Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Είχα πάρει συνέντευξη από τον Τάκη Χατζηδημητρίου πολλές φορές… Αλλά σε εκείνες τις συνεντεύξεις ποτέ δεν μου είχε πει ότι είχε σώσει τη ζωή κάποιων Τουρκοκυπρίων… Το έμαθα εντελώς τυχαία…
Τάκης Χατζηδημητρίου: Τον γνωρίζουμε ως τον Επικεφαλής της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά… Τον γνωρίζουμε για πολλά χρόνια από το κίνημα ειρήνης του νησιού μας… Τον γνωρίζουμε ως το στενό συγγενή του Γιάννη Έλληνα που είχε σκοτωθεί και είναι «αγνοούμενος» από το 1963, μαζί με τη γυναίκα του Κακουλού… Όμως είναι επίσης κάποιος που μαθαίνω ότι έχει σώσει τη ζωή κάποιων Τουρκοκυπρίων από την Κλεπίνη που είχαν απαχθεί από κάποιους Ελληνοκύπριους στρατιώτες και τους βασάνιζαν το 1964…
Ένας από τους αναγνώστες μου μου είχε πει ότι η πληροφορία αυτή είχε εμφανιστεί πριν από περίπου ένα χρόνο όταν ο Τάκης Χατζηδημητρίου ήταν στο ΡΙΚ στο πρόγραμμα της Ελίτας… Έτσι τηλεφώνησα στον Τάκη και κανονίσαμε να συναντηθούμε για να του πάρω συνέντευξη για αυτό το θέμα…
Ακριβώς όπως τις ιστορίες εγκλήματος και απάνθρωπης συμπεριφοράς, οι ιστορίες της διάσωσης της ζωής του ενός από τον άλλο και ιστορίες ανθρωπιάς είναι ακόμα «ταμπού» στην Κύπρο.
Κανένας δεν βγαίνει και λέει «Έϊ! Ξέρεις κάτι; Αυτός ο Τουρκοκύπριος (ή Ελληνοκύπριος) είχε σώσει τη ζωή μου!» Οι άνθρωποι μένουν σιωπηλοί και κρατούν τις καλές ιστορίες κλειδωμένες μέσα τους. Έτσι κανένας δεν τις ακούει…
Τελικά, έμαθα την ιστορία όταν κάθισα και πήρα συνέντευξη από τον Τάκη Χατζηδημητρίου…
Τον Απρίλιο-Μάιο 1964 υπηρετούσε ως στρατιώτης στο Δίκωμο… Λέει:
«Ήμουν τότε περίπου 29-30 χρονών… Αφού εκείνες τις μέρες υπήρχε ο κίνδυνος της εισβολής, το θεωρούσα καθήκον μου να υπηρετήσω τη χώρα μου… Αλλά όταν ήμουν εκεί στο Δίκωμο, έμαθα τι συνέβαινε… Και ήταν ένα μάθημα για μένα: Ότι αν θέλεις να καταλάβεις τι συμβαίνει, πρέπει να συμμετέχεις σε αυτό… Και αυτό είναι ένα από τα πράγματα που με επηρέασε το περισσότερο… Όπως είπα, ήμουν στρατιώτης στο Δίκωμο και ήταν Απρίλιος-Μάιος του 1964. Μια μέρα, ένας φίλος μου που είναι ηθοποιός, ο Δημήτρης Σάββας, με προσέγγισε και μου είπε «Κοίτα, κάτι πολύ λυπηρό συμβαίνει εδώ… Κάποιοι στρατιώτες πήγαν ψες στην Κλεπίνη, έπιασαν κάποιους Τουρκοκύπριους, τους βασάνισαν και τους ρωτούσαν για την ΤΜΤ και άλλα μυστικά!»
Όταν το ερεύνησα, έμαθα ότι οι Τουρκοκύπριοι που είχαν απαχθεί από την Εθνική Φρουρά ήταν απλοί βοσκοί!
Υπήρχε ένας Τουρκοκύπριος βοσκός που τον απήγαγαν μαζί με το γιο του… Αυτό με είχε ανησυχήσει πολύ… Έτρεξα να τους βρω και τους είδα..
Τους κρατούσαν σε ένα μικρό δωμάτιο, κλειδωμένους κοντά στην εκκλησία στο Συγχαρί… Είδα τους δύο Τουρκοκύπριους, το βοσκό και το γιο του… Νομίζω ήταν πατέρας και γιος διότι ήταν ένας ηλικιωμένος άντρας μαζί με ένα νεαρό αγόρι…
Πήγα εκεί και τους είδα. Ήταν ένα σπίτι δίπλα από την εκκλησία. Δεν ξέρω σε ποιον ανήκε. Ήταν ένα μικρό δωμάτιο, κλειδωμένο από την έξω πλευρά. Όταν πήγα για να τους δω, τα πρόσωπα τους ήταν μωλωπισμένα. Ήταν αλήθεια ότι υπέστηκαν κακομεταχείριση. Τους ρώτησα αν χρειάζονταν βοήθεια. Αλλά ήταν πολύ φοβισμένοι και συγκρατημένοι. Δεν μιλούσαν. Δεν με ρώτησαν τίποτε. Ο φίλος μου Δημήτρης Σάββας, ο ηθοποιός, μου είπε «Τους απείλησαν ότι θα τους σκοτώσουν, τους είπαν ότι θα τους θάψουν ζωντανούς…»
Γι αυτό έφυγα αμέσως και ήρθα στη Λευκωσία. Φυσικά δεν είχα πρόθεση να πάω στον Υπουργό Εσωτερικών που ήταν υπεύθυνος για όλα αυτά… Πήγα αμέσως στην Ελληνική Πρεσβεία. Εκείνο τον καιρό, Υπουργός Εσωτερικών ήταν ο Γιωρκάτζης…
Υπήρχαν λόγοι για τους οποίους πήγα στην Ελληνική Πρεσβεία. Διότι εκείνες τις μέρες ο θείος μου Λουκής Ακρίτας ήταν υπουργός στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Ο Κύπριος θείος μου από την Μόρφου – αδελφός της μητέρας μου – ο Λουκής Ακρίτας ήταν ο Υπουργός Παιδείας της κυβέρνησης Παπανδρέου στην Ελλάδα. Και το γνώριζαν αυτό πολύ καλά στην Πρεσβεία και αυτό μου έδωσε ευκαιρία να προσεγγίσω την Πρεσβεία και τον Πρέσβη.
Στην Ελληνική Πρεσβεία τους είπα «Κοιτάξετε, αυτά και αυτά τα πράγματα συμβαίνουν και άλλες Πρεσβείες έχουν επίσης την πληροφορία αυτή. Πρέπει να δράσετε άμεσα διότι ανά πάσα στιγμή, μπορεί να συμβεί οτιδήποτε και τα αποτελέσματα μπορεί να είναι αρκετά σοβαρά… Διότι αυτό είναι πολύ γνωστό τώρα…»
Μετά πληροφορήθηκα ότι η Ελληνική Πρεσβεία επέμβηκε και μερίμνησε ώστε αυτοί που κρατούνταν στο Δίκωμο μεταφέρθηκαν στις κεντρικές φυλακές και αυτό οδήγησε στην απελευθέρωση τους… Αυτό είναι που έχω ζήσει… Έτσι, όλοι τους απελευθερώθηκαν…»
Μετά που ξεκίνησα να ερευνώ την ιστορία αυτή είχα μάθει από Τουρκοκύπριους από την Κλεπίνη, ότι συνολικά επτά Τουρκοκύπριοι βοσκοί είχαν απαχθεί από Ελληνοκύπριους στρατιώτες της Εθνικής Φρουράς… Και ότι κάποιοι από αυτούς είναι ακόμα ζωντανοί… Ένας από αυτούς μου είπε ότι θυμάται μια γυναίκα που ονομάζεται Ελένη που τον είχε βοηθήσει και όπως ξέρει, ήταν η Ελένη που τον απελευθέρωσε… Λέω και την ιστορία αυτή στον Τάκη Χατζηδημητρίου…
«Θυμούμαι δύο άτομα, ακόμα θυμούμαι τα πρόσωπα τους» λέει…
Πιθανόν αυτούς τους επτά Τουρκοκύπριους τους κρατούσαν σε διαφορετικά σημεία…
«Μπορεί να ήταν άλλη ιστορία αλλά σου λέω αυτά που βίωσα… Ίσως και άλλοι επίσης να τους φρόντισαν…» λέει.
Πως βγήκε στην επιφάνεια η ιστορία αυτή πέρσι;
«Η Ελίτα μου έπαιρνε συνέντευξη στο ΡΙΚ για διάφορα πράγματα και με ρωτούσε ερωτήσεις για διάφορα πράγματα. Εκτός από άλλα πράγματα είχα πει στο πρόγραμμα την ιστορία αυτή. Αυτό ήταν πέρσι… Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι στη διάρκεια της ζωντανής μετάδοσης του προγράμματος, κάποιος που ονομαζόταν Λοΐζος Στυλιανού τηλεφώνησε και μίλησε στο ζωντανό πρόγραμμα. Είπε «Ναι ξέρω την ιστορία αυτή, αυτά που λέει ο Τάκης είναι αλήθεια… Και εγώ έχω πληροφορίες για αυτό…» Ο Λοΐζος Στυλιανού ήταν από τα Καννάβια και ήταν επίσης στρατιώτης στο Δίκωμο. Αυτή ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα, κάποιος να τηλεφωνά στο ζωντανό πρόγραμμα και να λέει «Ναι, αυτά που λέει ο Τάκης είναι αλήθεια…»
Μήπως κάποιος ανακάλυψε ότι ήταν ο Τάκης που είχε πάει στην Ελληνική Πρεσβεία και είχαν παρέμβει;
«Όχι, κανένας δεν μου είπε τίποτε μετά από εκείνη τη μέρα» λέει… «Κράτησα την ιστορία αυτή μέσα μου για πολλά χρόνια… Μίλησα για πρώτη φορά για αυτό πέρσι στο πρόγραμμα της Ελίτας… Αυτές είναι οι θλιβερές μας ιστορίες, φτωχοί άνθρωποι υπέφεραν πολλά λόγω αυτού. Και ναι, αυτή είναι η ιστορία που είχα πει… Αλλά είναι σημαντικό ότι οι άνθρωποι θυμούνται την ιστορία αυτή…
Ίσως οι Τουρκοκύπριοι από την Κλεπίνη που απελευθερώθηκαν δεν ήξεραν τι είχε συμβεί… Ένας Ελληνοκύπριος στρατιώτης – δηλαδή εγώ – πάει εκεί και τους ρωτά αν θέλουν βοήθεια… Δεν ξέρουν που πήγα και τι έκανα και ποιο ήταν το αποτέλεσμα… Διότι ποτέ δεν πήγα πίσω για να τους πω «Κοιτάξετε, έκανα αυτό και αυτό για να σας σώσω…» Έτσι δεν ξέρουν…»
Τώρα όμως θα μάθουν τι συνέβηκε μέσα από την συνέντευξη μου με τον Τάκη Χατζηδημητρίου…
«Ναι» λέει, «Θα μάθουν όλες τις λεπτομέρειες της ιστορίας με αυτό τον τρόπο… Θα πάρουν το κομμάτι του πάζλ που λείπει μέσα από αυτή τη συνέντευξη και θα καταλάβουν ολόκληρη την ιστορία και ακριβώς τι συνέβηκε…»
Ευχαριστώ τον Τάκη Χατζηδημητρίου για την ανθρωπιά του, που έσωσε τη ζωή επτά Τουρκοκύπριων βοσκών που είχαν απαχθεί και βασανιστεί από κάποιους στρατιώτες της Ελληνοκυπριακής Εθνικής Φρουράς που υπηρετούσαν στο Δίκωμο… Τον ευχαριστώ ακόμα περισσότερο που είχε το κουράγιο να μοιραστεί μαζί μας αυτή την συγκινητική, ιστορία ανθρωπιάς…
Αυτές είναι οι ιστορίες που πρέπει να ειπωθούν στα σχολεία μας, όχι τα «ένδοξα» ψέματα του «εθνικισμού»…
Αυτοί είναι οι άνθρωποι που πρέπει να τιμούμε, όχι εκείνους που σκότωσαν άλλους…
Αυτοί είναι οι άνθρωποι των οποίων τα ονόματα πρέπει να δίνουμε σε πλατείες, των οποίων οι φωτογραφίες τους πρέπει να είναι αναρτημένες στους τοίχους μας, των οποίων οι ιστορίες πρέπει να γίνονται ντοκιμαντέρ για να προβάλλονται στην Κύπρο και σε όλο τον κόσμο… Όχι εκείνων που έδωσαν τις διαταγές να σφαγιαστούν άλλοι άνθρωποι, αλλά εκείνων που διακινδύνευσαν τη δική τους ζωή για να σώσουν τη ζωή άλλων που βασανίζονταν…
Αυτή είναι η ανθρωπιά και η φύση μας δείχνει ότι υπάρχει παντού μυστική, κρυμμένη ανθρωπιά… Αν μπορέσουμε μόνο την ξεσκεπάσουμε, έτσι ώστε να την δουν όλοι και να μην φοβούνται την ανθρωπιά, διότι η ανθρωπιά δεν πληγώνει εσένα και εμένα, είναι το κακό στους ανθρώπους που πληγώνει εσένα και εμένα…
Photo: Ο Τάκης Χατζηδημητρίου στον Απόστολο Ανδρέα - Φωτό του UNDP από Kerim Belet.
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 2nd of July 2017, Sunday.
A similar article of mine was published in Turkish in the YENİDÜZEN newspaper on the 24th of May, 2017 and its' link is here:
http://www.yeniduzen.com/kibrisliturklerin-hayatini-kurtaran-insan-10719yy.htm
No comments:
Post a Comment