δρόμο – τώρα που έχει κατασκευαστεί νέος δρόμος, δεν ξέρω την κατάσταση του παλιού δρόμου…
Στην κατεύθυνση από την Τύμπου στη Λουρουτζίνα, το μέρος αυτό βρίσκεται στα δεξιά σου, μερικές εκατοντάδες μέτρα πριν από την παλιά φάρμα. Πιστεύω ότι υπήρχε φάρμα εκεί, μια φάρμα που δημιούργησαν Εβραίοι τον παλιό καιρό και ονομαζόταν «Φάρμα Margo»… Το μέρος αυτό είναι κοντά και απέναντι από εκείνη την παλιά φάρμα, μερικές εκατοντάδες μέτρα πριν να φτάσεις στη φάρμα.
Ίσως εκείνο το μνημείο να είχε κτιστεί εκεί ως σύμβολο ή κάτι…
Ένας ηλικιωμένος Τουρκοκύπριος από την πρώην υπόγεια οργάνωση μου είχε πει ότι εκεί είχαν θάψει κάποιους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους και κάθε φορά που περνούσα από εκείνο τον παλιό δρόμο πηγαίνοντας στη Λουρουτζίνα, κοίταζα το μέρος αυτό και σκεφτόμουν αυτά που μου είχε πει…
Αυτός ο ηλικιωμένος Τουρκοκύπριος από την πρώην υπόγεια οργάνωση ήταν στην πραγματικότητα από τη Λουρουτζίνα και ισχυριζόταν ότι εκεί είχαν θαφτεί κάποιοι Ελληνοκύπριοι που είχαν γίνει «αγνοούμενοι» από την Άσσια… Ο ηλικιωμένος άντρας που μου τα είχε πει αυτά δεν ζει πλέον…»
Άρχισα να ερευνώ για το μέρος αυτό και τηλεφώνησα σε ένα άλλο αναγνώστη ο οποίος μου είπε τα ακόλουθα:
«Το μέρος στο οποίο αναφέρεσαι είναι ένα μέρος πριν από το χωριό Kirklar, κοντά στην περιοχή που κτίζεται το νέο τμήμα του αεροδρομίου στην Τύμπου. Είναι σε μια περιφραγμένη περιοχή και νομίζω ανήκει στο αεροδρόμιο Ercan. Ενώ τοποθετούσαν αυτούς τους ιστούς σημαίας, είχαν ανοίξει την περίφραξη και τους έβαλαν και μετά έκλεισαν ξανά την περίφραξη… Νομίζω ότι έβαλαν μια πέτρα εκεί και είχαν γράψει τα ονόματα κάποιων μαρτύρων, ίσως τα ονόματα των μαρτύρων από μια συγκεκριμένη μονάδα και φύτεψαν επίσης και κάποια δέντρα εκεί… Αυτά που φύτεψαν μεγάλωσαν και έγιναν μεγάλα δέντρα… Έτσι καθώς περνάς και κοιτάζεις το μέρος αυτό, λόγω των δέντρων που είχαν φυτέψει, είναι δύσκολο να δεις το μνημείο…»
Τον Ιανουάριο του 2019, είχα ενημερώσει τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων για το μέρος αυτό και τους ζήτησα αν ήθελαν, να προσπαθήσουμε να πάμε μαζί για να το ελέγξουμε και να κάνουμε περαιτέρω έρευνες…
Άραγε αυτός ο ηλικιωμένος άντρας από την υπόγεια οργάνωση έλεγε την αλήθεια ή τα φαντάστηκε αυτά τα πράγματα; Χωρίς περαιτέρω έρευνες, είναι δύσκολο να το μάθουμε… Όμως ένας άλλος αναγνώστης εξέφρασε τις απόψεις του για αυτό, λέγοντας ότι χρειάζεται να δούμε αν το μέρος αυτό με τις σημαίες και το μνημείο είναι ορατό στην UNFICYP αφού περιπολούν κάποιες περιοχές εκεί και αμφισβήτησε αυτά που μου είχε πει ο αναγνώστης μου λέγοντας «Γιατί να θάψουν ανθρώπους σε ένα μέρος αν το μέρος αυτό είναι ορατό στις περιπολίες των ΗΕ; Πρέπει να το πεις αυτό στη ΔΕΑ έτσι ώστε να ελέγξουν τα μέρη που κάνει περιπολίες η UNFICYP…»
Μαζί με ένα λειτουργό από τη ΔΕΑ, προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε κάποιους Τουρκοκύπριους που μπορεί να ήταν υπεύθυνοι εκείνη την εποχή, εφόσον ο αναγνώστης μου που μου είπε την ιστορία που είχε ακούσει από τον ηλικιωμένο άντρα είπε επίσης ότι «Εκείνοι οι Ελληνοκύπριοι που είχαν σκοτωθεί και που είναι «αγνοούμενοι» είχαν θαφτεί εκεί γύρω στις 17-18 Αυγούστου 1974… Ο ηλικιωμένος άντρας είχε πάει εκεί και είδε την ταφή και έμαθε τι είχε συμβεί και τους είπε «Γιατί το κάνατε αυτό; Έχουμε Τουρκοκύπριους που είναι αιχμάλωτοι πολέμου στο νότιο μέρος του νησιού… Αν οι Ελληνοκύπριοι μάθουν αυτό που κάνατε εδώ, θα αρχίσουν να σκοτώνουν τους αιχμαλώτους μας…» Πιστεύω ότι η ιστορία του ηλικιωμένου άντρα είναι αληθινή, αλλά ελέγξετε την και ερευνήστε περισσότερο…»
Ευχαριστώ όλους τους αναγνώστες μου που μου μιλούν και μου δίνουν λεπτομέρειες… Μοιράστηκα όλα όσα μου έχουν πει με τους λειτουργούς της ΔΕΑ… Ας δούμε τι θα μας φέρουν οι περαιτέρω έρευνες…
Ένας άλλος αναγνώστης μου τηλεφωνά και θέλει να με συναντήσει… Δεν τον γνωρίζω έτσι κανονίζω να συναντηθώ μαζί του για να δω τι έχει να πει…
Μου λέει τα ακόλουθα:
*** Μόλις έχω ανακαλύψει κάτι που συνδέεται με ένα πηγάδι που είχε σκάψει η ΔΕΑ πριν από χρόνια – έψαχναν για ένα «αγνοούμενο» κρανίο… Είχες γράψει την ιστορία του «αγνοούμενου» κρανίου πριν από περισσότερο από δέκα χρόνια… Το κρανίο αποκτήθηκε από τον πατέρα ενός κοριτσιού από την Αφάνεια που σπούδαζε ιατρική στην Istanbul σε αντάλλαγμα για δύο φορτηγά κοπριάς και μετά προσπάθησε να το πάρει στην Istanbul και την έπιασαν στον έλεγχο αφού το είχε βάλει στην τσάντα της… Είναι για εκείνο το κρανίο… Όπως ανακάλυψα, η ΔΕΑ έψαχνε για εκείνο το κρανίο σε λάθος πηγάδι…
Είχαν σκάψει ένα πηγάδι και δεν βρήκαν τίποτα – πιστεύω ότι εκείνο το πηγάδι είναι ακόμα ανοικτό. Επειδή μετά την εκσκαφή δεν είχαν κλείσει πλήρως το πηγάδι, οι χωρικοί ρίχνουν τα σκουπίδια τους εκεί.
*** Ένας από τους φίλους μου μου είπε ότι είχε δει τις εκσκαφές, ήξερε ότι η ΔΕΑ έσκαβε το λάθος πηγάδι, αλλά δεν πήγε να τους μιλήσει αφού δεν ήθελε να ασχοληθεί με αυτά τα πράγματα. «Εκείνο το κρανίο είναι σε ένα άλλο πηγάδι περίπου 100 μέτρα μακριά από το πηγάδι που έσκαψαν» μου είπε. Αν η ΔΕΑ ερευνήσει τα πηγάδια σε εκείνη την περιοχή, θα βρούνε το κρανίο ενός «αγνοούμενου» Ελληνοκύπριου. Αν οι μπουλντόζες σκάψουν λίγο την επιφάνεια, θα βρουν το στόμιο εκείνου του πηγαδιού… Το κρανίο βρίσκεται σε ένα κλειστό πηγάδι…
Είχα γράψει για το «αγνοούμενο κρανίο» ενός Ελληνοκύπριου πριν από περισσότερο από δέκα χρόνια στις εφημερίδες YENIDUZEN και ΠΟΛΙΤΗΣ. Πήγαμε ακόμα και με τους λειτουργούς της ΔΕΑ και ένα Ελληνοκύπριο αναγνώστη για να ερευνήσουμε τον πιθανό τόπο ταφής το κρανίου στην Αφάνεια στις 21 Ιουλίου 2010.
Ποια ήταν η ιστορία του «αγνοούμενου κρανίου» για το οποίο είχα γράψει πριν από περισσότερο από 10 χρόνια;
Μια φοιτήτρια από την Αφάνεια που σπούδαζε ιατρική σε ιατρική σχολή στην Istanbul ζήτησε από τον πατέρα της να της βρει ένα κρανίο. Οι καθηγητές της το είχαν ζητήσει έτσι ώστε να μελετήσει το κρανίο στη διάρκεια των μαθημάτων της. Ο πατέρας της πήγε στο καφενείο στην Αφάνεια και βρήκε τον χειριστή μπουλντόζας που είχε θάψει «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους στη διάρκεια του πολέμου το 1974 και του είπε, «Η κόρη μου θα γίνει γιατρός, οι καθηγητές της της ζήτησαν να βρει ανθρώπινο κρανίο εφόσον το χρειάζεται για να μελετήσει το κρανίο. Μπορείς να μου βρεις ένα κρανίο σε παρακαλώ;»
Ο χειριστής μπουλντόζας του είπε «Αν μου δώσει δύο φορτηγά γεμάτα κόπρι, θα σου βρω ένα κρανίο…»
Έτσι συμφώνησαν ο πατέρας του κοριτσιού που σπούδαζε ιατρική και ο χειριστής μπουλντόζας. Ένα κρανίο σε αντάλλαγμα για δύο φορτηγά κόπρι…
Ο χειριστής μπουλντόζας πήγε αμέσως πίσω από την εκκλησία στην Αφάνεια όπου σκοτώθηκε ένας αριθμός Ελληνοκυπρίων και θάφτηκαν σε ένα μαζικό τάφο στις όχθες ενός ρέματος. Αφού τους είχε θάψει, ήξερε το μέρος. Άνοιξε το μαζικό τάφο, πήρε ένα κρανίο και μετά σε αντάλλαγμα για δύο φορτηγά κοπριάς έδωσε το κρανίο στον πατέρα του κοριτσιού που σπούδαζε ιατρική. Το κορίτσι ήταν χαρούμενο που ο πατέρας της βρήκε το κρανίο που ζήτησαν οι καθηγητές της και καθώς πήγαινε πίσω στην Istanbul, έβαλε το κρανίο στην τσάντα της και πήγε στο αεροδρόμιο Ercan… Αυτό ήταν γύρω στο 1995…
Καθώς περνούσε τις χειραποσκευές της από τον έλεγχο στο αεροδρόμιο, ο αστυνομικός που έλεγχε τις αποσκευές σοκαρίστηκε…
Τη ρώτησε «Τι είναι αυτό;;;;;!!!!»
Και του απάντησε «Είναι η εργασία μου. Ο πατέρας μου έδωσε δύο φορτηγά κοπριάς για το κρανίο αυτό, μην το πάρετε!»
Φυσικά η αστυνομία το πήρε και πήραν τον πατέρα του κοριτσιού και τον χειριστή μπουλντόζας στον αστυνομικό σταθμό στη Μόρα. Η αστυνομία πήρε το κρανίο…
Ο Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου, με τον οποίο πήγαμε στην Αφάνεια, λέει ότι είχε μάθει τι είχε συμβεί στο κρανίο από κάποιους Τουρκοκύπριους φίλους του… Σύμφωνα με την ιστορία που του είπαν, η αστυνομία έδωσε το κρανίο αυτό σε ένα δάσκαλο στην Αφάνεια και του είπαν «Πάρε το κρανίο αυτό και εξαφάνισε το… Έχει γίνει μια κατάρα!» Και ο δάσκαλος το πήρε και το έριξε σε ένα πηγάδι πίσω από το σχολείο στην Αφάνεια και το «εξαφάνισε»…
Στις 21 Ιουλίου 2010, μαζί με αυτόν τον αναγνώστη και τους τότε λειτουργούς της ΔΕΑ Ξενοφώντα Καλλή, Murat Soysal και Okan Oktay πήγαμε στην Αφάνεια, βρήκαμε το σχολείο και προσπαθήσαμε να ψάξουμε για το πηγάδι… Ο Καλλής βρήκε ένα ανοικτό πηγάδι, μισογεμάτο με χώμα… Ήταν άραγε αυτό το πηγάδι στο οποίο αναφέρονταν κάποιοι Τουρκοκύπριοι από την Αφάνεια;
Η ΔΕΑ σκάβει εκείνο το πηγάδι αλλά δεν βρίσκει τίποτε και η ιστορία χάνεται μέχρι που αυτός ο αναγνώστης επικοινωνεί μαζί μου για να μου θυμίσει την ιστορία του «αγνοούμενου κρανίου»…
Ευχαριστώ τον αναγνώστη μου και θα συνεχίσω να εργάζομαι για να βρω περισσότερες πληροφορίες για το πηγάδι… Όπως πάντα, έχω επίσης ενημερώσει τους Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους λειτουργούς της ΔΕΑ για αυτές τις νέες πληροφορίες…
Ο αναγνώστης μου υποσχέθηκε να μου δείξει που βρίσκεται το πηγάδι έτσι ώστε να το δείξω στη ΔΕΑ… Λέει ότι δεν θέλει να εμπλακεί με τη ΔΕΑ, αλλά θέλει να βοηθήσει ανώνυμα… Και αυτό είναι εντάξει μαζί μου…
(Σημείωση για τους αναγνώστες μου: Όταν βρέθηκε το κρανίο στην τσάντα της νεαρής φοιτήτριας ιατρικής στο αεροδρόμιο Ercan και την πήραν στον αστυνομικό σταθμό στη Μόρα, οι αστυνομικοί κάλεσαν εκεί και τον χειριστή μπουλντόζας… Αργότερα, κάποιοι λειτουργοί ζήτησαν από τον χειριστή μπουλντόζας να τους πάρει στον μαζικό τάφο από όπου πήρε το κρανίο και να τους δείξει το μέρος και έκαναν μια «επιχείρηση» για να αδειάζουν αυτό το μαζικό τάφο – άδειασαν μερικώς το μαζικό τάφο και πήραν τα οστά έξω από το χωριό Φώτα… Μετά από χρόνια βρέθηκε αυτή η ομάδα ατόμων που θάφτηκε σε εκείνο το μαζικό τάφο – κάποιοι στην Αφάνεια και κάποιοι στο χωριό Φώτα…)

Photo: Ο Καλλής ερευνά το πηγάδι πίσω από το σχολείο το 2010…

(*) Article published in the POLITIS newspaper in Greek on the 24th of March, 2019, Sunday. Similar articles were published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 1st of March 2019 and the 28th of January 2019 and here are the links:

http://www.yeniduzen.com/lefke-kseroda-cmc-bolgesine-yumusak-topraklarin-bulundugu-yere-bazi-kibrislirumlar-g-13554yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kuyuya-atilan-kafatasini-yanlis-kuyuda-aradiydilar-13685yy.htm

My childhood memories…

My childhood memories…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

Last week I travel from Nicosia to Agios Ermolaos to go and meet a witness about possible burial sites in the village and the view is simply breath-taking! Such green and such yellow and red spots here and there: The red field tulips that grow naturally – babarunes in Cypriot Greek and Horoz Lalesi in Cypriot Turkish – if there are no pesticides in the fields… Agios Ermolaos, after the rains even has its own little lake to feel proud of…
For kilometres, there is nothing – just open fields and a few factories here and there for chicken that belong to Haciali from Shilloura… I think Haciali's grandfather was from Agia Marina – the mixed Maronite and Turkish Cypriot village which has become a ghost village after 1974… I remember Mustafa Hadjiali from my childhood, a tall, dark man with a thin moustache who had a shop selling chicken in the bandabuliya – old market – of Nicosia called "Chicken of Krini (Kirni)". He had a chicken farm and was selling chicken and eggs… He also had a shop upstairs near the side entrance of the bandabuliya where there was a sewing shop and a lot of young girls sewing clothes there… This shop was adjacent to the house of Gianni and Kakoullou Ellinas, who had been killed in 1963 and who are still "missing" – I had written their stories on these pages and each time I pass from there, I remember Kakoullou from Yialousa and her incredible and tragic life…
So this sewing workshop was adjacent to the house of Kakoullou and we would go with my sister and my mother so my sister could have a new dress fitting or to choose fabric for a party dress… She loved dressing up throughout her life and always had seamstresses sewing clothes for her… These were times when there was no such abundance of ready-made textiles in Cyprus yet – everyone was sewing and Singer sewing machines were something valuable to have in the house… For those who did not know how to sew or did not have a sewing machine, there were always seamstresses who worked in their houses and some had apprentices, young girls, who would learn to sew… Choosing the cloth, choosing buttons to go with it, choosing accessories were all part of this ritual and then the seamstress would take measurements and write it down and then the cutting of the cloth… Perhaps this was the most important part of it – whoever the seamstress was, she would be cutting it since she could not afford to make a mistake! And then there would be two dress provas (fittings) – the first fitting, where she would fix the dress according to the body of the customer and after a while, a second fitting where the dress would almost be finalized and where she would fix the accessories – if there was any – on the dress…
My sister Ilkay was married to Kutlu Adali and he was the private secretary of Denktash who was the community leader at the time in the Turkish Cypriot Communal Chamber. So my sister and her husband would be going to parties very often and she would have fantastic party dresses made out for her… I would go with her when she was buying the cloth for the dress - chiffons and taffetas and silks in beautiful colours and for the accessories we would cross together from the Ledras crossing to go to Diran where she would get shiny beads or feathers in green to sew on her dress and for beautiful buttons we would go to Yaghcioghlou who was – and still is – the expert for the buttons…
We were poor, my mother and me – my father died when I was seven years old, leaving debts of the house that he had built for us and my mother had a "fixed wage" of 20 Cypriot pounds… From this money, my mother had to support my brother who was studying in Ankara to become an electrical engineer, pay the debts to the bank and raise me… We had no money for such "luxuries" so my mother would make "new" dresses for me from her old clothes or my sister's clothes – she would sew the dress and then design beautiful embroidery with beads and different coloured threads and it would no longer be the old dress of mom or my sister. It would be something completely new… We never had money for coats for me so I would be wearing redesigned coats of my mother or my sister throughout my childhood and my youth until such time when I began to work and I could afford to buy my own clothes… Class differences were visible between the rich and the poor but my mother made sure that I would not feel unhappy and she would use all her creativity with buttons and beads and colourful threads to make something old look like brand new! She had learned sewing through her cousin Ulufer and even had sewn her own wedding gown… Ulufer's sister Tomris was a hat-maker and she knew how to make hats… They were the rich cousins of my mother – I think all my mother's cousins were rich except us since my father had committed the "sin" of refusing to join the underground organisation of the time, saying "I cannot kill anyone…" And the punishment would be to impoverish us, my father dying of a heart attack after getting out of prison, my mother working with a "fixed wage" and never given any raise for many years even though she was working like hell as head of the national Turkish Cypriot library… As a result, we would also pay for the stance of my father, my mother and me but this would never stop us from taking pleasure from life and the earth – even a tin box of buttons would make me so happy as a child…
Buttons were important – for every single shirt or dress or jumper or woollen sweater or sakko, you would choose different buttons according to the style and colour…
My mother always had at least three tin boxes of buttons – these were tin boxes of Milk Tray and Horniman's Tea and if she was changing a dress – cutting it to make it smaller for me – she would never throw away buttons but keep them in these tin boxes… Even if a dress or a coat was out of wear, she would keep the buttons…
And these tin boxes of buttons were what we played with as kids – when my sister's small children came to our houses, we would take the tin boxes of buttons and play with the buttons – making imaginary trains or cars, arranging them according to colour or to size and when finished, we would collect and fill the boxes with those buttons…
When you went to buy buttons for a dress or a coat from Yaghcioghlou or Munise or Djoshkoun (Coskun) or Zako, you always got a few more in case you lost a button so there would always be spare buttons in the house for such emergencies…
And then of course, my sister would have to find shoes and capes and bags to go with the dress… She had several shoemakers so she would go and as a kid I would accompany her – she is 14 years older than me so I would tag along with her whenever I could since I wanted to peek into the world of the grown-ups – and they would take measurements of her feet and her ankles and her calves and she would choose the colour of the leather from which she wanted boots or shoes and also design the model and then her boots or shoes would be ready no later than a week… I remember these shoe workshops where old men or young apprentices worked with wooden moulds where they would fix the leather with tiny nails and there would be the strong smell of glue and leather in the shop… Shoemaking was an art and all my mother's brothers knew how to do this – we even had a plaster cast of a child's shoe that they had used when making shoes…
So my sister would have red boots, green boots, blue shoes, purple shoes – shoes of all colours and kinds… There was no abundance of imported shoes back then – we only knew Clarks and Bata and the rest were made by shoemakers' cooperatives or individual shoe makers…
These shoes would last a long time and would not be damaged by rain and wear so you had a pair of shoes for school and you would wear them a whole year unless your feet grew…
As a child, I had Clarks shoes before my father had gone to prison and when we could afford to buy shoes from Clarks… My mother Turkan Uludagh in those times was thinking that the best shoes in the world were Clarks shoes… I remember those shoes and even have a photo that Kutlu Adali – the journalist and author who was murdered in 1996 and who was married to my sister – took… At that time, Kutlu Adali wanted to come into our family and was trying to convince my father Niyazi Uludagh to accept him as a son-in-law… So he was coming often to take my photos by the pond or at my birthday party and in one photo, I am sitting at a chaise longue and this must be my third birthday party… I am wearing a dress my mother has sewn for my birthday and I have a big white ribbon on my hair… I can read "Clarks" under my shoes from this photograph… Probably the shoes were brand new, for my third birthday – so this photo must have been taken in 1961…
I remember the shoemaker Kilich where together with my childhood friend Neshe Yashin, we had got identical pairs of red shoes with a shiny buckle on the side – these were such elegant shoes and the colour red gave us energy, making us feel as though we had magical shoes and we could do anything and go anywhere! We would roam the streets of old Nicosia within the walls, we would go to the Turkish Cypriot Communal Chamber to hear the Turkish Cypriot MPs debating various laws of the time and we would sit at the back, giggling and looking how this one sat or that one fell asleep! We were around the age 10 or 11 or 12… Those magical red shoes would take us to the library full of books where my mother worked or to her father's bookshop – again full of books – Ozker Yashin Kitabevi and we would read and read and read and write and write and write… Neshe would be writing poems and during the first years of the secondary school when we were around 12 years old, she would be reciting her poems at the poetry competitions at our school and winning prizes… I would be writing compositions and also poems, but my strength was the prose… Neshe's father when seeing one of my letters written to Neshe when I was in the USA as a Foreign Exchange student at the age of 15 with a Fulbright scholarship would point out to her that one day, I would become a writer… Back in Cyprus after the scholarship, he would also tell me that "Your pen is strong, you write well… You will be a writer…"
The red shoes we both remember because your family would only afford to get you a pair of shoes maybe once a year for an important occasion like starting of the new semester of the school year or your birthday or the Bayram or the New Year…
Travelling to Agios Ermolaos somehow brought back all these memories… My mother passed away, my father passed away, Neshe's mother and father passed away, Kutlu Adali was murdered and we remain on this earth to remember the old times and cherish our memories, even if some of them are bitter…

23.3.2019

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 31st of March 2019, Sunday.

Photos:

*** Both my mother's and my dress was sewn by mom for my birthday as we celebrate together in this photo of 1961... Photo taken by my sister's husband Kutlu Adalı, the journalist who was murdered in 1996...

*** This photo from my third birthday was taken by Kutlu Adali, my sister's husband back in 1961...

Αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία…

Αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Την περασμένη βδομάδα ταξιδεύω από τη Λευκωσία στον Άγιο Ερμόλαο για να συναντήσω ένα μάρτυρα σχετικά με πιθανούς τόπους ταφής στο χωριό και η θέα απλά μου κόβει την ανάσα! Τέτοια χρώματα – πράσινο και κίτρινο και κηλίδες κόκκινου εδώ και εκεί: Οι κόκκινες παπαρούνες που φυτρώνουν φυσικά – παπαρούνες στην ελληνοκυπριακή διάλεκτο και horoz lalesi στην τουρκοκυπριακή – αν δεν υπάρχουν φυτοφάρμακα στα χωράφια… Ο Άγιος Ερμόλαος μετά τις βροχές, έχει ακόμα και τη δική του μικρή λίμνη για την οποία περηφανεύεται…
Για χιλιόμετρα, δεν υπάρχει τίποτα – μόνο χωράφια και μερικά εργοστάσια για κοτόπουλα εδώ και εκεί, που ανήκουν στον Haciali από την Σκυλλούρα… Νομίζω ότι ο παππούς του Haciali ήταν από την Αγία Μαρίνα – το μικτό μαρωνίτικο και τουρκοκυπριακό χωριό που μετά το 1974 έχει γίνει χωριό φάντασμα… Θυμούμαι τον Mustafa Hadjiali από την παιδική μου ηλικία, ήταν ένας ψηλός, μελαχρινός άντρας με λεπτό μουστάκι που πουλούσε κοτόπουλα στο παντοπωλείο στη Λευκωσία στο κατάστημα που ονομαζόταν «Κοτόπουλα της Κρηνής (Kirni)». Είχε φάρμα με κοτόπουλα και πουλούσε κοτόπουλα και αυγά… Είχε επίσης ένα κατάστημα πάνω, κοντά στην πλαϊνή είσοδο του παντοπωλείου που ήταν ραφτάδικο και εκεί πολλά νεαρά κορίτσια έραβαν ρούχα… Το κατάστημα αυτό ήταν δίπλα στο σπίτι του Γιάννη και της Κακουλούς Έλληνα, που είχαν σκοτωθεί το 1963 και που είναι ακόμα «αγνοούμενοι» - είχα γράψει την ιστορία τους σε αυτές τις σελίδες και κάθε φορά που περνώ από εκεί θυμούμαι την Κακουλού από τη Γιαλούσα και την απίστευτη και τραγική ζωή της…
Έτσι, το ραφτάδικο αυτό ήταν δίπλα από το σπίτι της Κακουλούς και πηγαίναμε μαζί με την αδελφή και τη μητέρα μου, για να πάρουν μέτρα της αδελφής μου για ένα καινούργιο φόρεμα ή να διαλέξει ύφασμα για ένα φόρεμα για πάρτι… Σε όλη της τη ζωή της άρεσε να ντύνεται όμορφα και πάντοτε είχε ράφταινες να της ράβουν ρούχα… Ήταν ο καιρός που στην Κύπρο ακόμα δεν υπήρχε αφθονία έτοιμων ρούχων – όλοι έραβαν και οι ραπτομηχανές Singer ήταν κάτι πολύτιμο αντικείμενο να υπάρχει στο σπίτι… Για αυτούς που δεν ήξεραν πως να ράβουν ή δεν είχαν ραπτομηχανή, πάντοτε υπήρχαν ράφταινες που εργάζονταν στα σπίτια τους και κάποιες είχαν μαθητευόμενες, νεαρά κορίτσια που μάθαιναν ράψιμο… Η επιλογή του υφάσματος, η επιλογή των κουμπιών, η επιλογή των αξεσουάρ ήταν όλα μέρος αυτής της τελετουργίας και τότε η ράφταινα μετρούσε και έγραφε κάτω τις μετρήσεις και μετά έκοβε το ύφασμα… Πιθανόν αυτό να ήταν το πιο σημαντικό μέρος της διαδικασίας – όποια και να ήταν η ράφταινα, έκοβε το ύφασμα η ίδια, αφού θα της κόστιζε αν έκανε λάθος! Και μετά γίνονταν δύο πρόβες του φορέματος – η πρώτη πρόβα όταν θα διόρθωνε το φόρεμα σύμφωνα με το σώμα της πελάτισσας και μετά από λίγο, μια δεύτερη πρόβα όταν το φόρεμα ήταν σχεδόν τελειωμένο και όταν θα τοποθετούσε πάνω στο φόρεμα τα αξεσουάρ, αν υπήρχαν…
Η αδελφή μου Ilkay ήταν παντρεμένη με τον Kutlu Adali, ο οποίος ήταν ο προσωπικός γραμματέας του Denktash που τότε ήταν ο ηγέτης της κοινότητας στην Τουρκοκυπριακή Κοινοτική Συνέλευση. Έτσι η αδελφή μου και ο σύζυγος της πήγαιναν πολύ συχνά σε πάρτι και είχε απίθανα φορέματα φτιαγμένα για την ίδια… Πήγαινα μαζί της όταν αγόραζε το ύφασμα για το φόρεμα – σιφόν και ταφτάδες και μεταξωτά σε όμορφα χρώματα και για τα αξεσουάρ περνούσαμε μαζί από το οδόφραγμα στην οδό Λήδρας για να πάμε στου Diran όπου αγόραζε αστραφτερές χάντρες ή φτερά σε πράσινο χρώμα για να ραφτούν πάνω στο φόρεμα της ή πηγαίναμε στου Yaghcioghlou για όμορφα κουμπιά που ήταν – και είναι ακόμα – ο ειδικός για τα κουμπιά…
Ήμασταν φτωχές, η μητέρα μου και εγώ – ο πατέρας μου πέθανε όταν ήμουν εφτά χρονών, αφήνοντας τα χρέη του σπιτιού που έκτισε για μας και η μητέρα μου είχε «σταθερό μισθό» 20 Κυπριακών λιρών… Με τα λεφτά αυτά, η μητέρα μου έπρεπε να συντηρεί τον αδελφό μου που σπούδαζε στην Άγκυρα ηλεκτρολόγος μηχανικός, να πληρώνει τα χρέη στην τράπεζα και να με μεγαλώνει εμένα… Δεν είχαμε λεφτά για τέτοιες «πολυτέλειες» έτσι η μητέρα μου έφτιαχνε για μένα «καινούργια» φορέματα από τα παλιά της ρούχα ή από τα ρούχα της αδελφής μου – έραβε το φόρεμα και μετά σχεδίαζε όμορφα κεντήματα με χάντρες και κλωστές με διάφορα χρώματα και δεν ήταν πια το παλιό φόρεμα της μητέρας ή της αδελφής μου. Θα ήταν κάτι εντελώς νέο… Ποτέ δεν είχαμε λεφτά για παλτά για μένα, έτσι σε όλη μου την παιδική και νεανική ηλικία φορούσα τα ξανασχεδιασμένα παλτά της μητέρας ή της αδελφής μου, μέχρι που ξεκίνησα να εργάζομαι και μπορούσα να αγοράσω τα δικά μου ρούχα… Οι ταξικές διαφορές ήταν ορατές μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών, αλλά η μητέρα μου φρόντιζε να μην αισθάνομαι δυστυχισμένη και χρησιμοποιούσε όλη της την δημιουργικότητα με κουμπιά και χάντρες και χρωματιστές κλωστές για να κάνει κάτι παλιό να φαίνεται καινούργιο! Έμαθε να ράβει μέσω της ξαδέλφης της Ulufer και έραψε ακόμα και το νυφικό της… Η Tomris, αδελφή της Ulufer, ήταν καπελού και ήξερε να φτιάχνει καπέλα… Ήταν οι πλούσιες ξαδέλφες της μητέρας μου – νομίζω όλα τα ξαδέλφια της μητέρας μου ήταν πλούσιοι εκτός από εμάς αφού ο πατέρας μου διέπραξε την «αμαρτία» να αρνηθεί να ενταχθεί στην υπόγεια οργάνωση της τότε εποχής, λέγοντας «Δεν μπορώ να σκοτώσω κανένα…». Και η τιμωρία ήταν να μας φτωχύνουν, ο πατέρας μου να πεθάνει από καρδιακό επεισόδιο μετά την αποφυλάκιση του, η μητέρα μου να εργάζεται με «σταθερό μισθό» και ποτέ να μην πάρει αύξηση για πολλά χρόνια, παρόλο που εργαζόταν ασταμάτητα ως επικεφαλής της Τουρκοκυπριακής βιβλιοθήκης… Ως αποτέλεσμα, πληρώσαμε και εμείς για τη στάση του πατέρα μου, η μητέρα μου και εγώ, αλλά αυτό δεν μας σταμάτησε ποτέ από το να απολαμβάνουμε τη ζωή και τη γη – ακόμα και ένα μεταλλικό κουτί με κουμπιά με έκανε τόσο χαρούμενη όταν ήμουν παιδί…
Τα κουμπιά ήταν σημαντικά – για το κάθε πουκάμισο ή φόρεμα ή πουλόβερ ή μάλλινο τρικό ή σακάκι, διάλεγες διαφορετικά κουμπιά σύμφωνα με το στυλ και το χρώμα…
Η μητέρα μου πάντοτε είχε τουλάχιστον τρία μεταλλικά κουτιά γεμάτα με κουμπιά – αυτά ήταν μεταλλικά κουτιά από σοκολάτες Milk Tray ή τσάι Horniman's και αν διαφοροποιούσε ένα φόρεμα – κόβοντας το για να το μικρύνει για μένα – ποτέ δεν πέταγε τα κουμπιά αλλά τα φύλαγε σε αυτά τα κουτιά… Ακόμα και αν ένα φόρεμα ή παλτό ήταν φθαρμένο, φύλαγε τα κουμπιά…
Και ήταν με αυτά τα μεταλλικά κουτιά γεμάτα με κουμπιά που παίζαμε όταν ήμασταν παιδιά – όταν έρχονταν στο σπίτι μας τα μικρά παιδιά της αδελφής μου, παίρναμε τα μεταλλικά κουτιά με τα κουμπιά και παίζαμε με τα κουμπιά – φτιάχναμε φανταστικά τρένα ή αυτοκίνητα, τα τακτοποιούσαμε ανάλογα με το χρώμα ή το μέγεθος και όταν τελειώναμε, τα μαζεύαμε και γεμίζαμε τα κουτιά με τα κουμπιά…
Όταν πήγαινες στου Yaghcioghlou ή στη Munise ή στου Djoshkoun (Coskun) ή στη ΖΑΚΟ για να αγοράσεις κουμπιά για ένα φόρεμα ή παλτό, πάντοτε έπαιρνες μερικά παραπάνω σε περίπτωση που έχανες ένα κουμπί, έτσι πάντοτε υπήρχαν επιπλέον κουμπιά στο σπίτι για τέτοιες καταστάσεις…
Και φυσικά μετά, η αδελφή μου έπρεπε να βρει παπούτσια και κάπες και τσάντες που ταίριαζαν με το φόρεμα… Είχε διάφορους παπουτσήδες όπου πήγαινε και την συνόδευα όταν ήμουν παιδί – είναι 14 χρόνια μεγαλύτερη μου έτσι πήγαινα μαζί της όποτε μπορούσα, αφού ήθελα να κοιτάζω στον κόσμο των μεγάλων – και έπαιρναν μετρήσεις των ποδιών της και των αστραγάλων της και των κνημών της και επέλεγε το χρώμα του δέρματος από το οποίο ήθελε μπότες ή παπούτσια και επίσης σχεδίαζε το μοντέλο και μετά οι μπότες ή τα παπούτσια της ήταν έτοιμα σε λιγότερο από μια βδομάδα… Θυμούμαι αυτά τα εργαστήρια παπουτσιών όπου ηλικιωμένοι άντρες ή νεαροί μαθητευόμενοι δούλευαν με ξύλινα καλούπια όπου τοποθετούσαν το δέρμα με μικροσκοπικά καρφιά και στο κατάστημα υπήρχε η δυνατή μυρωδιά της γόμας και του δέρματος… Η κατασκευή παπουτσιών ήταν μια τέχνη και όλοι οι αδελφοί της μητέρας μου ήξεραν να φτιάχνουν παπούτσια – είχαμε ακόμα και καλούπι από γύψο για παιδικό παπούτσι που χρησιμοποιούσαν όταν έφτιαχναν παπούτσια…
Έτσι η αδελφή μου είχε κόκκινες μπότες, πράσινες μπότες, μπλε παπούτσια, μωβ παπούτσια – παπούτσια όλων των ειδών και χρωμάτων… Τότε δεν υπήρχε αφθονία εισαγόμενων παπουτσιών – γνωρίζαμε μόνο τα Clarks και τα Bata και τα υπόλοιπα φτιάχνονταν από συνεργατισμούς παπουτσήδων ή μεμονωμένους παπουτσήδες…
Τα παπούτσια αυτά άντεχαν πολύ καιρό και δεν καταστρέφονταν από τη βροχή ή την φθορά έτσι είχες ένα ζευγάρι παπούτσια για το σχολείο και τα φορούσες για ένα ολόκληρο χρόνο, εκτός και αν τα πόδια σου μεγάλωναν…
Όταν ήμουν παιδί είχα παπούτσια Clarks, πριν να πάει φυλακή ο πατέρας μου και όταν μπορούσαμε να αγοράσουμε παπούτσια Clarks… Η μητέρα μου Turkan Uludagh εκείνο τον καιρό θεωρούσε ότι τα καλύτερα παπούτσια στον κόσμο ήταν τα παπούτσια Clarks… Θυμούμαι εκείνα τα παπούτσια και έχω ακόμα και μια φωτογραφία που έβγαλε ο Kutlu Adali – ο δημοσιογράφος και συγγραφέας που δολοφονήθηκε το 1996 και που ήταν παντρεμένος με την αδελφή μου… Εκείνο τον καιρό, ο Kutlu Adali ήθελε να μπει στην οικογένεια μας και προσπαθούσε να πείσει τον πατέρα μου Niyazi Uludagh να τον δεχτεί ως γαμπρό του… Έτσι ερχόταν συχνά για να με βγάλει φωτογραφία δίπλα στη λίμνη ή στο πάρτι των γενεθλίων μου και σε μια φωτογραφία, κάθομαι σε μια ξαπλωτή πολυθρόνα και πρέπει να είναι τα τρίτα μου γενέθλια… Φορώ ένα φόρεμα που έραψε η μητέρα μου για τα γενέθλια μου και έχω ένα μεγάλο άσπρο φιόγκο στα μαλλιά μου… Σε αυτή τη φωτογραφία μπορώ να διαβάσω τη λέξη «Clarks» κάτω από τα παπούτσια μου… Πιθανόν τα παπούτσια ήταν ολοκαίνουργια, για τα τρίτα μου γενέθλια – έτσι η φωτογραφία αυτή πρέπει να τραβήχτηκε το 1961…
Θυμούμαι τον παπουτσή Kilich από όπου μαζί με την παιδική μου φίλη Neshe Yashin πήραμε πανομοιότυπα κόκκινα παπούτσι με γυαλιστερή μπούκλα στο πλάι – αυτά ήταν τόσο κομψά παπούτσια και το κόκκινο χρώμα μας έδινε ενέργεια, μας έκανε να νιώθουμε ότι είχαμε μαγικά παπούτσια και μπορούσαμε να κάνουμε οτιδήποτε και να πάμε οπουδήποτε! Γυρίζαμε τους δρόμους της παλιάς Λευκωσίας εντός των τειχών, πηγαίναμε στην Τουρκοκυπριακή Κοινοτική Συνέλευση για να ακούσουμε τους Τουρκοκύπριους βουλευτές να συζητούν διάφορους νόμους του καιρού και καθόμαστε στο πίσω μέρος, γελούσαμε και βλέπαμε πως αυτός καθόταν ή ο άλλος αποκοιμόταν! Ήμασταν 10 ή 11 ή 12 χρονών… Εκείνα τα μαγικά κόκκινα παπούτσια μας έπαιρναν στη βιβλιοθήκη που ήταν γεμάτη βιβλία όπου εργαζόταν η μητέρα μου ή στο βιβλιοπωλείο του πατέρα της – πάλι γεμάτο βιβλία – το βιβλιοπωλείο του Ozker Yashin και διαβάζαμε και διαβάζαμε και διαβάζαμε και γράφαμε και γράφαμε και γράφαμε… Η Neshe έγραφε ποιήματα και τα πρώτα χρόνια του γυμνασίου όταν ήμασταν περίπου 12 χρονών, απάγγελε τα ποιήματα της σε διαγωνισμούς ποίησης στο σχολείο μας και κέρδιζε βραβεία… Εγώ έγραφα εκθέσεις αλλά και ποιήματα, αλλά το δυνατό μου σημείο ήταν η πεζογραφία… Ο πατέρας της Neshe όταν είδε ένα από τα γράμματα που έγραψα στη Neshe όταν στην ηλικία των 15 χρονών βρισκόμουν στις ΗΠΑ ως μαθήτρια ανταλλαγής με υποτροφία Fulbright, της υπόδειξε ότι μια μέρα θα γινόμουν συγγραφέας… Όταν επέστρεψα στην Κύπρο μετά την υποτροφία, είπε και σε μένα επίσης ότι «Η πένα σου είναι δυνατή, γράφεις καλά… Θα γίνεις συγγραφέας…»
Θυμόμαστε και οι δύο τα κόκκινα παπούτσια διότι οι οικογένειες μας μπορούσαν να αγοράσουν ένα ζευγάρι παπούτσια ίσως μια φορά το χρόνο για μια σημαντική περίσταση όπως την έναρξη της σχολικής χρονιάς ή τα γενέθλια ή το Μπαϊράμι ή η Πρωτοχρονιά…
Με κάποιο τρόπο το ταξίδι προς τον Άγιο Ερμόλαο έφερε πίσω όλες αυτές τις αναμνήσεις… Η μητέρα μου πέθανε, ο πατέρας μου πέθανε, η μητέρα και ο πατέρας της Neshe πέθαναν, ο Kutlu Adali δολοφονήθηκε και εμείς παραμένουμε σε αυτή τη γη για να θυμούμαστε τον παλιό καιρό και να αγαπούμε τις αναμνήσεις μας, ακόμα και αν μερικές από αυτές είναι πικρές…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 31st of March 2019, Sunday.

Photos:

1. Όλες οι φωτογραφίες αυτές τραβήχθηκαν το 1961 από τον Kutlu Adali, σύζυγο της αδελφής μου

2. Το φόρεμα της μητέρας μου και το δικό μου ράφτηκαν από τη μητέρα μου για τα γενέθλια μου καθώς γιορτάζαμε μαζί σε αυτή τη φωτογραφία του 1961