«Αγνοούμενοι – η τραγωδία της Κύπρου…»

«Αγνοούμενοι – η τραγωδία της Κύπρου…»

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ο Ertanch Hidayettin, ένας από τους καλούς μας αναγνώστες και φίλους, που είναι ακτιβιστής της κοινότητας στο Λονδίνο, θυμάται τον «θείο Pasha» που έγινε «αγνοούμενος» όταν αυτός ήταν ακόμα παιδί… Αφιερώνει σε αυτόν το άρθρο του «Αγνοούμενοι – η τραγωδία της Κύπρου…» στο περιοδικό T-VINE, όπως επίσης και στην εφημερίδα Kibris Postasi.
Θέλω να μοιραστώ μαζί σας αυτό το συγκινητικό άρθρο του Ertanch Hidayettin. Στις 27 Φεβρουαρίου 2017 έγραψε στο T-VINE για τον «θείο Pasha»:
«Ήταν ένας άντρας γίγαντα. Ο ευγενικός μας γίγαντας. Τον αποκαλούσαμε «θείο Pasha».
«Huriye, άφησε μας να πάρουμε τα παιδιά βόλτα. Μάζεψε τα» φώναζε στη θεία μας Huriye, τη γυναίκα του. Πηδούσαμε με κραυγές χαράς μέσα στο μαύρο γυαλιστερό αυτοκίνητο Dodge που είχε πρόσφατα αγοράσει.
Θυμούμαι ότι μια φορά μας πήρε σε ένα λούνα-παρκ, μια παιδική χαρά περιπέτειας στον ελληνοκυπριακό τομέα, που ονομάζαμε «Chukulalar». Ήταν η πρώτη μας φορά σε αυτό το υπέροχο μέρος. Θυμούμαι ακόμα και αναπολώ εκείνο το βράδυ. Παρόλο που ο τροχός του λούνα-παρκ με έκανε σχεδόν να λιποθυμήσω από τρόμο, απόλαυσα κάθε δευτερόλεπτο.
Κάποτε οι περισσότεροι κάτοικοι του δρόμου πήγαιναν στη θάλασσα στην Κερύνεια σε αυτοκινητοπομπή. Η παραλία Karakiz ή η παραλία 6.5 μίλι ήταν οι αγαπημένες μας. Το τεράστιο αυτοκίνητο Dodge του θείου Pasha πάντα προπορευόταν της αυτοκινητοπομπής.
Αγαπούσαμε το θείο Pasha. Και αυτός μας αγαπούσε, εμάς τα παιδιά.
Μια μέρα όταν ξυπνήσαμε ήταν άφαντος. «Που είναι ο θείος Pasha;» ρωτήσαμε.
Αρχικά κανένας δεν μας απαντούσε. Μετά είπαν «Πήγε στο χωριό του. Θα επιστρέψει σύντομα.»
Πέρασαν μέρες. Δεν επέστρεψε. Μετά οι ενήλικες είπαν ότι είναι «αγνοούμενος». Πως μπορεί να συμβεί αυτό; Πως μπορεί να αγνοείται ένας ενήλικας; Πως γίνεται και κανένας δεν ήξερε που ήταν;
Η θεία Huriye που στις καλύτερες των περιστάσεων δεν ήταν ομιλητικό άτομο, αποσύρθηκε ακόμα περισσότερο στον εαυτό της. Η ανάμνηση μου από αυτή ήταν ότι ήταν κάποια που πάντοτε έκλαιγε με λυγμούς, πάντοτε είχε απλανές βλέμμα με κενή έκφραση. Καθόταν δίπλα από την τεράστια εξώπορτα, με τα δακρυσμένα της μάτια προσηλωμένα στη διασταύρωση. Όπου και να 'σαι, το μαύρο αυτοκίνητο θα στρίψει από την οδό Abdi Chavush στο δικό μας δρόμο και θα παρκάρει στο συνηθισμένο του χώρο… Πεθυμούσαμε τον γενναιόδωρο μας θείο. Κρυφά και εγωιστικά αναπολούσαμε εκείνες τις φορές που πηγαίναμε βόλτα στο αυτοκίνητο Dodge.
Ποτέ δεν ξαναείδαμε τον θείο Pasha.
Μεγαλώσαμε. Διασκορπιστήκαμε σε όλο τον κόσμο. Τραγικά, η θεία Huriye πέθανε χωρίς να ξέρει την τύχη του συζύγου της. Ίσως η καρδιά της ενέδωσε με την αμέτρητη θλίψη που ένιωθε με την απουσία του.
Θυμήθηκα ξανά τον θείο Pasha όταν διάβασα ένα άρθρο στη στήλη της Sevgul Uludag. «Τέσσερεις εμπειρογνώμονες που εργάζονται στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων βρήκαν τα οστά των παππούδων τους στη διάρκεια των ταυτοποιήσεων» φώναζαν οι επικεφαλίδες. Διερωτήθηκα πως ένιωθαν οι τέσσερεις εμπειρογνώμονες. Πόσο απαίσια, αγχωτική κατάσταση πρέπει να ήταν για αυτούς. Ποιος ξέρει, μπορεί να ένιωσαν κάπως ανακουφισμένοι με αυτές τις ανακαλύψεις. Χρόνια αναμονής ήρθαν σε ένα τέλος.
Κλείσιμο. Πόσο ενοχλητικά χωρίς νόημα πρέπει να σημαίνει στους αγαπημένους των «αγνοουμένων» η λέξη αυτή. Πως μπορεί ο πόνος αυτός να κλείσει ποτέ;
Λέμε στους κοντινότερους μας και πιο αγαπημένους, που είναι σε μια κατάσταση που προκαλεί πολλή δυσφορία: «Ξέρω πως νιώθεις.» Δεν νομίζω κανένας που δεν έχει υποστεί την τύχη των οικογενειών των «αγνοουμένων» να μπορεί ποτέ να καταλάβει πως νιώθουν. Απλά δεν είναι δυνατόν.
Οι «αγνοούμενοι» είναι μια από τις πιο τραγικές πτυχές του Κυπριακού προβλήματος. Σε άλλα μέρη του νησιού, μικρές Αντρούλλες, Αντρέηδες και Ελένες πρέπει να ρώτησαν παρόμοιες ερωτήσεις: «Που είναι ο πατέρας μου, ο αδελφός μου, ο θείος Βάσος, η θεία Μαρία;»
Νιώθω ένα βαθύ αίσθημα ευγνωμοσύνης προς τα μέλη της Δικοινοτικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ) και την ομάδα «Μαζί μπορούμε!» όπως επίσης και άλλους που εργάζονται στον τομέα αυτό. Αυτοί, και ιδιαίτερα αυτοί στην πρώτη γραμμή των εκταφών και ταυτοποίησης των οστών των αγνοουμένων έδωσαν τη δυνατότητα σε δεκάδες οικογένειες να δώσουν στους αγαπημένους τους μια κατάλληλη ταφή και τελικά να θρηνήσουν. Αυτοί είναι οι ήρωες της Κύπρου. Η Sevgul Uludag είναι μια από τους κορυφαίους χαρακτήρες ανάμεσα σε αυτούς τους ήρωες.
Πέρσι το καλοκαίρι η Sevgul ήταν προσκαλεσμένη στο Λονδίνο από το Σύνδεσμο της Κώμη Κεπήρ. Έκανε μια πολύ συναισθηματική παρουσίαση για τους «αγνοουμένους». Δεν υπήρχαν μάτια που να μην είχαν δακρύσει στο κουρασμένο οίκημα του Συνδέσμου Κυπρίων. Της δόθηκε πιστοποιητικό «Ευχαριστιών» και ένα βραβείο. Της αξίζει το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Εκείνο το βράδι έκλαψα για ακόμα μια φορά για το θείο Pasha όπως επίσης και για όλους τους «αγνοούμενους» της Κύπρου και τις μαρτυρικές οικογένειες τους. Όπως και άλλοι στην αίθουσα, καταράστηκα εκείνους που προκάλεσαν αυτά τα δεινά στους Κυπρίους.
Αυτοί που γνωρίζουν πράγματα για τους «αγνοουμένους» και σιωπούν είναι εξίσου ένοχοι. Ανάθεμα και σε αυτούς…»
(Ο αρθρογράφος του T-VINE Ertanch Hidayettin είναι Τουρκοκύπριος Αφρικανικής καταγωγής που ήρθε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1970. Είναι εκπαιδευτικός αλλά προτίμησε να ακολουθήσει καριέρα στην τοπική αυτοδιοίκηση, και εργάστηκε στις τοπικές αρχές σε διάφορες θέσεις, συμπεριλαμβανομένης της θέσης του Λειτουργού Ισότητας στο Δημοτικό Συμβούλιο του Islington, πριν την αφυπηρέτηση του το 2007. Από τότε εργάζεται με το Εθνικό Κέντρο Πληροφόρησης για Συμπληρωματική Εκπαίδευση – National Resource Centre for Supplementary Education (NRCSE). Είναι ακτιβιστής της κοινότητας και σχολιαστής στα Τουρκικά και Κυπριακά ΜΜΕ.)

Photo: Οικογένεια και φίλοι στην κηδεία του «αγνοούμενου» Ramadan Ahmet, από το Πολέμι Πάφου. Ο Ramadan Ahmet έγινε αγνοούμενος στο δρόμο μεταξύ των χωριών Αρόδες και Τέρα το Δεκέμβριο του 1963. Μεταξύ του 2009 και 2010 η και οι αναγνώστες της εργάστηκαν σκληρά προσπαθώντας να βρουν τι του συνέβηκε. Οι λεπτομέρειες μεταφέρθηκαν στη ΔΕΑ και τρία χρόνια μετά βρέθηκαν τα οστά. Αυτά ταυτοποιήθηκαν το 2016 ότι ανήκαν στον Ramadan Ahmet. Θάφτηκε στο Νεκροταφείο Μαρτύρων Canbulat στην Αμμόχωστο στις 2 Δεκεμβρίου 2016. Τα οστά του «αγνοούμενου» Ramadan Ahmet βρέθηκαν όμως ο «θείος Pasha» είναι ακόμα «αγνοούμενος» μετά από μισό αιώνα…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 9th of April 2017, Sunday.