Tuesday, June 25, 2019

Story from a Turkish Cypriot reader: “Epiho and Maratha rubbish dumps are the same…”

Story from a Turkish Cypriot reader: "Epiho and Maratha rubbish dumps are the same…"

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

One of my readers, a wonderful Turkish Cypriot who has been helping us for many years to find possible burial sites in the Mesaoria region has written a short story about what happened to those Greek Cypriots who were taken as prisoners of war in Voni, in the house of Frosso Dimou and then they all "disappeared" for many years… They were taken prisoners by a group of Turkish Cypriots from nearby villages… Today, I want to share his story… The following story is what he has written to me, after the remains of five Greek Cypriots buried at the Epiho rubbish dump were identified by the Cyprus Missing Persons' Committee and after they were returned for burial to their relatives… The sister of one of those Greek Cypriots had asked me about how her brother had died and whether he had suffered, whether he was tortured and what were the circumstances…
I asked my Turkish Cypriot reader who has been helping me for many years to write down what he knew… And he sat down and wrote a letter to the sister of that "missing" Greek Cypriot whose remains were found in the Epiho rubbish dump.
Here is his story, addressing the sister of one of the "missing" Greek Cypriots whose remains were found there:
"My dear sister,
I will write for you a short story… I heard that you wanted to know about how I was killed… It's been years since I was killed. My mother died, my father died… After they passed away, my bones were found in a rubbish dump…
I heard that you said "Thank God that my mother and father passed away before they would see us burying our brother…"
And I heard that you said "My brother was in a rubbish dump for many years…"
Don't be sad… Where the remains of the dead persons are is not important for them… But it is important for you… This I know… You want to remember the one who died, to memorise old days, to go and pray for him… I don't need that.
What I needed was days to live… Days to be alive…
I could not even have a kid…
I could not even make love with a woman as much as I wanted…
My sweat did not even mix with the sweat of a woman as much as I wanted…
We died for those who do not know the meaning of life, for their unbelievable ideologies… Their ideologies were not even my ideology… It wasn't even a thought I would follow to the end…
Then why did we die?
I died for the defense of my country… But without honour…
No, no, it is not me who has no honour… It is those who have killed me, the ones without honour.
What makes a human a real human is his or her honour.
Honour is the self-respect of a human being.
Honour is the value and the respect that a person feels for his or her own personality… It is the internal value of a human being…
A human being lives for its honour and kills for its honour…
With honour and with self-respect, he would kill with respect he feels towards the enemy. He kills while fighting… And then he feels respect for the person he has killed because his enemy was so strong and fearless…
We were with honour, we had accepted the defeat. But we were fearless.
We surrendered ourselves without fearing death… But we were wrong… The enemy group that arrested and killed us had no honour. They were such a group without honour that they would bury their enemy inside a rubbish dump.
If I had an enemy, I would hold him high… Because I would not pull the trigger against an enemy without honour. They are not my enemies… These were people who hid my burial site, my grave and threw trash over me in order to hide my burial site. They cannot be my enemies…
My enemy would be the one confronting me, looking me in the eye and fighting with me…
My enemies are not the ones who would put us on a truck after we would surrender and kill some of those on the truck by using their bayonets… These cannot be my enemies… This group was a group who did not go to fight and after the war would appropriate the victory of war… A bunch of vagabonds…
My enemies should have been as honourable as me… They should have been honourable in order not to pull a gun and pull the trigger to those who had surrendered.
I heard that you were asking how we had been killed…
If this would make your pain less, let me tell you but please don't cry…
When we lost the war, we went to a woman's house and sought shelter there in Voni…
She gave us clothes… She gave us food to eat… And then we started waiting for the UN soldiers to come… But the house we were in were surrounded by the enemy (!) and we surrendered… But before we surrendered, we had given our names to be written down by the woman in whose house we had taken shelter.
Many of us knew the man who took us as prisoners of war. They knew both him and his father… His father was one who had eaten the bread of some of us who had surrendered… They put us on a truck… When taking us up on a truck, they used their bayonets to wound us. Because we could not fit in the truck, all 45 of us, they killed one of us to make space… One of us died… We could not revolt for the one who died… They took us through a small village at the back of the truck and we were going towards Chatoz. While passing through this small village called Beykeuy, kids were watching us… But believe me, we were not thinking that we were going to be killed. A lot of us waved to the kids who were playing by the side of the road while we were passing through that village. And of course the kids waved back at us…
A military jeep was following us… On it was an A4 type of gun and this jeep was behind the truck, following us… It never crossed our mind that we were going to be killed. They were taking us as prisoners to Chatoz village…
While passing from near a cemetery, the truck turned into a dirt track near the cemetery… And then we realized that they were going to kill us… And about 500 meters further, they got us off the truck…
We wanted to escape and we spoke amongst us, we were going to run and escape… And then we heard that ear screeching sound… In the same moment, about 25 of us fell on top of each other. Some of us got wounded… And then the sound of the machine gun stopped. It had got stuck…
The guy who was behind the machine gun shouted an order, saying "Kill all of them!"
We ran and they followed us… Within a thousand meters, they killed all those who had been wounded one by one… They shot me from behind. I did not suffer… I ran with the hope of escaping… Next to me were two of my friends with whom we lay down together for many years in the rubbish dump…
We had escaped around 20 of us…
Three of us, we were shot from behind… When the gun of the enemy got stuck, one from our group was killed by crushing his skull…
One of us had taken shelter in the house of an old Turkish Cypriot woman in Epiho… He had been wounded… He was found and taken from this house and a bayonet was stuck in his wound and taken to the centre of the village… He was killed in the centre of the village while people were watching and then they tried to burn his body… For many years they did not dig where he had been buried although they knew his place… Really, why were they not digging for him for so many years? Perhaps they knew something that we did not know… Recently they started digging for him and it became apparent that because of the smell, one of the villagers took his burned body further up and reburied him under the eucalyptus trees… The eucalyptus trees have been cut but only one eucalyptus tree remained to mark his burial site, like a monument… Perhaps finally, they will find his remains and give these remains back to his family…
When he was killed and fell on the ground in the centre of the village, they had taken his boots and his belt saying "These are good…"
Nine or ten of us were used like a target and were killed. One of us tried to escape towards the village where we had surrendered. He too was wounded but I don't know what happened to him…
I heard that you were curious about how we died… That you were asking whether we had been tortured… If we felt fear realizing that we were dying…
We understood death but we did not fear… We did not feel fear but the bunch of guys who were supposed to be our enemies had no honour. They killed us without accepting that we were their enemies and killed us without honour. We had fought a war for nothing because this group of people had no honour. Dying was not the bitterness we felt… The lack of honour of this bunch of guys was what was bitter about the whole thing… Without having enough time to make love with a woman, without having a child of my own… That's what has killed me, above all…
And what happened to us in this small village in Mesaoria, happened further up… With similar bunch of guys from our own side who had no honour and who would kill in the same way, unarmed, civilian women and children and bury them in the same way they buried us in a rubbish dump in Maratha… The ones without honour from our side from EOKA-B and the ones without honour from the other side who took us from Voni were like identical twins in their ideology and in their attitude and in the way they behaved – neither of them went to the war to fight but tried to rip off the "victory" after the war… Neither of them had the honour to respect their "enemy" and killed and buried them in rubbish dumps… Neither of them was ever punished by authorities on either side… On the contrary, they would rip off the "benefits" and "spoils" after the war and would be treated like "heroes"…
We lay down in the rubbish dump for so many years until they found our remains…
Funerals were held for us… Epiho and Maratha rubbish dumps became the shame of our country… Epiho and Maratha rubbish dumps are the same: They contained the bodies of those who were killed and hidden there – our bodies, the bodies of women and children and old men, people without defense, people who should have been alive but were killed because we have people in both communities who feel no shame and who have no honour…
So dear sister when you think of me, think of all the good people who lived and who continue to live on this island with human dignity, trying to protect the human dignity of all… And think of all those people who lack honour and human dignity and who buried bodies of those they have killed in Epiho and in Maratha-Sandallaris-Aloa… These people without honour are exactly the same even if they might speak different languages: Either Turkish or Greek, whether they are Turkish Cypriot or Greek Cypriot… Just as the good people of this land with human dignity are the same: whether they speak Turkish or Greek, whether they are Turkish Cypriot or Greek Cypriot… Seek those good people out sister and hold them close to your heart… Because humanity is there, not in the ones who lack honour and who pose as "heroes"… Seek out the real heroes of our land and hold them tight… They will be the hope for the future…"

(This article has been written by a Turkish Cypriot reader whose name is known and safe with us… He has been helping us finding the possible burial sites of missing persons and who helps us to write their stories… He too is one of the real heroes of our island… I thank him for his humanity… - 9.4.2019)

4.5.2019


Photos:

Bodies discovered at former rubbish damp of Maratha in 1974

And

This is how the place looked back in 2013 at Epikho rubbish damp…

(*) Article published in the POLITIS newspaper in Greek on the 2nd of June 2019, Sunday. A similar article was published in the YENIDUZEN newspaper in Turkish on the 9th of April 2019 and here is the link:

http://www.yeniduzen.com/murataga-ve-galatya-katliamlari-anlatilacak-13849yy.htm

Μια ιστορία από ένα Τουρκοκύπριο αναγνώστη «Οι χωματερές της Επηχούς και της Μαράθας είναι οι ίδιες…»

Μια ιστορία από ένα Τουρκοκύπριο αναγνώστη «Οι χωματερές της Επηχούς και της Μαράθας είναι οι ίδιες…»

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ένας από τους αναγνώστες μου, ένας υπέροχος Τουρκοκύπριος που μας βοηθά για πολλά χρόνια τώρα για να βρούμε πιθανούς τόπους ταφής στην περιοχή της Μεσαορίας, έχει γράψει μια σύντομη ιστορία για το τι συνέβηκε σε εκείνους τους Ελληνοκύπριους που τους πήραν αιχμάλωτους πολέμου στη Βώνη, στο σπίτι της Φρόσως Δήμου και μετά όλοι «εξαφανίστηκαν» για πολλά χρόνια… Μια ομάδα Τουρκοκυπρίων από κοντινά χωριά τους είχε πάρει αιχμαλώτους… Σήμερα θέλω να μοιραστώ την ιστορία του… Μου έχει γράψει την ακόλουθη ιστορία μετά την ταυτοποίηση των οστών των πέντε Ελληνοκυπρίων που ήταν θαμμένοι στην χωματερή της Επηχούς, από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, και την επιστροφή τους στους συγγενείς τους για ταφή… Η αδελφή ενός από εκείνους τους Ελληνοκύπριους με ρώτησε για το πως είχε πεθάνει ο αδελφός της και αν υπέφερε, αν είχε βασανιστεί και ποιες ήταν οι συνθήκες…
Ζήτησα από τον Τουρκοκύπριο αναγνώστη μου που με βοηθά για πολλά χρόνια, να γράψει αυτά που ήξερε… Και κάθισε και έγραψε ένα γράμμα στην αδελφή εκείνου του «αγνοούμενου» Ελληνοκύπριου, του οποίου τα οστά βρέθηκαν στη χωματερή της Επηχούς…
Αυτή είναι η ιστορία του, και απευθύνεται προς την αδελφή ενός από τους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους του οποίου τα οστά βρέθηκαν εκεί:
«Αγαπητή μου αδελφή,
Θα σου γράψω μια σύντομη ιστορία… Άκουσα ότι ήθελες να ξέρεις για το πως είχα σκοτωθεί… Έχουν περάσει χρόνια από τότε που σκοτώθηκα. Η μητέρα μου πέθανε, ο πατέρας μου πέθανε… Μετά που πέθαναν, τα οστά μου βρέθηκαν σε μια χωματερή…
Άκουσα ότι είπες «Ευχαριστώ το Θεό που η μητέρα μου και ο πατέρας μου πέθαναν πριν να μας δουν να θάβουμε τον αδελφό μας…»
Και άκουσα ότι είπες «Ο αδελφός μου ήταν σε μια χωματερή για πολλά χρόνια…»
Μην λυπάσαι… Δεν είναι σημαντικό για τους ίδιους τους νεκρούς το που βρίσκονται τα οστά τους… Όμως είναι σημαντικό για σένα… Αυτό το ξέρω… Θέλεις να θυμάσαι αυτόν που πέθανε, να θυμάσαι τον παλιό καιρό, να πηγαίνεις και να προσεύχεσαι για αυτόν… Εγώ δεν το χρειάζομαι αυτό.
Αυτό που χρειαζόμουν ήταν μέρες για να ζήσω… Μέρες για να είμαι ζωντανός…
Δεν μπόρεσα να έχω ούτε ένα παιδί…
Δεν μπόρεσα να κάνω έρωτα σε μια γυναίκα όσο ήθελα…
Ο ιδρώτας μου δεν αναμείχθηκε καν με τον ιδρώτα μιας γυναίκας όσο θα ήθελα…
Πεθάναμε για αυτούς που δεν ήξεραν το νόημα της ζωής, για τις απίστευτες τους ιδεολογίες… Οι ιδεολογίες τους δεν ήταν καν η δική μου ιδεολογία… Δεν ήταν καν μια σκέψη που θα ακολουθούσα μέχρι το τέλος…
Τότε γιατί πεθάναμε;
Πέθανα για την υπεράσπιση της χώρας μου… Αλλά χωρίς τιμή…
Όχι, όχι, δεν ήμουν εγώ που δεν είχα τιμή… Είναι αυτοί που με σκότωσαν, αυτοί είναι χωρίς τιμή.
Αυτό που κάνει ένα άνθρωπο, πραγματικό άνθρωπο είναι η τιμή του/της.
Η τιμή είναι ο αυτοσεβασμός ενός ανθρώπου.
Η τιμή είναι η αξία και ο σεβασμός που νιώθει ένα άτομο για τη δική του/της προσωπικότητα… Είναι η εσωτερική αξία ενός ανθρώπου…
Ένας άνθρωπος ζει για την τιμή του και σκοτώνει για την τιμή του…
Με την τιμή και τον αυτοσεβασμό, θα σκότωνε με το σεβασμό που νιώθει προς τον εχθρό. Σκοτώνει καθώς αγωνίζεται… Και μετά νιώθει σεβασμό προς το άτομο που σκότωσε διότι ο εχθρός του ήταν τόσο δυνατός και ατρόμητος…
Είχαμε τιμή, είχαμε αποδεχτεί την ήττα… Αλλά ήμασταν ατρόμητοι.
Παραδοθήκαμε χωρίς να φοβόμαστε το θάνατο… Αλλά είχαμε λάθος… Η ομάδα του εχθρού που μας συνέλαβε και μας σκότωσε δεν είχε τιμή. Ήταν μια τέτοια ομάδα χωρίς τιμή που έθαψαν τον εχθρό τους μέσα σε μια χωματερή.
Αν είχα ένα εχθρό, θα τον κρατούσα ψηλά… Διότι δεν θα πατούσα τη σκανδάλη ενάντια σε ένα εχθρό χωρίς τιμή. Δεν ήταν εχθροί μου… Αυτοί ήταν οι άνθρωποι που έκρυψαν τον τόπο ταφής μου, τον τάφο μου και έριξαν σκουπίδια από πάνω μου για να κρύψουν τον τόπο ταφής μου. Δεν μπορούν να είναι εχθροί μου…
Ο εχθρός μου θα ήταν αυτός που με αντιμετώπιζε, με κοίταζε στα μάτια και με πολεμούσε…
Οι εχθροί μου δεν είναι αυτοί που θα μας έβαζαν σε ένα φορτηγό μετά που παραδοθήκαμε και θα σκότωναν κάποιους από αυτούς στο φορτηγό χρησιμοποιώντας τις ξιφολόγχες τους… Αυτοί δεν μπορεί να είναι εχθροί μου… Αυτή η ομάδα ήταν μια ομάδα που δεν πήγε να πολεμήσει και μετά τον πόλεμο σφετερίστηκαν τη νίκη του πολέμου… Μια ομάδα αλητών…
Οι εχθροί μου θα έπρεπε να ήταν όσο έντιμοι όσο εγώ… Θα έπρεπε να ήταν έντιμοι έτσι ώστε να μην τραβήξουν όπλο και να πατήσουν τη σκανδάλη σε αυτούς που είχαν παραδοθεί.
Άκουσα ότι ρωτούσες για το πως είχαμε σκοτωθεί…
Αν αυτό θα σε κάνει να πονάς λιγότερο, θα σου πω, αλλά σε παρακαλώ μην κλάψεις…
Όταν χάσαμε τον πόλεμο, πήγαμε στο σπίτι μιας γυναίκας και ζητήσαμε καταφύγιο εκεί, στη Βώνη…
Μας έδωσε ρούχα… Μας έδωσε φαγητό να φάμε… Και στη συνέχεια αρχίσαμε να περιμένουμε τους στρατιώτες των Ηνωμένων Εθνών να έρθουν… Όμως το σπίτι στο οποίο βρισκόμασταν ήταν περιτριγυρισμένο από τον εχθρό (!) και παραδοθήκαμε… Όμως πριν να παραδοθούμε, είχαμε δώσει τα ονόματα μας για να τα γράψει η γυναίκα στης οποίας το σπίτι είχαμε βρει καταφύγιο.
Πολλοί από εμάς ήξεραν τον άντρα που μας πήρε αιχμάλωτους πολέμου. Τον ήξεραν και αυτόν και τον πατέρα του… Ο πατέρας του ήταν αυτός που είχε φάει το ψωμί κάποιων από εμάς που είχαμε παραδοθεί… Μας έβαλαν σε ένα φορτηγό… Όταν μας έπαιρναν στο φορτηγό χρησιμοποίησαν τις ξιφολόγχες τους για να μας τραυματίσουν. Επειδή δεν χωρούσαμε όλοι στο φορτηγό, και οι 45 μας, σκότωσαν ένα από εμάς για να υπάρχει χώρος… Ένας από εμάς πέθανε… Δεν μπορούσαμε καν να εξεγερθούμε για αυτόν που πέθανε… Μας πήραν μέσα από ένα μικρό χωριό στο πίσω μέρος του φορτηγού και πηγαίναμε προς το Τζιάος. Ενώ περνούσαμε από αυτό το μικρό χωριό που ονομάζεται Beykeuy, τα παιδιά μας παρακολουθούσαν… Αλλά πίστεψε με, δεν σκεφτόμασταν ότι πηγαίναμε για να σκοτωθούμε. Πολλοί από εμάς χαιρετούσαμε τα παιδιά που έπαιζαν στην άκρη του δρόμου ενώ περνούσαμε από εκείνο το χωριό. Και φυσικά τα παιδιά μας χαιρετούσαν πίσω…
Μας ακολουθούσε ένα στρατιωτικό τζιπ… Πάνω σε αυτό ήταν ένα όπλο τύπου Α4 και το τζιπ αυτό ήταν πίσω από το φορτηγό και μας ακολουθούσε… Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου ότι θα μας σκότωναν. Μας έπαιρναν ως αιχμάλωτους στο χωριό Τζιάος…
Ενώ περνούσαμε κοντά από ένα νεκροταφείο, το φορτηγό έστριψε σε ένα χωματόδρομο κοντά στο νεκροταφείο… Και τότε συνειδητοποιήσαμε ότι θα μας σκότωναν… Περίπου 500 μέτρα πιο κάτω μας κατέβασαν από το φορτηγό…
Θέλαμε να διαφύγουμε και μιλούσαμε μεταξύ μας, θα τρέχαμε και θα διαφεύγαμε… Και τότε ακούσαμε τον εκκωφαντικό ήχο… Την ίδια στιγμή, περίπου 25 από εμάς έπεσαν ο ένας πάνω στον άλλο. Κάποιοι από εμάς τραυματίστηκαν… Και μετά ο ήχος του πολυβόλου σταμάτησε. Είχε κολλήσει…
Ο άντρας που ήταν πίσω από το πολυβόλο φώναξε μια διαταγή και είπε «Σκοτώστε τους όλους!»
Τρέξαμε και μας ακολούθησαν… Μέσα σε χίλια μέτρα σκότωσαν όλους εκείνους που είχαν τραυματιστεί, ένα ένα… Με πυροβόλησαν από πίσω. Δεν υπέφερα… Έτρεξα με την ελπίδα να δραπετεύσω… Δίπλα μου ήταν δύο φίλοι μου με τους οποίους κειτόμασταν μαζί στη χωματερή για πολλά χρόνια…
Περίπου 20 από εμάς διέφυγαν…
Τρείς από εμάς, μας πυροβόλησαν από πίσω… Όταν κόλλησε το όπλο του εχθρού, ένας από την ομάδα μας σκοτώθηκε όταν του συνέθλιψαν το κρανίο…
Ένας από εμάς βρήκε καταφύγιο στο σπίτι μιας ηλικιωμένης Τουρκοκύπριας γυναίκας στην Επηχώ… Ήταν τραυματισμένος… Τον βρήκαν και τον πήραν από το σπίτι αυτό και έμπηξαν μια ξιφολόγχη στην πληγή του και τον πήραν στο κέντρο του χωριού… Τον σκότωσαν στο κέντρο του χωριού ενώ έβλεπαν οι άνθρωποι και μετά προσπάθησαν να κάψουν το σώμα του… Για πολλά χρόνια δεν έσκαψαν εκεί που είχε θαφτεί, παρόλο που ήξεραν τον τόπο του… Πραγματικά, γιατί δεν έσκαψαν για αυτόν για τόσα πολλά χρόνια; Ίσως ήξεραν κάτι που δεν ξέραμε εμείς… Πρόσφατα άρχισαν να σκάβουν για αυτόν και έγινε εμφανές ότι λόγω της μυρωδιάς, ένας από τους χωρικούς πήρε το καμένο του σώμα πιο πέρα και τον ξαναέθαψε κάτω από τους ευκάλυπτους… Οι ευκάλυπτοι κόπηκαν, αλλά μόνο ένας ευκάλυπτος έμεινε για να σηματοδοτεί τον τόπο ταφής τους, σαν μνημείο… Ίσως τελικά, θα βρουν τα οστά του και να τα επιστρέψουν στην οικογένεια του…
Όταν είχε σκοτωθεί και έπεσε στο έδαφος στο κέντρο του χωριού, πήραν τις μπότες του και τη ζώνη του και είπαν «Αυτά είναι καλά…»
Εννιά ή δέκα από εμάς χρησιμοποιηθήκαμε ως στόχος και σκοτωθήκαμε. Ένας από εμάς προσπάθησε να διαφύγει προς το χωριό όπου είχαμε παραδοθεί. Και αυτός ήταν τραυματισμένος αλλά δεν ξέρω τι απέγινε…
Άκουσα ότι ήσουν περίεργη για το πως πεθάναμε… Ότι ρωτούσες αν είχαμε βασανιστεί… Αν νιώσαμε φόβο συνειδητοποιώντας ότι θα πεθαίναμε…
Καταλάβαμε το θάνατο, αλλά δεν φοβηθήκαμε… Δεν νιώσαμε φόβο, αλλά η ομάδα των αντρών που υποτίθεται ήταν οι εχθροί μας δεν είχε καθόλου τιμή. Μας σκότωσαν χωρίς να αποδεχτούν ότι ήμασταν οι εχθροί τους και μας σκότωσαν χωρίς τιμή. Είχαμε πολεμήσει ένα πόλεμο για το τίποτα, διότι αυτή η ομάδα ανθρώπων δεν είχε τιμή. Η πίκρα που αισθανθήκαμε δεν ήταν επειδή πεθάναμε… Η έλλειψη τιμής σε αυτή την ομάδα αντρών ήταν αυτό που μας πίκρανε… Χωρίς να έχω αρκετό χρόνο για να κάνω έρωτα με μια γυναίκα, χωρίς να έχουμε χρόνο να έχω δικό μου παιδί… Αυτό είναι που με σκότωσε, πάνω από όλα…
Και αυτό που συνέβηκε σε μας σε αυτό το μικρό χωριό στη Μεσαορία, συνέβηκε και πιο πέρα… Με μια παρόμοια ομάδα αντρών από τη δική μας πλευρά που δεν είχε καθόλου τιμή και που σκότωσαν με τον ίδιο τρόπο, άοπλες, πολίτες γυναίκες και παιδιά και τις έθαψαν με τον ίδιο τρόπο που μας έθαψαν εμάς, σε μια χωματερή στη Μαράθα… Αυτοί χωρίς τιμή από τη δική μας πλευρά από την ΕΟΚΑ Β και αυτοί χωρίς τιμή από την άλλη πλευρά που μας πήραν από τη Βώνη ήταν σαν πανομοιότυπα δίδυμα στην ιδεολογία τους και την στάση τους και τον τρόπο που συμπεριφέρονταν – κανένας από αυτούς δεν πήγε στον πόλεμο για να πολεμήσει, αλλά προσπάθησαν να καταληστεύσουν την «νίκη» μετά τον πόλεμο… Κανένας από αυτούς δεν είχε την τιμή να σεβαστεί τον «εχθρό» τους και τους σκότωσαν και τους έθαψαν σε χωματερές… Κανένας από αυτούς δεν τιμωρήθηκε ποτέ από τις αρχές και στις δύο πλευρές… Αντιθέτως, καταλήστευσαν τα «οφέλη» και τα «λάφυρα» μετά τον πόλεμο και τους αντιμετωπίζουν σαν «ήρωες»…
Κειτόμασταν στη χωματερή για τόσα πολλά χρόνια μέχρι να βρουν τα οστά μας…
Έγιναν κηδείες για εμάς… Οι χωματερές της Επηχούς και της Μαράθας έγιναν η ντροπή της χώρας μας… Οι χωματερές της Επηχούς και της Μαράθας είναι οι ίδιες: Περιείχαν τα σώματα εκείνων που σκοτώθηκαν και κρύφτηκαν εκεί – τα σώματα μας, τα σώματα γυναικών και παιδιών και ηλικιωμένων αντρών, ανυπεράσπιστων ανθρώπων, ανθρώπων που θα έπρεπε να ήταν ζωντανοί, αλλά σκοτώθηκαν διότι έχουμε ανθρώπους και στις δύο κοινότητες που δεν νιώθουν καθόλου ντροπή και δεν έχουν καθόλου τιμή…
Έτσι αγαπητή αδελφή, όταν με σκέφτεσαι, να σκέφτεσαι όλους τους καλούς ανθρώπους που έζησαν και συνεχίζουν να ζουν σε αυτό το νησί με ανθρώπινη αξιοπρέπεια, προσπαθώντας να προστατεύσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια όλων… Και να σκέφτεσαι όλους εκείνους τους ανθρώπους που δεν έχουν τιμή και ανθρώπινη αξιοπρέπεια και που έθαψαν σώματα εκείνων που σκότωσαν στην Επηχώ και στα χωριά Μαράθα-Σανταλλάρη-Αλόα… Αυτοί οι άνθρωποι χωρίς τιμή είναι ακριβώς οι ίδιοι παρόλο που μπορεί να μιλούν διαφορετικές γλώσσες: Είτε τουρκικά είτε ελληνικά, είτε είναι Τουρκοκύπριοι είτε Ελληνοκύπριοι… Όπως οι καλοί άνθρωποι αυτής της γης με ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι οι ίδιοι: είτε μιλούν τουρκικά είτε ελληνικά, είτε είναι Τουρκοκύπριοι είτε Ελληνοκύπριοι… Αναζήτησε εκείνους τους καλούς ανθρώπους αδελφή μου, και κράτα τους κοντά στην καρδιά σου… Διότι η ανθρωπιά είναι εκεί, όχι σε εκείνους που δεν έχουν τιμή και που ποζάρουν σαν «ήρωες»… Αναζήτησε τους πραγματικούς ήρωες της γης μας και κράτα τους σφικτά…. Αυτοί θα είναι η ελπίδα για το μέλλον…»

(Το άρθρο αυτό γράφτηκε από ένα Τουρκοκύπριο αναγνώστη του οποίου το όνομα είναι γνωστό και ασφαλές μαζί μας… Μας βοηθά με την ανεύρεση των πιθανών τόπων ταφής αγνοουμένων ατόμων και μας βοηθά να γράφουμε τις ιστορίες τους… Και αυτός είναι ένας από τους πραγματικούς ήρωες του νησιού μας… Τον ευχαριστώ για την ανθρωπιά του… - 9.4.2019)

Photos:

Τα πτώματα ανακαλύπτονται στην πρώην χωματερή στη Μαράθα το 1974
Έτσι φαινόταν η χωματερή τηςΕπηχούς το 2013

(*) Article published in the POLITIS newspaper in Greek on the 2nd of June 2019, Sunday. A similar article was published in the YENIDUZEN newspaper in Turkish on the 9th of April 2019 and here is the link:

http://www.yeniduzen.com/murataga-ve-galatya-katliamlari-anlatilacak-13849yy.htm