Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Ένας από τους αναγνώστες μου μου γράφει για ένα Τουρκοκύπριο «αγνοούμενο» από το 1963, τον Suleyman Aspiri από τη Λάρνακα και που αναζητούμε τον τόπο ταφής του… Είχα κάνει αρκετή έρευνα για τον Suleyman Aspiri πριν από δέκα χρόνια και είχα δημοσιεύσει τα ευρήματα μου αλλά ο αναγνώστης μου έχει περισσότερα να προσθέσει… Γράφει:
«Θυμούμαι πως πυροβολήθηκε ο θείος Suleyman τον οποίο οι άνθρωποι στη Λάρνακα αποκαλούσαν «Suleyman ο Παπουτσής»… Τότε ήμουν περίπου εννιά χρονών και ο θείος Suleyman ήταν ένας πολύ στενός φίλος του πατέρα μου… Πιστεύω ότι ο τάφος του είναι ακριβώς έξω από το τουρκοκυπριακό νεκροταφείο Λάρνακας – από μπροστά προς τα δεξιά, πέντε μέτρα πιο κάτω…
Είχε πυροβοληθεί από τη ΤΜΤ και ως παιδί είχα δει τι είχε συμβεί.
Τρία χρόνια μετά που θάφτηκε εκεί, είχαν χύσει τσιμέντο πάνω από τον τάφο του και από πάνω έκτισαν στρατώνες για τους Τουρκοκύπριους στρατιώτες.
Αυτό που είχε συμβεί ήταν αρκετά άδικο. Είχε να κάνει με τους ανθρώπους που είχαν ρίξει λάσπη ο ένας εναντίον του άλλου, που έδωσαν «πληροφορίες» ο ένας για τον άλλο έτσι ώστε να κάνουν καριέρα και να πάρουν ψηλότερη θέση στην ΤΜΤ. Ήταν ένας φόνος που προκλήθηκε από τέτοιους ανθρώπους…
Μέχρι το 1974 οι στρατώνες ήταν εκεί, αλλά όταν πήγαν να επισκεφτώ πέρσι, δεν υπάρχουν πλέον στρατώνες ή οτιδήποτε εκεί, το μέρος έχει καθαριστεί εντελώς. Όμως από τα υπολείμματα του τσιμέντου μπορούμε ακόμα να βρούμε που είχε θαφτεί.
Πάνω από το νεκροταφείο στο λόφο, είναι οι λόφοι που έχουν θέα την λεωφόρο Αρτέμιδος και υπήρχαν τουρκοκυπριακά και ελληνοκυπριακά φυλάκια το ένα απέναντι από το άλλο. Και οι στρατώνες ήταν από κάτω, στη γωνιά του νεκροταφείου.
Ο θείος Suleyman είχε δύο καταστήματα κοντά στην εκκλησία του Αγίου Λαζάρου – το ένα πουλούσε παιγνίδια και ήταν απέναντι από το άλλο κατάστημα που πουλούσε παπούτσια. Είχε γεννηθεί στην Τόχνη αλλά ζούσε στη Λεμεσό ή το Ζύγι. Είναι γνωστός ως «Kunturaci Suleyman» («Suleyman ο παπουτσής»).
Είχε πάει στρατιώτης στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε φυλακιστεί. Όταν επέστρεψε στη χώρα είχε χωρίσει με τη γυναίκα του στη Λεμεσό και είχε πάει να ζήσει στη Λάρνακα. Παντρεύτηκε με τη θεία Fatma. Αλλά δεν είχε παιδιά με τη Fatma. Είχε ένα γιο με την πρώτη του γυναίκα, ο οποίος τώρα ζει στη Μόρφου.
Σε κάποιο στάδιο στη ζωή του ο θείος Suleyman γνώρισε κάποια άτομα από τον υπόκοσμο. Από τότε και στο εξής λέγεται ότι ασχολείτο παράνομα με όπλα. Ο κόσμος έλεγε ότι προμήθευε όπλα και για την ΤΜΤ…
Το 1963 τα μεσάνυκτα πήγε στο κατάστημα του, έβγαλε μια τρύπα στο πίσω μέρος του καταστήματος, πήρε τα όπλα εκεί και έδωσε τα όπλα εκείνα στην ΤΜΤ στη Λάρνακα. Ήταν περίστροφα.
Πιστεύω ότι είχε γίνει κατάπαυση πυρός στις 28 Δεκεμβρίου 1963.
Έπαιζα μαζί με τον αδελφό μου δίπλα από το σπίτι μας στην περιοχή που ονομάζεται «ο δρόμος προς το Tuzhane» στο δρόμο που οδηγεί στο πίσω μέρος του νεκροταφείου. Είδαμε το αυτοκίνητο Vauxhall του θείου Suleyman… Ήταν ένα παλιό πράσινο αυτοκίνητο αλλά το οδηγούσε κάποιος άλλος… Ο θείος Suleyman ήταν στο πίσω κάθισμα με τις μαυρόασπρες ριγέ πιτζάμες του, με τα χέρια του δεμένα πίσω του, μισογερμένος και δίπλα του ήταν κάποιος με όπλο… Τρέξαμε να ειδοποιήσουμε τον πατέρα μου και ο πατέρας μου πήρε αμέσως το ποδήλατο του και πήγε πίσω τους. Δυστυχώς ότι και να έλεγε ή να έκανε δεν κατάφερε να τους πείσει. Τον πυροβόλησαν στη γωνιά έξω από το νεκροταφείο. Μετά εξάπλωσαν φήμες ότι πουλούσε όπλα στους Ελληνοκύπριους. Όταν σκέφτομαι πίσω τώρα με τη σημερινή μου σοφία, αν πουλούσε όπλα, σίγουρα πρέπει να είχε επαφές με Ελληνοκύπριους για να το κάνει αυτό! Δηλαδή, αν δεν είχες επαφές με Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, αν δεν συνεργαζόσουν με την αστυνομία και τους λειτουργούς των τελωνείων, δεν θα μπορούσες να παρέχεις όπλα παράνομα! Η ΤΜΤ ήδη το γνώριζε αυτό…
Τώρα είμαι στο εξωτερικό, αλλά όταν έρθω στην Κύπρο το Μάρτιο, θα σου δείξω τον πιθανό τόπο ταφής του…»
Ευχαριστώ τον αναγνώστη μου που μοιράστηκε αυτά που ξέρει για τον «αγνοούμενο» Τουρκοκύπριο από το 1963, τον Suleyman Aspiri… Είχα κάνει έρευνες για αυτόν πριν από δέκα χρόνια και είχα βρει τον αδελφό του Yashar Aspiri και μου είχε πει την ιστορία του «αγνοούμενου» αδελφού του.
Πήγαμε και το 2009 για να δείξουμε στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων την περιοχή έξω από το τουρκοκυπριακό νεκροταφείο Λάρνακας όπου μπορεί να είχαν θαφτεί κάποιοι Τουρκοκύπριοι «αγνοούμενοι».
Παρόλο που προφανώς σκοτώθηκε από την ΤΜΤ, ο Suleyman Aspiri βρίσκεται στον επίσημο κατάλογο των Αγνοουμένων Τουρκοκύπριων. Και δεν είναι ο μόνος σε αυτόν τον κατάλογο… Υπήρχαν και άλλοι όπως ανακάλυψα στις έρευνες μου…
Έλα άλλο άτομο σε εκείνο τον επίσημο κατάλογο «Αγνοούμενων Τουρκοκυπρίων» είναι ο Behri Lambiro που επίσης προφανώς σκοτώθηκε από τη ΤΜΤ. Είχα κάνει έρευνες και για αυτόν πριν από δέκα χρόνια…
Ο ίδιος αναγνώστης μου που μου μίλησε για τον Suleyman Aspiri, μοιράστηκε μαζί μου αυτά που ήξερε και για τον Behri Lambiro:
«Ο Behri Lambiro ήταν ο πατέρας του συμμαθητή μου Caner Behri. Όταν ήμουν παιδί ήταν οδηγός λεωφορείου από τη Λάρνακα στη Λευκωσία. Εργαζόταν μαζί με τον αδελφό του Ismail Lambiro.
Έπασχε από σχιζοφρένεια. Ποτέ δεν θα ξεχάσω ένα ταξίδι – ήμουν παιδί, περίπου πέντε χρονών και ταξιδεύαμε μεταξύ Λάρνακας και Λευκωσίας. Μόλις περάσαμε από τη Κόσιη στο δρόμο που οδηγεί στη Λουρουτζίνα, είχε πάρει στο λεωφορείο δύο Ελληνοκύπριους με γένια… Πρέπει να ήταν το 1959… Οι γυναίκες στο λεωφορείο άρχισαν να διαμαρτύρονται καθώς ταξιδεύαμε. Οι γυναίκες έλεγαν ότι μπορεί να είναι από την ΕΟΚΑ, «Και αν τραβήξουν όπλα, και αν οι φίλοι τους περιμένουν πιο πάνω για να κόψουν το δρόμο» και τέτοια πράγματα και διαμαρτύρονταν τόσο που τρέλανε το θείο Behri… Σηκώθηκε καθώς οδηγούσε και έβγαλε ένα μικρό μαχαίρι από τη τσέπη του και άρχισε να μαχαιρώνει το καθρεφτάκι.
«Υπάρχει αστυνομία στη χώρα αυτή, υπάρχει βασιλιάς και βασίλισσα...» και συνεχώς μαχαίρωνε τον καθρέφτη… Κάπου κοντά στην Λευκωσία, Βρετανικά τζιπ επιβράδυναν το λεωφορείο και τον σταμάτησαν. Τον πήραν στο νοσοκομείο. Υποβλήθηκε σε θεραπεία για πολύ καιρό. Χρησιμοποιούσε κάποια φάρμακα και όταν τα έπαιρνε ήταν ένα φυσιολογικό άτομο, δεν έβλαφτε κανένα και τίποτα.
Όταν ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συγκρούσεις το Δεκέμβριο του 1963 και καθώς οι δρόμοι έκλεισαν και δημιουργήθηκαν οδοφράγματα και θύλακες και κλειστές περιοχές, είχαμε κλειστεί στην τουρκοκυπριακή περιοχή της Λάρνακας… Είχαν λείψει τα φάρμακα του θείου Behri και πήρε το ποδήλατο του και πέρασε από το σημείο που ονομάζαμε «το μέρος μεταξύ δύο πετρών» ακριβώς απέναντι από το τζαμί προς την ελληνοκυπριακή περιοχή για να αγοράσει τα φάρμακα του.
Οι Ελληνοκύπριοι τον συνέλαβαν και μετά από τρεις μέρες είδαμε το θείο Behri στην τηλεόραση από την τηλεόραση του γείτονα μας. Καθόταν σε μια καρέκλα μπροστά από μια κουρτίνα. Μπορούσες να διακρίνεις τη σιλουέτα κάποιων ατόμων με καπέλα – είτε αστυνομικοί είτε στρατιώτες – πίσω από την κουρτίνα.
Ο θείος Behri καλούσε τους Τουρκοκύπριους λέγοντας «Αυτά που μας είπαν ήταν ψέματα, η ΤΜΤ είναι μια υπόγεια οργάνωση με σκοπό να καταστρέψει την Κυπριακή Δημοκρατία…»
Και μετά του έδωσαν τα φάρμακα του. Τρεις ή τέσσερεις μέρες μετά ο θείος Behri ήρθε με το ποδήλατο του στην τουρκοκυπριακή περιοχή της Λάρνακας.
Τον περίμεναν ήδη δίπλα από το τζαμί… Στο κάστρο, στο δρόμο εκεί τον πυροβόλησαν. Ούτε η οικογένεια του, ούτε κανένας δεν είπε τίποτε…
Ήταν ήδη άρρωστος, είχε πάει για να πάρει μόνο τα φάρμακα που χρειαζόταν. Οι Ελληνοκύπριοι τον χρησιμοποίησαν με αυτό τον τρόπο για να του δώσουν τα φάρμακα του. Κανένας δεν άκουσε αυτό που είχε πει ο θείος Behri και έκαναν αυτά που είπε ότι θα έπρεπε να κάνουν – κανένας δεν πήγε στην ελληνοκυπριακή περιοχή όταν μίλησε έτσι στην τηλεόραση… Και ως αποτέλεσμα, είχε σκοτωθεί στη μέση του δρόμου…
Και αυτή ήταν μια δολοφονία της υπόγειας οργάνωσης ή μια δολοφονία από κάποια άτομα που έδρασαν στο όνομα στης υπόγειας οργάνωσης. Ήταν μια απάνθρωπη δολοφονία. Αυτοί ήταν άνθρωποι που έκλεψαν την παιδική μας ηλικία, την νεανική μας ηλικία… Ποτέ δεν θα έλεγα «Χαλάλι» σε αυτούς…
Σύμφωνα με τον τρόπο που εξελίχθηκε η υπόθεση και τον τρόπο που συνέβηκε με τις τότε συνθήκες, πιστεύω ότι ο θείος Behri είναι θαμμένος μέσα στο Κάστρο της Λάρνακας. Πιστεύω ότι είναι θαμμένος μπροστά από την περιοχή όπου οι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες στο Κάστρο χρησιμοποιούσαν τότε ως «Χαμάμ». Αν ψάξετε ακριβώς μπροστά από την περιοχή που ονομάζεται «Χαμάμ» ίσως μπορείτε να βρείτε τα οστά του… Σε παρακαλώ ενημέρωσε την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων για αυτό και όταν έρθω στην Κύπρο θα πάω μαζί σου για να σου δείξω την περιοχή αυτή…»
Ευχαριστώ τον αναγνώστη μου που μοιράστηκε τις ανείπωτες ιστορίες της γης μας…
Ελπίζω ότι με τη βοήθεια του θα μπορέσουμε να βρούμε τα οστά αυτών των δύο Τουρκοκύπριων «αγνοουμένων», των Suleyman Aspiri και Behri Lambiro, που σκοτώθηκαν εν ψυχρώ, με ένα πολύ απάνθρωπο τρόπο και θάφτηκαν και «εξαφανίστηκαν» από το πρόσωπο της γης…
Θα συνεχίσουμε τις έρευνες μας για αυτούς και θα συνεχίζουμε την αναζήτηση μας για τον πιθανό τόπο ταφής τους έτσι ώστε οι δικές μας ψυχές και οι δικές τους να μπορούν να αναπαυθούν…
Photo: Behri Lambiro…
(*) Article published in POLITIS newspaper on the 10th of April 2016, Sunday.
No comments:
Post a Comment