Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Η Mukaddes Mazhar ήταν παντρεμένη με τον Bektash Cangil στο μικτό χωριό Τίμη στην Πάφο… Είχαν τέσσερα παιδιά: τον 6χρονο Abdullah, την 4χρονη Nadire, την 3χρονη Dudu και το βρέφος Shakire που ήταν μόλις έξι μηνών…
Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στις 20 Ιουλίου 1974, ο σύζυγος της Bektash αποφάσισε «να μην παραδώσουν τα όπλα τους» και με μια ομάδα πέντε φίλων και συγγενών έφυγαν από το χωριό. Όμως πριν να φύγει, ο Bektash Cangil έβγαλε τα στρατιωτικά του ρούχα – υπηρετούσε ως Τουρκοκύπριος στρατιώτης – και έκρυψε τα ρούχα αυτά σε ένα σωρό με κριθάρι στο σπίτι του πεθερού του…
Κάποιοι Ελληνοκύπριοι στρατιώτες τον έψαχναν: ήρθαν στο σπίτι και έψαξαν στο σωρό με το κριθάρι αλλά δεν κατάφεραν να βρούνε εκεί τα στρατιωτικά ρούχα…
Ο πεθερός του Bektash, δηλαδή ο πατέρας της Mukaddes, ανησύχησε… Ο κύριος Mazhar είπε στην κόρη του να πάρει εκείνα τα στρατιωτικά ρούχα και να τα ρίξει στο πηγάδι…
Αυτό ήταν στις 22 Ιουλίου 1974.
Η Mukaddes πήρε τα στρατιωτικά ρούχα από το σωρό του κριθαριού όπου ήταν κρυμμένα και πρώτα προσπάθησε να τα ρίξει στο λάκκο της τουαλέτας στην αυλή. Όμως όπως θυμούμαστε εκείνες τις τουαλέτες του παλιού καιρού, το στόμιο του λάκκου της τουαλέτας ήταν στενό και όταν συνειδητοποίησε ότι τα ρούχα αυτά δεν θα έμπαιναν εκεί, θυμήθηκε ότι υπήρχε ένα πηγάδι νερού στην αυλή του τελευταίου σπιτιού του χωριού… Έτσι ξεκίνησε να περπατά προς τα εκεί, με τα στρατιωτικά ρούχα στα χέρια της…
Τα παιδιά της, ο 6χρονος Abdullah και η 4χρονη κόρη της Nadire, την ακολούθησαν… Επειδή η Nadire έκλαιγε, την πήρε μαζί της αλλά έστειλε τον Abdullah στο σπίτι…
Πήγε και βρήκε το πηγάδι στην αυλή του τελευταίου σπιτιού και προσπάθησε να ρίξει τα ρούχα στο πηγάδι αυτό όμως κάποιοι Τουρκοκύπριοι εκεί τη σταμάτησαν και της είπαν ότι δεν μπορεί να το κάνει αυτό αφού μπορεί να χρειαστούν να χρησιμοποιήσουν το πηγάδι για να πιούν νερό… Έτσι δεν την άφησαν να ρίξει τα στρατιωτικά ρούχα στο πηγάδι…
Τι θα έπρεπε να κάνει; Πήγε στο χωματόδρομο που πήγαινε έξω από το χωριό, μαζί με την κόρη της που περπατούσε δίπλα της… Πιθανόν να σχεδίαζε να ρίξει τα ρούχα κάπου στην άκρη του χωριού αλλά ποτέ δεν θα είχε την ευκαιρία να το κάνει…
Κάποιοι Ελληνοκύπριοι στρατιώτες που ήταν τοποθετημένοι στο δρόμο αυτό μόλις την είδαν άρχισαν να την πυροβολούν… Η Mukaddes προσπάθησε να προστατεύσει τη μικρή της κόρη από τους πυροβολισμούς, αγκαλιάζοντας την με το σώμα της… Όμως το χέρι της κόρης της έμεινε έξω από το σώμα της και η μικρή Nadire πυροβολήθηκε στον καρπό της… Ακόμα και σήμερα μπορείς να δεις ότι η σφαίρα έκοψε μέρος του καρπού της… Η 26χρονη νεαρή μητέρα Mukaddes πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε ενώ προσπαθούσε να προστατεύσει την 4χρονη κόρη της Nadire…
Άφησε πίσω της τέσσερα μικρά παιδιά: τον 6χρονο Abdullah, την 4χρονη Nadire, την 3χρονη Dudu και την 6μηνη Shakire της οποίας το όνομα άλλαξαν σε Mukaddes μετά το σκοτωμό της μητέρας της… Έφερε το όνομα της μητέρας της…
Η Nadire και η μητέρα της μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και η Nadire έμεινε εκεί για περίπου 3 βδομάδες για θεραπεία…
Η Mukaddes Mazhar θάφτηκε στο Τουρκοκυπριακό νεκροταφείο της Τίμης με μεγάλη βιασύνη… Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μάζεψαν τα παιδιά της, ο τάφος ήταν στην είσοδο του νεκροταφείου… Όμως εκείνοι που την έθαψαν και εκείνοι που ήταν παρόντες στην ταφή πέθαναν εδώ και καιρό και δεν υπάρχει κανένας ζωντανός που μπορεί να γνωρίζει την ακριβή θέση του τάφου αυτού… Κανένας εκτός ίσως ένα άτομο, ένας Ελληνοκύπριος στρατιώτης που ήταν παρών στην ταφή – αν είναι ακόμα ζωντανός και αν η πληροφορία αυτή είναι αληθινή… Ή επίσης η ΟΥΝΦΙΚΥΠ μπορεί ίσως να έχουν πληροφορίες, αν ήταν εκεί εκείνες τις μέρες…
Εφόσον το όνομα της Mukaddes Mazhar δεν είναι στον επίσημο «Κατάλογο Αγνοουμένων Ατόμων», η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων δεν μπορεί να βοηθήσει στην περίπτωση της… Έτσι, μαζί με την Nadire Velettin και το σύζυγο της Raif και τον Abdullah Cangil, πάμε να επισκεφτούμε τον κύριο Φώτη Φωτίου, τον Επίτροπο Ανθρωπιστικών Υποθέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας και να ζητήσουμε τη βοήθεια του για τον εντοπισμό του τάφου… Τον επισκεφτήκαμε στις 25 Αυγούστου 2017 και μαζί μας κάλεσα επίσης και τον Hasan Guneshlier και τον αδελφό του Ali για να δώσουν δείγμα για DNA για τον θείο τους Chakir Ali που είχε σκοτωθεί ενώ ήταν στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθαλάσσας στη διάρκεια του βομβαρδισμού από Τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα στις 20 Ιουλίου 1974…
Ο κύριος Φωτίου μας καλωσόρισε και μας είπε ότι θα ξεκινήσει την έρευνα για τον τάφο της Mukaddes Mazhar και επίσης ευχαρίστησε για τα δείγματα DNA από τους συγγενείς του Chakir Ali, εφόσον μας ενημέρωσε ότι σύντομα θα γίνουν εκσκαφές στην αυλή του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αθαλάσσας εκεί όπου θάφτηκαν 31 άτομα σε ένα κρατήρα βόμβας – ανάμεσα τους και 3 Τουρκοκύπριοι, ένας από τους οποίους ήταν ο Chakir Ali.
Μετά καθίσαμε με ένα λειτουργό από το γραφείο του έτσι ώστε οι συγγενείς του Chakir Ali να σχεδιάσουν ένα οικογενειακό δέντρο και να δώσουν δείγματα DNA. H Nadire και ο Abdullah έκαναν το ίδιο για τη μητέρα τους… Και αυτοί σχεδίασαν το οικογενειακό δέντρο και μόνο τότε συνειδητοποίησα το είδος της τραγωδίας που πρέπει να πέρασαν… Και η μέρα εκείνη γίνεται μια πολύ παράξενη μέρα για μένα…
Όταν η Nadire Velettin επικοινώνησε μαζί μου μέσω ξαδέλφου από το Λονδίνο, δεν είχα ιδέα για την ιστορία της Mukaddes Mazar και των παιδιών της…
Όταν είχαμε πάει στο γραφείο του κυρίου Φωτίου, δεν είχα καταλάβει πλήρως το είδος της τραγωδίας που πέρασαν…
Μόνο όταν άρχισαν να σχεδιάζουν το οικογενειακό τους δέντρο, έμαθα ότι μετά το θάνατο της μητέρας τους, τα παιδιά ρίχτηκαν κάπου αλλού και το αίμα μου πάγωσε… Δύο από τα παιδιά, η 4χρονη Nadire και η 6μηνη Mukaddes δόθηκαν το 1975 σε ένα θείο στο Λονδίνο, ως υιοθετημένα παιδιά. Η 3χρονη Dudu μεγάλωσε με τη γιαγιά της. Και ο 6χρονος Abdulah έμεινε με τον πατέρα του… Τέσσερα χρόνια μετά, ο πατέρας του παντρεύτηκε και ο Abdulah είχε μητριά…
Ήταν σαν πως μια βόμβα εξερράγη στο κέντρο της οικογένειας και τα τέσσερα παιδιά διασκορπίστηκαν παντού…
Όμως το θετικό είναι ότι κατάφεραν να διατηρήσουν τους δεσμούς παρόλη αυτή τη διπλή τραγωδία – να χάσουν τη μητέρα τους και μετά να χωριστούν ο ένας από τον άλλο – και αγκαλιάζουν ο ένας τον άλλο με αγάπη και δυνατούς δεσμούς…
Όταν τελειώνουμε όλα που έχουμε να κάνουμε στο γραφείο του κυρίου Φωτίου, επιστρέφουμε στο Σπίτι της Συνεργασίας και καθόμαστε και μιλούμε…
Τα παιδιά αυτά έζησαν τη μεγαλύτερη των τραγωδιών και τώρα ψάχνουν για τον «αγνοούμενο» τάφο της μητέρας τους…
«Ας πούμε ότι πέφτει μια βόμβα και τρία άτομα πεθαίνουν ή πέντε άτομα σκοτώθηκαν μαζί, αυτό είναι το τέλος, πέθαναν, τελείωσε… Πέθαναν ως οικογένεια και αυτό είναι το τέλος… Όμως η δική μας τραγωδία ξεκινά μετά το θάνατο της μητέρας μας… Η αλλαγή στη ροή της ζωής μας αρχίζει με αυτό… Αλλάξαμε χώρα, αλλάξαμε μητέρα και πατέρα, είχαμε καινούργιες μητέρες, καινούργιους πατέρες, οι ζωές μας έγιναν δύσκολες… Όμως τότε ήμασταν παιδιά… Μόνο όταν αρχίσαμε να μεγαλώνουμε, αρχίσαμε να τα συνειδητοποιούμε όλα αυτά…»
Ο Abdullah και η Nadire είναι δάσκαλοι – ίσως αυτός είναι μια αντανάκλαση της τραγωδίας που πέρασαν: Παρόλη τη δική τους τραγωδία, επεκτείνουν την αγάπη και τη φροντίδα τους σε άλλα παιδιά, τους μαθητές τους…
Ο Abdullah λέει ότι σπάνια έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν για αυτά που τους συνέβηκαν – για πολλά χρόνια η Nadire και η Mukaddes έρχονταν για διακοπές στην Κύπρο από το Λονδίνο μαζί με το θείο τους, τώρα το νέο τους πατέρα και τη γυναίκα του, τώρα τη μητέρα τους… Μόνο πριν από περίπου δέκα χρόνια, αφού μεγάλωσαν κάθισαν μια μέρα και συγκέντρωσαν αυτά που ήξεραν για αυτά που τους συνέβηκαν…
Όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα το 2003, ο Abdullah επισκέφτηκε την Τίμη και προσπάθησε να δει αν μπορούσε να βρει τον τάφο της μητέρας του αλλά δεν κατάφερε να μπει μέσα στο νεκροταφείο λόγω της τότε κακής του κατάστασης – μια υπερβολική ανάπτυξη από θάμνους και δέντρα…
Η Nadire επισκέφτηκε την Τίμη το 2011 αλλά δεν αναγνώρισε πολλά από την παιδική της ηλικία αφού πολλά σπίτια έχουν κατεδαφιστεί…
Ο Abdullah Cangil είναι τώρα διευθυντής δημοτικού σχολείου…
«Κανένα παιδί δεν πρέπει να ζήσει την τραγωδία που έχουμε περάσει» λέει… «Και ίσως γι αυτό να επέλεξα να διδάσκω… Περισσότερα παιδιά, περισσότεροι άνθρωποι…»
Θέλω να καλέσω τους αναγνώστες μου να βοηθήσουν: Αν κάποιος γνωρίζει οτιδήποτε για αυτά που συνέβηκαν στις 22 Ιουλίου 1974 στην Τίμη στην Πάφο, για τη Mukaddes Mazhar, για την ταφή της, σας παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μου επώνυμα ή ανώνυμα στο τηλέφωνο μου της CYTA 99 966518…
Ας βοηθήσουμε τα παιδιά της Mukaddes Mazhar στην αναζήτηση τους για τον «αγνοούμενο» της τάφο…
Photo: Η Nadire και ο Abdullah ψάχνουν για τον τάφο της μητέρα τους…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 1st of October 2017, Sunday. An extended version of my interview with Nadire Velettin and Abdullah Cangil was published in Turkish in the YENİDÜZEN newspaper on the 6th, 7th, 8th and 9th of September 2017 and the links to these articles are:
http://www.yeniduzen.com/mezari-kayip-bir-annenin-izinde-11192yy.htm
http://www.yeniduzen.com/mezari-kayip-bir-annenin-izinde-2-11197yy.htm
http://www.yeniduzen.com/mezari-kayip-bir-annenin-izinde-3-11201yy.htm
http://www.yeniduzen.com/mezari-kayip-bir-annenin-izinde-4-11208yy.htm
No comments:
Post a Comment