Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Το θέμα των «αγνοουμένων» Ελληνοκυπρίων του 1963-64 επίσης αποτελούσε ένα «ταμπού» που έπρεπε να σπάσουμε…
Πριν από 15 χρόνια όταν άρχισα να γράφω για τους «αγνοούμενους», ήταν πολύ δύσκολο να βρεις οποιουσδήποτε Ελληνοκύπριους συγγενείς που μιλούσαν για τον «αγνοούμενο» τους από το 1963-64, ενώ ήταν πολύ πιο εύκολο να βρεις συγγενείς που οι αγαπημένοι τους ήταν «αγνοούμενοι» από το 1974…
Σταδιακά οι υπέροχοι μου αναγνώστες μου ψιθύριζαν ιστορίες «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων και προσπαθούσα να τις ακολουθήσω…
Ανακάλυψα ότι οι ιστορίες «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων του 1963-64 δεν ήταν καν στον επίσημο «Κατάλογο Αγνοουμένων Ατόμων» έτσι έπρεπε να δουλέψω για να βρω ποιοι μπορεί να ήταν, αν είχαν κάποιους συγγενείς με τους οποίους θα μπορούσα να έρθω σε επαφή έτσι ώστε να δώσουν δείγματα DNA… Κατάφερα να εντοπίσω κάποιους από αυτούς με τη βοήθεια των υπέροχων Τουρκοκύπριων και Ελληνοκύπριων αναγνωστών μου, έγραψα τις ιστορίες τους και με την έκφραση ενός φίλου μου να τους «Αναστήσω» από τη λήθη, από του να είναι ξεχασμένοι από καιρό…
Μια από αυτές τις ιστορίες είναι αυτή του Γιάννη και της Κακουλούς που ανακάλυψα πριν από έξι χρόνια μέσω των Τουρκοκύπριων αναγνωστών μου…
Ζούσαν κοντά στην Λευκωσία, στην Αγία Σοφία (Selimiye όπως ονομάζεται τώρα) δίπλα από το τζαμί. Ήταν η τουρκοκυπριακή συνοικία της Λευκωσίας δίπλα ακριβώς από το παντοπωλείο (δημοτική αγορά)…
Ήταν ένα ζευγάρι που σκοτώθηκε βάναυσα στην καρδιά της Λευκωσίας και κάποιοι από τους γείτονες τους περίμεναν μέχρι να νυχτώσει για να πάρουν τα σώματα τους με ένα φορτηγό τους και να τους θάψουν τη νύκτα μυστικά στο Tekke Bahchesi (κήποι του Tekke) στη Λευκωσία…
Με τη βοήθεια ενός από τους Ελληνοκύπριους αναγνώστες μου, εντόπισα ποια ήταν η Κακουλού… Επικοινώνησε με ένα από τους συγγενείς της, τον Τάκη Ζαχαρίου και μου τηλεφώνησε και μετά έγραψα την ιστορία της Κακουλούς πριν από τέσσερα χρόνια… Στις 23 Ιανουαρίου 2013 είχα γράψει την ιστορία αυτή στον ΠΟΛΙΤΗ:
« Μετά τη δημοσίευση του άρθρου μου στον ΠΟΛΙΤΗ για την «αγνοούμενη» Κακουλού και το σύζυγο της Γιάννη, παίρνω ένα τηλεφώνημα από ένα φίλο του εγγονού της αδελφής της Κακουλούς… Λέει ότι τη θυμάται πολύ καλά και θα ενημερώσει τον εγγονό που ζει στο Λονδίνο… Μερικές μέρες αργότερα λαμβάνω ένα υπέροχο e-mail από τον Τάκη Ζαχαρίου, εγγονό της Νεστιλούς, αδελφής της Κακουλούς. Μου δίνει λεπτομέρειες για τη ζωή της Κακουλούς… Μου γράφει:
«Αγαπητή κυρία Uludag,
Πρόσφατα είδα ένα άρθρο σας στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ για την Κακουλού, αδελφή της γιαγιάς μου και το θείο Γιάννη. Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για αυτό διότι παρόλο που ξέρουμε ότι έχουν σκοτωθεί το 1963, δεν είχαμε πραγματικά οποιεσδήποτε άλλες λεπτομέρειες για το θάνατο τους.
Θα ήθελα να σου δώσω κάποιες πληροφορίες για την Κακουλού, αλλά πρώτα πρέπει να σου συστηθώ. Είμαι ο Τάκης Ζαχαρίου από τη Γιαλούσα, αλλά από τον Ιούλιο του 1963 ζω στο Λονδίνο. Είμαι ο εγγονός της Στυλιανής (Νεστιλού) Παναγή, την οποία αναφέρεις στο άρθρο σου. Με άλλα λόγια η Κακουλού είναι η αδελφή της γιαγιάς μου.
«Η μητέρα της Κακουλούς ήταν η Κατερίνα, που είχε έρθει στην Κύπρο από την Τουρκία, νομίζω από τα Άδανα. Αυτό θα πρέπει να ήταν γύρω στο 1860. Παντρεύτηκε δύο φορές και είχε δύο παιδιά από τον πρώτο της σύζυγο, Παναγή Παναγή, και ένα από τα παιδιά της ήταν η Κακουλού. Η Κακουλού ήταν περίπου δέκα χρόνια πιο μεγάλη από τη γιαγιά μου έτσι υπολογίζω ότι γεννήθηκε μεταξύ 1870-1880. Το άλλο παιδί ήταν αγόρι και οι συγγενείς του ζούσαν στο Ριζοκάρπασο τα μετέπειτα χρόνια όταν τους γνώρισα.
Η Κατερίνα παντρεύτηκε ξανά και είχε δύο κόρες, η μια από τις οποίες ήταν η γιαγιά μου Στυλιανή (Νεστιλού) που γεννήθηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1880. Η άλλη κόρη ήταν η Αθηνού.
Ζούσαν στον Τουρκικό τομέα της Λευκωσίας μέχρι που η γιαγιά μου ήταν 12 χρονών και μετακόμισαν στη Γιαλούσα. Ούτε η γιαγιά μου, ούτε η αδελφή της Αθηνού μιλούσαν Ελληνικά μέχρι τότε.
Η γιαγιά μου μου είχε πει ότι η Κακουλού είχε απαχθεί όταν ήταν περίπου 12 χρονών και πουλήθηκε σε χαρέμι σε μια Αραβική χώρα. Κατάφερε να δραπετεύσει και ήρθε πίσω στην Κύπρο όταν ήταν περίπου 15 χρονών. Είναι πιθανόν ότι άνοιξε ένα πορνείο αφού οι πιθανότητες της να ξεκινήσει μια ήσυχη οικογενειακή ζωή ήταν ανύπαρκτες μέχρι τότε. Τουλάχιστον αυτές ήταν οι φήμες και οι ψίθυροι που άκουγα καθώς μεγάλωνα αλλά φυσικά αυτά είναι θέματα που οι παλιές Κυπριακές οικογένειες δεν μιλούσαν ανοικτά, όπως είμαι βέβαιος ότι αντιλαμβάνεσαι. Αργότερα λειτουργούσε το ξενοδοχείο που αναφέρεις στο άρθρο σου. Γι αυτό το λόγο η Κακουλού εκτός από Ελληνικά και Τουρκικά μιλούσε επίσης και Αραβικά.
Είναι αλήθεια ότι έγινε πολύ πλούσια οπότε και η συμμετοχή της την Τράπεζα Κύπρου και τα πολλά σπίτια και γη που της ανήκαν και τελικά έδωσε στους συγγενείς της. Ήταν η πρώτη γυναίκα στην Κύπρο που είχε το δικό της αυτοκίνητο. Θυμούμαι που είδα μια φωτογραφία που είχε η γιαγιά μου με την Κακουλού και το θείο Γιάννη να στέκονται δίπλα από ένα όμορφο παλιό αυτοκίνητο. Υπολογίζω ότι αυτή η φωτογραφία τραβήχτηκε γύρω στο 1920. Ήταν μια εντυπωσιακά όμορφη γυναίκα. Η φωτογραφία αυτή όπως και άλλες χάθηκαν όταν η γιαγιά μου και η οικογένεια της έφυγαν από τη Γιαλούσα το 1977.
Οι αναμνήσεις μου από αυτή είναι από τα μέσα της δεκαετίας του '50. Ήταν πολύ ηλικιωμένη τότε, αρχαία για ένα παιδί σαν εμένα.
Ερχόταν στη Γιαλούσα πολλές φορές για διακοπές. Της άρεσε ιδιαίτερα να πηγαίνει κοντά στη θάλασσα όπου ζητούσε από τη γιαγιά μου και τις θείες μου να τη θάβουν στη ζεστή άμμο μέχρι το λαιμό της, πράγμα που την ανακούφιζε από τους σοβαρούς αρθριτικούς πόνους από τους οποίους υπέφερε αργότερα στη ζωή της.
Τα λεφτά της της έδιναν δύναμη και παρόλο που από τη μια ήταν πολύ γενναιόδωρη, από την άλλη ήταν πολύ αυταρχική και πολύ απαιτητική από τους συγγενείς της. Είχε στείλει ένα μήνυμα στη γιαγιά μου να πάει στη Λευκωσία για να την προσέχει. Η γιαγιά μου με πήρε μαζί της σε αυτό το μαγικό κόσμο της Λευκωσίας. Θυμούμαι που ξυπνούσα κάθε πρωί με το κάλεσμα του Χότζα από το κοντινό τζαμί. Το όλο θέμα, κοιτάζοντας τώρα πίσω μοιάζει με ένα όνειρο μιας περασμένης εποχής που μας έφυγε και δεν θα ξαναεπιστρέψει.
Σε μια από αυτές τις επισκέψεις η Κακουλού έπαθε εγκεφαλικό και σχεδόν πέθανε. Θυμούμαι το γιατρό και τον παπά να πηγαίνουν στο υπνοδωμάτιο της (το δωμάτιο με το μπαλκόνι στη ζωγραφιά σου) και εκεί δεν μου επιτρεπόταν η είσοδος. Και φυσικά αργότερα την επισκέφτηκε και ο χότζας αφού η θεία Κακουλού πίστευε στο να έχεις ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Τη θυμούμαι να κλαίει σε πολλές περιστάσεις λέγοντας ότι ευχαρίστως θα έδινε όλα της τα πλούτη ώστε να μπορούσε να έχει πίσω τη νιότη της για μια μέρα. Σίγουρα λυπούμαι που δεν ήμουν αρκετά μεγάλος για να μπορώ να της μιλήσω και να ακούσω όλη την ιστορία της ζωής της.»
Σε ευχαριστώ για ακόμα μια φορά για το άρθρο σου. Ελπίζω να είμαι στην Κύπρο φέτος το Σεπτέμβριο και θα θέλαμε μαζί με τη γυναίκα μου να σε πάρουμε μια μέρα για φαγητό.
Παρεμπιπτόντως ο Γιαννάκης Παπαδόπουλος είναι καλαδελφός μου, η μητέρα του είναι η νούννα μου. Μπορεί να με θυμάται, αλλά δεν έχουμε συναντηθεί από το 1960. Αν τον δεις σε παρακαλώ στείλε του τις ευχές μου.
Με τις καλύτερες μου ευχές,
Τάκης Ζαχαρίου»
Ευχαριστώ το φίλο του που μας έφερε σε επαφή και ευχαριστώ τον Τάκη Ζαχαρίου που μοιράστηκε μαζί μας την ιστορία της ζωής της Κακουλούς… Με την άδεια του έδωσα τα στοιχεία επικοινωνίας του στον Ξενοφώντα Καλλή, βοηθό του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων ώστε να επικοινωνήσει μαζί του και να διευθετήσει να πάρει δείγμα DNA… Αν καταφέρουμε να βρούμε τα οστά της Κακουλούς με αυτό τον τρόπο μπορούμε να τα ταυτοποιήσουμε και δεν θα μείνει στα «αζήτητα» σε ένα κουτί σε ένα κρύο εργαστήριο…
Είμαι τόσο χαρούμενη που καταφέραμε να βρούμε περισσότερες λεπτομέρειες για της ζωή της και καταφέραμε να βρούμε την οικογένεια της…
Όμως υπάρχουν και άλλα καλά νέα: Πριν από μερικές μέρες, ενώ περίμενα ένα φίλο στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας συνάντησα τον Τάκη Χατζηδημητρίου που μου λέει ότι ο σύζυγος της Κακουλούς, ο «αγνοούμενος» Γιάννης Έλληνας είναι στενός του συγγενής από την πλευρά της μητέρας του! Θυμάται το θείο Γιάννη να έρχεται στο σπίτι τους τις Κυριακές με το γυαλιστερό του ποδήλατο Raleigh και να τους φέρνει γλυκά από τον Τουρκοκυπριακό τομέα της Λευκωσίας τη δεκαετία του '50 και του '60… Ενόσω δούλευε ο πατέρας του Τάκη στο κοινό παντοπωλείο στη Λευκωσία, ο Τάκης πήγαινε εκεί και πάντοτε επισκεπτόταν το Γιάννη και την Κακουλού στο καφενείο που τους ανήκε ακριβώς δίπλα από το παντοπωλείο… Πριν από τα γεγονότα του 1963, ο θείος Γιάννης προειδοποίησε την οικογένεια Χατζηδημητρίου να μην έρθουν στον Τουρκοκυπριακό τομέα της Λευκωσίας αφού υπήρχε πολλή ένταση. Έμαθα ότι η αδελφή του Τάκη είναι συγγραφέας και έγραψε ένα βιβλίο όπου δύο κεφάλαια αναφέρονται στην Κακουλού. Την επόμενη μέρα συναντιόμαστε με τον Τάκη Χατζηδημητρίου για να μου δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για τη ζωή τους… Ίσως να τον φέρω σε επαφή με την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων για να δώσει και αυτός δείγμα DNA αφού και ο Γιάννης είναι επίσης «αγνοούμενος» μαζί με τη γυναίκα του, σκοτώθηκε την ίδια μέρα και θάφτηκε την ίδια μέρα, μαζί, πιθανόν στο Tekke Bahchesi σύμφωνα με ορισμένους μάρτυρες εκείνης της τραγικής μέρας…
Η τραγική ιστορία των «αγνοούμενων» Κακουλού και Γιάννη περιέχει τόσα πολλά που θα μπορούσε να γίνει ταινία όπως η «Λωξάνδρα» αν είχαμε σκηνοθέτες ταινιών στην Κύπρο που να ενδιαφέρονταν για τέτοιες ιστορίες… Ίσως όχι τώρα, αλλά ίσως κάποιος στο μέλλον να πάρει τα γραφόμενα μας και να προσπαθήσει να δείξει την ιστορία που είναι μια πραγματική ιστορία από την Κύπρο…»
Όλα αυτά φέρνουν νέα επείγουσα ανάγκη και νέο νόημα όταν μετά από 10 χρόνια αγώνων για να εκσκαφτεί το νεκροταφείο του Tekke Bahchesi (κήποι του Tekke), έγιναν οι εκσκαφές εκεί από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων όπου άνοιξαν τους ανώνυμους τάφους και έσκαψαν επίσης έξω από το νεκροταφείο και βρήκαν οστά…
Ελπίζοντας ότι κάποια από τα οστά ανήκουν σε κάποιους από τους Ελληνοκύπριους «αγνοούμενους» από την περίοδο 1963-64, τηλεφωνώ στο φίλο Τάκη Χατζηδημητρίου και κανονίζω να πάει στο Ινστιτούτο Γενετικής για να δώσει δείγμα DNA για το θείο του Γιάννη. Αυτό το κάνουμε στις 25 Ιανουαρίου 2017…
Τώρα περιμένουμε τον Τάκη Ζαχαρίου να έρθει στην Κύπριο και όταν έρθει, θα κανονίσουμε να πάει να δώσει δείγμα DNA…
Έτσι ώστε αν ο Γιάννης και η Κακουλού, σύμφωνα με τις πληροφορίες των αναγνωστών μας είχαν θαφτεί στο νεκροταφείο του Tekke Bahchesi, τα οστά τους θα ταυτοποιηθούν από τους συγγενείς τους…
Και έτσι θα μπορέσουν επιτέλους να αναπαυθούν οι ψυχές τους…
Και πάλι χίλια ευχαριστώ στους υπέροχους μου αναγνώστες για όλη τη βοήθεια που προσφέρουν…
Photo: Το σπίτι του Γιάννη και της Κακουλούς ζωγραφισμένο από τη Ferah Kaya…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 26th of February 2017, Sunday.
Links for the Turkish version of the article published in YENİDUZEN:
http://www.yeniduzen.com/tekke-bahcesine-gizlice-gomuldukleri-anlatiliyordu1-10150yy.htm
and
http://www.yeniduzen.com/tekke-bahcesine-gizlice-gomuldukleri-anlatiliyordu2-10156yy.htm
No comments:
Post a Comment