Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Τα οστά του Omer Hasan Depreli που ήταν πολίτης και που τον είχαν πάρει από το σπίτι του στο Καϊμακλί και ήταν «αγνοούμενος» από τις 26 Δεκεμβρίου 1963, έχουν βρεθεί στη διάρκεια των εκταφών στο νεκροταφείο των Κήπων του Tekke… Uα ταφεί την ίδια μέρα της εξαφάνισης του, ακριβώς 54 χρόνια μετά από τη μέρα που «εξαφανίστηκε», δηλαδή στις 26 Δεκεμβρίου 2017.
Ο «αγνοούμενος» Omer Hasan Depreli, η οικογένεια του και άλλοι Τουρκοκύπριοι από το Kuchuk Kaymakli (Ομορφίτα), εγκατέλειψαν τα σπίτια τους στην Ομορφίτα στις 25 Δεκεμβρίου 1963 λόγω συγκρούσεων με Ελληνοκυπρίους… Είχαν πάει στο κοντινό χωριό Hamit Mandrez αναζητώντας καταφύγιο… Την επόμενη μέρα, δηλαδή στις 26 Δεκεμβρίου 1963 ο Omer Hasan Depreli πήγε στην Ομορφίτα μαζί με τους Huseyin Vretchali, Mehmet Ahmet Kochino, Kemal Ahmet Kochino και Hasan Hakki – κάποιοι πήγαν για να ταΐσουν τα ζώα του ς και ο Omer για να πάρει κάποια πράγματα από το σπίτι του…
Στο σπίτι του, ο Omer ετοίμασε μια τσάντα για τα παιδιά και την οικογένεια του… Στη τσάντα έβαλε λίγη ζάχαρη, λίγο ρύζι, λίγα μακαρόνια και μια κόκκινη βελούδινη φόρμα για την 5χρονη κόρη του Zehra…
Όμως η τσάντα αυτή παρέμεινε πάνω σε μια καρέκλα δίπλα από το τραπέζι στην κουζίνα… Τον πήραν κάποιοι Ελληνοκύπριοι από το σπίτι του, τον σκότωσαν και έγινε «αγνοούμενος»…
Μετά τις 15 Ιανουαρίου 1964 η οικογένεια του κατάφερε να πάει για μια σύντομη επίσκεψη στο σπίτι τους στην Ομορφίτα, για να πάρουν κάποια πράγματα που χρειάζονταν και βρήκαν αυτή τη τσάντα στην κουζίνα… Τα κλειδιά του αυτοκινήτου βρέθηκαν 50 μέτρα μακριά από το σπίτι, δίπλα σε κάποια καλάμια… Πιθανώς ενώ κάποιοι Ελληνοκύπριοι έπαιρναν βίαια τον Omer, ήθελε να αφήσει κάποιο σημάδι στην οικογένεια του, ρίχνοντας τα κλειδιά του αυτοκινήτου του εκεί…
Η οικογένεια δεν μπόρεσε ποτέ να επιστρέψει και να ζήσει ξανά στο σπίτι αυτό – πήραν κάποια έπιπλα αλλά τα παιδιά ήταν αναγκασμένα να ζουν ορφανά και πρόσφυγες…
Ο Omer Hasan Depreli ήταν από τη Σίντα και είχε παντρευτεί με τη Dervishe από το ίδιο χωριό και είχαν πέντε παιδιά… Η κόρη του Sozay ήταν 17 χρονών, ο γιος του Izzet 12, ο Huseyin 10, ο Halil 8 και η μικρή του κόρη Zehra 5 χρονών.
Η Dervishe Hanim ήταν έγκυος με το έκτο τους παιδί – η μικρή κορούλα γεννήθηκε μετά την εξαφάνιση του άντρα της και την ονόμασαν Emine –δυστυχώς όμως η Emine είχε ατύχημα και κάηκε και μετά από λίγο καιρό πέθανε όταν ήταν δύο χρονών…
Και η Dervishe Hanim πέθανε στις 29 Μαρτίου 2003 χωρίς να μπορέσει να δει ότι βρέθηκαν τα οστά του συζύγου της στο νεκροταφείο των Κήπων του Tekke…
Είχαν πάρει τον Omer Hasan Depreli μαζί με τους τέσσερεις άλλους Τουρκοκύπριους από την Ομορφίτα και όλοι τους είχαν σκοτωθεί εν ψυχρώ. Αυτοί ήταν απλοί πολίτες – όχι στρατιώτες – που είχαν πάει για να ταΐσουν τα πρόβατα και τις κατσίκες τους ή για να πάρουν κάποια πράγματα για τις οικογένειες τους που έγιναν πρόσφυγες… Δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ από κάποιους Ελληνοκύπριους που είχαν πάει στην Ομορφίτα αναζητώντας Τουρκοκύπριους για να τους σκοτώσουν… Μπορείτε να υπολογίσετε ποιοι θα μπορούσε να ήταν… Βλέπουμε αυτό το μοτίβο σε ένα μέρος του πληθυσμού και των δύο κύριων κοινοτήτων – οι δειλοί, οι οπορτουνιστές, οι δολοφόνοι που είχαν σκοτώσει αθώους πολίτες και το 1963-64 και το 1974… Γιατί; Διότι είχαν την «ευκαιρία»… Γιατί; Διότι είχαν «προστασία»… Γιατί; Διότι μπορούσαν να ξεφύγουν με αυτό…
Τα σώματα εκείνων που σκοτώθηκαν με αυτόν τον τρόπο συλλέχτηκαν από την περιοχή της Λευκωσίας και τοποθετήθηκαν στο νεκροτομείο στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Μετά, οι Ελληνοκυπριακές αρχές προσπάθησαν να καταρτίσουν κατάλογο με περίπου 21 ή 22 Τουρκοκύπριους στο νεκροτομείο, προσπαθώντας να προσδιορίσουν την ταυτότητα τους και για κάποιους το έκαναν και για κάποιους έγραψαν «άγνωστος Τουρκοκύπριος από την Ομορφίτα». Έστειλαν τον κατάλογο αυτό στις Τουρκοκυπριακές αρχές μέσω του Ερυθρού Σταυρού, πιθανόν γύρω στις 27 Δεκεμβρίου 1963 και τους ζήτησαν να έρθουν και να πάρουν τα νεκρά σώματα αυτών των Τουρκοκυπρίων από το νεκροτομείο. Όμως οι Τουρκοκυπριακές αρχές δεν πήγαν ή δεν μπορούσαν να πάνε και να τους παραλάβουν… Οι Ελληνοκυπριακές αρχές περίμεναν για κάποιες μέρες και μετά πιθανόν γύρω στις 4 Ιανουαρίου 1964, πήραν τα σώματα αυτά έξω από το τουρκοκυπριακό νεκροταφείο στον Άγιο Βασίλειο, άνοιξαν κάποιες μεγάλες κοιλότητες και τους έθαψαν σε μαζικούς τάφους… Μετά από αυτό, οι Τουρκοκυπριακές αρχές, συνοδευόμενες από Βρετανούς στρατιώτες και τον Ερυθρό Σταυρό, πήγαν εκεί και άνοιξαν αυτούς τους μαζικούς τάφους στις 13 Ιανουαρίου 1964 – μια ομάδα με επικεφαλής τον Dr. Husrev Daghseven έβγαλε τα σώματα αυτών των «αγνοούμενων» Τουρκοκυπρίων και τα έστειλαν στο νοσοκομείο Ερυθράς Ημισελήνου στη Λευκωσία για νεκροψία.
Παρά το γεγονός ότι οι Τουρκοκυπριακές αρχές είχαν ένα κατάλογο που τους έστειλαν οι Ελληνοκυπριακές αρχές και παρά το γεγονός ότι ο γιατρός Husrev Daghseven αναγνώρισε κάποιους από αυτούς από τον συγκεκριμένο κατάλογο ενώ έβγαζε τα σώματα από τους μαζικούς τάφους, οι Τουρκοκυπριακές αρχές δεν προσπάθησαν να τους αναγνωρίσουν και τους έθαψαν όλους στο νεκροταφείο των Κήπων του Tekke ως «μάρτυρες του Ayvasil…» χωρίς καν να ειδοποιήσουν τους συγγενείς αυτών των «αγνοουμένων».
Πριν από ακριβώς δέκα χρόνια δημοσίευσα στις σελίδες μου με τίτλο «Κύπρος: οι Ανείπωτες Ιστορίες» στην εφημερίδα YENIDUZEN, εκείνο τον κατάλογο που έστειλαν οι Ελληνοκυπριακές αρχές στις Τουρκοκυπριακές αρχές και επίσης πήρα συνέντευξη από το γιατρό Husrev Daghseven για το πως είχε κάνει τις εκταφές των μαζικών τάφων στον Άγιο Βασίλειο… Με αυτό τον τρόπο, για πρώτη φορά οι συγγενείς εκείνων των «αγνοουμένων» από τον κατάλογο και η κοινότητα μας έμαθαν ότι υπήρχαν κάποιοι «αγνοούμενοι» Τουρκοκύπριοι θαμμένοι στο νεκροταφείο των Κήπων του Tekke…
Κάποιοι από τους συγγενείς εκείνων των «αγνοουμένων» πήραν τον κατάλογο αυτό μετά που τον δημοσιεύσαμε και πήγαν και επισκέφτηκαν κάποιες Τουρκοκυπριακές αρχές απαιτώντας εξηγήσεις, αλλά τους είπαν «Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα! Αυτό είναι παιγνίδι των Ελληνοκυπρίων!», συνεχίζοντας να αρνιούνται την αλήθεια…
Χρειάστηκαν δέκα χρόνια αγώνων και πίεσης από κάποιους συγγενείς «αγνοουμένων» για να μπορέσει η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων να σκάψει τους τάφους με σήμανση «Ayvasil» («Άγιος Βασίλειος») ή «Άγνωστος» στο νεκροταφείο των Κήπων του Tekke και βρήκαν τα οστά 35 ατόμων… Τώρα είμαστε στη διαδικασία των εξετάσεων DNA για να δούμε πόσοι από αυτούς είναι «αγνοούμενοι» και ήδη είχαμε επτά κηδείες αυτών των «αγνοουμένων» - η κηδεία του Omer Hasan Depreli θα είναι η όγδοη…
Τα παιδιά του Halil, Dr. Huseyin, Izzet, Sozay και Zehra θα θάψουν τα οστά του «αγνοούμενου» πατέρα τους στην 54η επέτειο της «εξαφάνισης» του, δηλαδή στις 26 Δεκεμβρίου 2017…
Ο «αγνοούμενος» Omer Hasan Depreli θα επιστρέψει στα παιδιά του σε ένα μικρό φέρετρο – δεν είναι τόση πολλή τραγωδία για την οικογένεια του;
Εκτός από το γεγονός ότι είχε απαχθεί και σκοτωθεί από κάποιους Ελληνοκύπριους, τα πέντε του παιδιά είχαν γίνει ορφανά, η γυναίκα και τα παιδιά του έγιναν πρόσφυγες και περίμεναν την επιστροφή του σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και όχι μόνο αυτό αλλά η «δική μας πλευρά» έκρυψε τον τάφο του από τους συγγενείς του παρόλο που ήξεραν που ήταν θαμμένος… Και συνέχιζαν να τον κρύβουν για δεκαετίες, προσθέτοντας στον πόνο και το τραύμα των συγγενών του…
Ένας από τους γιους του Omer Hasan Depreli, o Dr. Huseyin Depreli λέει ότι «Η κλινική μου για περισσότερο από δέκα χρόνια ήταν πάνω από το νεκροταφείο των Κήπων του Tekke και είχε αυτή τη θέα… Δεν ήξερα ότι ο πατέρας μου ήταν θαμμένος εκεί… Και κάθε μέρα έβλεπα το νεκροταφείο αυτό από την κλινική μου…»
Είναι πληγωμένος και αυτή η σκληρότητα είναι μέρος αυτής της μεγάλης τραγωδίας, αυτού του μεγάλου σκανδάλου… Το παιδί ενός «αγνοουμένου» πήγαινε στην κλινική του κάθε μέρα χωρίς να ξέρει που είναι θαμμένος ο πατέρας του, ο πατέρας του ήταν στον επίσημο «Κατάλογο Αγνοουμένων Ατόμων» και μετά από αρκετές δεκαετίες, συνειδητοποιεί ότι έβλεπε τον τάφο του πατέρα του χωρίς να το ξέρει…
Ο τάφος του Omer Hasan Depreli και των άλλων «αγνοουμένων» στο νεκροταφείο των Κήπων του Tekke σκάφτηκε μόνο μετά από πολλούς αγώνες… Γιατί; Αν τα δικά τους παιδιά ήταν θαμμένα εδώ σε τάφους χωρίς επιγραφή, οι Τουρκοκυπριακές αρχές θα δρούσαν έτσι; Ίσως χρησιμοποίησαν τον πόνο των «αγνοουμένων» και των «μαρτύρων» για το δικό τους συμφέρον αλλά το μόνο που μένει είναι πόνος στις καρδιές των ανθρώπων… Όσο πολύ και να προσπάθησαν να συγκαλύψουν και να κρύψουν την αλήθεια, τώρα στο τέλος, η αλήθεια βγήκε προς τα έξω με όλη της τη γύμνια. Και όλοι εκείνοι που μας φώναζαν ότι αυτοί οι τάφοι δεν πρέπει να ανοιχτούν τώρα πεθαίνουν ένας-ένας… Τώρα, τα ονόματα τους αναφέρονται με την σκληρότητα με την οποία είχαν εμπλακεί έναντι των συγγενών των «αγνοουμένων»… Αν μπορούσαν να ακούσουν αυτά που λέγονται για αυτούς τώρα, θα στριφογύριζαν στους τάφους τους…
Ο Omer Hasan Depreli γεννήθηκε το 1918 στη Σίντα. Ήταν οδηγός… Στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου μεταξύ 1940-45 ήταν στρατιώτης στο Βρετανικό στρατό και είχε πάει στην Αίγυπτο και τη Μάλτα, οδηγώντας βαρέα οχήματα… Στη διάρκεια των χρόνων, το 1955 εργαζόταν ως βοηθητικός αστυνομικός. Μετά εργαζόταν ως οδηγός. Δεν είχε δικό του λεωφορείο ή φορτηγό αλλά εργαζόταν για τον «Deveci Hasan» («Hasan ο καμηλάρης») στο «Deveciler Khani» («Χάνι των Καμηλάρηδων») στη Λευκωσία, συλλέγοντας μαλλί από όλο το νησί… Μάζευε το μαλλί από πρόβατα από όλο το νησί… Ήταν το πρώτο άτομο από τη Σίντα που είχε άδεια οδήγησης… Ήταν ένας πολίτης που προσπαθούσε να βοηθήσει την οικογένεια του να επιβιώσει σε αυτή τη γη…
Θα πάω στην κηδεία του για να μοιραστώ τον πόνο των συγγενών του και για να βάλω λίγα λουλούδια στο μικρό του φέρετρο… Ας αναπαυθεί εν ειρήνη τώρα…
Photo: Ömer Hasan Depreli…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 10th of December 2017, Sunday. An extended version of this article has been published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 25th of November 2017 and the link is:
http://www.yeniduzen.com/54-yil-sonra-gelen-cenaze-11574yy.htm
No comments:
Post a Comment