Monday, August 27, 2018

Memories of a Turkish Cypriot about Dr. Costas Hadjikakou…

Memories of a Turkish Cypriot about Dr. Costas Hadjikakou…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

"1974… On the 25th of July, my mother and six wounded Turkish Cypriot soldiers were laying down in a make-shift hospital in a mandra… There was no medicine and there was no medical equipment here… It had been a place for storing fodder for animals, hay…
A young doctor was running from here to there and was desperately struggling to do something. There was a wounded person, he had been ridden with bullets on his back but the only thing that the doctor could do was to press cotton buds on his wounds and change the bloody cotton buds. The wounds would be sewn up with a needle for sewing quilts.
The next day, the United Nations came – there was a doctor with white hair amongst them. They spoke with our doctor and there was a chilling atmosphere among the relatives of the wounded. Our young doctor was translating to Turkish what they were speaking about and he was saying that he shared the same views with the UN doctor. The six wounded Turkish Cypriot soldiers, as well as my mother must be operated on and both doctors were saying "Otherwise, they might die…"
It was ok to have operations so their lives could be saved… But the UN had said that they would be taken to Varosha – this was the reason for the chilling atmosphere amongst the relatives of the wounded Turkish Cypriots. Varosha was in the hands of the Greek Cypriots and the five Turkish Cypriot soldiers and my mother would be taken to Varosha and the heavily wounded Zeka Chorba would be taken to Nicosia to the Turkish Cypriot sector with a helicopter.
The wounded Turkish Cypriot soldiers and my mother was put at the back of a military vehicle and they were gone!
There was talk behind them, after they were gone:
"They will not come back… Greek Cypriots will cut them up…"
In Varosha, they had turned a hotel into a hospital and when our wounded Turkish Cypriots went there, they would take out the Greek Cypriot wounded persons from a six-person room and put the Turkish Cypriot wounded persons there… And they would take them to operation one by one…
The doctor of my mother and the other five wounded Turkish Cypriots was the famous Dr. Hadjikakou… He is no longer alive now… This name is a legend amongst the Turkish Cypriots…
My mother's golden bracelets on her arm, she would find them under her pillow and the other Turkish Cypriots would find their watches under their pillows after their operations…
The next day a Greek Cypriot with a gun and would try to force himself in by using his gun – but the Greek Cypriot guard would stop him and take his gun and would keep him under control with his own gun…
Hearing this, Dr. Hadjikakou would go there and threaten everyone and said:
"If any of my patients are hurt, you will not find me here anymore… Your wounded persons will remain here without their doctor…"
So they would increase the guards at the door from one person to two persons…
Dr. Hadjikakou would eat first, in front of his Turkish Cypriot patients from the food they were being distributed and then he would allow his patients to eat…
A very important note here I need to mention is that the meat inside the food was chicken. And this was a rule Dr. Hadjikakou had put so that his Moslem patients would not think that it might be pork, what they are being served…
After five days, my mother and the five Turkish Cypriots who had been wounded would come back safe and sound and in health, together with the UN soldiers…
I commemorate with respect Dr. Hadjikakou, on the 36th anniversary of his death…"
These are words written by Dr. Dervish Ozer whose mother had been treated and operated by Dr. Costas Hadjikakou…
According to the daughter of Dr. Hadjikakou, Evie Hadjikakou, "Dr. Costas Hadjikakou was born on the 7th of December 1924 in Famagusta – only at the age of 16, he had graduated from the English School and had gone to the Beirut American University to get a diploma of general sciences. At the age of 18, he had begun his medical studies in Manchester, Edinburgh and Glasgow and became a specialist in general surgery. After working in various hospitals in England, he would come back to Cyprus and start working at the Nicosia General Hospital as a general surgeon. At the beginning of the 1950s he was offered a high-level position in England and he went there to become a specialist of Orthopaedic and Trauma Surgery. He would get married with Ursula Hadjikakou from Germany and would come back in 1961 to settle in Cyprus and start his own private orthopaedic clinic.
In a very short time, he would become well known in Cyprus since he would treat thousands of Cypriots, would never take money from the poor and would even pay their bus fares from his own pocket to those who came from distant villages. He would have very good relations and cooperation with Turkish Cypriot doctors and the Turkish Cypriot community too would respect him highly.
During the war in 1974, he would treat the wounded of both communities and since he was a trusted person by both communities, he would volunteer in the evacuation of Varosha… He would also be responsible for the prisoners' exchange in Famagusta.
One day, while he was searching for those who had remained in Varosha, he was arrested by some Turkish soldiers. When a Turkish Cypriot former patient of his recognized him, he stopped the Turkish soldiers from hurting him. They would invite him to a hotel to have coffee and then he would be set free to go together with other people who had remained in Varosha.
In this period, he would set up a tent hospital in Ormidhia in a refugee camp and would work there… In 1975, he would set up his orthopaedics clinic in Larnaca. Between 1970 and 1981 he would be elected as an MP in the parliament and would be the president of the Health Committee of the parliament.
On the 11th of July 1982, while treating a patient in his clinic in Larnaca, he would suddenly feel unwell and would pass away…"
Dr. Dervish Ozer has built a bust of Dr. Costas Hadjikakou…
Dr. Dervish Ozer built a bust of Dr. Hadjikakou and also of Alpay Topuz... He also built two other busts: That of Stavros Poyrazis and Djengiz Ratip - these are our "unsung" heroes of Cyprus - people who did not lose their humanity even in times of war... Alpay Topuz stopped rapes at the Voni camp when he was appointed as a responsible person there and treated the Greek Cypriot prisoners of war with humanity. Stavros Poyrazis who was the mukhtar of Strongylos, saved the lives of his Turkish Cypriot villagers in both 1963 and 1974, not allowing those Greek Cypriots who came from outside to kill the Turkish Cypriots of his village to enter the village. Djengiz Ratip is the only MP in Cyprus who is "missing" from February 1964 - he too saved the lives of his co-villagers when a busload of Greek Cypriot students were kidnapped by some Turkish Cypriots in Tylliria - he travelled there and convinced them to let them go and saved their lives. Stavros Poyrazis was also "missing" but his remains were found and returned to his family - we attended his funeral... As for their statues: Dr. Dervish Ozer is building two busts per year: One Turkish Cypriot and one Greek Cypriot who did not lose their humanity even in times of war... We are pushing various municipalities to allow to put them together: Dr. Hadjikakou's bust, together with Alpay Topuz... Currently these busts are with the Nicosia Turkish Cypriot Municipality - we wait for them to decide where to install them... We would very much like to have them on the Green Line in Nicosia at a crossing point where people can stop and read about their lives and see that there were always Cypriots with enough humanity on this island...

14.7.2018

Photo: Dr. Hadjikakou's bust by Dr. Dervish Özer…

(*) This article was published in the POLITIS newspaper on the 19th of August 2018, Sunday. The same article was published in Turkish in the YENİDÜZEN newspaper on the 17th of July 2018 and here is the link:

http://www.yeniduzen.com/insanliga-adanmis-heykeller-12671yy.htm

Αναμνήσεις ενός Τουρκοκυπρίου για τον Δρ. Κώστα Χατζηκακού…

Αναμνήσεις ενός Τουρκοκυπρίου για τον Δρ. Κώστα Χατζηκακού…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

«1974… Στις 25 Ιουλίου η μητέρα μου και έξι τραυματισμένοι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες κείτονταν σε ένα αυτοσχέδιο νοσοκομείο σε μια μάντρα… Εκεί δεν υπήρχαν φάρμακα και δεν υπήρχε καθόλου ιατρικός εξοπλισμός… Ήταν ένα μέρος για αποθήκευση σανού, τροφής για ζώα…
Ένας νεαρός γιατρός έτρεχε δεξιά αριστερά και προσπαθούσε απεγνωσμένα να κάνει κάτι. Υπήρχε ένα τραυματισμένο άτομο, ήταν κατατροπωμένος με σφαίρες στην πλάτη του αλλά το μόνο πράγμα που μπορούσε να κάνει ο γιατρός είναι να πιέζει γάζες πάνω στις πληγές του και να αλλάζει τις ματωμένες γάζες. Οι πληγές ράφτηκαν χρησιμοποιώντας βελόνα που ράβονται τα παπλώματα.
Την επόμενη μέρα ήρθαν τα Ηνωμένα Έθνη – ανάμεσα τους υπήρχε ένας γιατρός με άσπρα μαλλιά. Μίλησαν με το γιατρό μας και υπήρχε μια ψυχρή ατμόσφαιρα ανάμεσα στους συγγενείς του πληγωμένου. Ο νεαρός μας γιατρός μετάφραζε στα τούρκικα αυτά που έλεγαν και είπε ότι είχε την ίδια άποψη με τον γιατρό των ΗΕ. Οι έξι τραυματισμένοι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες, όπως επίσης και η μητέρα μου έπρεπε να χειρουργηθούν και οι δύο γιατροί έλεγαν «Ειδάλλως μπορεί να πεθάνουν…»
Ήταν εντάξει να κάνουν επέμβαση για να σωθεί η ζωή τους… Όμως τα ΗΕ είχαν πει ότι θα τους μετέφεραν πίσω στο Βαρώσι -αυτός ήταν ο λόγος για την ψυχρή ατμόσφαιρα ανάμεσα στους συγγενείς των τραυματισμένων Τουρκοκυπρίων. Το Βαρώσι ήταν στα χέρια των Ελληνοκυπρίων και οι πέντε Τουρκοκύπριοι στρατιώτες και η μητέρα μου θα μεταφέρονταν στο Βαρώσι ενώ ο βαριά τραυματισμένος Zeka Chorba θα μεταφερόταν στη Λευκωσία στον Τουρκοκυπριακό τομέα με ελικόπτερο.
Οι τραυματισμένοι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες και η μητέρα μου τοποθετήθηκαν στο πίσω μέρος ενός στρατιωτικού οχήματος και έφυγαν!
Υπήρχαν κουβέντες πίσω τους, μετά που έφυγαν:
«Δεν θα έρθουν ξανά πίσω… Οι Ελληνοκύπριοι θα τους σφάξουν…»
Στο Βαρώσι, είχαν μετατρέψει ένα ξενοδοχείο σε νοσοκομείο και όταν οι τραυματισμένοι μας Τουρκοκύπριοι πήγαν εκεί, έβγαλαν τους Ελληνοκύπριους τραυματίες από ένα εξάκλινο δωμάτιο και έβαλαν τους Τουρκοκύπριους τραυματίες εκεί… Και τους πήραν ένα-ένα στο χειρουργείο…
Ο γιατρός της μητέρας μου και των άλλων πέντε τραυματισμένων Τουρκοκυπρίων ήταν ο διάσημος Δρ. Χατζηκακού… Δεν ζει πλέον… Το όνομα του είναι ένας θρύλος ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους…
Τα χρυσά βραχιόλια που βρίσκονταν στο χέρι της μητέρας μου, τα βρήκε κάτω από το μαξιλάρι της και οι άλλοι Τουρκοκύπριοι βρήκαν τα ρολόγια τους κάτω από τα μαξιλάρια τους μετά τις επεμβάσεις τους…
Την επόμενη μέρα ένας Ελληνοκύπριος με όπλο προσπάθησε με βία να μπει μέσα χρησιμοποιώντας το όπλο του – όμως ο Ελληνοκύπριος φρουρός τον σταμάτησε και πήρε το όπλο του και τον έθεσε υπό έλεγχο με το δικό του όπλο…
Ακούγοντας το αυτό ο Δρ. Χατζηκακού πήγε εκεί και τους απείλησε όλους λέγοντας:
«Αν συμβεί οτιδήποτε σε οποιοσδήποτε από τους ασθενείς μου δεν θα με ξαναβρείτε εδώ… Οι τραυματίες σας θα μείνουν εδώ χωρίς τον γιατρό τους…»
Έτσι αύξησαν τους φρουρούς στην πόρτα από ένα σε δύο άτομα…
Ο Δρ. Χατζηκακού έτρωγε πρώτος, μπροστά από τους Τουρκοκύπριους ασθενείς του από το φαγητό που διαμοιραζόταν και μετά άφηνε τους ασθενείς τους να φάνε…
Ένα σημαντικό σημείο που πρέπει να τονίσω εδώ είναι ότι το κρέας στο φαγητό ήταν κοτόπουλο. Και αυτός ήταν ο κανόνας που έθεσε ο Δρ. Χατζηκακού έτσι ώστε οι μουσουλμάνοι ασθενείς του να μην θεωρήσουν ότι μπορεί να είναι χοιρινό αυτό που τους σέρβιραν…
Μετά από πέντε μέρες, η μητέρα μου και οι πέντε Τουρκοκύπριοι που είχαν τραυματιστεί επέστρεψαν ασφαλείς και καλά και υγιείς, μαζί με τους στρατιώτες των ΗΕ…
Μνημονεύω με σεβασμό τον Δρ. Χατζηκακού, στην 36η επέτειο του θανάτου του…»
Αυτά είναι τα λόγια που έγραψε ο Dr. Dervish Ozer, του οποίου η μητέρα είχε θεραπευθεί και χειρουργηθεί από τον Δρ. Κώστα Χατζηκακού…
Σύμφωνα με την Εύη Χατζηκακού, κόρη του Δρ. Χατζηκακού, «Ο Δρ. Κώστας Χατζηκακού γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 7 Δεκεμβρίου 1924 – στην ηλικία των 16 χρόνων μόνο είχε αποφοιτήσει από το English School και είχε πάει στο Beirut American University από όπου πήρε δίπλωμα γενικών επιστημών. Στην ηλικία των 18 είχε ξεκινήσει τις ιατρικές σπουδές του σε Manchester, Edinburgh και Glasgow και έγινε ειδικός γενικός χειρουργός. Μετά που εργάστηκε σε διάφορα νοσοκομεία στην Αγγλία επέστρεψε στην Κύπρο και ξεκίνησε να εργάζεται στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας ως γενικός χειρουργός. Στην αρχή της δεκαετίας του '50 του προσφέρθηκε υψηλόβαθμη εργασία στην Αγγλία και πήγε εκεί όπου έγινε ειδικός στην Ορθοπεδική και Χειρουργική Τραύματος. Παντρεύτηκε με την Ursula Χατζηκακού από τη Γερμανία και επέστρεψε το 1961 για να εγκατασταθεί στην Κύπρο και να ξεκινήσει τη δική του ιδιωτική ορθοπεδική κλινική.
Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα έγινε πολύ γνωστός στην Κύπρο αφού θεράπευε χιλιάδες Κύπριους, ποτέ δεν έπαιρνε λεφτά από τους φτωχούς και πλήρωνε ο ίδιος ακόμα και το εισιτήριο του λεωφορείου σε αυτούς που έρχονταν από μακρινά χωριά. Είχε πολύ καλές σχέσεις και συνεργασία με Τουρκοκύπριους γιατρούς και η Τουρκοκυπριακή κοινότητα επίσης έτρεφε μεγάλο σεβασμό στο πρόσωπο του.
Στη διάρκεια του πολέμου το 1974, θεράπευσε τους τραυματίες και των δύο κοινοτήτων και αφού τον εμπιστεύονταν άτομα και από τις δύο κοινότητες, έγινε εθελοντής στην εκκένωση του Βαρωσιού… Ήταν επίσης υπεύθυνος για την ανταλλαγή αιχμαλώτων στην Αμμόχωστο.
Μια μέρα ενώ έψαχνε για αυτούς που είχαν μείνει στο Βαρώσι τον συνέλαβαν κάποιοι Τούρκοι στρατιώτες. Όταν ένας Τουρκοκύπριος πρώην ασθενής του τον αναγνώρισε, σταμάτησε τους Τούρκους στρατιώτες από το να του προκαλέσουν κακό. Τον προσκάλεσαν σε ένα ξενοδοχείο για καφέ και μετά τον άφησαν ελεύθερο μαζί με άλλους που είχαν μείνει στο Βαρώσι.
Σε αυτή την περίοδο, δημιούργησε ένα νοσοκομείο σε αντίσκηνο στην Ορμήδεια σε ένα προσφυγικό καταυλισμό και εργαζόταν εκεί… Το 1975 ξεκίνησε την ορθοπεδική κλινική του στη Λάρνακα. Μεταξύ των ετών 1970-1981 εκλέχθηκε βουλευτής και ήταν ο πρόεδρος της Επιτροπής Υγείας της βουλής.
Στις 11 Ιουλίου 1982, ενώ θεράπευε ένα ασθενή στην κλινική του στη Λάρνακα, ένιωσε ξαφνική αδιαθεσία και πέθανε…»
Ο Dr. Dervish Ozer έχει φτιάξει μια προτομή του Δρ. Κώστα Χατζηκακού…
Ο Dr. Dervish Ozer έχει φτιάξει μια προτομή του Δρ. Χατζηκακού και επίσης μια προτομή του Alpay Topuz… Επίσης έφτιαξε δύο άλλες προτομές: του Σταύρου Ποϊράζη και του Djengiz Ratip – αυτοί είναι οι «αφανείς» ήρωες της Κύπρου – άνθρωποι που δεν έχασαν την ανθρωπιά τους ακόμα και σε καιρούς πολέμου… Ο Alpay Topuz σταμάτησε τους βιασμούς στο στρατόπεδο στη Βώνη όταν τον έβαλαν υπεύθυνο εκεί και συμπεριφέρθηκε στους Ελληνοκύπριους αιχμαλώτους πολέμου με ανθρωπιά. Ο Σταύρος Ποϊράζης που ήταν ο μουχτάρης του χωριού Στρογγυλός, έσωσε τη ζωή των Τουρκοκυπρίων συγχωριανών του και το 1963 και το 1974, παρεμποδίζοντας τους Ελληνοκύπριους που ήρθαν από άλλα χωριά για να σκοτώσουν τους Τουρκοκυπρίους του χωριού του, να μπουν στο χωριό. Ο Djengiz Ratip είναι ο μόνος «αγνοούμενος» βουλευτής στην Κύπρο που «αγνοείται» από το Φεβρουάριο του 1964 – και αυτός είχε σώσει τη ζωή των συγχωριανών του όταν ένα λεωφορείο γεμάτο Ελληνοκύπριους φοιτητές είχαν απαχθεί από κάποιους Τουρκοκύπριους στην Τηλλυρία – ταξίδεψε εκεί και τους έπεισε να τους αφήσουν ελεύθερους και έσωσε τη ζωή τους. Ο Σταύρος Ποϊράζης ήταν επίσης «αγνοούμενος» αλλά τα οστά του βρέθηκαν και επιστράφηκαν στην οικογένεια του – παρεστήκαμε στην κηδεία του… Όσο για τις προτομές τους: ο Dr. Dervish Ozer φτιάχνει δύο προτομές κάθε χρόνο: μια Τουρκοκυπρίου και μια Ελληνοκυπρίου ατόμου που δεν έχασαν την ανθρωπιά τους ακόμα και σε καιρούς πολέμου… Πιέζουμε διάφορους δήμους να αφήσουν να τοποθετηθούν μαζί οι προτομές: η προτομή του Δρ. Χατζηκακού μαζί με αυτή του Alpay Topuz… Τώρα αυτές οι προτομές είναι στον Τουρκοκυπριακό Δήμο Λευκωσίας – τους περιμένουμε να αποφασίσουν που θα τις τοποθετήσουν… Θα θέλαμε πάρα πολύ να τοποθετηθούν στην Πράσινη Γραμμή στη Λευκωσία, σε ένα σημείο διέλευσης εκεί όπου οι άνθρωποι να μπορούν να σταματούν και να διαβάζουν για τη ζωή τους και να βλέπουν ότι πάντοτε υπήρχαν Κύπριοι με αρκετή ανθρωπιά σε αυτό το νησί…

Photo: Η προτομή του Δρ. Χατζηκακού by Dr. Dervish Özer…

(*) This article was published in the POLITIS newspaper on the 19th of August 2018, Sunday. The same article was published in Turkish in the YENİDÜZEN newspaper on the 17th of July 2018 and here is the link:

http://www.yeniduzen.com/insanliga-adanmis-heykeller-12671yy.htm

“Another Cypriot saying goodbye with longing to his house in his heart: Mr. Akis…”

"Another Cypriot saying goodbye with longing to his house in his heart: Mr. Akis…"

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

Leyla Kiralp, who has been living in the house of Mr. Akis has found out that he passed away in April this year, with a longing in his heart for his house… Leyla, whose husband had been killed in the massacre of Tochni in 1974 by EOKA-B, has been a refugee from Zygi where they had set up their house in Zygi… Leyla is originally from Mari… She has been living in the house of Mr. Akis in Famagusta, after coming to the northern part as a refugee…
I asked her to write her feelings about this… Here is what Leyla Kiralp wrote:
"The people of Cyprus has gone through so many traumas over half a century… Amongst those traumas was becoming refugees, those taken from the roads or from their houses and made to "disappear", those still "missing", those who had been raped and those who were made to leave their homes and not being able to go back to their homes…
Each one of them has different traumas connected with it…
And the negative impact of these traumas still continue…
Unfortunately there are some circles who celebrate these traumas as a "victory"… Even though "looting" for them might be accepted as a "victory", for some the result is tears, pain and psychological problems…
After the war in 1974, I could only cross to the northern part of our island in May 1975. And I got settled in the house I live in till now in August 1975. It is at Kato Varosha, Agia Paraskevi ("the 9th of March Avenue") number 34/A.
The house was brand new but was empty. There was no furniture that belonged to this house. But those who had seen it previously with its furniture were saying that "Some very rich people used to live here…"
It took me a very long time to settle and get used to living in this house. This house that had been allocated to me by the "Settlement" authorities had been OCCUPIED by a person who would become an MP and a minister years later. In those days if someone OCCUPIED a house that had been allocated to another person was called an "OCCUPIER". And the late Shemmedi who worked as a civil servant for the "Settlement" authorities would come with a policeman and would throw out the occupier away from the house and would settle the person who had the document that he or she had been allocated that house. In those days being an OCCUPIER was a crime. The occupier would be thrown out of the house he or she occupied very quickly. Nowadays why are some people reacting against the word OCCUPATION? An occupation is taking a place unlawfully, that does not belong to you. So what is there to get mad or angry at this? If you are doing something unlawfully, you would have to pay for it eventually…
In those days the looters were the talk of the town… Shiploads of Greek Cypriot goods were being carried to Turkey… Yachts, cars, gold, money, furniture… The locals too were looting… Some of them were looting in order to be able to survive, some of them were looting in order to become rich… And this "culture of looting" still continues today…
The house where I settled in August 1975 was a new and beautiful house. My house in Zygi that I left was also beautiful and brand new. I lived in my house in Zygi for less than a year – I had been newly married when war broke out in 1974 and my husband was taken from our house in Zygi and then he disappeared on a bus together with those from Tochni. He would go "missing" and we would have to leave Zygi and become refugees on our own land… We would be settled in Famagusta in this new house…
It would be very difficult for me to get used to this house and to live in this house in Kato Varosha. The house is beautiful. But its beauty would not be enough to help me recover from the traumas of the war… On the contrary, this beauty would make me more unhappy and more depressed and hopeless…
The house was "alien", the town was "alien", the people were "alien". And the culture was "alien" too: The "culture" of "looting"…
I would feel in every room, at every corner the sigh of the owners of this house that I did not know. Who were the owners of this house? Were they alive? Or did they too become victims of a massacre and turned into "missing persons" like it happened to my husband? I wished to find a piece of furniture or a document that belonged to them…
The person who had occupied this house before me and later who would become an MP and even a minister was a citizen of Turkey – as he was being kicked out the house he occupied by late Shemmedi from the "Settlement" department, he had turned to me and said:
"In Zygi, you had no house! You were living under the carob trees!"
I had a house in Zygi and I had a business there. And today our place became one of the most famous fish restaurants in Zygi: The place of Koumparis fish restaurant had belonged to my husband…
The person who occupied the house I was being settled in, in Kato Varosha, what did you have in Turkey that you wanted this house in return?
I was really curious about the owners of this house where I was settled in Kato Varosha. I got married again in 1981. In 1986 our son Shevki Kiralp was born. Until now he grew up in this house and continues to live in this house. His childhood, his school, his games, his friends are all in that house. Whatever my house in the village means to me, this house means the same for my son…
But he learned from a very early age as a child that this house is not our house and that the real owners of this house are Greek Cypriots.
When the checkpoints opened on the 23rd of April 2003, for days we waited for the owners of the house to come and visit. Each time there was a knock on the door, we would be excited.
First their daughters Ioanna and Dina would come. They would come inside the house very graciously… In a shy way they would go to the bedrooms. They looked around and started crying… We embraced each other and cried together. As we were having coffee in the living room, they would call their father:
"The house is in very good condition, just as we left it. And the people living here are very good people" they said.
Then came Mrs. Lenia and Mr. Akis. We embraced each other and we cried together.
Mr. Akis would sit in the living room. He would not go around the house. His wife Lenia would go around the house with tears and longing… She wanted to embrace her memories, but her arms would embrace the emptiness!
Humbly, Mr. Akis would say, "The construction of this house had finished in 1974. We could only live here 6-7 months. The adjacent house is also ours. We lived in that house for 13 years…"
I gave the keys to the house to Mrs. Lenia.
"This house is yours. If you want to live here, here are the keys, we can immediately leave this house" I said to her. And she said to me:
"How about Denktash?"
Until now we continue our relationship with Lenia. We call each other on special days and ask how we are doing. She had participated at my first book launch and she would take the microphone and speak.
We did not have a chance to see Mr. Akis too much because he was a very hard working and very busy person.
Mr. Akis in whose house we have been living for the past 44 years was a good businessman, a good family man. He was from Varosha but after 1974 he was settled in Limassol. He had enormous knowledge about the shipping sector that he served for more than 60 years. He had been the president of the Cyprus Maritime Companies Union, Famagusta Lions Club president, he was a member of the Famagusta Nautical Club, he was a member of Industrialists and Employers Federation, as well as a member of the Famagusta Trade and Commerce Chamber… He was also a member of Cyprus-UK and Cyprus-China trade relations chambers, as well as a member of Cyprus Travel Organisation.
Mr. Akis was the uncle of our dear friend Charoulla Marcou and unfortunately, he passed away on the 17th of April 2018.
We were very sad as a family to learn about his death. We called his wife Lenia and his daughters Ioanna and Tina to share our condolences. I could not speak. I was so emotional. The words would be locked up in my throat. Only a whisper would come out of me: "Another Cypriot said goodbye with longing to his house, to his place in his heart…"
Goodbye Mr. Akis! May you rest in peace! You lived in your house for seven months and we are living in your house for the past 44 years. But you know quite well that it was not our choice to live in your house.
Dear Lenia, Ioanna, Tina and our dear friend Charoulla! My husband Mustafa, my son Shevki and myself wish you patience, knowing what sort of big pain and big emptiness the death of Mr. Akis has created – we share your sadness and we send you our love…"
(LEYLA KIRALP – 19.7.2018)

Photo: Mr. Akis…

(*) This article was published in the POLITIS newspaper on the 26th of August 2018, Sunday. The same article was published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 23rd of July 2018 and here is the link:

http://www.yeniduzen.com/bay-akis-12703yy.htm

«Ακόμα ένας Κύπριος αποχαιρετά με καημό το σπίτι του στην καρδιά του: ο κύριος Άκης…»

«Ακόμα ένας Κύπριος αποχαιρετά με καημό το σπίτι του στην καρδιά του: ο κύριος Άκης…»

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Η Leyla Kiralp που ζει στο σπίτι του κυρίου Άκη έμαθε ότι πέθανε φέτος τον Απρίλιο με τον καημό στην καρδιά του για το σπίτι του… Η Leyla, της οποίας ο σύζυγος είχε σκοτωθεί από την ΕΟΚΑ Β στην σφαγή της Τόχνης το 1974, είναι πρόσφυγας από το Ζύγι όπου είχαν φτιάξει το σπίτι τους… Η Leyla ήταν αρχικά από το Μαρί… Ζει στο σπίτι του κυρίου Άκη στην Αμμόχωστο μετά που ήρθε στο βόρειο μέρος ως πρόσφυγας…
Της ζήτησα να μου γράψει τα συναισθήματα της για αυτό…. Η Leyla Kiralp έγραψε τα ακόλουθα:
«Ο λαός της Κύπρου έχει περάσει τόσα πολλά τραύματα τον τελευταίο μισό αιώνα… Ανάμεσα σε αυτά τα τραύματα ήταν η προσφυγοποίηση, αυτοί που τους έπαιρναν από τους δρόμους ή τα σπίτια τους και τους έκαναν να «εξαφανιστούν», αυτοί που είναι ακόμα «αγνοούμενοι», αυτοί που είχαν βιαστεί, και αυτοί που τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μην μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους…
Ο κάθε ένας από αυτούς έχει διαφορετικά τραύματα που συνδέονται με αυτό….
Και οι αρνητικές επιπτώσεις των τραυμάτων αυτών ακόμα συνεχίζονται…
Δυστυχώς υπάρχουν κάποιοι κύκλοι που γιορτάζουν τα τραύματα αυτά ως «νίκη»… Παρόλο που η «λεηλασία» για αυτούς μπορεί να θεωρείται ως «νίκη», για κάποιους το αποτέλεσμα είναι δάκρυα, πόνος και ψυχολογικά προβλήματα…
Μετά τον πόλεμο το 1974, κατάφερα να περάσω στο βόρειο μέρος του νησιού μας τον Μάϊο του 1975. Και τον Αύγουστο του 1975 εγκαταστάθηκα στο σπίτι όπου ζω ακόμα. Είναι στο Κάτω Βαρώσι, Οδός Αγίας Παρασκευής (Λεωφόρος 9ης Μαρτίου) 34Α.
Το σπίτι ήταν ολοκαίνουργιο αλλά άδειο. Δεν υπήρχαν έπιπλα που να ανήκαν στο σπίτι αυτό. Όμως αυτοί που το είχαν δει προηγουμένως με τα έπιπλα του έλεγαν ότι «Κάποιοι πολύ πλούσιοι άνθρωποι ζούσαν εδώ…»
Μου πήρε πολύ καιρό να εγκατασταθώ και να συνηθίζω να ζω σε αυτό το σπίτι. Το σπίτι αυτό που είχε παραχωρηθεί σε μένα από τις αρχές «εγκατάστασης» ήταν στην ΚΑΤΟΧΗ ενός ατόμου που έγινε βουλευτής και υπουργός μετά από χρόνια. Εκείνες τις μέρες αν κάποιος ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΕ ένα σπίτι που είχε καταχωρηθεί σε κάποιο άλλο άτομο, τότε τον αποκαλούσαν «ΚΑΤΟΧΟ». Και ο μακαρίτης Shemmedi που εργαζόταν ως δημόσιος υπάλληλος για τις αρχές «εγκατάστασης» ήρθε με ένα αστυνομικό και έδιωξαν τον κάτοχο από το σπίτι και εκεί άφησαν να εγκατασταθεί το άτομο που είχε το έγγραφο που έλεγε ότι σπίτι είχε δοθεί σε αυτόν ή αυτή. Εκείνες τις μέρες το να είσαι ΚΑΤΟΧΟΣ ήταν έγκλημα. Έδιωχναν πολύ γρήγορα τον κάτοχο έξω από το σπίτι που είχε καταλάβει. Σήμερα γιατί κάποιοι άνθρωποι αντιδρούν στην λέξει ΚΑΤΟΧΗ; Μια κατοχή λαμβάνει χώρα παράνομα, αυτό δεν σου ανήκει. Γιατί τότε θυμώνουμε ή τρελαινόμαστε με αυτό; Αν κάνεις κάτι παράνομα, πρέπει να πληρώσεις τελικά για αυτό…
Εκείνες τις μέρες αυτοί που λεηλατούσαν ήταν η συζήτησης της πόλης… Πλοία γεμάτα με Ελληνοκυπριακά αγαθά μεταφέρθηκαν στην Τουρκία… Κότερα, αυτοκίνητα, χρυσός, λεφτά, έπιπλα… Και οι ντόπιοι λεηλατούσαν… Κάποιοι από αυτούς λεηλατούσαν για να επιβιώσουν, κάποιοι λεηλατούσαν για να γίνουν πλούσιοι… Και αυτή η «κουλτούρα λεηλασίας» συνεχίζεται ακόμα σήμερα…
Το σπίτι όπου εγκαταστάθηκα τον Αύγουστο του 1975 ήταν ένα καινούργιο και όμορφο σπίτι. Το σπίτι μου που άφησα στο Ζύγι ήταν επίσης όμορφο και ολοκαίνουργιο. Έζησα στο σπίτι μου στο Ζύγι για λιγότερο από ένα χρόνο – είχα παντρευτεί πρόσφατα όταν ξεκίνησε ο πόλεμος το 1974 και πήραν το σύζυγο μου από το σπίτι μας στο Ζύγι και εξαφανίστηκε σε ένα λεωφορείο μαζί με αυτούς από την Τόχνη. Έγινε «αγνοούμενος» και έπρεπε να φύγουμε από το Ζύγι και να γίνουμε πρόσφυγες στη δική μας γη… Εγκατασταθήκαμε στην Αμμόχωστο σε αυτό το καινούργιο σπίτι…
Ήταν πολύ δύσκολο για μένα να συνηθίσω το σπίτι αυτό και να ζω σε αυτό στο σπίτι στο Κάτω Βαρώσι. Το σπίτι είναι όμορφο. Αλλά η ομορφιά του δεν ήταν αρκετή για να με βοηθήσει να ανακάμψω από τα τραύματα του πολέμου… Αντιθέτως, η ομορφιά αυτή με έκανε πιο δυστυχισμένη και πιο καταθλιπτική και απελπισμένη…
Το σπίτι ήταν «ξένο», η πόλη ήταν «ξένη», οι άνθρωποι ήταν «ξένοι». Και η κουλτούρα ήταν επίσης «ξένη»: η «κουλτούρα» της «λεηλασίας»…
Ένιωθα σε κάθε δωμάτιο, σε κάθε γωνιά, τον αναστεναγμό των ιδιοκτητών του σπιτιού αυτού που δεν γνώριζα. Ποιοι ήταν οι ιδιοκτήτες του σπιτιού αυτού; Ήταν ζωντανοί; Ή είχαν γίνει και αυτοί θύματα κάποιας σφαγής και έγιναν «αγνοούμενοι» όπως συνέβηκε στο σύζυγο μου; Ήθελα να έβρισκα ένα έπιπλο ή ένα έγγραφο που τους ανήκε…
Το άτομο που είχε καταλάβει το σπίτι αυτό πριν από μένα και που αργότερα έγινε βουλευτής και υπουργός ήταν Τούρκος πολίτης – όταν ο μακαρίτης Shemmedi από το τμήμα «εγκατάστασης» τον έδιωξε από το σπίτι που κατάλαβε, γύρισε και μου είπε:
«Στο Ζύγι δεν είχες σπίτι! Ζούσες κάτω από τις χαρουπιές!»
Είχα σπίτι στο Ζύγι και είχα και επιχείρηση εκεί. Και τώρα το μέρος μας έγινε μια από τις πιο διάσημες ψαροταβέρνες στο Ζύγι: Η γη όπου βρίσκεται η ψαροταβέρνα Κουμπαρή ανήκε στο σύζυγο μου…
Εσύ, το άτομο που είχες καταλάβει το σπίτι όπου εγκαταστάθηκα στο Κάτω Βαρώσι, τι είχες στην Τουρκία και ήθελες σε αντάλλαγμα το σπίτι αυτό;
Ήμουν πολύ περίεργη για τους ιδιοκτήτες του σπιτιού αυτού στο οποίο είχα εγκατασταθεί στο Κάτω Βαρώσι. Ξαναπαντρεύτηκα το 1981. Το 1986 γεννήθηκε ο γιος μας Shevki Kiralp. Μέχρι τώρα μεγάλωσε σε αυτό το σπίτι και συνεχίζει να ζει στο σπίτι αυτό. Η παιδική του ηλικία, το σχολείο του, τα παιγνίδια του, οι φίλοι του είναι όλα σε αυτό το σπίτι. Ότι σημαίνει για μένα το σπίτι μου στο χωριό, το ίδιο σημαίνει το σπίτι αυτό για το γιο μου…
Όμως έμαθε από πολύ νεαρή ηλικία ως παιδί, ότι το σπίτι αυτό δεν είναι το σπίτι μας και ότι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες του σπιτιού αυτού είναι Ελληνοκύπριοι.
Όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα στις 23 Απριλίου 2003, για μέρες περιμέναμε τους ιδιοκτήτες του σπιτιού να έρθουν για να επισκεφτούν. Κάθε φορά που κτυπούσε η πόρτα ενθουσιαζόμασταν.
Πρώτα ήρθαν οι κόρες Ιωάννα και Ντίνα. Ήρθαν μέσα στο σπίτι πολύ ευγενικά… Πολύ ντροπαλά πήγαν στα υπνοδωμάτια. Κοίταζαν και άρχισαν να κλαίνε… Αγκαλιαστήκαμε και κλάψαμε μαζί. Καθώς πίναμε καφέ στο καθιστικό τηλεφώνησαν στον πατέρα τους:
«Το σπίτι είναι σε πολύ καλή κατάσταση, ακριβώς όπως το αφήσαμε. Και οι άνθρωποι που ζούνε εδώ είναι πολύ καλοί άνθρωποι» είπαν.
Μετά ήρθε η κυρία Λένια και ο κύριος Άκης. Αγκαλιαστήκαμε και κλάψαμε μαζί.
Ο κύριος Άκης κάθισε στο καθιστικό. Δεν γύρισε σε όλο το σπίτι. Η γυναίκα του Λένια γύρισε στο σπίτι με δάκρια και λαχτάρα… Ήθελε να αγκαλιάσει τις αναμνήσεις της, αλλά τα χέρια της αγκάλιαζαν το κενό!
Ο κύριος Άκης ταπεινά είπε «Η οικοδομή του σπιτιού αυτού είχε τελειώσει το 1974. Μπορέσαμε να ζήσουμε εδώ για 6-7 μήνες. Το διπλανό σπίτι είναι επίσης δικό μας. Ζήσαμε σε εκείνο το σπίτι για 13 χρόνια…»
Έδωσα τα κλειδιά του σπιτιού στην κυρία Λένια.
«Το σπίτι αυτό είναι δικό σας. Αν θέλετε να ζήσετε εδώ, ορίστε τα κλειδιά, μπορούμε να φύγουμε αμέσως από το σπίτι αυτό» της είπα. Και μου είπε:
«Και ο Denktash;»
Μέχρι τώρα συνεχίζουμε και έχουμε σχέσεις με τη Λένια. Τηλεφωνούμε η μια της άλλης στις ξεχωριστές μέρες και ρωτούμε πως τα πάμε. Παρευρέθηκε στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου μου και πήρε το μικρόφωνο και μίλησε.
Δεν είχαμε την ευκαιρία να δούμε πολύ τον κύριο Άκη διότι ήταν πολύ εργατικός και πολυάσχολος.
Ο κύριος Άκης, στου οποίου το σπίτι ζούμε τα τελευταία 44 χρόνια, ήταν ένας καλός επιχειρηματίας, ένας καλός οικογενειάρχης. Ήταν από το Βαρώσι αλλά μετά το 1974 εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό. Είχε τεράστιες γνώσεις για τον ναυτιλιακό τομέα όπου δραστηριοποιήθηκε για περισσότερο από 60 χρόνια. Ήταν πρόεδρος της Ένωσης Ναυτιλιακών Εταιρειών Κύπρου, πρόεδρος του Lions Club Αμμοχώστου, ήταν μέλος του Ναυτικού Όμιλου Αμμοχώστου, ήταν μέλος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων, όπως επίσης και μέλος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αμμοχώστου… Ήταν επίσης μέλος των εμπορικών επιμελητηρίων Κύπρου – Ηνωμένου Βασιλείου και Κύπρου – Κίνα, όπως επίσης και μέλος του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κύπρου.
Ο κύριος Άκης ήταν θείος της αγαπημένης μας φίλης Χαρούλας Μάρκου και δυστυχώς πέθανε στις17 Απριλίου 2018.
Στεναχωρηθήκαμε ως οικογένεια όταν μάθαμε για το θάνατο του. Τηλεφωνήσαμε στην γυναίκα του Λένια και στις κόρες του Ιωάννα και Ντίνα για να δώσουμε τα συλλυπητήρια μας. Δεν μπορούσα να μιλήσω. Ήμουν τόσο συναισθηματική. Οι λέξεις κλειδώθηκαν στο λαιμό μου. Κατάφερα μόνο να ψιθυρίσω «Ακόμα ένας Κύπριος αποχαιρέτισε με τον καημό του σπιτιού του, του τόπου του στην καρδιά του…»
Αντίο κύριε Άκη! Ας αναπαυθείς εν ειρήνη! Έζησες στο σπίτι σου για εφτά μήνες και εμείς ζούμε στο σπίτι σου για τα τελευταία 44 χρόνια. Όμως γνωρίζεις πολύ καλά ότι δεν ήταν επιλογή μας να ζούμε στο σπίτι σου.
Αγαπητές μας Λένια, Ιωάννα και Ντίνα και αγαπητή μας φίλη Χαρούλα! Ο σύζυγος μου Mustafa, ο γιος μου Shevki και εγώ σας ευχόμαστε υπομονή, γνωρίζοντας το μεγάλο πόνο και το μεγάλο κενό που δημιούργησε ο θάνατος του κυρίου Άκη – μοιραζόμαστε τη θλίψη σας και σας στέλνουμε την αγάπη μας…»
(LEYLA KIRALP – 19.7.2018)

Photo: Mr. Akis…

(*) This article was published in the POLITIS newspaper on the 26th of August 2018, Sunday. The same article was published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 23rd of July 2018 and here is the link:

http://www.yeniduzen.com/bay-akis-12703yy.htm

Sunday, August 5, 2018

The story of Sultan: A hidden tragedy…

The story of Sultan: A hidden tragedy…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

Sultan was only five years old when her father, Osman Talat Hanifi went "missing" on the 22nd of November 1963, just a month before the intercommunal fighting would begin in Cyprus in December 1963…
Her father who had been trained as a pilot in the British army and had worked at the Akrotiri British Bases had resigned a year before in 1962 and had opened a shop on the road from Limassol to Paphos…
He was from Anadiou village and had got married in Limassol…
Back in the 1950s, he had borrowed the big motorcycle of a former classmate of his from the English School… He had gone to Karpaz to visit Apostolos Andreas Monastery… Coincidentally there had been a busload of women who had come from Limassol to visit Karpaz and Apostolos Andreas and Elvan from Limassol, a young and strikingly beautiful girl was also amongst this group of women… Osman Talat would see her and would start following the bus all the way from Karpaz to Limassol on his motorcycle!
By the time they would arrive in Limassol and the women would get off the bus to go back to their homes it would be dark and Osman Talat would not be able to see where Elvan had gone! He would hang around the Turkish Cypriot neighbourhood with his motorcycle and try to figure out how to find out where she had gone…
Hanging around like that, he would attract the attention of an elderly Turkish Cypriot from the mahalle… He would ask him "What are you doing here son? You seem lost…"
And he would tell this elderly man, Uncle Hasan that he had seen this girl at Apostolos Andreas and had followed the bus but did not see in which house she had entered…
Uncle Hasan would say to him, "Son, following other people's daughters is not considered nice behaviour in this neighbourhood of Turkish Cypriots" and he would say, "No, no! I am serious… I liked her so much, I want to get married with her!"
So Uncle Hasan would show him the house and soon they would meet and get married. They would settle in Limassol and have three kids: Mustafa and Korman (two boys) and Sultan, the little girl…
He would resign from his job at the British Bases in 1962 and would open a shop… Throughout his life, he would be a commercial person, always looking for opportunities for trade… For his shop he would import kimonos from Japan, shoes from Italy and plates from England… The sets of porcelain plates would be sold to customers who would be getting their daughters ready for marriage and these plates would be part of the dowry of the girls… He would import all these things and distribute to shops according to their orders… He would have two chauffeurs: A Turkish Cypriot and a Greek Cypriot…
He would dress well all his life and he would always like to take his family by the seaside for trips – he would dream of going to England with his family and settling there but his wife Elvan would not accept to leave Cyprus… They would live together in the house of the father and mother of Elvan in the "Arnavut Mahallesi" (The Arnaoudi Neighbourhood) of Limassol, a Turkish Cypriot neighbourhood…
Long before he would resign from the army he would import the first cotton candy fluff machine and a popcorn machine to hire at different panayiri and he would pay some money to work with these machines to some Turkish Cypriots and he would also get some income from these…
Up until the 22nd of November 1963, things would be normal for the family… And from that day onwards their lives would turn upside down: He would go "missing"…
The five-year-old Sultan would see everyone crying in the house… Some Turkish Cypriot officials would come and visit her mother and advise her "Not to go to the police since her husband had been in TMT and that this might endanger his life…" She would only go and visit the police in Limassol about 15 days after the disappearance of her husband.
But a Turkish Cypriot would go the following day, on the 23rd of November 1963 to the Limassol police and would report him as "missing" – this Turkish Cypriot would also make up some stories about it and would also give a false address of the family…
On the day Osman Talat Hanifi would "disappear" an English man would come and ask for him – he would wait all day long for his return and in the end would leave the house, understanding that Osman Talat is not coming back…
The police would want to visit the wife of Osman Talat, Mrs. Elvan but the Turkish Cypriot authorities would not allow them to go to her house…
Things would turn sour for the five year old, once upon a time the happy girl Sultan – the girl whose father had treated her like a princess, the girl whose requests he would immediately fulfil, the girl whose father took her to the golf course since he liked playing golf and she would collect little bugs and would fill up the holes at the golf course and her father would reprimand her not to do it: "You shouldn't do that Sultan, my daughter – they will get angry with you! You are not supposed to fill the holes with bugs!"
When television would be the new thing in Limassol, one of their neighbours would get a TV set – all the kids would flock there to see and the neighbour would allow them the first day to see this magic box. Second day she would not allow them to come into the house and the third day, she would tell them "Don't come again!"
Sultan would be sooo disappointed and would run home to her father:
"See, they sent us away! We don't have a TV to watch!"
Immediately Osman Talat would get a TV set and for installing a huge antenna, even a helicopter would come to help! In those days, with this antenna, they would be able to watch TV from Syria and surrounding countries…
When her father would "disappear", Sultan would become miserable, seeing all the family crying all the time…
She would not eat, she would not play – she had just started school at the age of five and at the kindergarten her teacher Mrs. Ulker would tell her, "Look Sultan, you are not eating your breakfast at school, you are not playing with your friends – I would have to give you punishment!"
And Sultan would open her tiny hands to the sky and say, "Oh God! Please take my life! When I am at home, everyone is crying – when I am at school, they want to punish me!"
The teacher would be shocked to hear such words from such a small child and would take her hand and they would go to her house to find out why Sultan is acting like that… Mrs. Ulker did not know anything about the "disappearance" of the father of Sultan and she would be so upset… She would take Sultan to her own house to stay for a few days with her… What Mrs. Ulker wouldn't know at that time is that her own husband, Ozer Reshat Kansoy would go "missing" on the 18th of April 1964… The remains of Ozer Reshat Kansoy would be found at Kapedes-Macheras years later, together with other "missing" Turkish Cypriots and I would attend the funeral for him when he was being buried in Nicosia…
The truth about why the father of Sultan, Osman Talat Hanifi "disappeared"?
He had been taken by the Turkish Cypriot authorities in Limassol and would be killed by strangled with his own green cravat, sitting in a chair in a house where he had been "questioned"…
He would be buried somewhere near the new port of Limassol in an area that the Turkish Cypriots had called "The little forest"…
The reason? According to Sultan Osman Talat who would investigate years later the "disappearance" of her father was trying not to pay for the guns they had asked him to buy from some English persons from the British Bases…
"Probably he had got some guns for them once" Sultan says "and they had paid… And probably they did not want to pay for the second batch and I suspect they did have this money for the guns but did not want to give it to my father and keeping and sharing the money themselves… That is the reason why my father resigned from his job at the British Bases – because he was fed up with the amount of pressure they were putting on him to get guns…"
They would not put him on the official "Missing Persons' List" and would try to put the blame on the Greek Cypriots for his "disappearance"! In the First Volume of the "Martyrs' Album" published by the "Relatives of the Martyrs Association", they would claim that "Osman Talat was kidnapped and killed by the Greek Cypriots on the 22nd of December 1963"!
So they would try to "cover up" this cold blooded murder of Osman Talat and would also hide his burial site…
His wife would not be given a wage, as was the "custom" of those times – for seven years they would make her suffer until one day, a Greek Cypriot, Mr. Nicos would notice that Sultan had great talent in learning languages – Sultan would get out of the elementary school every day and would go to the Customs of Limassol where her grandfather, Mustafa Horozcu was working. While waiting for him, she would speak with Mr. Nicos, a co-worker of her grandfather… Mr. Nicos would take the initiative to arrange a meeting with a Mr. Vassilis – a rich person of those times – and would invite Sultan, her grandfather Mustafa and another co-worker, Mr. Ozay Akif who was in TMT in those times… They would go to meet Mr. Vassilis without knowing the reason: Mr. Vassilis would say to Sultan, "I hear you are very talented with languages, so you should enrol at the Terrasanta School…" The grandfather would say "But we can't afford that school" and Mr. Vassilis would say "I will pay for it and when you have money, you can pay me back…"
Mr. Vassilis would instruct Mr. Ozay to take Sultan to Terrasanta, enrol her and be her "guardian parent" at the school…
Probably Mr. Ozay Akif would report this to the Turkish Cypriot authorities – and exactly seven years after the "disappearance" of Osman Talat Hanifi, the Turkish Cypriot authorities would start giving a wage to his wife under the title "Victim of the Conflict" – 29 Cypriot pounds which would be the exact amount they would pay to the Terrasanta School! The grandfather, Mustafa Horozcu would immediately go to pay Mr. Vassilis the amount he had paid for Sultan to start the school…
Sultan Osman Talat, with her own efforts would try to find out where her father had been buried: She would speak with two persons who had buried him and would take them at different times, separately, to the possible burial sites – each would show a different spot along the same line, very close to the new port of Limassol… The CMP would start excavating the first place they had shown but would stop saying that Osman Talat is not on the "official list of missing persons" but is a person classified as "known dead". So the second possible burial site would not be excavated by the CMP.
I would suggest to Sultan Osman Talat to apply to Mr. Photiou's Office and see if they can do the excavations in the second possible burial site… She would agree and on the 25th of June 2018, we would go with Sultan Osman Talat to visit Mr. Photis Photiou, the Commissioner for Humanitarian Affairs and Sultan would officially make an application to him to do exhumations in the second possible burial site… She would also give samples of her DNA and we would visit the area on the 4th of July 2018 with Xenophon Kallis in accordance with the instructions of Mr. Photiou in order to see this second possible burial site…
We will continue our investigations for this second possible burial site and see if we can find out more details…
I want to thank Mr. Photis Photiou for accepting to do something about the "missing" Osman Talat Hanifi… Sultan was only five years old when he "disappeared" – she is approaching 60 years now – she lost her mother Elvan, her brothers Mustafa and Korman and she has been waiting for the past 55 years about news of her father's fate… There is no one alive from her family – her grandmother, grandfather, her mother and her brothers have died… She is the only one left alive in her family to receive the remains of her father, if his burial site is found…
Such are the hidden stories and the tragedies of our island…

7.7.2018

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 5th of August 2018, Sunday. An extended version of this article in Turkish was published in the YENIDUZEN newspaper on the 2nd, 3rd, 4th, 5th, 6th and 7th of July 2018 and here are its links:

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-9-12603yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-10-12606yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-11-12611yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-12-12615yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-13-12618yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-14-12623yy.htm

The link to the article in Greek in POLITIS:

http://politis.com.cy/article/thee-mou-pare-parakalo-ti-zoi-mou

«Θεέ μου! Πάρε παρακαλώ τη ζωή μου...»

«Θεέ μου! Πάρε παρακαλώ τη ζωή μου...»

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Η Sultan ήταν μόλις πέντε χρονών όταν ο πατέρας της Osman Talat Hanifi έγινε «αγνοούμενος» στις 22 Νοεμβρίου 1963, ένα μήνα πριν την έναρξη των διακοινοτικών συγκρούσεων στην Κύπρο τον Δεκέμβριο του 1963…
Ο πατέρας της που ήταν εκπαιδευμένος πιλότος στο Βρετανικό στρατό και εργαζόταν στις Βρετανικές Βάσεις Ακρωτηρίου είχε υποβάλει παραίτηση ένα χρόνο προηγουμένως, το 1962, και είχε ανοίξει ένα κατάστημα στο δρόμο Λεμεσού-Πάφου….
Ήταν από το χωριό Αναδιού και είχε παντρευτεί στη Λεμεσό…
Τη δεκαετία του '50 είχε δανειστεί τη μεγάλη μοτοσυκλέτα ενός παλιού συμμαθητή του από το English School… Είχε πάει στην Καρπασία για να επισκεφτεί το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα… Συμπτωματικά υπήρχε ένα λεωφορείο με γυναίκες που είχαν έρθει από τη Λεμεσό για να επισκεφτούν την Καρπασία και τον Απόστολο Ανδρέα και η Elvan από τη Λεμεσό, μια νεαρή και εντυπωσιακά όμορφη κοπέλα, ήταν επίσης σε αυτή την ομάδα γυναικών… Ο Osman Talat την είδε και άρχισε να ακολουθεί το λεωφορείο με τη μοτοσυκλέτα του από την Καρπασία στη Λεμεσό!
Όταν έφτασαν στη Λεμεσό και οι γυναίκες κατέβηκαν από το λεωφορείο για να επιστρέψουν στα σπίτια του ήταν σκοτεινά και ο Osman Talat δεν μπορούσε να δει που είχε πάει η Elvan! Έμεινε γύρω από την Τουρκοκυπριακή γειτονιά με τη μοτοσυκλέτα του και προσπαθούσε να καταλάβει που είχε πάει…
Με τον τρόπο που κοντοστεκόταν τράβηξε την προσοχή ενός ηλικιωμένου Τουρκοκύπριου από το μαχαλά… Τον ρώτησε «Τι κάνεις εδώ γιε μου; Φαίνεσαι χαμένος…»
Και είπε σε αυτόν τον ηλικιωμένο, το θείο Hasan, ότι είχε δει αυτό το κορίτσι στον Απόστολο Ανδρέα και ακολούθησε το λεωφορείο αλλά δεν είδε σε ποιο σπίτι είχε μπει…
Ο θείος Hasan του είπε «Γιε μου, το να ακολουθείς τις κόρες άλλων ανθρώπων δεν θεωρείται καλή συμπεριφορά σε αυτή την γειτονιά Τουρκοκυπρίων» και είπε «Όχι, όχι! Είμαι σοβαρός… Μου άρεσε τόσο πολύ, θέλω να την παντρευτώ!»
Έτσι ο θείος Hasan του έδειξε το σπίτι και σύντομα συναντήθηκαν και παντρεύτηκαν. Εγκαταστάθηκαν στη Λεμεσό και έκαναν τρία παιδιά: δύο αγόρια, τον Mustafa και τον Korman και τη Sultan, το μικρό κορίτσι…
Το 1962 υπέβαλε παραίτηση από τη δουλειά του στις Βρετανικές Βάσεις και άνοιξε ένα κατάστημα… Σε όλη του τη ζωή ήταν εμπορικό άτομο, πάντοτε έψαχνε ευκαιρίες για εμπόριο… Εισήγαγε για το κατάστημα του κιμονό από την Ιαπωνία, παπούτσια από την Ιταλία και πιάτα από την Αγγλία… Τα σετ πιάτων από πορσελάνη πωλούνταν σε πελάτες που ετοίμαζαν τις κόρες τους για γάμο και τα πιάτα αυτά ήταν μέρος της προίκας των κόρων… Εισήγαγε όλα αυτά τα πράγματα και τα διένειμε σε καταστήματα σύμφωνα με τις παραγγελίες τους… Είχε δύο οδηγούς: ένα Τουρκοκύπριο και ένα Ελληνοκύπριο…
Πάντοτε ντυνόταν καλά και του άρεσε να παίρνει την οικογένεια του για εκδρομές στη θάλασσα – ονειρευόταν να πάει στην Αγγλία με την οικογένεια του και να εγκατασταθούν εκεί αλλά η γυναίκα του Elvan δεν δεχόταν να φύγει από την Κύπρο… Ζούσαν μαζί στο σπίτι των γονιών της Elvan στον μαχαλά Αρναούτ της Λεμεσού, μια Τουρκοκυπριακή γειτονιά…
Πολύ πριν να παραιτηθεί από το στρατό εισήγαγε την πρώτη μηχανή για μαλλί γριάς και μια μηχανή για ποπκορν για να ενοικιάζει στα διάφορα πανηγύρια και πλήρωνε κάποια λεφτά κάποιους Τουρκοκύπριους κάποια λεφτά για να δουλεύουν αυτές τις μηχανές και επίσης έπαιρνε κάποιο εισόδημα και ο ίδιος…
Μέχρι τις 22 Νοεμβρίου 1963 τα πράγματα ήταν φυσιολογικά για την οικογένεια… Και από εκείνη τη μέρα και μετά οι ζωές τους αναποδογυρίστηκαν: Έγινε «αγνοούμενος»…
Η πεντάχρονη Sultan έβλεπε όλους να κλαίνε στο σπίτι… Κάποιοι Τουρκοκύπριοι αξιωματούχοι ήρθαν για να επισκεφτούν την μητέρα της και να την συμβουλεύσουν «Να μην πάεις στην αστυνομία αφού ο σύζυγος σου ήταν στην ΤΜΤ και αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του…» Πήγε για να επισκεφτεί την αστυνομία στη Λεμεσό περίπου 15 μέρες μετά την εξαφάνιση του συζύγου της.
Όμως ένας Τουρκοκύπριος πήγε στην αστυνομία Λεμεσού την επόμενη μέρα, στις 23 Νοεμβρίου 1963 και τον ανέφερε ως «ελλείπον άτομο» - ο Τουρκοκύπριος αυτός έπλασε επίσης κάποιες ιστορίες για το θέμα και έδωσε επίσης και λάθος διεύθυνση για την οικογένεια…
Τη μέρα που «εξαφανίστηκε» ο Osman Talat Hanifi, ένας Άγγλος ήρθε και τον αναζητούσε – περίμενε όλη τη μέρα να επιστρέψει και στο τέλος έφυγε από το σπίτι αφού κατάλαβε ότι Osman Talat δεν θα επέστρεφε…
Η αστυνομία ήθελε να επισκεφτεί την κυρία Elvan, την γυναίκα του Osman Talat αλλά οι Τουρκοκυπριακές αρχές δεν τους άφησαν να πάνε στο σπίτι της…
Τα πράγματα δεν ήταν καλά για την πεντάχρονη, την κάποτε ευτυχισμένη Sultan – το κορίτσι που ο πατέρας της την είχε σαν πριγκίπισσα, το κορίτσι που εκπλήρωνε τις επιθυμίες της αμέσως, το κορίτσι που ο πατέρας της την έπαιρνε στο γήπεδο του γκολφ αφού του άρεσε να παίζει γκολφ και μάζευε μικρά σκουλήκια (μαρτούθκια) και γέμιζε τις τρύπες στο γήπεδο του γκολφ και ο πατέρας της της έκανε παρατήρηση να μην το κάνει: «Δεν πρέπει να το κάνεις αυτό Sultan κόρη μου – θα θυμόσουν μαζί σου! Δεν πρέπει να γεμίζεις τις τρύπες με σκουλήκια!»
Όταν η τηλεόραση ήταν το καινούργιο πράγμα στη Λεμεσό, μια από τις γειτόνισσες τους αγόρασε μια τηλεόραση – όλα τα παιδιά μαζεύτηκαν εκεί για να παρακολουθήσουν και η γειτόνισσα την πρώτη μέρα τους άφησε να δούνε το μαγικό κουτί. Τη δεύτερη μέρα δεν τους άφησε να μπουν στο σπίτι και την τρίτη μέρα τους είπε «Μην έρθετε ξανά!»
Η Sultan ήταν πολύ απογοητευμένη και έτρεξε σπίτι στον πατέρα της:
«Βλέπεις, μας έδιωξαν! Δεν έχουμε τηλεόραση για να παρακολουθήσουμε!»
Αμέσως ο Osman Talat αγόρασε μια τηλεόραση και για να εγκατασταθεί η τεράστια αντένα ήρθε ακόμα και ελικόπτερο για να βοηθήσει! Εκείνες τις μέρες με αυτή την αντένα μπορούσαν να παρακολουθούν τηλεόραση από τη Συρία και τις γύρω χώρες…
Όταν «εξαφανίστηκε» ο πατέρας της η Sultan ήταν δυστυχισμένη, βλέποντας όλη την οικογένεια να κλαίει συνεχώς…
Δεν έτρωγε, δεν έπαιζε – είχε μόλις ξεκινήσει σχολείο στην ηλικία των πέντε και η κυρία Ulker η δασκάλα της στο νηπιαγωγείο της είπε: «Κοίτα Sultan, δεν τρως το πρόγευμα σου στο σχολείο, δεν παίζεις με τους φίλους σου – θα χρειαστεί να σε τιμωρήσω!»
Και η Sultan άνοιξε τα μικρά της χέρια στον ουρανό και είπε «Θεέ μου! Πάρε σε παρακαλώ τη ζωή μου! Όταν είμαι στο σπίτι όλοι κλαίνε – όταν είμαι στο σχολείο θέλουν να με τιμωρήσουν!»
Η δασκάλα συγκλονίστηκε όταν άκουσε τέτοια λόγια από ένα τόσο μικρό παιδί και πήρε το χέρι της και πήγε μαζί της στο σπίτι της για να μάθει γιατί συμπεριφερόταν έτσι η Sultan… Η κυρία Ulker δεν γνώριζε τίποτε για την «εξαφάνιση» του πατέρα της Sultan και αναστατώθηκε πολύ… Πήρε τη Sultan στο δικό της σπίτι για να μείνει μερικές μέρες μαζί της… Αυτό που δεν ήξερε τότε η κυρία Ulker ήταν ότι και ο δικός της σύζυγος Ozer Reshat Kansoy θα γινόταν «αγνοούμενος» στις 18 Απριλίου 1964… Τα οστά του Ozer Reshat Kansoy βρέθηκαν μετά από χρόνια στους Καπέδες-Μαχαιρά μαζί με άλλους «αγνοούμενους» Τουρκοκύπριους και παρέστηκα στην κηδεία του όταν γινόταν η ταφή του στη Λευκωσία…
Ποια είναι η αλήθεια για το λόγο της «εξαφάνισης» του πατέρα της Sultan, Osman Talat Hanifi;
Τον είχαν πάρει οι Τουρκοκυπριακές αρχές στη Λεμεσό και σκοτώθηκε από ασφυξία αφού τον στραγγάλισαν με τη δική του πράσινη γραβάτα, ενώ καθόταν σε μια καρέκλα σε ένα σπίτι που τον «ανέκριναν»…
Τον έθαψαν κάπου κοντά στο νέο λιμάνι Λεμεσού σε μια περιοχή που οι Τουρκοκύπριοι ονόμαζαν «το μικρό δάσος»…
Ο λόγος; Σύμφωνα με την Sultan Osman Talat, που μετά από χρόνια ερεύνησε την «εξαφάνιση» του πατέρα της, προσπαθούσαν να μην πληρώσουν για τα όπλα που του είχαν ζητήσει να αγοράσει από κάποιους Άγγλους από τις Βρετανικές Βάσεις…
«Πιθανότατα τους είχε πάρει μια φορά κάποια όπλα» λέει η Sultan «και είχαν πληρώσει… Και πιθανόν δεν ήθελαν να πληρώσουν για τη δεύτερη παρτίδα και υποψιάζομαι ότι είχαν τα λεφτά του για τα όπλα αλλά δεν ήθελαν να τα δώσουν στον πατέρα μου, αλλά να τα κρατήσουν και να τα μοιραστούν μεταξύ τους… Αυτός είναι ο λόγος που ο πατέρας μου υπέβαλε παραίτηση από τη δουλειά του στις Βρετανικές Βάσεις – διότι είχε βαρεθεί με την πίεση στην οποία τον υπέβαλλαν για να πάρουν όπλα…»
Δεν τον έβαλαν στον «Επίσημο Κατάλογο Αγνοουμένων Ατόμων» και προσπάθησαν να ρίξουν το φταίξιμο για την «εξαφάνιση» του στους Ελληνοκύπριους! Στον Πρώτο Τόμο του «Άλμπουμ Μαρτύρων» που εκδόθηκε από τους «Σύνδεσμο Συγγενών Μαρτύρων» ισχυρίστηκαν ότι «ο Osman Talat απήχθη και σκοτώθηκε από τους Ελληνοκύπριους στις 22 Δεκεμβρίου 1963!»
Έτσι προσπάθησαν να «καλύψουν» αυτή την ψυχρή δολοφονία του Osman Talat και επίσης έκρυψαν τον τόπο ταφής του…
Η γυναίκα του δεν έλαβε μισθό, όπως ήταν «συνήθειο» εκείνη την εποχή – για επτά χρόνια την έκαναν να υποφέρει, μέχρι που μια μέρα, ένας Ελληνοκύπριος, ο κύριος Νίκος, πρόσεξε ότι η Sultan είχε τεράστιο ταλέντο στην εκμάθηση γλωσσών – η Sultan όταν σχολνούσε από το δημοτικό κάθε μέρα πήγαινε στο Τελωνείο της Λεμεσού όπου δούλευε ο παππούς της Mustafa Horozcu. Ενώ τον περίμενε, μιλούσε με τον κύριο Νίκο, ένα συνάδελφο του παππού της… Ο κύριος Νίκος πήρε την πρωτοβουλία και διευθέτησε μια συνάντηση με τον κύριο Βασίλη – ένα πλούσιο άνθρωπο εκείνης της εποχής – και προσκάλεσε τη Sultan, τον παππού της Mustafa και ακόμα ένα συνάδελφο, τον κύριο Ozay Akif που ήταν τότε στην ΤΜΤ… Συνάντησαν τον κύριο Βασίλη χωρίς να γνωρίζουν το λόγο: ο κύριος Βασίλης είπε στη Sultan: «Μαθαίνω ότι έχεις πολύ ταλέντο με τις γλώσσες, έτσι πρέπει να εγγραφείς στο σχολείο Τέρρα Σάντα…» Ο παππούς είπε «Όμως δεν μπορούμε να πληρώσουμε εκείνο το σχολείο» και ο κύριος Βασίλης είπε «Θα πληρώσω εγώ και όταν έχεις λεφτά μπορείς να με αποπληρώσεις…»
Ο κύριος Βασίλης έδωσε οδηγίες στον κύριο Ozay να πάρει τη Sultan στο σχολείο Τέρρα Σάντα, να την εγγράψει και να εα ίναι ο «κηδεμόνας» της στο σχολείο…
Πιθανόν ο κύριος Ozay Akif ντο ανέφερε αυτό στις Τουρκοκυπριακές αρχές – και ακριβώς επτά χρόνια μετά την «εξαφάνιση» του Osman Talat Hanifi, οι Τουρκοκυπριακές αρχές άρχισαν να δίνουν μισθό στη γυναίκα του με το δικαιολογητικό «Θύμα της Σύγκρουσης» - 29 Κυπριακές λίρες που ήταν το ακριβές ποσό που πλήρωναν στο σχολείο Τέρρα Σάντα! Ο παππούς Mustafa Horozcu αμέσως πήγε για να πληρώσει τον κύριο Βασίλη με το ποσό που είχε πληρώσει για να αρχίσει η Sultan στο σχολείο…
Η Sultan Osman Talat με τις δικές της προσπάθειες προσπάθησε να βρει που είχε θαφτεί ο πατέρας της: Μίλησε με δύο άτομα που τον είχαν θάψει και τους πήρε σε διαφορετικές στιγμές, ξεχωριστά, στους πιθανούς τόπους ταφής – ο κάθε ένας έδειξε ένα διαφορετικό σημείο στην ίδια γραμμή, πολύ κοντά στο νέο λιμάνι Λεμεσού… Η ΔΕΑ ξεκίνησε εκσκαφές στο πρώτο μέρος που είχαν δείξει, αλλά σταμάτησαν λέγοντας ότι ο Osman Talat δεν είναι στον «επίσημο κατάλογο αγνοουμένων ατόμων», αλλά είναι ένα άτομο που είναι στην κατηγορία των «γνωστών νεκρών». Έτσι ο δεύτερος πιθανός τόπος ταφής δεν σκάφτηκε από τη ΔΕΑ.
Εισηγήθηκα στην Sultan Osman Talat να αποταθεί στο γραφείο του κυρίου Φωτίου και να δει αν μπορούν να κάνουν εκσκαφές στο δεύτερο πιθανό τόπο ταφής… Συμφώνησε και στις 25 Ιουνίου 2018 πήγαμε μαζί με τη Sultan Osman Talat για να επισκεφτούμε τον κύριο Φώτη Φωτίου, Επίτροπο Ανθρωπιστικών Υποθέσεων και η Sultan έκανε επίσημα αίτηση προς αυτόν για να γίνουν οι εκσκαφές στο δεύτερο πιθανό τόπο ταφής… Έδωσε επίσης δείγματα του DNA της και επισκεφτήκαμε την περιοχή στις 4 Ιουλίου 2018 μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή, σύμφωνα με τις οδηγίες του κυρίου Φωτίου, έτσι ώστε να δούμε αυτό τον δεύτερο πιθανό τόπο ταφής…
Θέλω να ευχαριστήσω τον κύριο Φώτη Φωτίου που δέχτηκε να κάνει κάτι για τον «αγνοούμενο» Osman Talat Hanifi… Η Sultan ήταν μόλις πέντε χρονών όταν «εξαφανίστηκε» - κοντεύει τα 60 τώρα – έχασε τη μητέρα της Elvan, και τους αδελφούς της Mustafa και Korman και τα τελευταία 55 χρόνια περιμένει νέα για τη μοίρα του πατέρα της… Κανένας δεν ζει από την οικογένεια της – η γιαγιά της, ο παππούς της, η μητέρα της και οι αδελφοί της έχουν πεθάνει… είναι η μόνη που έμεινε ζωντανή στην οικογένεια της για να παραλάβει τα οστά του πατέρα της, αν βρεθεί ο τόπος ταφής του… Τέτοιες είναι οι κρυμμένες ιστορίες και οι τραγωδίες του νησιού μας…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 5th of August 2018, Sunday. An extended version of this article in Turkish was published in the YENIDUZEN newspaper on the 2nd, 3rd, 4th, 5th, 6th and 7th of July 2018 and here are its links:

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-9-12603yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-10-12606yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-11-12611yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-12-12615yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-13-12618yy.htm

http://www.yeniduzen.com/kayitsiz-kayiplarin-drami-14-12623yy.htm

The link to the article in Greek in POLITIS:

http://politis.com.cy/article/thee-mou-pare-parakalo-ti-zoi-mou