Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Σταύρος Ποϊράζης: Το άτομο που έσωσε τη ζωή των Τουρκοκύπριων συγχωριανών του, όχι μια αλλά δύο φορές, και το 1963 και το 1974…
Ήταν ο μουχτάρης του χωριού Στρογγυλός…
Το άτομο που είχε σώσει τη ζωή Τουρκοκυπρίων σκοτώθηκε από κάποιους Τουρκοκύπριους και έγινε «αγνοούμενος»…
Ποτέ δεν αναμείχθηκε σε άσχημα περιστατικά, αντιθέτως έχοντας κάνει μόνο καλές πράξεις, αυτός ο αθώος άντρας σκοτώθηκε από μερικούς Τουρκοκύπριους και αυτό έγινε μια μαύρη κηλίδα στο μέτωπο της Τουρκοκυπριακής κοινότητας…
Υπήρχαν επίσης και άλλοι αθώοι άνθρωποι οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους…
Όπως υπήρχαν κάποιοι Τουρκοκύπριοι από τη Σίντα και τον Στρογγυλό, έτσι υπήρχαν και κάποιοι Ελληνοκύπριοι από την Πηγή Περιστερώνας, τα Μόναγρα και τη Μηλιά που γέμισαν μαζικούς τάφους με τα σώματα αθώων Τουρκοκυπρίων και αυτή η μαύρη κηλίδα παρέμεινε στο μέτωπο της Ελληνοκυπριακής κοινότητας…
Πριν από χρόνια είχα γράψει για τον Σταύρο Ποϊραζη, για τη ζωή του, για το πώς βοήθησε Τουρκοκύπριους, για το πώς έγινε «αγνοούμενος», λεπτομέρειες για το πώς είχε σκοτωθεί και που μπορεί να είχε θαφτεί…
Το 2009 ως το δικοινοτικό κίνημα ειρήνης του νησιού αυτού, τιμήσαμε τον «αγνοούμενο» Σταύρο Ποϊράζη σε μια εκδήλωση με όνομα «Αυτοί που έσωσαν ο ένας τον άλλο»… Στην εκδήλωση αυτή στην Αίθουσα Ειρήνη στην οδό Λήδρας στη Λευκωσία, τιμήσαμε εκείνους τους Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους που είχαν σώσει τη ζωή αυτών από την άλλη κοινότητα… Και η εκδήλωση αυτή έγινε ένα απίστευτο γεγονός όπου άνθρωποι μιλούσαν και μοιράζονταν μεταξύ τους, και όπου ο γιος του «αγνοούμενου» Σταύρου Ποϊράζη παρέλαβε την πλακέτα που έλεγε «Ευχαριστώ» στο Σταύρο Ποϊράζη…
Την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2016, πήγαμε μαζί με τον Ντίνο Αγιομαμμίτη στην εκκλησία Αγίου Ελευθερίου στα Λατσιά, για να παραστούμε στην κηδεία του Σταύρου Ποϊράζη…
Ο Ντίνος είναι φίλος από την «Εργατική Δημοκρατία» μαζί με τον οποίο και τους φίλους του είχαμε κάνει αρκετά στη δεκαετία του 2000 για να τιμήσουμε τους «αγνοούμενους» μας μαζί, όπως επίσης και αυτούς που «έσωσαν ο ένας τον άλλο»…
Διοργανώσαμε δραστηριότητες που άφησαν το στίγμα τους στις κοινότητες μας. Στις 22 Ιουλίου 2009 στην οδό Λήδρας, τιμήσαμε εκείνους που είχαν σώσει ο ένας τη ζωή του άλλου στη διάρκεια των συγκρούσεων το 1963 και 1974… Ένας από εκείνους που είχαμε τιμήσει ήταν ο Σταύρος Ποϊράζης…
Στην εκκλησία με χαιρετά η οικογένεια του Σταύρου Ποϊράζη – με καλωσορίζει ο εγγονός Σταύρος Σταύρου που είναι ο νέος μουχτάρης του Στρογγυλού. Είναι ο γιος του Φραγκή που είναι ο γιος του Σταύρου Ποϊράζη και όπως τον παππού του, συνεχίζει την παράδοση και είναι ο μουχτάρης… Ο επικήδειος λόγος του:
«Προσήλθαμε σήμερα με συγκίνηση και δέος για να κηδεύσουμε με τις οφειλόμενες τιμές τα λείψανα ενός ξεχωριστού ανθρώπου. Σήμερα ζούμε ξανά ολοζώντανη την τραγωδία του 1974 και την τραγική ιστορία ενός μικρού χωριού στον κάμπο της Μεσαορίας, το οποίο έμελλε να πληρώσει βαρύ φόρτο αίματος το μαύρο εκείνο καλοκαίρι. Οκτώ αθώοι και φιλήσυχοι άνθρωποι δολοφονήθηκαν άνανδρα από φανατικούς Τουρκοκύπριους, ανάμεσα στους φονιάδες δυστυχώς και Τουρκοκύπριοι συγχωριανοί μας.
Ο Σταύρος Γεωργίου Ποϊράζης ήταν ο φυσικός ηγέτης της κοινότητας Στρογγυλού. Κοινοτάρχης από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γραμματέας της Συνεργατικής και Πρόεδρος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής, έχαιρε της εκτίμησης όλων των Στρογγυλιωτών, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, καθώς και των κατοίκων των γειτονικών χωριών.
Άνθρωπος γεννημένος και μεγαλωμένος στον κάμπο της Μεσαορίας, δεν ήταν δυνατόν για αυτόν καθώς και για τους υπόλοιπους αδικοχαμένους συγχωριανούς μας, να φύγει κυνηγημένος. Δεν ήταν στη φύση του.
Ο Σταύρος Ποϊράζης ήταν πάνω απ' όλα άνθρωπος και διατήρησε την ανθρωπιά του σε όλη του τη ζωή.
Το 1964 κατά τη διάρκεια των διακοινοτικών ταραχών και καθώς οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του Στρογγυλού ξεκίνησαν για να φύγουν από το χωριό, αυτός επικεφαλής των Ελληνοκυπρίων, τους σταμάτησε και τους διαβεβαίωσε ότι δεν έχουν να πάθουν τίποτε και να παραμείνουν στα σπίτια τους.
Και όμως το μεγαλείο της ψυχής του Σταύρου Ποϊράζη δεν σταματά εδώ. Το καλοκαίρι του 1974 μετά το Προδοτικό Πραξικόπημα και τη Βάρβαρη Τουρκική Εισβολή κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας δύο φορές στάθηκε μπροστά από πάνοπλους φανατικούς Ελληνοκύπριους από γειτονικά χωριά.
Τους σταμάτησε και τους είπε «Πηγαίνετε πίσω στα χωριά σας. Δεν μπορείτε να αγγίξετε τους Τουρκοκύπριους του Στρογγυλού».
Δεν φοβόταν το θάνατο, είχε εξοικειωθεί μαζί του. Το μόνιμα φορεμένο μαύρο πουκάμισο του, λόγω του άδικου χαμού της αγαπημένης του κόρης δέκα χρόνια πριν, μαρτυρούσε τον πόνο που κουβαλούσε μαζί του.
Στις 15 Αυγούστου 1974 συνελήφθηκε μαζί με άλλους συγχωριανούς μας από δύο Τουρκοκύπριους από τη Σίντα καθώς και τρεις Τουρκοκύπριους από το Στρογγυλό και δολοφονήθηκαν βάναυσα σε περιοχή έξω από το χωριό.
Το αίμα τους χύθηκε μέσα στον κάμπο που αγάπησαν και δεν εγκατέλειψαν ποτέ.
Αλήθεια που ήταν όλοι αυτοί οι ευεργετηθέντες. Πόσο μικροί στάθηκαν απέναντι στην Ιστορία και την Ανθρωπότητα; Μέχρι σήμερα νιώθουν ντροπή και σκύβουν το κεφάλι κατά τις επισκέψεις μας στο χωριό.
Η ανεύρεση των οστών των συγχωριανών μας έγινε χάρη στις άοκνες προσπάθειες της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους καθώς και την τεράστια συμβολή της Τουρκοκύπριας ακτιβίστριας και δημοσιογράφου Sevgul Uludag η οποία με κίνδυνο της ζωής της περισυνέλλεξε πληροφορίες για την τύχη των αγνοουμένων μας.
Θα κλείσω με τα λόγια της αγαπητής Sevgul όταν της είχα συστηθεί σαν ο εγγονός του Σταύρου Ποϊράζη.
«Είναι τιμή για μένα. Ο Σταύρος Ποϊράζης, ο κοινοτάρχης είναι ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ.»»
Μετά έρχεται μια εγγονή του Σταύρου Ποϊράζη, η Γεωργία Γεωργίου – κόρη της Μαρίας που είναι κόρη του Σταύρου Ποϊράζη – και αποχαιρετά τον παππού της:
«Όταν η κόρη μου αποχαιρετούσε το δικό της παππού, η σκέψη μου ερχόταν σε εσένα. Μια υπόσχεση που έδωσα στον εαυτό μου εδώ και χρόνια να σε αποχαιρετήσω παππού.
Σταύρος Ποϊράζης. Ο δικός μου παππούς. Μια εικόνα άγνωστη για μένα, επειδή δεν πρόλαβα να σε γνωρίζω γιατί κάποιοι θέλησαν να φέρουν τα γεγονότα μέχρι εδώ, μετά από 42 ολόκληρα χρόνια αγωνίας και ελπίδας της επιστροφής σου.
Τον παππού μου τον γνώρισα από τις περιγραφές της γιαγιάς μου Ζωηρώς και της μάνας μου. Πάντα έλεγαν ο παππούς σου ο Σταυρής ήταν άνθρωπος προοδευτικός, τίμιος, κοινωνικός. Σωστός οικογενειάρχης. Γι΄ αυτό και ήταν αγαπητός από τους συγχωριανούς του στο αγαπημένο του χωριό το Στρογγυλό, το οποίο και δεν εγκατέλειψε.
Μαζευτήκαμε εδώ σήμερα να σε αποχαιρετήσουμε τα παιδιά σου, τα 24 εγγόνια σου και τα 50 δισέγγονα σου. Μια μεγάλη οικογένεια που έφτιαξες με τη γιαγιά και δεν πρόλαβες να ζήσεις μαζί μας χαρές και λύπες – 42 χρόνια ήσουν απών και πάντοτε η απουσία ήταν μεγάλη σε κάθε οικογενειακή συγκέντρωση που είχαμε.
Παππού μου εκεί ψηλά που θα πας είμαι σίγουρη ότι θα βρεις αγκαλιές ανοικτές να σε περιμένουν, την αγαπημένη σου κόρη Θεοδώρα, το θείο Γιώργο που χάσαμε πρόσφατα, έτσι απροσδόκητα και την αγαπημένη σου γυναίκα, τη γιαγιά Ζωηρώ που έφυγε με τον καημό της επιστροφής σου.
Καλό σου ταξίδι παππού μου.»
Και μετά ένα δισέγγονο του Σταύρου Ποϊράζη, ο Παναγιώτης Γεωργίου – μόλις 12 χρονών τώρα – διαβάζει ένα ποίημα που έγραψε η Μαρία, η κόρη του Σταύρου Ποϊράζη…
Πατέρα μου, ποτέ μου δεν σε ξήχασα
ούτε θα σε ξηχάσω.
Μέρες τζαι νύχτες έρκουντε
τα λόγια σου στον νου μου.
Έγιναν ούλλα συμβουλές τζαι γιω
λαλώ τα σ' ούλλους.
Στα αγκόνια σου πατέρα μου,
τζαι στα δισέγγονα σου.
Μα η πιο χρυσή σου συμβουλή που
εγράφτειν εις την ψυσσιή μου,
ένει το ψέμα τζαι το άδικο
κόρη μου μεν το αγαπήσεις.
Το δρόμο που μου χάραξες
εγιώ ακολουθώ τον
τζαι πάντα με την σκέψη σου,
εγιώ εννά τον τελειώσω.
Πολλής κόσμος επέρασε απού το σπιτικό σου,
έφαεν ψουμί, ηπιέν νερό, άνιες τη ψυσσιή σου
τζι είσσιες την έννοια του χωρκού,
τζαι γρισκιανούς τζαι τούρκους.
Μα εν εβρέθηκε παπά, κανείς να σε γλυτώσει.
Εγιώ έχω φυλάμενα τα λόγια που μου είπες:
«Πιάστα μωρά σου κόρη μου, τζαι φύε να τα σώσεις
Τζαι εγιώ εννά μείνω στο χωρκό
Άξιος πατριώτης.»
Τζαι μέναν η ψυχούλα μου πάντοτε θα φωνάζει
«ΆΞΙΟΣ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ
Ο Σταύρος Ποϊράζης»
Ότι απομένει από το Σταύρο Ποϊράζη βρίσκεται στο μικρό φέρετρο στην εκκλησία…
Σήμερα αποχαιρετούμε αυτά που απέμειναν από το Σταύρο Ποϊράζη, το άτομο με τη μεγάλη ανθρώπινη καρδιά.
Τοποθέτησα και εγώ πολύχρωμα λουλούδια πάνω στο φέρετρο του και απέτινα φόρο τιμής…
Δίπλα από το φέρετρο του είναι η πλακέτα που είχαμε δώσει για να τον τιμήσουμε και πάνω στην πλακέτα η λέξη «Ευχαριστώ…»
Όλοι εκείνοι τους οποίους πήραν από τον Στρογγυλό – ο Σταύρος Ποϊράζης δεν ήταν ο μόνος αλλά πήραν και άλλους – τους πήραν στη Σπηλιά των Αλόγων και τους σκότωσαν εκεί, αργότερα τους έθαψαν σε ένα χωράφι κοντά στη Σπηλιά των Αλόγων, και μετά πήραν τα οστά τους και τα μετάφεραν στην Abalestra κοντά στη Σίντα… Όλοι εκείνοι που τους είχαν πάρει από τον Στρογγυλό και σκοτώθηκαν με αυτό τον τρόπο επιστρέφουν σιγά-σιγά στις οικογένειες τους μέσα σε μικρά φέρετρα…
Από τώρα και στο εξής ο Σταύρος Ποϊράζης θα αναπαύεται στα Λατσιά, μετά που τα οστά του βρέθηκαν σε ένα πηγάδι στην Abalestra…
Μια μέρα μετά την κηδεία, η κόρη του Μαρία μου στέλνει τις ευχαριστίες της μέσω του γιου της Σταύρου Γεωργίου…
Μια μέρα θα επισκεφτώ τη Μαρία, κόρη του Σταύρου Ποϊράζη, στο σπίτι της και θα την ευχαριστήσω για αυτά που έχει κάνει ο πατέρας της – το τεράστιο ανθρωπιστικό έργο της διάσωσης της ζωής Τουρκοκυπρίων… Και στο όνομα μου, θα της απολογηθώ για τις φρικτές δολοφονίες από μερικούς Τουρκοκύπριους…
Η φιλία μας με την οικογένεια Σταύρου Ποϊράζη θα συνεχίσει…
Θα πω την ιστορία σου σε όλους, αγαπητέ μου Σταύρο Ποϊράζη, για όσο ζω…
Θα πω σε όλους ότι δεν έχασες καθόλου την ανθρωπιά σου ακόμα και σε συνθήκες πολέμου και θα πω πως χρησιμοποίησες τη δύναμη σου ως μουχτάρης για να σώσεις τη ζωή των συγχωριανών σου, πως τους έδωσες τη ζωή τους…
Όταν πραγματοποιούμε συναντήσεις με τη νεολαία, θα τους διδάξω το όνομα σου στα σίγουρα, έτσι ώστε να σε έχουν ως ένα λαμπρό, φωτεινό παράδειγμα ανθρωπιάς…
Σταύρος Ποϊράζης… Στρογγυλός… Θα βεβαιωθώ ότι η νεολαία μας θα ακούσει αυτές τις λέξεις που φέρουν τόσο πολύ νόημα για αυτό το νησί…
Είμαι χαρούμενη που τόσο εγώ όσο και οι υπέροχοι αναγνώστες μου βοήθησαν για να συνεχιστεί το όνομα σου, να εντοπιστεί το μέρος όπου ήσουν θαμμένος και να ειπωθεί η ανθρωπιστική σου ιστορία έτσι ώστε κανένας να μην την αρνηθεί και όλοι να την μάθουν…
Ας αναπαυθείς εν ειρήνη αγαπητέ Σταύρο Ποϊράζη…
Photo: Stavros Poyrazis…
(*) Article published in POLITIS newspaper on the 15th of January 2017, Sunday.
Fort the Turkish version of article published in YENİDÜZEN on the 15th of December 2016:
http://www.yeniduzen.com/bir-cenaze-toreninden-notlar-9906yy.htm
No comments:
Post a Comment