Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Πριν από τέσσερα χρόνια, στις 9 Αυγούστου 2015 είχα γράψει σε άρθρο μου με τίτλο «Ιστορίες από τη Λάπηθο και τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας…» για ένα πιθανό τόπο ταφής στη Λάπηθο κοντά σε ένα όμορφο πετρόκτιστο σπίτι, μισογκρεμισμένο… και είχα δημοσιεύσει τη φωτογραφία του σπιτιού αυτού… Στο άρθρο είχα γράψει για τον τόπο ταφής κοντά στο σπίτι αυτό και είχα πει τα ακόλουθα:
«Προσπαθώ να βρω τη μητέρα της φίλης μου που ζει στο Λονδίνο που θα μας δείξει ένα άλλο τόπο ταφής στη Λάπηθο…
Η φίλη μου στο Λονδίνο μου είχε πει τα εξής:
«Όταν μετακομίσαμε στη Λάπηθο μετά το 1974, ο πατέρας μου είδε ένα Ελληνοκύπριο στρατιώτη να κείτεται νεκρός κάτω από ένα δέντρο. Τον έθαψε εκεί που τον βρήκε… Όμως μετά από λίγο καιρό η αυλή δόθηκε σε κάποιον για να κάνει κάποια δουλειά εκεί, έτσι ο πατέρας μου ανησύχησε ότι μπορεί να διαταρασσόταν αυτός ο ξέβαθος τάφος. Άνοιξε τον τάφο και πήρε τα οστά και τον έθαψε πιο πάνω σε ένα πηγάδι…»
Ο πατέρας της δεν ζει πλέον έτσι προσπαθώ να βρω τη μητέρα της για να μας πει την ιστορία και ίσως να μας δείξει τον πιθανό τόπο ταφής.
Την βρίσκω και μου λέει ότι ένας «αγνοούμενος» είχε θαφτεί στην πίσω αυλή κάτω από κάποιες λεμονιές αλλά οι σκύλοι είχαν σκάψει και βγήκαν τα οστά στην επιφάνεια… Ο «αγνοούμενος» Ελληνοκύπριος είχε πάνω του μια χειροβομβίδα έτσι την έβγαλαν και εκείνη και τον έθαψαν σε ένα πηγάδι πίσω από ένα παλιό σπίτι.
Μπαίνουμε στο αυτοκίνητο και πάμε για να μας δείξει αυτό το παλιό σπίτι…
Είναι ένα μεγάλο όμορφο πετρόκτιστο σπίτι και μαθαίνω ότι κανένας δεν το έχει χρησιμοποιήσει από το 1974… Απλά στέκει εκεί στη Λάπηθο, ετοιμόρροπο, προσπαθεί να αντέξει στο χρόνο, μόνο, έρημο… Ο Okan και ο Καλλής προσπαθούν να μπούνε μέσα στο σπίτι, αλλά τα 40 χρόνια εγκατάλειψης έχουν μετατρέψει τον κήπο σε ένα πυκνό θάμνο… Μέσα στο σπίτι ανακαλύπτουν ότι υπάρχουν πολλές παιδικές μπάλες: Σύμφωνα με τον Okan Oktay, όταν η μπάλα πήγαινε σε αυτό το σπίτι, τα παιδιά πρέπει να φοβόντουσαν να πάνε και να πάρουν την μπάλα τους έτσι οι μπάλες παραμένουν εκεί! «Είναι σαν ένα στοιχειωμένο σπίτι!» λέει ο Okan…
Βγάζουμε φωτογραφίες και παίρνουμε συντεταγμένες και ο Καλλής θα προσπαθήσει να βρει αεροφωτογραφίες του σπιτιού αυτού από το παρελθόν έτσι ώστε να εντοπίσουν το πηγάδι…
Την ευχαριστούμε και την παίρνουμε πίσω στο σπίτι της…»
Φέτος η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων έσκαψε το πηγάδι στο οποίο αναφερόμασταν και βρήκαν τα οστά ενός «αγνοουμένου» ατόμου στο πηγάδι… Τηλεφωνώ στη μητέρα της φίλης μου για να την ευχαριστήσω και στο μεταξύ, στη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων που έχουνε περάσει από τον καιρό που μας έδειξε την περιοχή αυτή δίπλα από το παλιό σπίτι, το σπίτι έχει κατεδαφιστεί εντελώς και στη θέση του έχει κτιστεί πολυκατοικία…
Έτσι το σπίτι παραμένει μόνο στις φωτογραφίες που είχα βγάλει εκείνη τη μέρα και στις αναμνήσεις των ανθρώπων που θυμούνται το σπίτι αυτό…
Φέτος το Σεπτέμβρη, παίρνω ένα μήνυμα από τον John Μεταξά και είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι όταν διάβασε πρόσφατα το άρθρο μου και είδε τη φωτογραφία του παλιού σπιτιού, το αναγνώρισε επειδή το σπίτι ανήκε στην οικογένεια του, ανήκε στην γιαγιά του Αναστασία Αλετράρη…
Ο John που ζει στις ΗΠΑ από το 1963 λέει στο μήνυμα του:
«Γειά σου Sevgul, η φωτογραφία του κτιρίου στο άρθρο σου ήταν το σπίτι των προγόνων της μητέρας μου στη Λάπηθο. Πέρασα χρόνο εκεί με τη γιαγιά μου στην αρχή της δεκαετίας του '50 όταν ήμουν μικρό παιδί. Το βρήκα τυχαία πριν από 2-3 χρόνια. Το αναγνώρισα αμέσως από παρόμοιες φωτογραφίες που έλαβα από το θείο μου και τους δύο γιους του από την Αυστραλία όταν επισκέφτηκαν την Κύπρο. Ο θείος μου ήθελε να δείξει στους δύο ενήλικες γιους του το μέρος που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Τι μεγάλη σύμπτωση να πετύχεις και εσύ αυτό το σπίτι και να βγάλεις φωτογραφία για το άρθρο σου. ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ!»
Συγκινήθηκα τόσο από το μήνυμα του που του ζητώ να μου πει την ιστορία του σπιτιού αυτού, της γιαγιάς του, της οικογένειας του… Και μου απαντά και μου λέει την ιστορία όχι μόνο του σπιτιού που έχασε η οικογένεια στη Λάπηθο αλλά και του σπιτιού στη Λευκωσία στην περιοχή Koshkluchiftlik… Λέει:
«Το πατρικό όνομα της γιαγιάς μου ήταν Αναστασία Αλετράρη. Η οικογένεια Αλετράρη ήταν μια επιφανής οικογένεια από τον Καραβά. Παντρεύτηκε τον παππού μου Κυριάκο Παυλίδη. Ο παππούς μου επίσης προερχόταν από πολύ καλή οικογένεια από τη Λάπηθο. Αυτός και οι γονείς του (ο παππούς και η γιαγιά μου) και κατείχαν μεγάλα αγροκτήματα σε διάφορες τοποθεσίες, πλούσια με ελαιόδεντρα, εσπεριδοειδή, χαρουπιές, αμυγδαλιές, ροδακινιές, παπουτσοσυκιές, αμπέλια κτλ. Βασικά ο παππούς μου ήταν αγρότης.
Ο παππούς και η γιαγιά μου είχαν εννιά παιδιά, τέσσερεις γιούς και πέντε κόρες. Ο μεγαλύτερος, γιος, πέθανε στην ηλικία των εννιά χρονών από ατύχημα. Ο παππούς μου ήταν πολύ θλιμμένος από την απώλεια ενός πολύ ταλαντούχου αγοριού τον οποίο μεγάλωνε για να τον κάνει συνέταιρο. Ο μεγαλύτερος ήταν «πολύ ευέλικτος επαγγελματίας και απέκτησε καλή εμπειρία ως αστυνομικός, κτίστης, ξυλουργός, όπως επίσης και έμπορας λιανικών πωλήσεων». Ο ξαφνικός θάνατος του μεγαλύτερου γιου του προκάλεσε βαθιά κατάθλιψη στον παππού μου που οδήγησε σε υπέρταση που τελικά του κόστισε τη ζωή σε πολύ νεαρή ηλικία.
Η μητέρα μου ήταν τριών χρονών όταν έγινε μάρτυρας στον ξαφνικό θάνατο του αγαπημένου της πατέρα. Η σκηνή εκείνη με τα πολλά άτομα από το χωριό που έτρεξαν να βοηθήσουν να σωθεί, την άφησαν με βαθιές συναισθηματικές πληγές για όλη της τη ζωή.
Η γιαγιά μου που ήταν 35 χρονών όταν πέθανε ο σύζυγος της, έπρεπε να πάρει όλες τις ευθύνες του σπιτιού της με οκτώ παιδία ηλικία 6 μηνών με 15 χρονών. Άρχισε να πουλάει οτιδήποτε δεν ήταν απαραίτητο, συμπεριλαμβανομένου και ρουχισμού ψηλής τιμής. Από τότε φορούσε μαύρα φορέματα για πολύ καιρό, όσο ήταν ελεύθερη, όπως ήταν το έθιμο και η κουλτούρα της εποχής. Ποτέ δεν ξαναπαντρεύτηκε. Ήταν μια πολύ δυνατή και θαρραλέα γυναίκα που μεγάλωσε οκτώ ορφανά. Κάποια από τα παιδιά της έπρεπε να πάνε και να ζήσουν με συγγενείς ή σε θετά σπίτια. Παρόλες τις δύσκολες στιγμές που πέρασε η οικογένεια, ποτέ δεν αναγκάστηκαν να πουλήσουν τα χωράφια τους.
Μεγαλώνοντας ως μικρό αγόρι τη δεκαετία του '40 και '50, ήμουν ο ευνοούμενος της γιαγιάς μου. Έλεγε ότι της θύμιζα τον παππού μου στην εμφάνιση. Ποτέ δεν είχαμε φωτογραφίες του παππού μου για να ξέρουμε πως έμοιαζε. Όμως, κάθε φορά που περπατώ από το καφενείο του Κυπαρισσόνα μεταξύ του Καραβά και της Λαπήθου,, υπήρχε αυτός ο ηλικιωμένος που φορούσε βράκα. Κάθε φορά που με έβλεπε, ενθουσιαζόταν και φώναζε στους άλλους πελάτες δείχνοντας με και καλώντας με το παρατσούκλι του παππού μου. Έλεγε στους ανθρώπους ότι έμοιαζα ακριβώς όπως ο παππούς μου. Αυτός και ο παππούς ήταν στενοί φίλοι. Κολακευόμουν τόσο από την εισαγωγή του, όμως πάντοτε αναρωτιόμουν κάθε φορά που κοίταζα στον καθρέφτη αν ήμουν εγώ ή ο παππούς μου που δεν γνώρισα ποτέ και ευχόμουν να το είχα κάνει!
Στη φωτογραφία που σου στέλνω δίπλα από το σπίτι είναι ο θείος μου Αντώνιος (Tony) που ήταν ο μικρότερος αδελφός της μητέρας μου. Μετανάστευσε στην Αυστραλία στην αρχή της δεκαετίας του '50 και παντρεύτηκε μια Αυστραλιανή κοπέλα που μιλούσε αγγλικά. Αυτός και η μητέρα μου ήταν πολύ κοντά ο ένας στον άλλο όταν μεγάλωναν στη Λάπηθο. Έμειναν ορφανοί από πατέρα όταν η μητέρα μου ήταν 3 χρονών και αυτός 1. Υπήρχαν 6 ακόμα μεγαλύτερα αδέλφια. Η γιαγιά μου ποτέ δεν ξαναπαντρεύτηκε και τα κατάφερε, περνώντας δύσκολα οικονομικά, παρόλο που είχαν κάποιους ελαιώνες, αμυγδαλιές και κάποιες λεμονιές. Η μητέρα μου και κάποια από τα μικρότερα αδέλφια υιοθετήθηκαν από σπίτια συγγενών ή φίλων. Η ζωή ήταν δύσκολη για την οικογένεια.
Τη δεκαετία του '90 ο θείος μου Tony έκανε ένα ταξίδι σε όλο τον κόσμο για να επισκεφτεί πολλούς από τους συγγενείς του που ζούσαν στις ΗΠΑ, τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κύπρο. Τον φιλοξενήσαμε και εμείς στο σπίτι μας στο Louisville, KY.
Ήξερα ότι το σπίτι αυτό κατεδαφίστηκε από δορυφορικές εικόνες του Google maps.
Πέρασα δύο βδομάδες με τη γιαγιά μου το καλοκαίρι του 1955. Πέθανε από καρδιακό επεισόδιο στα μέσα Δεκεμβρίου τον ίδιο χρόνο. Πάντοτε θα θυμούμαι με αγάπη εκείνες τις μέρες μαζί της…»
…συνεχίζεται…
Photos:
Η κυρία Αναστασία από τη Λάπηθο
Ο Tony, θείος του John, στο σπίτι στη Λάπηθο
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 24th of November 2019, Sunday. Similar series of articles were published in Turkish in the YENİDÜZEN newspaper on the 16th and 17th of October 2019 and here are the links:
http://www.yeniduzen.com/firindaki-cinayete-tanik-olan-evru-hanim-evimize-siginmisti-1-14629yy.htm
http://www.yeniduzen.com/firindaki-cinayete-tanik-olan-evru-hanim-evimize-siginmisti-2-14633yy.htm
No comments:
Post a Comment