Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Δεν έχει φωτογραφία έτσι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να δούμε πως έμοιαζε…
Ήταν περίπου 110 χρονών τον Αύγουστο του 1964 έτσι πρέπει να είχε γεννηθεί γύρω στο 1854…
Είχε βιώσει την Οθωμανική περίοδο, την περίοδο των Βρετανών, την περίοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας και την περίοδο των διακοινοτικών συγκρούσεων…
Το όνομα της ήταν Nazire Sadik Chelebi και ήταν από το μικροσκοπικό χωριό του Άγιου Γεωργούδη – είναι ένα μικρό χωριό που εξαφανίστηκε μετά το 1964 – κοντά στο Σελλάδι Του Άππη στην περιοχή Τυλληρίας στην Κύπρο… Είχε πληθυσμό 30 Τουρκοκυπρίων μέχρι το 1964… Τώρα δεν υπάρχει τέτοιο χωριό… Μόνο κάποια κατεστραμμένα σπίτια από πέτρα, όπως αυτό της Nazire Sadik Chelebi…
Ήταν πολύ ηλικιωμένη για να σηκωθεί και να φύγει – όταν οι διακοινοτικές ταραχές κτύπησαν την περιοχή Τυλληρίας στις 6 Αυγούστου 1964, ήταν ξαπλωμένη στο κρεβάτι της…
Κάτω από το κρεβάτι της ήταν ένας μικρός μαστραπάς όπου έβαζε τα γρόσια της…
Η οικογένεια έφυγε αιφνίδια για τα Κόκκινα, νομίζοντας ότι θα επέστρεφαν την επόμενη μέρα…
Ο εγγονός της Djemil Huseyin με τη σύζυγο του Remziye και τα έξι ή επτά τους παιδιά έφυγαν για να περάσουν το βράδυ στα Κόκκινα, νομίζοντας ότι θα επέστρεφαν την επόμενη μέρα… Μαζί τους έφυγαν και ο Lisani Islam με τη γυναίκα του και τα έξι ή επτά παιδιά τους, όπως επίσης και οι γονείς τους Islam Sadik και Zuhre…
Όμως ποτέ δεν κατάφεραν να επιστρέψουν στο χωριό τους και ξεκίνησαν τα μακρά χρόνια για επιβίωση, που ζούσαν σε αντίσκηνα και σπηλιές προσπαθώντας να κρατηθούν στη ζωή…
Στη διάρκεια των βομβαρδισμών του Γρίβα και των ανδρών του, κτυπήθηκε και το σπίτι όπου κειτόταν στο κρεβάτι της η Nazire Hanim – παρόλο που το σπίτι ήταν κτισμένο από πέτρα, όπως και στα άλλα χωριά της Τυλληρίας, κτυπήθηκε η στέγη και το σπίτι κάηκε με τη στέγη να πέφτει πάνω της και κάηκε και πέθανε εκεί, μόνη…
Οι Ελληνοκύπριοι της περιοχής νόμισαν ότι κάτω από τα χαλάσματα ήταν ο Lisani και η γυναίκα του και το είπαν στους Τουρκοκύπριους, φωνάζοντας από τα βουνά – το τι δεν ήξεραν τότε ήταν ότι δεν ήταν ο εγγονός Lisani και η γυναίκα του, αλλά η Nazire Hanim που είχε σκοτωθεί στο σπίτι του εγγονού της Lisani…
Και κάτω από τα χαλάσματα του σπιτιού της κειτόταν για ακριβώς 48 χρόνια!
48 μακρά χρόνια και τα απανθρακωμένα της απομεινάρια παρέμειναν εκεί κάτω από τα χαλάσματα…
Ο Ξενοφών Καλλής, βοηθός του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, καθώς ερευνούσε για τους «αγνοούμενους» Τουρκοκύπριους του 1964 στην περιοχή Τυλληρίας βρήκε τις λεπτομέρειες από το 1990 και όποτε ήμασταν στην περιοχή της Πάφου μας έλεγε για την «κοτζάκαρη κάτω από το σπίτι» και έλεγε ότι «πρέπει να πάμε και να σκάψουμε εκεί…»
Αν ήμασταν στη Χούλου ή την Πόλη, πάντοτε μας θύμιζε την ηλικιωμένη γυναίκα που κειτόταν κάτω από τα χαλάσματα στο σπίτι της…
Το 2012 έλαβα ένα τηλεφώνημα από ένα αναγνώστη μου, τον Nazim Cemil Kizilbora που ζήτησε τη βοήθεια μου… Μου είπε ότι η Nazire Hanim ήταν η προγιαγιά του…
Τηλεφώνησα στον Καλλή και στον Τουρκοκύπριο ομόλογο του στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων και πριν από τέσσερα χρόνια, πήγαμε στον Άγιο Γεωργούδη μαζί με τον εγγονό της Nazire Hanim… Ο εγγονός έδειξε το σπίτι και την ακριβή τοποθεσία του κρεβατιού της προγιαγιάς του και οι εκσκαφές ξεκίνησαν την ίδια μέρα… Οι αρχαιολόγοι ήταν μαζί μας σε αυτή την επίσκεψη και άρχισαν να σκάβουν μόλις φύγαμε και άρχισαν να βρίσκουν τα απανθρακωμένα οστά, ακόμα και τον μαστραπά με τα γρόσια που διατηρούσε κάτω από το κρεβάτι της η Nazire Hanim… 48 χρόνια μετά τους βομβαρδισμούς του Γρίβα, τα απανθρακωμένα οστά του πιο ηλικιωμένου γνωστού «αγνοούμενου» στην Κύπρο είδαν το φως της μέρας… Τα ημερολόγια έδειχναν τη μέρα που πήγαμε εκεί και τη μέρα που βρέθηκαν τα οστά της: 11 Ιανουαρίου 2012…
Την Παρασκευή 25 Μαρτίου 2016, πήγαμε στην κηδεία της Nazire Hanim…
Ο Nazim Cemil Kizilbora μίλησε εκ μέρους της οικογένειας αποχαιρετώντας την προγιαγιά του και ευχαρίστησε τον Καλλή και εμένα και την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων που βοήθησαν να πάρουν πίσω τα οστά της…
Τώρα βρίσκεται σε ένα τάφο στη Λευκωσία όπου τα δισέγγονα της και τα παιδιά τους μπορούν να την επισκέπτονται και να βάζουν λουλούδια…
Το τι είναι παράξενο για τη χώρα αυτή, είναι ότι μια γυναίκα που σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό παρέμεινε εκεί που είχε σκοτωθεί κάτω από τα χαλάσματα για ακριβώς 48 χρόνια και κανένας δεν το εξέτασε…
Το τι είναι παράξενο για τη χώρα αυτή, είναι ότι τα συστήματα που δημιουργήσαμε και στις δύο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής του νησιού δεν είναι ανθρωπιστικά συστήματα – διότι αν είχαμε ανθρωπιστικά συστήματα που λειτουργούσαν κατάλληλα, μια ηλικιωμένη γυναίκα, που υπολογίζεται ότι ήταν 110 χρονών δεν θα έμενε κάτω από τα χαλάσματα του πέτρινου της σπιτιού για 48 χρόνια…
Τα απανθρακωμένα της οστά βρέθηκαν και δόθηκαν στην οικογένεια για ταφή… Η οικογένεια δεν θα έπρεπε να περιμένει για 48 χρόνια για να αφαιρεθούν τα χαλάσματα από το σπίτι της…
Η Τυλληρία, μια όμορφη περιοχή, ολοπράσινη όταν πήγαμε, με πολλά κατσίκια που έρχονταν να δουν τι κάναμε, το βομβαρδισμένο σπίτι στην πλαγιά, από κάτω ένα ρυάκι με νερό που τρέχει… Ο Άης Γιωργούδης, ένα μικροσκοπικό χωριό που δεν υπάρχει πλέον σε οποιοδήποτε χάρτη…
Το Σελλάδι Του Άππη, η Χαλεύκα, όλα εκείνα τα πολύ μικρά χωριά σε αυτή την περιοχή…
Αν υπήρχε καθόλου ανθρωπιά σε αυτή τη γη, η ηλικιωμένη γυναίκα δεν θα χρειαζόταν να παραμείνει κάτω από τα χαλάσματα για σχεδόν μισό αιώνα… Ας πούμε, ναι, υπάρχει ανθρωπιά στην γη αυτή, αλλά είναι ανίκανη να μετακινήσει πράγματα, να κινήσει πράγματα, να αλλάξει πράγματα… Μένη σιωπηλή ή σύρεται με την ροή των γεγονότων, χωρίς να είναι αρκετά αποτελεσματική για να αντισταθεί και να φέρει μπροστά τις δικές της αξίες…
Το τι είναι σημαντικό για το κοινό μας μέλλον είναι το πως να κάνουμε την ανθρωπιά πιο δυνατή, πιο αποτελεσματική, πιο σχετική με την καθημερινή μας ζωή…
Η ανθρωπιά είναι εύθραυστη, δεν είναι αλαζονική όπως η βία…
Γι αυτό είναι που χρειάζεται υποδομές για να ανθίσει…
Τα αισθήματα μίσους και προκατάληψης είναι πιο εύκολο να εξαφθούν, αλλά τα αισθήματα της ανθρωπιάς χρειάζονται προσεκτική καλλιέργεια στις ψυχές των ανθρώπων της γης αυτής.
Κάποτε ήμασταν μέρος της φύσης όταν ίσως υπήρχαν καιροί που ήμασταν ευγενείς ο ένας προς τον άλλο…
Εκείνες οι μέρες έχουν περάσει από καιρό – σήμερα είναι πιο εύκολο να είμαστε αποκομμένοι από τη φύση και να μην νιώθουμε μέρος του όλου… Ζούμε σε κωμοπόλεις και πόλεις, οδηγούμε αυτοκίνητα, χρησιμοποιούμε κινητά τηλέφωνα, είμαστε στο διαδίκτυο και παρακολουθούμε τον κόσμο από το διαδίκτυο, όμως αυτό δεν έχει βοηθήσει πραγματικά και επαρκώς για να κερδίσουμε πίσω αυτό που χάσαμε… Ο «τρόπος ζωής μας» μας έχει κάνει όλο και πιο εγωκεντρικούς όταν δεν νοιαζόμαστε για το τι συμβαίνει στο άτομο που κάθεται ή στέκεται δίπλα μας… Ο καπιταλιστικός τρόπος ζωής σε αυτή τη γη στην πραγματικότητα έχει σκοτώσει την ανθρωπιά μας και τις ανθρωπιστικές μας αξίες και μας έχει μετατρέψει σε ρομπότ που τρέχουμε πίσω από πράγματα και κανένας ούτε καν ικανοποιείται… Διότι όταν πάρεις ένα υλικό αγαθό, θέλεις το επόμενο και το επόμενο και αυτό δεν έχει τέλος…
Διότι έχουμε χάσει την αίσθηση του από που ερχόμαστε και που πάμε…
Αν μια γυναίκα μπορεί να κείτεται κάτω από τα χαλάσματα του σπιτιού της και κανένας να μην νοιάζεται να βοηθήσει για 48 χρόνια, σίγουρα υπάρχει κάτι λάθος με τις κοινωνίες μας…
Είναι ντροπή για την ανθρωπιά το γεγονός ότι έμεινε εκεί για μισό αιώνα…
Ας πάρουμε την ευκαιρία αυτή για να δούμε το είδος της ζωής που μπορούμε να κτίσουμε στη χώρα αυτή και πως μπορούμε να φέρουμε πίσω τις αξίες της ανθρωπιάς, παρά να τρέχουμε πίσω από το δικό μας συμφέρον…
Photo: Το σπίτι στον Άγιο Γεωργούδη όπου κάτω από τα χαλάσματα κειτόταν η ηλικιωμένη γυναίκα…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 24th of April 2016, Sunday.
No comments:
Post a Comment