Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Ένα πρωινό του Νοέμβρη πριν από δέκα χρόνια, είχα πάει στη Λυση για να συναντήσω ένα αγαπητό φίλο για να ερευνήσουμε για τους «αγνοούμενους» και να κοιτάξουμε κάποιους πιθανούς τόπους ταφής στη Λύση και τη Σίντα…
Είχαμε πάει και να πάρουμε ένα Τουρκοκύπριο μάρτυρα από τη Σίντα, ο οποίος ήξερε κάποιους τόπους ταφής και μας έδειξε αυτά τα μέρη…
Στο δρόμο μεταξύ Σίντας και Λύσης, που είναι ένας χωματόδρομος, υπήρχε ένα περίπλοκο πηγάδι και είχαμε πάει και εκεί… Ονομαζόταν «πηγάδι του Καλλή»…
Μας είχε πει την ιστορία του Δημήτρη Στρούφου που ήταν ένας ηλικιωμένος άντρας με βράκα και πως είχε ακούσει ότι τον είχαν ρίξει σε αυτό το πηγάδι και ο ηλικιωμένος άντρας προσπάθησε να σκαρφαλώσει και πως τον ξαναέριξαν σε εκείνο το πηγάδι…
Όταν λέω «αυτοί», εννοώ κάποιους Τουρκοκύπριους από τη Σίντα, που είχαν σκοτώσει όχι μόνο το Δημήτρη Στρούφο αλλά και κάποιους άλλους Ελληνοκύπριους από τη Λύση… Με τη βοήθεια αυτού του φίλου και του ηλικιωμένου άντρα είχαμε καταφέρει να δείξουμε τους τόπους ταφής αυτών των «αγνοουμένων» και όταν η ΔΕΑ έσκαψε στα μέρη που είχαμε δείξει, βρήκαν τα οστά των περισσότερων «αγνοούμενων» από τη Λύση… Μαζί με τον θαυμάσιο φίλο μας Κυριάκο Αντρέου από τη Λύση συνεχίσαμε να εργαζόμαστε και μαζί μας στα ταξίδια μας στη Σίντα και τις γύρω περιοχές ήρθε και ο Κόκος Γερόπαπας…
Όπως τόσοι πολλοί άλλοι, ο Δημήτρης Στρούφος είχε σκοτωθεί διότι οι δολοφόνοι του ήθελαν να πάρουν τα ζώα του…
Ο Τουρκοκύπριος μάρτυρας μου μου είχε πει πριν από δέκα χρόνια ότι τον είχαν σκοτώσει για να πάρουν το κοπάδι του…
«Τον πυροβόλησαν και τον έριξαν στο πηγάδι» μου είχε πει «αλλά δεν πέθανε και ξεκίνησε να σκαρφαλώνει στο πηγάδι… Σε αυτό το μεγάλο πηγάδι υπήρχε και σκάλα, είχε σκαρφαλώσει πάνω από την «ταβλαρκά» (μέρος μέσα στο πηγάδι σαν εξέδρα ακριβώς πάνω από το νερό για τοποθέτηση της αντλίας φυγοκέντρισης νερού που είχε πρόσβαση στην επιφάνεια με μεταλλική σκάλα για καλύτερη συντήρηση της αντλίας) και άρχισε να κουνά την σκάλα… Έτσι ένας από εκείνους που τον πυροβόλησαν και μπήκε μέσα στο πηγάδι και τον πυροβόλησε ξανά και τον έριξε ξανά μέσα στο πηγάδι…»
Αυτό ήταν ένα πολύ παλιό, ορθογώνιο πηγάδι φτιαγμένο από πέτρα, σχεδόν αρχαίο… Είχε συνδεδεμένα μαζί του μια σειρά από άλλα πηγάδια, τα «λαούμια»… Θυμήθηκε ότι έβλεπε το νεκρό σώμα πάνω στο νερό στο πηγάδι για κάποιο καιρό…
Το πηγάδι όπου είχε θαφτεί ο Δημήτρης Στρούφος για κάποιο λόγο δεν είχε σκαφτεί από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων για αρκετά χρόνια μετά… Χρειάστηκαν εννιά χρόνια για να σκάψει η ΔΕΑ το πηγάδι αυτό… Είχαμε δείξει το πηγάδι στους λειτουργούς της ΔΕΑ το 2009 και μετά το 2010 – και κάθε φορά που πηγαίναμε στην περιοχή για έρευνες περνούσαμε από εκεί και βλέπαμε το πηγάδι αυτό… Ήταν σαν πως και λέγαμε στον Στρούφο «Μην ανησυχείς, στο τέλος θα σε βρούνε εδώ…»
Εννιά χρόνια είναι πολύς καιρός – έλεγαν ότι ο ιδιοκτήτης του πηγαδιού δεν έδινε «άδεια» για να σκάψουν στο πηγάδι του… Ότι υπήρχε νερό στο πηγάδι έτσι ήταν αδύνατο να σκάψουν… Μιλούσαν για διάφορες προφάσεις για το λόγο που το πηγάδι δεν ερευνήθηκε…
Τελικά πέρσι, μετά από εννιά ολόκληρα χρόνια, είδαμε ότι η ΔΕΑ ξεκίνησε να ερευνά το πηγάδι…
Έφεραν έμπειρους εκσκαφείς πηγαδιών που έβγαλαν το νερό από το πηγάδι με αντλίες και αντί να φτιάξουν ράμπα και να καταστρέψουν αυτό το όμορφο πηγάδι, έβγαλαν όλο το χώμα και όλο το νερό από το πηγάδι για να βρουν τα οστά του Δημήτρη Στρούφου, ακριβώς όπως μας είχε πει ο μάρτυρας μου σε μένα και τη ΔΕΑ πριν από δέκα χρόνια, ότι ναι, ήταν μέσα στο πηγάδι…
Έτσι στις 19 Αυγούστου 2019, πάμε μαζί με τον Κυριάκο Αντρέου για να παραστούμε στην κηδεία του στη Λάρνακα και να μπορέσω να τον αποχαιρετήσω…
Γειά σου και αντίο αγαπητέ Δημήτρη Στρούφο…
Ήσουν ένας από τους αθώους που πέθαναν στα χέρια κάποιων κακών Τουρκοκυπρίων, που ήταν αδαείς και άπληστοι, πρόθυμοι να κλέψουν το κοπάδι σου και να το κάνουν «δικό τους»… Τόσοι πολλοί Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι σκοτώθηκαν και στις συγκρούσεις του 1963-64 και στον πόλεμο το 1974, οι οποίοι δεν είχαν καμία σχέση με τη σύγκρουση. Δεν ήταν στρατιώτες, ήταν πολίτες που ασχολούνταν με τα ζώα τους, προσπαθούσαν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, εργάζονταν, μοχθούσαν, έκτιζαν τα σπίτια τους, φρόντιζαν τους κήπους τους, αγκάλιαζαν τους αγαπημένους τους…
Τους πήραν από τους δρόμους όπου ταξίδευαν, τους πήραν από τα χωράφια όπου δούλευαν, τους σκότωσαν και τους έριξαν σε ένα πηγάδι ή τους έθαψαν σε ένα χωράφι… Όταν διέπραξαν τέτοια τρομερά εγκλήματα και σκότωναν ανθρώπους από «την άλλη κοινότητα», τυλίγονταν με μια κουβέρτα σαν κάπα που ονομαζόταν «πατριωτισμός» - αυτό ήταν για να καλύψουν τη δολοφονία αθώων… Ο «πατριωτισμός» έκρυβε τα κοπάδια που έκλεβαν, τα σπίτια και τα χωράφια που έπιαναν και αυτοί οι «υπέρ-εθνικιστές» όπως τους καουμπόηδες της άγριας δύσης ευημερούσαν με τη δυστυχία των άλλων… Ήταν οι πρώτοι που αντιτίθενται σε οποιαδήποτε μορφή «λύσης» στο «Κυπριακό πρόβλημα», φοβούμενοι ότι η βρωμιά τους και τα εγκλήματα πολέμου τους θα έβγαιναν στην επιφάνεια και θα γίνονταν ορατά, αν οι δύο κοινότητες μας άρχιζαν να επικοινωνούν μεταξύ τους και να μοιράζονται τις ιστορίες τους… Φοβούνται την ειρήνη και την συμφιλίωση όπως φοβούνται το θάνατο…
Ερεύνησα για τα αθώα θύματα αγαπητέ Δημήτρη, όπως ερευνούσα για σένα, όπως ερευνούσα για τον Μιχάλη Πεκρή από τη Βατυλή, το Rifat Salih από τη Λεύκα, το Huseyin Ahmet Kamber και τη γυναίκα του Shefika Huseyin από τα Περβόλια Τρικώμου και τόσους πολλούς άλλους… Όλοι τους σκοτώθηκαν και ρίχτηκαν σε πηγάδια – ο Πεκρή ήταν σε ένα πηγάδι στη Βατυλή με βάθος περισσότερο από 30 μέτρα… Ο Rifat Salih μαζί με το νεαρό αγόρι Ertan Ali από τη Λεύκα ήταν σε ένα πηγάδι έξω από την Κοκκινοτριμιθιά… Ο Huseyin Ahmet Kamber και η γυναίκα του Shefika ήταν σε ένα πηγάδι στο Τρίκωμο, ακριβώς έξω από την αποθήκη σιταριού…
Είχαν σκοτώσει, κάποιοι κακοί Τουρκοκύπριοι και κάποιοι κακοί Ελληνοκύπριοι και προσπάθησαν να κρύψουν τα πτώματα και που να τους έθαβαν παρά στο πηγάδι που έγινε ο τάφος για τόσους πολλούς…
Τους έψαξα αγαπητέ Δημήτρη – και κάποιους από αυτούς τους βρήκα με τη βοήθεια των θαυμάσιων αναγνωστών μου και από την Τουρκοκυπριακή και την Ελληνοκυπριακή κοινότητα…
Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη επειδή μετά από 10 χρόνια τα οστά σου βρέθηκαν στο πηγάδι που είχαμε δείξει… Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη που οι θαυμάσιοι αναγνώστες μου και ο ηλικιωμένος άντρας – ο μάρτυρας μας – μας είχαν δείξει αυτό το πηγάδι… Τους ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά…
Παρόλο που έχουμε κάποιους κακούς Τουρκοκύπριους και κακούς Ελληνοκύπριους με τους οποίους είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε, έχουμε επίσης καλόκαρδους Τουρκοκύπριους και καλόκαρδους Ελληνοκύπριους με συμπόνοια προς την άλλη κοινότητα και οι οποίοι μας βοηθούν… Γι αυτό είμαι ευγνώμων διότι αυτή είναι η πηγή της ελπίδας μας για αυτή τη γη…
Ας αναπαυθείς εν ειρήνη τώρα αγαπητέ Δημήτρη Στρούφο… Ας αναπαυθείς εν ειρήνη επιτέλους στον τάφο σου στη Λάρνακα…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 22nd of September, 2019.
Photo 1: The well we showed to the CMP in 2009 – that is ten years ago – and then in 2010... Here the CMP archaeologist at that time taking notes about the well... We would continue to show this well to the officials of the CMP since there were eye witnesses telling us the story of Demetris Stroufos and giving details about how he was thrown in this well... From the time we showed this well and wrote the story ten years ago, it would take a decade for the remains of Demetris Stroufos to be exhumed, identified and buried by his family...
Photo 2: The sad wife of Demetris Stroufos, Maria Strufos at the funeral... She is 95 years old...
No comments:
Post a Comment