Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Η διαδικασία της επιστροφής 10 Ελλήνων «αγνοουμένων» στους συγγενείς τους, των οποίων τα οστά είχαν βρεθεί με τη βοήθεια ενός αναγνώστη μου, ξεκίνησε μετά την ταυτοποίηση με τη μέθοδο DNA από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων. Υπάρχουν δύο ή τρία άτομα που δεν έχουν ταυτοποιηθεί, των οποίων τα οστά τους βρέθηκαν στην ίδια τοποθεσία – αυτά όμως δεν κατάφεραν να ταυτοποιηθούν με τις εξετάσεις DNA. Κάποιοι Έλληνες συγγενείς είχαν έρθει στην Κύπρο τη δεκαετία του '90 και είχαν πάρει κάποια οστά νομίζοντας ότι ήταν τα οστά των αγαπημένων τους – μετά από χρόνια διαφάνηκε ότι αυτά τα οστά δεν ανήκαν στους αγαπημένους τους αλλά σε άλλους «αγνοούμενους» έτσι έπρεπε να τα επιστρέψουν… Όμως μάθαμε ότι κάποιες οικογένειες Ελλήνων δεν ήταν πρόθυμες να το πράξουν… Άραγε αυτά τα οστά που δεν έχουν ταυτοποιηθεί να ανήκουν σε αυτούς; Ίσως ναι, ίσως όχι, αν αυτά που ακούσαμε αληθεύουν – ότι κάποιοι δεν θέλουν να επιστρέψουν κάποια από τα οστά που πήραν από την Κύπρο…
Ελπίζω ότι τα άλλα οστά – σε όποιο και αν ανήκουν – να ταυτοποιηθούν στο μέλλον έτσι ώστε να επιστραφούν στις οικογένειες τους…
Η όλη διαδικασία της υπόδειξης και εκσκαφής και ταυτοποίησης των οστών αυτών διάρκεσε ακριβώς δέκα χρόνια… Διότι ήταν το 2007 – δηλαδή πριν από δέκα χρόνια – που ο αναγνώστης μου μου είχε δώσει κάποια οστά που είχε πάρει όταν ήταν παιδί από την τοποθεσία αυτού του τάφου… Είχαμε δώσει τα οστά αυτά στο Τουρκοκυπριακό Γραφείο της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων… Είχα ζητήσει από τον αναγνώστη μου να μου δείξει από που είχε πάρει αυτά τα οστά και είχε δείξει σε μένα και τους λειτουργούς της ΔΕΑ πολλές φορές αυτόν τον τόπο ταφής. Επίσης μοιράστηκε μαζί μου φωτογραφίες που είχε βγάλει στο σημείο εκείνο όταν το είχε βρει αμέσως μετά το 1974, τις οποίες είχα δημοσιεύσει…
Επισκεφτήκαμε το μέρος αυτό πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια μαζί με τους λειτουργούς της ΔΕΑ και κάθε φορά που επισκεπτόμασταν, έβρισκαν περισσότερα ανθρώπινα οστά… Μια φορά είχαμε πάει μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή, τον Okan Oktay και τον μακαρίτη Ughur Umar από τη ΔΕΑ και είχαν βρει ένα κομμάτι από το κρανίο και άλλα μικρά οστά… Ο Ughur Umar έχει πεθάνει πριν από μερικούς μήνες, έτσι ας αναπαυθεί εν ειρήνη τώρα…
Διαπιστώσαμε ότι οι 10 «αγνοούμενοι» που ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA υπηρετούσαν στην ΕΛΔΥΚ… Σύμφωνα με τα Ελληνοκυπριακά μέσα ενημέρωσης, στις 23 Μαΐου 2017 θα διεξαχθεί τελετή για αυτούς στη Λευκωσία. Έχουμε βρει φωτογραφία των οκτώ από αυτούς τους δέκα Έλληνες «αγνοούμενους», αλλά δεν βρήκαμε φωτογραφία για δύο από αυτούς… Δημοσίευσα τις φωτογραφίες αυτές στην εφημερίδα μας YENIDUZEN, έτσι ώστε να μπορέσουν να δουν οι αναγνώστες μας ποιοι ήταν… Τηλεφώνησα επίσης στον αναγνώστη μου που μας είχε βοηθήσει να βρούμε τα οστά τους και τον ευχαρίστησα από τα βάθη της καρδιάς μου… Τρεις ακόμα «αγνοούμενοι» Έλληνες έχουν επίσης ταυτοποιηθεί – είχαν βρεθεί τυχαία όταν γίνονταν εκσκαφές για τις σωλήνες του νερού σε μια στρατιωτική περιοχή και τα οστά αυτών επίσης θα επιστραφούν στις οικογένειες τους στην Κρήτη, την Κέρκυρα και τη Θεσσαλονίκη…
Μοιραζόμαστε τον πόνο των Ελλήνων συγγενών…
Τα ονόματα των 10 Ελλήνων «αγνοουμένων» των οποίων τα οστά βοηθήσαμε να βρεθούν και που έχουν ταυτοποιηθεί είναι:
*** Ιωάννης Χαρίλαος Κωσταντακόπουλος
*** Γεώργιος Δημοσθένης Χαμουριωτάκης
*** Χαράλαμπος Πέτρος Καραγκούνης
*** Αθανάσιος Βασίλειος Καραγιώργος
*** Κωνσταντίνος Δημήτριος Μπορδύμας
*** Βασίλειος Αντώνιος Τριαντή
*** Αργύριος Γεώργιος Σινί
*** Ιωάννης Χαρίλαος Παπαδόπουλος
*** Δημήτριος Επαμεινώνδας Βελόνας
*** Γεώργιος Δημήτριος Ζεβρομανώλης
ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΓΡΑΨΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΑΥΤΗ
Στις 18 Δεκεμβρίου 2016 στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗ με τίτλο «Περισσότερα καλά νέα: Ο αναγνώστης μας βοήθησε να βρεθούν οι 10 «αγνοούμενοι» από την Ελλάδα από την ΕΛΔΥΚ…» είχαμε γράψει, περιληπτικά το ακόλουθο άρθρο:
«… Ο αναγνώστης μας είχε βρει αυτό το μαζικό τόπο ταφής στην περιοχή Geunyeli-Kermia, μας είχε δείξει το μέρος αυτό στις 12 Αυγούστου 2007 και μας έδωσε κάποια οστά που είχε πάρει ως «ενθύμιο» από εκεί ως παιδί – ακριβώς πριν από εννέα χρόνια. Στις 13 Αυγούστου 2007 είχαμε δώσει αυτά τα ανθρώπινα οστά στους λειτουργούς του Γραφείου του Τουρκοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων και οι λειτουργοί είχαν επιβεβαιώσει ότι αυτά ανήκαν σε τρείς διαφορετικούς ανθρώπους. Στις 13 και 14 Αυγούστου 2007, είχαμε δημοσιεύσει στην εφημερίδα YENIDUZEN τόσο τις φωτογραφίες των οστών αυτών, το γεγονός ότι τα παραδώσαμε στη ΔΕΑ και ένα χάρτη Google με την τοποθεσία του μαζικού τάφου.
Είχαμε δείξει αυτό το μαζικό τάφο στους λειτουργούς της ΔΕΑ το 2007. Πέρασαν τρία χρόνια και το 2010 δείξαμε δύο ή τρεις φορές ξανά τον τόπο ταφής. Στις 26 Μαΐου 2010 και τις επόμενες βδομάδες πήγαμε μαζί με τον αναγνώστη μου για να δείξουμε στους λειτουργούς της ΔΕΑ αυτό τον τόπο ταφής. Κάθε φορά που πηγαίναμε εκεί με τους λειτουργούς της ΔΕΑ, έβρισκαν καινούργια ανθρώπινα οστά… Ανάμεσα στα οστά αυτά ήταν κομμάτια από ανθρώπινο κρανίο…
Πέρασαν ακόμα δύο χρόνια και οι λειτουργοί της ΔΕΑ μας ζήτησαν να ξαναδείξουμε αυτό τον τόπο ταφής… Πήγαμε ξανά μαζί με τον αναγνώστη μου στις 28 Αυγούστου 2012 για να δείξουμε τον τόπο στους λειτουργούς της ΔΕΑ. Και αυτή τη φορά βρέθηκαν περισσότερα ανθρώπινα οστά.
Τελικά, μετά από πέντε ολόκληρα χρόνια από την πρώτη φορά που είχαμε δείξει αυτό το μέρος στους λειτουργούς της ΔΕΑ, ξεκίνησαν εντατικές εκσκαφές το Σεπτέμβριο του 2012. Οι εκσκαφές συνέχισαν μέχρι το 2013 και στην περιοχή που μας έδειξε πολλές φορές ο αναγνώστης μας βρέθηκαν τα οστά 12 «αγνοουμένων»…
Τώρα μαθαίνουμε από τα ελληνοκυπριακά ΜΜΕ ότι τα οστά 10 από εκείνους τους «αγνοούμενους» ταυτοποιήθηκαν και ότι έχει ξεκινήσει το ταξίδι τους πίσω στις οικογένειες τους… Μαθαίνουμε ότι τα οστά ανήκουν σε 10 αγνοούμενους από την ΕΛΔΥΚ…
Ο Τουρκοκύπριος αναγνώστης μας διασφάλισε ότι τα οστά των «αγνοουμένων» από την Ελλάδα έχουν βρεθεί. Είμαι πολύ ευγνώμων για την ανθρωπιά του και για την επιμονή του… Αυτά που είδε ως παιδί δεν έμειναν εκεί – αυτά που πήρε ως ενθύμιο, τα επέστρεψε, μας έδειξε το μέρος και τώρα έχουν μετατραπεί σε ανθρώπους για να επιστραφούν στους αγαπημένους τους. Μαθαίνουμε ότι ο Νέστωρας Νέστωρος, το Ελληνοκύπριο Μέλος της ΔΕΑ έχει πάει στην Ελλάδα για να ενημερώσει τις οικογένειες των έξι και θα ξαναπάει τον Ιανουάριο για να ενημερώσει τις άλλες τέσσερεις οικογένειες…
Δεν υπάρχουν κατάλληλες λέξεις για να ευχαριστήσουμε αυτόν τον αναγνώστη μου… Τον ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά για την επιμονή του και τη βοήθεια του που είχε ως αποτέλεσμα την ανεύρεση 12 «αγνοουμένων» - ανάμεσα τους 10 από την ΕΛΔΥΚ.
Ευχαριστώ τη ΔΕΑ για τις εκταφές στην περιοχή που τους είχαμε δείξει το 2007, το 2010 και το 2012 πολλαπλές φορές και τη διενέργεια των εξετάσεων DNA για ταυτοποίηση…
Μοιράζομαι τον πόνο των συγγενών από την Ελλάδα – είθε οι αγαπημένοι τους να αναπαυθούν εν ειρήνη τώρα…
Τον Αύγουστο του 2007 είχα γράψει στον ΠΟΛΙΤΗ τα ακόλουθα:
«Ο μαζικός τάφος που ανακάλυψε ένα παιδί…»
Δεν ήταν παρά μόνο ένα παιδί όταν ανακάλυψε ένα μαζικό τάφο…
Ήταν 15-16 χρονών… Ο θείος του είχε κοπάδι και κάποτε πήγαινε μαζί του στα χωράφια. Ενόσω ο θείος του βοσκούσε τα πρόβατα του, περπατούσε τριγύρω και έψαχνε και έβρισκε πράγματα…
Ακριβώς πριν 17 χρόνια, είχε ανακαλύψει ένα μαζικό τάφο σε ένα μέρος που είχανε πάει μαζί με το θείο του…
Τα οστά ήταν σκορπισμένα… Ήταν στην όχθη του ποταμού μεταξύ του Geunyeli-Kermia (Άγιος Δομέτιος) και του Γερόλακκου. Λίγο πιο κάτω υπήρχαν οχυρωματικά έργα… Πριν καιρό, εδώ ήταν το στρατόπεδο του Ελληνικού στρατού, όπου παλιά έγιναν σοβαρές μάχες. Είχε πάρει δύο μεγάλα μηριαία οστά σαν ανάμνηση από τον τόπο και τα φύλαξε για 17 χρόνια…
Όταν χρόνια μετά διάβασε την σειρά άρθρων μου «Κύπρος: Οι ανείπωτες ιστορίες», το παιδί της τότε εποχής, ο νεαρός άντρας σήμερα, με σταμάτησε στο δρόμο και μου μίλησε για τα οστά που είχε πάρει…
«Τα είχα πάρει σαν ενθύμιο» μου είπε… «Αλλά εφόσον τώρα γίνονται εκσκαφές και ταυτοποιήσεις οστών μέσω του DNA, θέλω να επιστρέψω αυτά τα οστά...»
«Αυτό θα ήταν πολύ καλό» του είχα πει…
«Αυτά τα οστά ήταν κάποτε άνθρωποι… Πρέπει να είχαν οικογένειες… Ίσως μια μάνα ή μια σύζυγος και τα αγαπημένα τους άτομα τους γυρεύουν, περιμένοντας τους ακόμα… Τουλάχιστον, με αυτό τον τρόπο θα μάθουν τι τους απέγινε…»
Συναντηθήκαμε το περασμένο Σαββατοκύριακο. Πήγαμε μαζί στον τόπο του μαζικού τάφου που είχε βρει.
«Υπήρχαν πολλά οστά εδώ, ήταν στην επιφάνεια…» μου λέει…
Πιθανότατα, λόγω των βροχών, η όχθη του ποταμού διαβρώθηκε και τα οστά ξεσκεπάστηκαν… Ίσως αν αρχίσουν να σκάβουν την όχθη, θα βρεθούν περισσότερα οστά.
Είναι ένα άδειο χωράφι μεταξύ του Geunyeli (Κιόνελι) και του Kermia (οδόφραγμα Αγίου Δομετίου). Βγάζω φωτογραφίες της ξερής όχθης του ποταμού όπου είχε βρει τα οστά. Λίγο πιο κάτω ένας βοσκός βόσκει το κοπάδι του…
… Το παιδί που ανακάλυψε αυτό το μαζικό τάφο, αργότερα μου δείχνει φωτογραφίες που τραβήχτηκαν στην όχθη του ποταμού και στα οχυρωματικά έργα… Και μου δίνει πίσω τα οστά για να τα πάρω στη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων… Δύο μεγάλα μηριαία οστά και μερικά άλλα πιο μικρά οστά… Αυτά τα οστά μπορεί να ανήκουν σε δύο διαφορετικά άτομα. Ένα από τα οστά είχε μέσα του μια σφαίρα…
Οστά από ένα μαζικό τάφο που ανακάλυψε ένα παιδί… Οστά που τυλίγουμε σε εφημερίδες και τα βάζουμε σε σακούλες νάιλον… Οστά που θα δώσω στην Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων για αναλύσεις DNA για να αρχίσει η διαδικασία επιστροφής στις οικογένειες τους…
Ο πόλεμος τους πήρε μακριά, όπως πήρε και εκατοντάδες άλλους… Το τι απομένει είναι το σημείο του μαζικού τάφου, μερικές φωτογραφίες και ο πόνος που περνούν ακόμα οι οικογένειες…
Το παιδί που ανακάλυψε τον μαζικό τάφο έκανε μια απίστευτη πράξη – προσπαθεί να βοηθήσει δύο ανθρώπους που είχαν σκοτωθεί στο σημείο αυτό, να πάνε πίσω στις οικογένειες τους ακόμα και σε αυτή την κατάσταση, για να απαλύνουν τον πόνο τους…
Το παιδί της τότε εποχής που ανακάλυψε τον μαζικό τάφο, ο νεαρός άντρας του σήμερα, διαχέει το «μυστικό» και το μοιράζεται με όλους μας…
(Αύγουστος 2007)»
Photo: Φωτογραφίες των 8 "αγνοουμένων" Ελλήνων που ταυτοποιήθηκαν και που δημοσιεύσαμε στην εφημερίδα YENIDUZEN…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 21st of May 2017, Sunday.
(**) Link to the article in Turkish published in the YENİDÜZEN newspaper on the 9th of May 2017:
http://www.yeniduzen.com/yunan-kayiplarin-gomu-yerini-gosteren-okurumuza-sonsuz-tesekkurler-10647yy.htm
No comments:
Post a Comment