Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Τα οστά τριών «αγνοούμενων» Τουρκοκυπρίων βρέθηκαν στο Παραλίμνι, στο πηγάδι που είχε υποδείξει ένας Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου σε μένα και τη Χριστίνα Παύλου Σολωμή Πατσιά τον Μάρτιο του 2012 και έχουν ταυτοποιηθεί από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων με τη μέθοδο DNA. Τα οστά των δύο από αυτούς τους τρεις «αγνοούμενους» Τουρκοκύπριους έχουν επιστραφεί στις οικογένειες τους για ταφή…
Όταν δείχνουμε ένα πιθανό τόπο ταφής για να εξερευνηθεί, να ερευνηθεί και αν ληφθεί η απόφαση για να εκσκαφτεί από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, τις περισσότερες φορές δεν ξέρουμε ποιος είχε θαφτεί εκεί – αν πραγματικά υπήρξε ταφή εκεί…
Ακόμα και όταν βρεθούν τα οστά, δεν ξέρουμε ποιο μπορεί να είναι εκείνο το άτομο, παρόλο που μπορεί να έχουμε μια γενική ιδέα για αυτό…
Έτσι όταν η ΔΕΑ ταυτοποιεί με τις εξετάσεις DNA το ποιοι είναι, και αν το μάθω, προσπαθώ να συναντώ τις οικογένειες για να δω ποιο ήταν το άτομο του οποίου βοηθήσαμε να βρεθούν τα οστά…
Την περασμένη βδομάδα ήμουν στο χωριό Γούφες μαζί με την Χριστίνα Παύλου Σολωμή Πατσιά και τον σύντροφο της καρδιάς μου – το σύζυγο μου – για να παραστούμε στην κηδεία του Kemal Mehmet Emin που ήταν ένας από αυτούς που βρέθηκαν στο πηγάδι στο Παραλίμνι… Είχαμε δείξει το πηγάδι αυτό στους λειτουργούς της ΔΕΑ το 2012 και οι εκταφές έγιναν τρία χρόνια μετά, το 2015… Και στις 28 Ιουλίου 2016 τα οστά του Kemal Mehmet Emin επιστράφηκαν στην οικογένεια του για ταφή…
Ο Kemal Mehmet Emin ήταν εργάτης στη NAAFI Αμμοχώστου όταν κάποιοι Ελληνοκύπριοι με όπλα ήρθαν και τον απήγαγαν στις 11 Μαΐου 1964 και έγινε «αγνοούμενος». Υπήρχαν και άλλοι τους οποίους πήραν από τη NAAFI και αυτοί όλοι έγιναν «αγνοούμενοι»… Ήταν η μέρα που ο γιος ενός Ελληνοκύπριου διοικητή της αστυνομίας μαζί με δύο Έλληνες αξιωματικούς μπήκαν στην εντός των τειχών πόλη της Αμμοχώστου και τους είχαν πυροβολήσει εκεί… Έτσι ως «αντίποινα», την ίδια μέρα και τις επόμενες μέρες πολλοί Τουρκοκύπριοι πολίτες έγιναν «αγνοούμενοι»… Ο Kemal Mehmet Emin και ο πεθερός του Ahmet ήταν δύο από αυτούς… Ο Canbulat Ali από το χωριό Μελάναγρα και ο πεθερός του ήταν επίσης σε εκείνη την ομάδα που πήραν από τη NAAFI…
Ο Kemal Mehmet Emin ήταν από το χωριό Γούφες και ήταν παντρεμένος με τη Ayshe Kemal από το ίδιο χωριό… Είχαν πέντε παιδιά – τρία αγόρια και δύο κορίτσια…
Στον επικήδειο λόγο στο τζαμί στο χωριό Γούφες ο Hasan Demiroz λέει:
«Πρώτα απ΄ όλα επιτρέψετε μου να σας ευχαριστήσω όλους που είσαστε μαζί μας σε αυτή την πολύ δύσκολη μέρα για μας.
Αγαπητοί φίλοι, πριν από 52 χρόνια όταν ήμουν μόλις δύο χρονών, όταν ο πατέρας μου πήγε στη δουλειά στη NAAFI στην Αμμόχωστο για να κερδίσει τα προς το ζην για τα παιδιά του, είχε απαχθεί από κάποιους οπλοφόρους της ΕΟΚΑ με αίμα στα χέρια τους, είχε σκοτωθεί και ριχθεί σε ένα πηγάδι μαζί με δύο από τους φίλους του και μοιράστηκαν αυτή την τύχη σε εκείνο το σκοτεινό και βαθύ πηγάδι για 52 χρόνια…
Ένας 13χρονος Ελληνοκύπριος είχε δει τυχαία αυτά που είχαν συμβεί και μετά από χρόνια τηλεφώνησε στη δημοσιογράφο Sevgul Uludag και της το είπε αυτό και η Sevgul πήγε μαζί με τη Χριστίνα που βοηθά εθελοντικά να βρεθούν πληροφορίες για τους «αγνοούμενους», για να τον δουν και ο Ελληνοκύπριος αυτός τους έδειξε το σημείο του πηγαδιού.
Έτσι είναι που βρέθηκαν οι «αγνοούμενοι» αυτοί…
Χαιρετίζω και συγχαίρω τους ανθρώπους αυτούς με γενναίες καρδιές που βοήθησαν να βρεθούν οι «αγνοούμενοι» μας… Ευχαριστώ τη Sevgul Uludag για τη συνεισφορά της στην ανθρωπότητα…
Αγαπητοί μου φίλοι, θέλω να θέσω αυτό το ερώτημα: Τι κερδίσατε με το να σκοτώσετε αυτούς τους αθώους ανθρώπους; Με αυτό το είδος νοοτροπίας δεν πρέπει να είναι ευτυχισμένοι… Εμείς ως τα παιδιά του δεν μεγαλώσαμε και ανατραφήκαμε με εκδίκηση και μίσος, αλλά με αγάπη για την χώρα μας και αγάπη για την ανθρωπότητα και είμαστε περήφανοι για αυτό…
Φοβόμουν τόσο πολύ να αντιμετωπίσω αυτή τη μέρα, αλλά είμαι εδώ… Είμαι ευγνώμων που το έχω περάσει αυτό…
Ο πατέρας μας τώρα έχει επιστρέψει στο χωριό του… Έχει σωθεί από εκείνο το σκοτεινό και βαθύ πηγάδι και έχει κερδίσει ξανά την ελευθερία του.
Πιστεύω τώρα ότι ο πατέρας μου είναι ελεύθερος.
Το πνεύμα του θα πάει πάνω από το χωριό μας και θα γίνει φως για να φωτίζει το χωριό του, τα χωράφια και τα βουνά…
Οι συγχωριανοί του, οι συγγενείς τους, οι γείτονες του, η μητέρα και ο πατέρας του, τα παιδιά του και τα εγγόνια του και το πιο σημαντικό από όλα η αείμνηστη μητέρα μου τον περιμένει…»
Μετά το τζαμί περπατούμε ένα μακρύ δρόμο κάτω από τον ήλιο για να φτάσουμε στο νεκροταφείο έξω από το χωριό και εδώ ο Kemal Mehmet Emin θάβεται δίπλα από τη γυναίκα του Ayshe που πέθανε το 2006…
Και περίπου μια βδομάδα πριν από αυτή την κηδεία, μια άλλη κηδεία έγινε στην Αμμόχωστο και εκεί θάφτηκε ο Canbulat Ali… Και αυτός είχε ανευρεθεί στο ίδιο πηγάδι που είχαμε δείξει στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων. Ο γιος του Ali Canbulat μου είπε «Δεν μπορούσαμε να πούμε τη λέξη «πατέρα» όλα αυτά τα χρόνια και τελικά στον τάφο του είπαμε «πατέρα»… Θέλω να σε ευχαριστήσω για τις προσπάθειες σου για να βρεθούν τα οστά του πατέρα μας… Ελπίζω να συνεχίσεις έτσι ώστε και άλλοι συγγενείς «αγνοουμένων» να πάρουν τα οστά των αγαπημένων τους… Στην κηδεία σήμερα ήμασταν συγκινημένοι… Σκεφτήκαμε πολλά πράγματα… Σκεφτήκαμε όλα εκείνα τα χρόνια που περάσαμε χωρίς πατέρα… Σκεφτήκαμε τον πατέρα μας… Όταν έβγαλαν τον πατέρα μας από εκείνο το πηγάδι, υπήρχαν κάποια πράγματα πάνω του… Αυτά τα πράγματα που βρέθηκαν πάνω του συγκίνησαν πραγματικά τις καρδιές μας… Τώρα τουλάχιστον έχει ένα τάφο… Εύχομαι όπως κανένα παιδί να μην πρέπει να περάσει ένα τόσο φοβερό πράμα, κανένας πατέρας δεν πρέπει να γίνεται «αγνοούμενος», κανένας δεν πρέπει να υποφέρει αυτά που υποφέραμε…»
Ο Canbulat Ali του οποίου τα οστά θάφτηκαν στην Αμμόχωστο, ήταν από το χωριό Μελάναγρα… Όταν το 1958 κάποιοι Ελληνοκύπριοι έκαψαν τα σπίτια των Τουρκοκυπρίων στο χωριό Μελάναγρα, αναγκάστηκαν να φύγουν… Υπήρχαν περίπου 10 τουρκοκυπριακές οικογένειες στο χωριό Μελάναγρα και όταν τα σπίτια τους κάηκαν από κάποιους Ελληνοκύπριους του χωριού, κάποιοι πήγαν στον Άγιο Ανδρονικούδη, κάποιοι στην Γαληνόπορνη, κάποιοι στην Αμμόχωστο, κάποιοι στο Λονδίνο… Ο Canbulat Ali είχε πάει στον Άγιο Συμεών… Στην αρχή όταν προσπάθησε να αγοράσει γη σε αυτό το χωριό, δεν του πουλούσαν τίποτα… Στο τέλος, ένας καλόκαρδος Τουρκοκύπριος του πούλησε γη ακριβώς έξω από τον Άγιο Συμεών και έκτισε με τα χέρια του σπίτι για την οικογένεια του… Είχε έξι παιδιά: το μικρότερο ήταν περίπου έξι μηνών και το μεγαλύτερο 11 χρονών… Ο Ali Canbulat ο οποίος μου μίλησε, ήταν ο πιο μεγάλος. Στη διάρκεια της βδομάδας ο Canbulat Ali πήγαινε στην Αμμόχωστο όπου είχε ενοικιάσει ένα δωμάτιο και έμενε με τον πεθερό του Hudaverdi Yusuf και πήγαιναν για να εργαστούν μαζί στη NAAFI. Τα σαββατοκύριακα πήγαινε πίσω στον Άγιο Συμεών στα παιδιά του… Ο Hudaverdi Yusuf είχε επίσης απαχθεί την ίδια μέρα από τη NAAFI και επίσης έγινε «αγνοούμενος»… Έτσι η Havva, η γυναίκα του Canbulat Ali, έχασε όχι μόνο το σύζυγο της αλλά και τον πατέρα της… Τα οστά του πατέρα της βρέθηκαν σε ένα άλλο μαζικό τάφο στο Παραλίμνι μαζί με άλλους «αγνοούμενους» Τουρκοκύπριους πριν από λίγα χρόνια…
«Όταν ο πατέρας μου έγινε «αγνοούμενος» δόθηκε μισθός στη μητέρα μου και μας μεγάλωσε με εκείνα τα λεφτά. Όμως δούλευε επίσης, φύτευε καπνό στο χωριό… Φύτευε σιτάρι και κριθάρι… Εργαζόταν ως αρκάτης… Έκανε τα πάντα για να μας μεγαλώσει… Κάποιοι από εμάς σπουδάσαμε ως ένα σημείο… Ένας από εμάς έπρεπε να φύγει από το πανεπιστήμιο διότι δεν υπήρχαν λεφτά… Αν ζούσε ο πατέρας μου, είμαι σίγουρος ότι όλοι θα είχαμε την ευκαιρία να σπουδάσουμε στις καλύτερες συνθήκες… Η μητέρα μου έκανε ότι μπορούσε…»
Ευχαριστώ τον Ελληνοκύπριο αναγνώστη μου από το Παραλίμνι που μας έδειξε το πηγάδι – με την ανθρωπιά του τρεις ακόμα οικογένειες βρήκαν τους αγαπημένους τους… Ευχαριστώ την Χριστίνα που μας βοήθησε από καρδιάς σε όλες αυτές τις προσπάθειες… Ευχαριστώ τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων που αποφάσισαν να σκάψουν το πηγάδι που είχαμε δείξει…
Ας αναπαυθούν τώρα εν ειρήνη…
Photo: Kemal Mehmet Emin…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 21st of August 2016, Sunday.
No comments:
Post a Comment