Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Tel: 99 966518
When I translate and publish the article about the possible burial site at an elevator shaft of an apartment building in the Kyrenia area written by Vassos Vasiliou from FILELEFTHEROS, one of my readers contacts me and tells me the following:
*** Dear Sevgul, years ago, we had spoken about this and you had written about it. When I read your translation of an article today about the burial of some "missing" Greek Cypriots at an elevator shaft, I remembered how you had written about it… And I want to add again what I know…
*** I remember that apartment construction like yesterday… On the ground floor, as well as on the first floor there were a lot of shells of bullets…
*** Maybe they never put an elevator at the elevator shaft since maybe they had buried some "missing" Greek Cypriots there – at least as far as I know, an elevator was never installed at that elevator shaft…
*** There was also a prefabricated house at the back of that apartment building… In the beginning …… was staying there… I do not know what happened to that prefabricated house now but at that time, there were rumours that 5 Greek Cypriot soldiers had been killed there… Maybe they were the ones who had been buried at the elevator shaft…. In that article you published they say that there was a heap of sand at the back, this is where that prefabricated house was…
*** We had moved to Kyrenia in February 1975. So I remember that apartment building in the summer of 1975.
*** There was also a house near the football stadium, in the north-eastern side on the corner there was a side street and the house was there and on the other side there was a big garden with walnut trees. In that street a military truck, probably carrying ammunition had been bombed. We used to collect the shells of bullets and the cores of bullets from the floor around there… Did anyone stayed alive from there, what happened to them, I do not know? Maybe they had gone to the construction site of the apartment building to take refuge…
*** That apartment building construction remained as it is for many years… What I mean is that it was not immediately repaired and officers did not start living there… Maybe it was the 1980s when they repaired that building, this is how I remember… That they had started repairing it at the beginning of the 1980s… It was almost like a carcass… Some of the floors had begun to be built and these had become military posts for those soldiers… Because we had also found shells of bullets on the upper floors…
I thank this reader for his valuable information…
Years ago we had written about this apartment building, the elevator shaft and how some "missing" Greek Cypriots might have been buried there… We had also informed the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee…
Years ago we had also visited the area several times and had introduced the officials of the CMP to a family living there who had seen the remains scattered around what was called "The Botanical Gardens"… We had written about the possible burial site at "The Botanical Gardens" and upon digging the CMP had found the remains of about 38 or 39 "missing" Greek Cypriots there…
The area had been changed dramatically since hundreds of truckloads of construction debris was dumped in this area in order to create a "cultural centre" and one of the families living there who helps me a lot since the very beginning on my search about information about "missing persons", had given very detailed information to the officials of the CMP when I had arranged a visit with the Turkish Cypriot and Greek Cypriot officials of CMP to their house… The old lady had told the officials of the CMP that later on, the construction debris was removed and some of those working in the removal of the debris had broken some of the trees she had planted close-by, a fig tree – and that's how she remembered the removal of the debris… Since that time she passed away, may she rest in peace…
Six years ago, back on 23rd of August 2015, I had written again about this place in POLITIS… I had said:
"Another reader from Kyrenia who has been helping me a lot, calls:
`I found new information about the Botanical Gardens in Kyrenia` he says… `Botanical Gardens` was the area where executions took place in 1974 and a mass grave was found with around 32 Greek Cypriots but there should be more as my reader, whose house is close by, remembers as a child how human remains would come out as it rained heavily… There has been more digging in this area and his late mother also tried to help us: She remembered distinctly how some bulldozers had emptied the area…
Now my reader tells me that a bulldozer company had taken 48 truckloads of rubble from this area, in the rubble were also human remains… That at the time this was the `orders` from some military circles… `That's why the bulldozer company denies everything` he tells me. I had spoken with the owner of the company and he had denied that they had ever encountered any human remains in this area. But it seems that my reader has found a good source of information who had been in a position to know in those days: That according to `orders` this company had cleansed the huge area and if his source is right, human remains went with the rubble to a destination only the bulldozer company knows. They were supposed to build a cultural centre here and this had been the pretext for cleaning it up… Another reader had told me similar information – that this area had been `cleansed` of human remains… I check the dates concerning when this might have happened and it seems that it was the end of the 1990s…
There is more information from my reader about rapes:
`There is a house across a barber shop in Kyrenia` he says, `in 1974, I found out that this house was used as a place for taking Greek Cypriot women for rape… There were four or five Turkish Cypriots who were doing that… They were taking young girls and women from Kyrenia – whoever they found – and taking them there for rape… I also learned that a few of these women, they had killed… I will learn more details and get back to you…`
I thank this reader with all my heart… Wherever he goes, he is searching about the past and sharing what he learns with me…"
The place called "Botanical Gardens" had been an execution area and some of the "missing" Greek Cypriot soldiers had been taken here and executed here by some Turkish Cypriot soldiers…
Some of the Turkish Cypriots who were also reserve soldiers had seen this and had gone to their commander to ask them to stop this and had told the commander that if he does not stop these executions, they themselves will try to stop it… As a result of the complaint of these Turkish Cypriot soldiers at that time, the killings on these grounds had stopped…
I had tried to speak with one or two of those Turkish Cypriots (they were three persons) who had saved the lives of some Greek Cypriots but as I understood, they wanted to remain anonymous… Although they deserved to be honoured and awarded for such a humanitarian act (they could also have been killed for trying to do that), they did not boast about it, nor did they try to take "credit" for it… That was their beauty… They proved once again that no matter how harsh the conditions are, you can still retain your humanity and act to save the lives of others, without any self-interest whatsoever… Such acts of courage and humanity should be taught at schools but the only thing taught at our schools on both sides of the partition line is how "barbarian" the other side is and how "good" our own side has been… Our kids are constantly brainwashed with half-truths, not the whole truth…
In the house of the family I had taken the officials of the CMP, together we had stood at the balcony on the back and had looked at the sea… At the killing grounds… At the trees that had been cut off… At the "Botanical Gardens" area… We had gone down and looked at the area…
There had been a small stream running all the way to the sea that was no longer visible due to tampering with the area and the old lady's son remembered how when they had moved to this area back in 1975, they were seeing human bones all around…
And there were other readers who had called in and had given information about this area, about the burial site, about the human bones they had seen years ago in this area...
As for the apartment building and the elevator shaft, there has been no digging there although it is very simple to dig I presume since military officials live in the building and the CMP could not get "permission" to dig there yet… I do hope that "permission" would be granted to check the elevator shaft and to see whether some "missing persons" were actually buried there or whether they had been removed later and that this place is empty…
My reader who gave me the information about how he had seen the shells of bullets in the apartment building will also try to locate the person who had been living in the prefabricated house behind this apartment building and to see whether he remembers further things…
8.7.2021
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 15th of August 2021, Sunday.
Photos:
1. Photo from excavations at Botanical Gardens…
2. Photo taken in 2007 during exhumations at the Botanical Gardens…
OKURLARIMIZ BİLDİKLERİNİ PAYLAŞMAYA DEVAM EDİYOR...
"O apartmanın zemin katında birçok mermi kovanı vardı..."
Bir okurumuz, geçtiğimiz Cumartesi günü (3 Temmuz 2021) bu sayfalarda yayımlanan FİLELEFTHEROS gazetesinden çevirdiğimiz bir yazıyla ilgili olarak bizimle temasa geçti ve şu bilgileri aktarmak istediğini söyledi:
"Sevgili Sevgül Hanım,
Daha önce de bu konuyu konuşmuştuk, seneler önce ve siz bu konuyu işlemiştiniz, ayrıca Kayıplar Komitesi yetkililerini de seneler önce bilgilendirmiştiniz... Bugün (Cumartesi) okuduğum yazıda apartmanın asansör boşluğuna bazı Kıbrıslırum "kayıplar"ın gömüldüğü belirtiliyor...Ben o apartman inşaatını dün gibi hala hatırlıyorum... Zemin katında, birinci katta birçok mermi kovanı vardı... Belki de apartmanın asansör boşluğuna bazı "kayıplar" gömüldüğü için oraya hiçbir zaman asansör koyulmadı, en azından benim bildiğim kadarıyla asansör için yapılmakta olan boşluğa, asansör takılmadıydı... Bu arada apartmanın arkasında prefabrik bir ev vardı... Önceleri bu evde ...... isimli bir abimiz kalırdı. Şimdi o prefabrik ev ne oldu bilmem ama o zamanlar derlerdi ki o evde 5 Kıbrıslırum askeri öldürülmüş. Belki de apartman boşluğuna atılanlar onlardı ya da onlar da vardı. Hani inşaatın arka tarafında kum yığını var derler ya, işte o yerdeydi bu prefabrik ev...
Biz 1975 Şubat gibi taşınmıştık Girne'ye. Yani 1975 yazında hatırlarım bu apartmanı. Ayrıca futbol sahasının yanında kuzey doğu köşesindeki ara sokakta ki bir tarafında müstakil bir ev diğer tarafı da cevizleri olan büyük bir bahçe vardı. Işte o sokakta muhtemelen cephane taşıyan askeri bir kamyon bombalanmıştı. Etrafta mermi kovan ve çekirdeklerini toplardık yerlerden. Oradan kurtulan oldu mu, onlara ne oldu bilmem. Belki inşaata sığınanlar olabilir. Bu arada inşaat uzun yıllar o şekilde kalmıştı. Yani hemen tamir edilip askeri aileler oturmamıştı. '80li yıllar olabilir tamiratı bu binanın... Öyle hatırlarım. Tamiri 80'lerin başı. Çünkü neredeyse karkas haldeydi. Bazı katları örülmeye başlamıştı, buraları da mevzi gibi olmuştu askerlere. Çünkü üst katta da mermi kovanları bulmuştuk..."
Bu okurumuza paylaştığı bu bilgiler nedeniyle çok teşekkür ediyoruz...Konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi sahibi olan okurlarımızı isimli veya isimsiz olarak 0542 853 8436 numaralı telefondan bizi veya 181 ihbar hattından Kayıplar Komitesi'ni aramaya davet ediyoruz...
YAZIDA NELER VARDI?
Geçtiğimiz Cumartesi günü bu sayfalarda yer alan yazımızda neler vardı? FİLELEFTHEROS'tan özetle derleyip çevirdiğimiz Vasos Vasiliu imzalı yazıda şöyle deniliyordu:
"Apartmanın asansör boşluğunda kayıp edilmiş Kıbrıslırumlar..."
FİLELEFTHEROS gazetesinden Vasos Vasiliu, geçmiş yıllarda pek çok kereler kaleme aldığımız ve Kayıplar Komitesi yetkililerini de bilgilendirmiş olduğumuz bir konuyu yeniden gündeme taşıdı ve Girne'de bir apartmanın asansör boşluğunda "kayıp" edilmiş Kıbrıslırumlar'ın öyküsünü yazdı.
1 Temmuz 2021 tarihinde yayımlanan bu yazıyı, okurlarımız için özetle derleyip google translate aracılığıyla Türkçeleştirmeye çalıştık. Vasos Vasiliu, FİLELEFTHEROS'ta yayımlanan yazısında özetle şöyle diyor:
*** "Bazı bilgilere ve tanıklıklara göre, Girne'nin GS Praxandros bölgesinde çatışmalarda ölen ya da tutuklandıktan sonra öldürülen bazı "kayıp" Kıbrıslırumlar, inşaat halindeki bir apartman binasının asansör boşluğuna atılarak oraya "gömülmüşler"...
*** 1974'teki Türkı işgali öncesinde bu bölgede üç tane apartman binası inşaat halindeydi ve bunlar inşa edilen tek apartman binalarıydı. Bu apartman binalarının birinde Türk işgalciler ile buraya kısılmış olan milli muhafızdaki askerler arasında çarpışmalar olmuştu... İfadelere göre, apartman binasının dibinde, bir asansörün konulacağı bir boşluk vardı, bu boşluğa atılmıştı ölüler çünkü halihazırda ölüleri gömebilecekleri bir yer hazırdı ve bu "kolay" bir çözümdü.
*** Bir insanın ölümüyle ilgili herhangi pozitif bir şey söylenebilir mi? Sevindirici olan tek şey, ölenlerin akrabalarının onları arıyor olmasıdır – bu apartmana hiçbir zaman asansör takılmadığı için, asansörün çıkarılması gerekmez, apartman binasının bazı bölümlerinin yıkılması da gerekmez...
*** Bu binada bir kısım sözleşmeli Türk subaylar yaşıyor, bu da "kayıplar"ın bu alanda araştırılıp bulunmasında bir tür "caydırıcı" etken oluyor. Bu apartman yakınlarına açık alanlara da bazı "kayıplar"ın gömülmüş olabileceği bilgileri var.
*** Bu apartman binasındaki çatışmalarda kardeşi öldürülmüş olan Bay Yannakis Triggis, FİLELEFTHEROS gazetesine yaptığı açıklamada, bölgeyi ziyaret ettiğini ve apartman boşluğuna bazı ölülerin gömülmüş olabileceği hakkında bilgilendirilmiş olduğunu anlattı.
*** Bay Triggis'in topladığı bilgilere göre kardeşi apartman binasını terketmeye çalışırken vurulmuş ve ölü olarak merdivenlerde yatmaktaymış... O noktada apartmanda kısılmış olan milli muhafız ordusu askerlerine subayları, çifter çifter bu binayı terketmeleri emrini vermiş... Bay Triggis'in topladığı bilgilere göre, apartman binasının arkasında binanın yapımı için kum yığını bulunmaktaymış ve binayı terkeden askerler de apartmandan bu kum yığınına doğru atlıyorlarmış kaçmak için...
*** Bay Triggis, "O noktaya gittim ve kardeşimin öldürüldüğü yeri görünce ağlamaya başladım, bana öteki taraftan bir kişi bu binayı bulmamda yardımcı oldu... Bana acıdı ve kardeşimin adını istedi. Ona bu ismi verdim... Birkaç gün sonra bana ifadelere bakılırsa, kardeşimin bu apartman binasının içerisinde öldürülmüş olduğunu anlattı" diye konuştu.
*** Bay Triggis'in ilk toparladığı bilgilerde, komando olan kardeşinin Girne Botanik Bahçesi'nde gömülü olduğu ileri sürülmekteydi, bu bölgede 39 "kayıp" Kıbrıslırum'dan geride kalanlar bulunmuştu. Bay Triggis'e verilen bilgilere göre, bazı Kıbrıslırum ölüler veya infaz edilenler kamyonlara yüklenerek buraya getirilmiş ve Botanik Bahçeleri'nden denize doğru giden alana gömülmüşlerdi. Eldeki bilgilere göre Türkler ayrıca Girne'den Ayyorgi'ye giden yol üzerindeki bir kliniğin yakınlarına da bazı ölüleri gömmüşlerdi..."
Kaynak: "O apartmanın zemin katında birçok mermi kovanı vardı..." - Sevgül Uludağ
(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler – Sevgül Uludağ – 7.7.2021)
https://www.yeniduzen.com/o-apartmanin-zemin-katinda-bircok-mermi-kovani-vardi-17629yy.htm
Fotoğraflar:
1. Botanik Bahçeleri'nde kazılardan görünüm…
2. 2007 yılında Kayıplar Komitesi Botanik Bahçeleri'nde toplu mezarı kazarken çekilmiş bir fotoğraf…
Αναζητώντας «αγνοουμένους» σε φρεάτιο ανελκυστήρα και τους «Βοτανικούς Κήπους» στην Κερύνεια…
Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Όταν μετάφρασα και δημοσίευσα το άρθρο του Βάσου Βασιλείου στον Φιλελεύθερο σχετικά με τον πιθανό τόπο ταφής σε ένα φρεάτιο ανελκυστήρα μιας πολυκατοικίας στην περιοχή Κερύνειας, ένας από τους αναγνώστες μου επικοινωνεί μαζί μου και μου λέει τα ακόλουθα:
*** Αγαπητή Sevgul, πριν από χρόνια, είχαμε μιλήσει για αυτό και είχες γράψει για αυτό. Όταν διάβασα σήμερα τη μετάφραση σου ενός άρθρου σχετικά με την ταφή μερικών «αγνοουμένων» Ελληνοκυπρίων σε φρεάτιο ανελκυστήρα, θυμήθηκα πως είχες γράψει γι αυτό… Και θέλω να προσθέσω ξανά αυτά που ξέρω…
*** Θυμούμαι την κατασκευή της πολυκατοικίας σαν να ήταν χθες... Στο ισόγειο, καθώς και στον πρώτο όροφο υπήρχαν πολλοί κάλυκες από σφαίρες...
*** Ίσως δεν έβαλαν ποτέ ανελκυστήρα στο φρεάτιο του ανελκυστήρα, αφού είχαν ίσως θάψει εκεί κάποιους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους – τουλάχιστον από όσα γνωρίζω, δεν υπήρχε ποτέ ανελκυστήρας σε αυτό το φρεάτιο…
*** Υπήρχε επίσης ένα προκατασκευασμένο σπίτι στο πίσω μέρος αυτής της πολυκατοικίας… Στην αρχή έμενε εκεί ο …… … Δεν ξέρω τι συνέβη τώρα σε αυτό το προκατασκευασμένο σπίτι, αλλά εκείνη τη στιγμή, υπήρχαν φήμες ότι εκεί είχαν σκοτωθεί 5 Ελληνοκύπριοι στρατιώτες… Ίσως ήταν αυτοί που είχαν ταφεί στο φρεάτιο του ανελκυστήρα…. Στο άρθρο που δημοσιεύσατε λένε ότι υπήρχε σωρός άμμου στο πίσω μέρος, εκείνο το προκατασκευασμένο σπίτι βρισκόταν εκεί…
*** Είχαμε μετακομίσει στην Κερύνεια το Φεβρουάριο του 1975. Έτσι θυμούμαι εκείνη την πολυκατοικία το καλοκαίρι του 1975.
*** Υπήρχε επίσης ένα σπίτι κοντά στο γήπεδο ποδοσφαίρου, στη βορειοανατολική πλευρά στη γωνία υπήρχε ένας παράδρομος και το σπίτι ήταν εκεί και στην άλλη πλευρά υπήρχε ένας μεγάλος κήπος με καρυδιές. Σε αυτόν τον δρόμο είχε βομβαρδιστεί ένα στρατιωτικό φορτηγό που πιθανότατα μετέφερε πυρομαχικά. Μαζεύαμε τους κάλυκες των σφαιρών και τους πυρήνες των σφαιρών από το έδαφος εκεί γύρω… Μήπως έμεινε κάποιος ζωντανός από εκεί, τι τους συνέβη, δεν ξέρω; Ίσως είχαν πάει στο εργοτάξιο της πολυκατοικίας για καταφύγιο…
*** Αυτό το εργοτάξιο της πολυκατοικίας παρέμεινε όπως είναι για πολλά χρόνια... Αυτό που εννοώ είναι ότι δεν επισκευάστηκε αμέσως και οι αξιωματικοί δεν άρχισαν να ζουν εκεί... Ίσως ήταν τη δεκαετία του 1980 που επισκεύασαν αυτό το κτίριο, έτσι θυμούμαι... Αυτό είχαν αρχίσει να το επισκευάζουν στις αρχές της δεκαετίας του 1980... Ήταν σχεδόν σαν σκελετός... Μερικοί από τους ορόφους είχαν αρχίσει να κατασκευάζονται και αυτοί είχαν γίνει στρατιωτικές θέσεις για τους στρατιώτες αυτούς... Επειδή είχαμε επίσης βρει κάλυκες από σφαίρες στους πάνω ορόφους…
Ευχαριστώ αυτόν τον αναγνώστη για τις πολύτιμες πληροφορίες του…
Πριν από χρόνια είχαμε γράψει για αυτήν την πολυκατοικία, το φρεάτιο του ανελκυστήρα και πως κάποιοι «αγνοούμενοι» Ελληνοκύπριοι μπορεί να είχαν θαφτεί εκεί… Είχαμε επίσης ενημερώσει τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων…
Πριν από χρόνια, είχαμε επίσης επισκεφτεί αρκετές φορές την περιοχή και είχαμε συστήσει τους λειτουργούς της ΔΕΑ σε μια οικογένεια που ζούσε, εκεί που είχε δει τα οστά διάσπαρτα γύρω από αυτό που ονομαζόταν «Βοτανικοί Κήποι»… Είχαμε γράψει για τον πιθανό τόπο ταφής στους «Βοτανικούς Κήπους» και όταν έσκαψαν, η ΔΕΑ βρήκε εκεί τα οστά περίπου 38 ή 39 «αγνοουμένων» Ελληνοκυπρίων…
Η περιοχή είχε αλλάξει δραματικά αφού εκατοντάδες φορτηγά γεμάτα με μπάζα οικοδομών απορρίφθηκαν σε αυτή την περιοχή για να δημιουργήσουν ένα «πολιτιστικό κέντρο» και μια από τις οικογένειες που ζουν εκεί που με βοηθά πολύ από την αρχή της αναζήτησης μου για πληροφορίες σχετικές με τους «αγνοουμένους», είχαν δώσει πολύ λεπτομερείς πληροφορίες στους λειτουργούς της ΔΕΑ όταν είχα διευθετήσει μια επίσκεψη στο σπίτι τους μαζί με τους Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους λειτουργούς της ΔΕΑ… Η ηλικιωμένη γυναίκα είχε πει στους λειτουργούς της ΔΕΑ ότι αργότερα, τα απορρίμματα από την κατασκευή αφαιρέθηκαν και μερικοί από αυτούς που εργάζονταν στην απομάκρυνση των απορριμμάτων είχαν καταστρέψει μερικά από τα δέντρα που είχε φυτέψει κοντά, μια συκιά – και έτσι είναι που θυμήθηκε την αφαίρεση των απορριμμάτων… Πέθανε από τότε, ας αναπαυθεί εν ειρήνη…
Πριν από έξι χρόνια, στις 23 Αυγούστου 2015, είχα ξαναγράψει στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ για αυτό το μέρος… Είχα γράψει:
«Ένας άλλος αναγνώστης από την Κερύνεια που με βοηθά πολύ, μου τηλεφωνά:
«Βρήκα καινούργιες πληροφορίες για τους Βοτανικούς Κήπους στην Κερύνεια» λέει… Οι «Βοτανικοί Κήποι» ήταν η περιοχή όπου έγιναν εκτελέσεις το 1974 και βρέθηκε ένας μαζικός τάφος με περίπου 32 Ελληνοκύπριους αλλά πρέπει να υπάρχουν και άλλοι όπως θυμάται ένας αναγνώστης μου, του οποίου το σπίτι είναι κοντά, ότι όταν ήταν παιδί, όταν έβρεχε δυνατά έβγαιναν στην επιφάνεια ανθρώπινα οστά… Έχουν γίνει περισσότερες εκσκαφές στην περιοχή αυτή και η μακαρίτισσα μητέρα του επίσης προσπάθησε να μας βοηθήσει: Θυμάται ξεκάθαρα πως κάποιες μπουλντόζες είχαν αδειάσει την περιοχή…
Τώρα ο αναγνώστης μου μου λέει ότι μια εταιρεία με μπουλντόζες είχε πάρει 48 φορτηγά με μπάζα από την περιοχή αυτή, και στα μπάζα υπήρχαν και ανθρώπινα οστά… Ότι εκείνο τον καιρό αυτές ήταν οι «διαταγές» από ορισμένους στρατιωτικούς κύκλους… «Γι αυτό και η εταιρεία με τις μπουλντόζες αρνείται τα πάντα» μου λέει. Είχα μιλήσει με τον ιδιοκτήτη της εταιρείας και αρνήθηκε ότι είχε βρει οποιαδήποτε ανθρώπινα οστά σε αυτή την περιοχή. Αλλά φαίνεται ότι ο αναγνώστης μου έχει βρει μια καλή πηγή πληροφοριών που εκείνες τις μέρες ήταν σε θέση να ξέρει: Ότι σύμφωνα με τις «διαταγές» αυτή η εταιρεία είχε καθαρίσει την μεγάλη περιοχή και αν η πηγή αυτή έχει δίκαιο, τα ανθρώπινα οστά πήγαν μαζί με τα μπάζα σε προορισμό που γνωρίζει μόνο η εταιρεία με τις μπουλντόζες. Υποτίθεται ότι θα κτιζόταν ένα πολιτιστικό κέντρο εδώ και αυτό ήταν το πρόσχημα της εκκαθάρισης… Ένα άλλος αναγνώστης μου είχε πει παρόμοιες πληροφορίες – ότι η περιοχή αυτή είχε «καθαριστεί» από ανθρώπινα οστά… Θα ελέγξω τις ημερομηνίες που πιθανόν να συνέβηκε αυτό και φαίνεται ότι ήταν περί το τέλος της δεκαετίας του '90…
Υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες από τον αναγνώστη μου για βιασμούς:
«Υπάρχει ένα σπίτι απέναντι από ένα κουρείο στην Κερύνεια» λέει, «το 1974, έμαθα ότι αυτό το σπίτι χρησιμοποιείτο για να παίρνουν εκεί Ελληνοκύπριες γυναίκες για να τις βιάσουν… Υπήρχαν τέσσερεις ή πέντε Τουρκοκύπριοι που το έκαναν αυτό… Έπαιρναν νεαρά κορίτσια και γυναίκες από την Κερύνεια – όποιες έβρισκαν – και τις έπαιρναν εκεί για να τις βιάσουν… Έμαθα επίσης ότι δολοφόνησαν ορισμένες από αυτές τις γυναίκες… Θα μάθω περισσότερες πληροφορίες και θα επανέλθω…»
Ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά αυτόν τον αναγνώστη μου… Όπου πηγαίνει ερευνά για το παρελθόν και μοιράζεται μαζί μου αυτά που μαθαίνει…»
Το μέρος που ονομάζεται «Βοτανικοί Κήποι» ήταν μια περιοχή εκτελέσεων και μερικοί από τους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους στρατιώτες είχαν μεταφερθεί εδώ και εκτελέστηκαν εδώ από μερικούς Τουρκοκύπριους στρατιώτες…
Κάποιοι από τους Τουρκοκύπριους που ήταν επίσης έφεδροι στρατιώτες το είχαν δει αυτό και είχαν πάει στον διοικητή τους για να τους ζητήσει να σταματήσουν και είχαν πει στον διοικητή ότι αν δεν σταματήσει αυτές τις εκτελέσεις, θα προσπαθήσουν οι ίδιοι να τις σταματήσουν… Ως αποτέλεσμα του παραπόνου αυτών των Τουρκοκυπρίων στρατιωτών εκείνη την εποχή, σταμάτησαν οι δολοφονίες σε αυτή την περιοχή…
Είχα προσπαθήσει να μιλήσω με έναν ή δύο από αυτούς τους Τουρκοκύπριους (ήταν τρία άτομα) που είχαν σώσει τη ζωή κάποιων Ελληνοκυπρίων, αλλά όπως κατάλαβα, ήθελαν να παραμείνουν ανώνυμοι… Αν και άξιζαν να τιμηθούν και να βραβευθούν για μια τέτοια ανθρωπιστική πράξη (θα μπορούσαν επίσης να είχαν δολοφονηθεί επειδή προσπάθησαν να το κάνουν αυτό), δεν καυχιόντουσαν γι αυτό, ούτε προσπάθησαν να πάρουν «έπαινο» γι αυτό… Αυτή ήταν η ομορφιά τους… Αποδείχτηκαν για άλλη μια φορά ότι όσο σκληρές και να είναι οι συνθήκες, μπορεί κάποιος να διατηρήσει την ανθρωπιά τους και να ενεργεί έτσι ώστε να σώζει τη ζωή άλλων, χωρίς κανένα προσωπικό συμφέρον… Τέτοιες πράξεις θάρρους και ανθρωπιάς πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία, αλλά το μόνο πράγμα που διδάσκεται στα σχολεία μας και στις δύο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής είναι το πόσο «βάρβαρη» είναι η άλλη πλευρά και πόσο «καλή» ήταν η δική μας πλευρά… Τα παιδιά μας υπόκεινται συνεχώς σε πλύση εγκεφάλου με μισές αλήθειες, όχι με όλη την αλήθεια…
Στο σπίτι της οικογένειας που είχα πάρει τους λειτουργούς της ΔΕΑ, είχαμε σταθεί μαζί στο μπαλκόνι στο πίσω μέρος και είδαμε τη θάλασσα… Είδαμε την περιοχή που έγιναν οι εκτελέσεις… Τα δέντρα που είχαν αποκοπεί… Στην περιοχή των «Βοτανικών Κήπων»… Είχαμε κατεβεί και κοιτάξαμε την περιοχή…
Υπήρχε ένα μικρό ρέμα που έτρεχε μέχρι τη θάλασσα που δεν ήταν πλέον ορατό λόγω της παραβίασης της περιοχής και ο γιος της ηλικιωμένης γυναίκας θυμήθηκε πως όταν είχαν μετακομίσει σε αυτήν την περιοχή το 1975, έβλεπαν τριγύρω ανθρώπινα οστά…
Και υπήρχαν και άλλοι αναγνώστες που είχαν τηλεφωνήσει και είχαν δώσει πληροφορίες για αυτή την περιοχή, για τον τόπο ταφής, για τα ανθρώπινα οστά που είχαν δει πριν από χρόνια σε αυτήν την περιοχή...
Όσο για την πολυκατοικία και το φρεάτιο του ανελκυστήρα, δεν υπήρξε εκσκαφή εκεί, αν και υποθέτω είναι πολύ απλό να γίνει η εκσκαφή, επειδή στο κτίριο ζουν στρατιωτικοί αξιωματούχοι και η ΔΕΑ δεν μπόρεσε ακόμα να πάρει «άδεια» για να σκάψει εκεί… Ελπίζω ότι θα δοθεί «άδεια» για να ελεγχθεί τον φρεάτιο του ανελκυστήρα και να δούμε αν κάποιοι «αγνοούμενοι» θάφτηκαν πράγματι εκεί ή αν τα οστά τους είχαν αφαιρεθεί αργότερα και το μέρος αυτό είναι άδειο…
Ο αναγνώστης μου που μου έδωσε τις πληροφορίες για το πως είχε δει κάλυκες από σφαίρες στην πολυκατοικία θα προσπαθήσει επίσης να εντοπίσει το άτομο που ζούσε στο προκατασκευασμένο σπίτι πίσω από αυτή την πολυκατοικία και να δει αν θυμάται περισσότερα πράγματα…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 15th of August 2021, Sunday.
Λεζάντες για φωτό:
1. Φωτογραφία από τις εκσκαφές στους Βοτανικούς Κήπους
2. Φωτογραφία που τραβήχτηκε το 2007 στη διάρκεια των εκταφών στους Βοτανικούς Κήπους
No comments:
Post a Comment