Sunday, September 17, 2017

Από το Δίκωμο στο Βουνό, αναζητώντας «αγνοουμένους»…

Από το Δίκωμο στο Βουνό, αναζητώντας «αγνοουμένους»…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Το πρωί της Τρίτης 25 Ιουλίου 2017 πάμε στο Δίκωμο μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή και το Murat Soysal, λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, για να συναντήσουμε ένα από τους αναγνώστες μου.
Ο αναγνώστης μας αυτός μας είχε δείξει διάφορους πιθανούς τόπους ταφής στη διάρκεια των χρόνων – για παράδειγμα μαζί με ένα άλλο μάρτυρα μας είχε δείξει ένα μέρος στο Συγχαρί όπου η ΔΕΑ βρήκε κάποια οστά όταν έσκαψε εκεί… Πιστεύω ότι κάποια από εκείνα τα οστά ανήκαν στον αγνοούμενο Καλπουρτζή, τον Έλληνα διοικητή στο Συγχαρί…
Ήταν η πρώτη φορά που Τουρκοκύπριοι μάρτυρες έδειχναν τόπους ταφής στο Συγχαρί και είχαμε πάει εκεί στις 12 Ιανουαρίου 2010 και ο αναγνώστης αυτός, μαζί με ένα μάρτυρα μας είχαν δείξει ένα πηγάδι που είχαν αδειάσει οι βοσκοί… Όταν ο αναγνώστης μας και ο φίλος του είχαν πάει εκεί για να μαζέψουν μανιτάρια και αγρέλια είχαν δει ανθρώπινα οστά διασκορπισμένα γύρω από το πηγάδι… Το πηγάδι είχε αδειαστεί από κάποιους βοσκούς για να το χρησιμοποιήσουν για να ποτίζουν τα ζώα τους… Όταν η ΔΕΑ έσκαψε εκεί μετά από χρόνια, βρήκαν κάποια ανθρώπινα οστά – λίγα – αφού τα οστά είχαν διασκορπιστεί τριγύρω…
Μια άλλη φορά είχε προσπαθήσει να μας δείξει ένα μέρος για ένα μόνο «αγνοούμενο» Ελληνοκύπριο που είχε βρει σε αυτά τα βουνά και ο Καλλής μαζί με αυτόν σκαρφάλωσαν πάνω αλλά δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν την έρευνα αφού ήταν περισσότερο από 45 βαθμούς Κελσίου εκείνη τη μέρα – συνέχισαν να ερευνούν την περιοχή μαζί με κάποιους αρχαιολόγους αργότερα όταν ο καιρός ήταν πιο δροσερός…
Πριν από λίγες μέρες, ο ίδιος αναγνώστης μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι είχε βρει κάποιες πληροφορίες για κάποιους πιθανούς τόπους ταφής και θα ήθελε να τις μοιραστεί μαζί μου.
Έτσι σήμερα πάμε στο Δίκωμο, για να τον συναντήσουμε… Τον βρίσκουμε και πάμε μαζί για να δούμε τους πιθανούς τόπους ταφής.
Πρώτα πάμε στο δρόμο Δικώμου – Μπογαζιού Κερύνειας – εδώ ο αναγνώστης μου θέλει να μας δείξει ένα πιθανό τόπο ταφής… Ονομάζεται «Η Περιοχή Πεντάθλου» μέσα στη στρατιωτική περιοχή. Αυτή είναι μια περιοχή από όπου ρέει ένα μικρό ρυάκι…
Δεν υπάρχει τρόπος για να σταματήσουμε και να βγάλουμε φωτογραφίες ή να πάρουμε συντεταγμένες αφού είναι στρατιωτική περιοχή και η φωτογράφηση απαγορεύεται.
Καθώς οδηγούμε πιο πέρα υπάρχει μια δεύτερη περιοχή πεντάθλου σε ένα άλλο στρατόπεδο και ο αναγνώστης μας δείχνει επίσης και αυτή την περιοχή.
Πριν από χρόνια είχαμε μοιραστεί σε αυτές τις σελίδες πληροφορίες που μας έδωσαν άλλοι αναγνώστες για την «Περιοχή Πεντάθλου»…
Σύμφωνα με τους αναγνώστες μας, όταν έβαζαν τους στύλους για το πένταθλο, βρήκαν ανθρώπινα οστά. Ένας από τους αναγνώστες μας που μας έδωσε τις πληροφορίες αυτές μας είχε στείλει και χάρτη στο google, προσδιορίζοντας το σημείο.
Αργότερα άρχισαν να έρχονται περισσότερες πληροφορίες για αυτό τον πιθανό τόπο ταφής μαζί με τη βοήθεια των Τουρκοκυπρίων αναγνωστών μου της εφημερίδας YENIDUZEN όπου γράφω ιστορίες για τους «αγνοούμενους» καθημερινά για τα τελευταία 16 χρόνια…
Λόγω των πληροφοριών που είχαμε μαζέψει και ενός μάρτυρα που είχε βρει ένας από τους αναγνώστες μας, είχαμε έρθει εδώ στο παρελθόν, πριν από πέντε χρόνια, στις 15 Οκτωβρίου 2012 για να δείξουμε στους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων την «Περιοχή Πεντάθλου».
Στις 24 Οκτωβρίου 2012, είχαμε δημοσιεύσει τα γεγονότα εκείνης της μέρας στην εφημερίδα YENIDUZEN στις σελίδες μας με τίτλο «Κύπρος: Οι Ανείπωτες Ιστορίες…». Το ίδιο άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ στις 11 Νοεμβρίου 2012 με τίτλο «Από το Βουνό στο Δίκωμο και τη Μια Μηλιά, αναζητώντας «αγνοουμένους»…» Είχα γράψει σε εκείνο το άρθρο:
«Τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012, πάω μαζί με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων για να συναντήσουμε ένα από τους αναγνώστες μου και τον μάρτυρα τον οποίο ο αναγνώστης μου έπεισε να μας μιλήσει. Μαζί μου είναι ο Ξενοφών Καλλής και ο Murat Soysal, οι βοηθοί του Ελληνοκύπριου και Τουρκοκύπριου μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, όπως επίσης και ο Okan Oktay, συντονιστής των εκταφών. Ενώ πίνουμε τον πρωινό μας καφέ με τον αναγνώστη μου και τον μάρτυρα που είναι ένας ηλικιωμένος άντρας, ο Murat Soysal πρέπει να φύγει αφού έχει μια συνάντηση. Μαζί με τον αναγνώστη μου και τον μάρτυρα αρχίζουμε τη μέρα έρευνας στην περιοχή Συγχαρί-Βουνό…
Ο πρώτος μας σταθμός είναι μια περιοχή κοντά στο Συγχαρί, στην διασταύρωση όπου ένας δρόμος πάει πάνω προς το Συγχαρί και ένας προς το Βουνό. Σταματούμε πριν τη διασταύρωση, ακριβώς κάτω από τις τεράστιες σημαίες που είναι βαμμένες πάνω στα βουνά…
Αυτός ήταν ο πρώτος σταθμός του Τουρκικού στρατού καθώς προχωρούσαν το 1974. Σύμφωνα με το μάρτυρα, δίπλα από το μικρό ρυάκι είχαν θαφτεί τρεις Ελληνοκύπριοι «αγνοούμενοι». Το θυμάται αυτό πολύ καθαρά… Κατ' ακρίβεια σε αυτή την περιοχή, είχαν γίνει κάποιες εκσκαφές από την Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων αλλά δεν βρήκαν τίποτα. Ο Okan του το λέει αυτό, αλλά ο μάρτυρας λέει «Αυτό είναι αδύνατο… Αν σκάψετε μέσα στο μικρό ρυάκι σίγουρα θα βρείτε οστά… Θυμούμαι αρκετά καλά αυτή την περιοχή…»
Ακόμα και αν είχαν γίνει κάποιες εκσκαφές εδώ, η παρουσία των μοσφιλιών μέσα στο ρυάκι μπορεί να είναι ένδειξη ότι ίσως να υπάρχουν οστά αφού τα δέντρα δεν είχαν ξεριζωθεί… Ίσως μια προσεκτική έρευνα από τους αρχαιολόγους να αποφέρει κάτι.
Ο επόμενος μας σταθμός είναι λίγο πιο πάνω στο δρόμο προς το Βουνό (Tashkent). Στην αριστερή πλευρά του δρόμου υπάρχουν κάποια σπίτια – σύμφωνα με τον μάρτυρα μια ομάδα 5-10 ατόμων είχε βγει από τα σπίτια αυτά και προσπάθησαν να ανεβούν προς το Βουνό. «Αρχικά οι Τούρκοι στρατιώτες δεν τους πρόσεξαν, αλλά όταν ανακάλυψαν ότι προσπαθούσαν να σκαρφαλώσουν το λόφο, άνοιξαν πυρ και 3-5 άτομα έπεσαν, κάποιοι άλλοι διέφυγαν. Και μετά ο Τουρκικός στρατός προχώρησε…»
Μετά πάμε μέσα στο Βουνό… Ο μάρτυρας μας βρίσκει ένα πέτρινο λόφο μέσα στο χωριό… «Εδώ» λέει, «7-8 Ελληνοκύπριοι στρατιώτες έστησαν ενέδρα και όταν έμπαιναν στο Βουνό οι Τούρκοι στρατιώτες, άνοιξαν πυρ… Σύντομα τους περικύκλωσαν σε αυτό τον πέτρινο λόφο, κρύβονταν ανάμεσα στους βράχους… Τους σκότωσαν. Αν ψάξετε σε αυτό τον πέτρινο λόφο ανάμεσα στους βράχους είμαι σίγουρος ότι θα βρείτε κάποια οστά…»
Επιστρέφουμε στο Δίκωμο για να δούμε ένα μέρος για το οποίο είχα γράψει πριν από μερικά χρόνια… Ένας από τους αναγνώστες μου, μου είχε πει πριν χρόνια για ένα τόπο ταφής σε ένα στρατόπεδο στο Δίκωμο, όπου οι στρατιώτες έκαναν ασκήσεις πεντάθλου. Μου είχε στείλει και ένα χάρτη από το διαδίκτυο που έδειχνε την ακριβή τοποθεσία και είχα δημοσιεύσει τις πληροφορίες αυτές στην εφημερίδα YENIDUZEN. Σύμφωνα με τον αναγνώστη αυτό, στη διάρκεια κάποιων έργων στην περιοχή για το πένταθλο, είχαν βρει ανθρώπινα οστά και τα έργα είχαν σταματήσει.
Περνούμε με το αυτοκίνητο και βλέπουμε την περιοχή του πεντάθλου αλλά δεν βγάζουμε φωτογραφίες και δεν σταματούμε αφού αυτή είναι στρατιωτική περιοχή και δεν θέλουμε φασαρίες…
Τώρα ο ηλικιωμένος μάρτυρας επιβεβαιώνει αυτά που μου είχε πει πριν από μερικά χρόνια ένας αναγνώστης μου και έχει κάποιες λεπτομέρειες… Σύμφωνα με τον μάρτυρα μου, εδώ έχουν θαφτεί περίπου 28-29 Ελληνοκύπριοι «αγνοούμενοι». Ήταν μια ομάδα που συνελήφθηκε μεταξύ της Μια Μηλιάς και του Βουνού και τους έπιασαν με λεωφορείο. Πιθανόν να τους έπαιρναν στο Μπογάζι… Στο μέσο του χωριού, ένας ηλικιωμένος από το Δίκωμο που ήθελε να πάει στη Λευκωσία, σταμάτησε το λεωφορείο χωρίς να αντιληφθεί ότι αυτό θα ήταν το τέλος του. Μπήκε και αυτός στο λεωφορείο… Αλλά τότε, είχε δοθεί διαταγή να εκτραπεί το λεωφορείο στο μέρος αυτό που είχαμε μόλις δει και η ομάδα εκτελέστηκε και θάφτηκε εκεί. Ανάμεσα τους ήταν και ο ηλικιωμένος που είχε μπει στο λεωφορείο στο Δίκωμο…»
Τώρα ο αναγνώστης αυτός μας δείχνει την ίδια περιοχή – το πρώτο πένταθλο. Καθώς οδηγούμε υπάρχει ένα άλλο πένταθλο και μαθαίνουμε ότι το πένταθλο αυτό είναι στη στρατιωτική περιοχή όπου βρίσκονται οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και ότι η ΔΕΑ είχε ζητήσει άδεια για να σκάψει εκεί, αλλά ακόμα δεν δόθηκε η άδεια.
Όμως στην πραγματικότητα εκεί όπου έδειξαν οι αναγνώστες μας δεν είναι η περιοχή πεντάθλου που βρίσκεται μέσα στο στρατόπεδο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων… Είναι το πένταθλο που χρησιμοποιεί η αστυνομική δύναμη «άμεσης δράσης»…
Δεν μοιραστήκαμε καθόλου πληροφορίες για το πένταθλο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων αφού οι αναγνώστες μας δεν έκαναν τη στρατιωτική τους θητεία στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις αλλά στο διπλανό στρατόπεδο, των Δυνάμεων Ασφαλείας των Τουρκοκυπρίων – οι αναγνώστες μας είναι Τουρκοκύπριοι που είχαν μοιραστεί πληροφορίες για το πένταθλο, όχι Τούρκοι στρατιώτες. Εφόσον δεν έχουμε αναγνώστες από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, πιστεύω ότι πρέπει να γίνει έρευνα στην πρώτη περιοχή πεντάθλου που είχαμε δείξει στη ΔΕΑ το 2012 και όχι τώρα τον Ιούλιο του 2017.
Ο μάρτυρας που είχαμε πάρει σε αυτή την περιοχή το 2012 ήταν κύριος μάρτυρας αυτών που συνέβηκαν και μας είχε δείξει ξεκάθαρα το πρώτο πένταθλο με το μικρό ρυάκι. Φυσικά είναι δυνατόν η ΔΕΑ να έχει άλλες πληροφορίες για το πένταθλο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων αλλά δεν έχουμε τέτοιες πληροφορίες. Όλες οι πληροφορίες μας είναι για το μαζικό τάφο περίπου 30 «αγνοουμένων» Ελληνοκυπρίων στο πρώτο πένταθλο που βρίσκεται εκεί που είναι τοποθετημένη η δύναμη άμεσης δράσης της αστυνομίας. Πιστεύουμε λοιπόν έντονα ότι αυτό το πρώτο πένταθλο πρέπει να διερευνηθεί… Σύμφωνα με τους αναγνώστες μου από το Δίκωμο, η ομάδα των περίπου 30 Ελληνοκυπρίων «αγνοουμένων» είχε θαφτεί εκεί που είναι το πρώτο πένταθλο στο πάνω μέρος του μικρού ρυακιού… Αυτό που μπορώ να πω δεν υπάρχει μικρό ρυάκι στο δεύτερο πένταθλο…
Όταν τελειώνουμε τη δουλειά μας στο Δίκωμο, οδηγούμε στο Βουνό μαζί με τον αναγνώστη μου και τους λειτουργούς της ΔΕΑ…
Ο αναγνώστης μας θέλει να μας δείξει μια ύποπτη περιοχή και ένα πιθανό τόπο ταφής για τον οποίο έμαθε από ένα Τούρκο στρατιώτη που ήταν στην Κύπρο το 1974 στη διάρκεια του πολέμου. Ο πρώην στρατιώτης του είπε για ένα πιθανό τόπο ταφής…
Μετά την πρώτη εισβολή, οι στρατιώτες είχαν τοποθετηθεί σε ένα σπίτι στην είσοδο του χωριού Βουνό – το σπίτι αυτό ήταν πάνω σε κολώνες και οι στρατιώτες έμειναν εκεί για τρεις μέρες.
Στο μεταξύ, στη διάρκεια εκείνων των τριών ημερών παραμονής, μάζεψαν νεκρά σώματα από την περιοχή και τα έθαψαν σε μια περιοχή απέναντι από το σπίτι με κολώνες.
Βρίσκουμε το σπίτι πάνω στις κολώνες στο Βουνό – ακριβώς απέναντι από το σπίτι υπάρχει μια περιοχή που φαίνεται να υπάρχει μια κοιλότητα και όπου έχει βλαστήσει γρασίδι τόσο ψηλό όσο και ένας άνθρωπος… Είναι μια υπερανάπτυξη βλάστησης που βγαίνει από αυτό το μέρος… Έγιναν οικοδομές σε αυτή την περιοχή αλλά ο αναγνώστης μου έχει μια άλλη περιοχή που τράβηξε την προσοχή του…
Μας λέει για ένα σωρό χώματος που μοιάζει με ένα μικρό λόφο και κάθε φορά που περνά από τον κύριο δρόμο, αυτός ο σωρός χώματος τραβά την προσοχή του για πολλά χρόνια διότι εκεί που είναι το χώμα δεν υπάρχουν ούτε οικοδομές ούτε τίποτε.
Πάμε και βρίσκουμε το σωρό χώματος… Είναι απέναντι από το σπίτι αλλά πιο πάνω και πάμε από ένα άλλο χωματόδρομο και ανεβαίνουμε το λόφο.
Ο Καλλής λέει «Το χώμα αυτό δεν είναι από αυτή την περιοχή…»
Το χρώμα του χώματος είναι διαφορετικό…
«Αν τα σώματα που μαζεύτηκαν είχαν θαφτεί εδώ» επισημαίνει ο Καλλής, «τότε αυτό δεν είναι μέρος για ορισμένα άτομα αλλά μπορεί να είναι μαζικός τόπος ταφής…»
Σταματούμε και βγάζουμε φωτογραφίες και φεύγουμε από την περιοχή ευχαριστώντας τον αναγνώστη μου…
Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τον αναγνώστη αυτό – για πολλά χρόνια μοιράζεται μαζί μας αυτά που ξέρει, αυτά που έχει δει και αυτά που ακούει. Και ευχαριστώ τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων που δέχτηκαν να τους δείξουμε αυτούς τους πιθανούς τόπους ταφής μαζί με τον θαυμάσιο αναγνώστη μου…

Photo: Ο Καλλής και ο Murat Soysal πάνω στην ύποπτη σωρό χώματος στο Βουνό…

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 17th of September 2017, Sunday. A similar article in Turkish was published in YENİDÜZEN newspaper on my pages called "Cyprus: The Untold Stories" on the 26th of July 2017. Its link is:
http://www.yeniduzen.com/dikomodan-vunoya-kayiplarin-izinde-11010yy.htm

No comments: