*** Memories of a doll gifted to me by Ahmet Zaim, the first Ambassador of the Republic of Cyprus to Bonn…
Lemonade from tangerines and lemons, a doll from Germany…
Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Tel: 99 966518
I take 12 sweet oranges, 10 Clementine tangerines and 10 bitter oranges that I collected from our bitter orange tree in our garden and wash them with hot water… I then split them into two and squeeze them with the old but never actually growing old orange squeezer that belonged to my late mother… I would make chicken in the oven in this juice and it would taste like heaven… When squeezing them, I think of my mother because this orange squeezer had belonged to her… She had all the necessary tools in her kitchen that my father used to buy for her. And this orange squeezer was important… Why? Because we would squeeze Cypriot tangerines and lemons with it and make lemonade from their juice… Since my father had bought this orange squeezer in the 1940s or 1950s, it must be around 70-80 years old…
MAKING LEMONADE…
With this orange squeezer, my mother used to squeeze the Cypriot tangerines that she had collected from our garden… Sometimes, she would collect lemons and squeeze some lemons as well and mix the two juices to make lemonade. When the Cypriot tangerines were squeezed, sometimes I was given the task to mix the sugar in the tangerine juice in order to make lemonade… This was a very difficult task for me since I had to stir it constantly for a very long time and I would feel pain in my arms… But of course, afterwards, we would have very tasty lemonade…
As soon as the lemonade was ready, we would each have a glass with my mother, looking at each other, all smiles… This was the taste of our island – the offer of nature to us, the lovely, juicy Cypriot tangerines with a distinct smell… There was a saying among people that it was not possible to steal Cypriot tangerines from someone's tree as the thief would be caught immediately because of the smell! The moment you touched the Cypriot tangerines, their incredible smell would go around the whole neighbourhood!
When the lemonade was ready, we would carefully put it in glass bottles… We would line them up and when our relatives or visitors came to our house, we would offer them Cypriot lemonade and they would love drinking it… We made lemonade particularly for the summer months since that was the time for consuming it…
LEMONADE WITH LEMONS…
My auntie Sherife Zaim would make lemonade with lemons – I also liked that lemonade… She would give us a bottle to take home and we would enjoy it. But every afternoon when we went to visit her in her house, during the hot summer afternoons, she would always offer us the lemonade she had made from the lemons in her garden… I remember her refrigerator lined up with bottles of lemonade… They were in the old Soumada bottles of Lanitis, the old glass bottles… You never threw out bottles, ever, in those days… We used to use the bottles over and over again… Sometimes we would bring the bottles back to the "bakkalis" (market) and get a few piasters to spend on candy or chewing gum…
TOYS MOM MADE AND MY DOLLS…
There were very few kinds of candy and chewing gum in those days… There was the black chewing gum that grew out of proportions in your mouth when you continued to chew it… My mother would take this black chewing gum and would stick it in the empty shells of walnuts, making a flagpole and it would become a toy boat to sail in water… She would take the shiny foil type of paper from cigarette boxes and she would make me cups so that I could offer lemonade or coffee to my dolls when I gave a birthday party to them… I had a collection of dolls – generally all those dolls were presents. I don't ever remember us going and buying a doll…
A DOLL FROM GERMANY…
My auntie's son, Ahmet Zaim would get me a doll when he was the Ambassador of the Republic of Cyprus in Germany – he was based in Bonn… He had got me a lovely doll – it was a boy, its eyes looked real, it was very hard plastic and it had rosy cheeks… This was my favourite doll and I had named it "Levent"… I must have been about 2 or 3 years old when he had got me this doll from Germany… He had also got me a doll who was sitting in front of a sewing machine and she was sewing stuff! She had long, blond hair and when you put batteries in the sewing machine, it would start giving out colours and patterns and she would look as though she was sewing, even moving her feet at the bottom… In those days, there were no such toys in Cyprus and this doll with the sewing machine, amazed me…
Ahmet Zaim would have a very big conflict with Rauf Denktash and he would be "punished" by being isolated from the community…
My mother had been very close with Ahmet Zaim, she was his auntie, his mother Sherife's sister… I have a lot of photographs of Ahmet Zaim when he was studying that he was sending to my mother… When we would go to Ankara to see my brother who was studying in the university there, we would always go see him at the RoC Embassy… I also remember his last days, I remember how he felt bad that he was so much humiliated even though he was innocent… I remember him in a hospital bed… May he rest in peace… I will give my favourite doll he had got for me from Germany that I still keep to my granddaughter and when she is old enough, I will tell his story to her so it does not disappear from the memory of our family…
WHO WAS AHMET ZAIM…
Ahmet Zaim was born in 1927 in Nicosia and would graduate from the English School. He would be sent on a scholarship to study law in England. He would come back to the island in 1947 and would be practicing law in Famagusta between 1947-1955. Until the declaration of the Republic of Cyprus, he would be representing the Turkish Cypriot community in various delegations in Turkey London and New York, at the UN.
On the 17th of October 1955, Ahmet Zaim would be appointed to be the assistant to Mr. Clements who was the commissar of Nicosia and Kyrenia by the British colonial administration. In 1960 when the Ministry of Defence would be given to the Turkish Cypriot community in the Republic of Cyprus, Osman Orek would be the Minister of Defence and Ahmet Zaim would be the undersecretary at the ministry. On the 25th of November 1960, he would be appointed as Ambassador of RoC to the Bonn Embassy. After the Ambassador of RoC in Ankara gets involved in a "scandal" that he was organising young people to have military training in Turkey, he is dismissed and in his stead, towards the end of 1964, Ahmet Zaim would be appointed as the new Ambassador of Republic of Cyprus to Ankara. He starts his job in Turkey as the new Ambassador of Cyprus on the 31st of October 1964 and Turkey officially accepts him. He continues to serve until 1976 in this post. According to the memories of Dr. Turhan Korun published in POLIS magazine of HAVADIS newspaper on the 27th of January 2013, "During this time, Denktash is not happy with this arrangement and starts campaigning against him. Although Ahmet Zaim wants to leave this job, the Foreign Minister of Turkey of those days, Ibrahim Sabri Chaghlayangil tells him that "You will stay, as long as we want you to stay and serve as ambassador… Don't worry about what they say…"
According to Turhan Korun, "When the Turkish Cypriot Federated State is declared in 1975, Ahmet Zaim applies again to the Turkish Foreign Ministry to close down the Embassy in Ankara and this is accepted but the following day, the Foreign Ministry of Turkey calls him and tells him that this decision was cancelled. According to Turhan Korun's memoirs, "Ahmet Zaim closes down the embassy in Ankara in March 1976, probably with the consent of Turkish government and gives all its documents and its belongings to the Representation of the Turkish Cypriot Federated State… On the 22nd of October 1976, he learns that he has been thrown out of his job by the Cyprus government. Even though with a new law, those who had served in the RoC embassies are employed by the Turkish Cypriot authorities, this is not done in the case of Ahmet Zaim. He struggles between 1976-82 for this but gets no result. Without getting his right to retire, he dies on the 5th of January in 1982…"
May he rest in peace…
19.1.2025
YENİDÜZEN'DE 29 OCAK 2025'TE YAYIMLANAN YAZIM:
Mandarin ve ekşi leymonaddaları, Almanya'dan hediye bir bebek…
Sevgül Uludağ
12 tane şeker portokalı, 10 tane Klementin mandarin ve 10 tane de turunç alıyorum – turunçlar bahçemizdeki turunç ağacının turunçları – bunları sıcak suyla iyice yıkıyorum. Sonra ikiye ayırıyorum, rahmetlik annemin eski ama asla eskimeyen portokal sıkacağıyla sıkıyorum… Bu nefis narenciye suyuyla fırında tavuk yapacağım ve bu yemek muhteşem olacak…
Portokalları ve mandarinleri sıkarken, aklımda anneciğim var çünkü bu portokal sıkacağı ona aitti… Mutfağında her tür "gayıdı" tamamdı, hiçbir şey eksik değildi, bunları ona babam alırdı… "Gayıtın tamam olacak" derdi hep anneciğim ve mutfakta her birinin bir yeri vardı… "O zaman, gözün kapalı bulun, nere goyduğunu bilirsan" derdi…
Bu portokal sıkacağı mutfakta önemli bir aletti. Nedeni da bununla bahçemizdeki mandarinleri ve ekşileri sıkarak leymonadda yapmamızdı… Ekşi suyundan çok, mandarinlerimizle leymonadda yapardık… Babam bu portokal sıkacağını 1940'lı veya 50'li yıllarda almış olmalı – o zaman bu alet, en az 70-80 yaşında olmalı diye düşünüyorum… Çok eski ama neredeyse ilk günkü gibi pırıl pırıl…
LEYMONADDA YAPIMI
Bu portokal sıkacağıyla rahmetlik anneciğim Türkan Uludağ, bahçemizden topladığı Kıbrıs mandarinlerinden leymonadda yapardı. Bazan bahçemizdeki yediveren ekşi ağacından ekşi toplar, bunları da sıkar ve mandarin suyuna karıştırıp öyle yapardık leymonaddayı…
Kıbrıs mandarinleri sıkıldığında bazan mandarinlere şeker karıştırma görevi bana verilirdi… Leymonadda yapmak için şekeri mandarin suyunda eritmek gerekirdi… Bu benim için çok zordu çünkü uzun süre ve sürekli karıştırmak gerekirdi, o zaman kollarıma sızılar girerdi… Ancak sonrasında harika leymonaddalarımız olurdu, şişeler dolusu…
Leymonaddalar hazır olur olmaz, annemle birlikte birer gadef içerdik, birbirimize gülümserdik…
Bu adamızın tadıydı – doğanın bize sunduğu harika, sulu Kıbrıs mandarinlerinin kendine özgü bir kokusu vardır… Kıbrıs'ta her zaman anlatılan bir şey vardır – asla Kıbrıs mandarini çalamaz kimsecikler çünkü mandarini kestikleri anda, kokusu yedi mahalleyi dutar ve mandarin hırsızı derhal yakalanır! Doğrudur bu! Mandarinlere dokunduğunuz anda, kokularını salıverirler ve tüm mahallenin burnunun direği gırılır bu güzel kokuyla!
Leymonadda hazır olunca, bunları cam şişelere doldururduk… Bunları dizerdik ve akrabalarımız ya da misafirlerimiz bizi ziyarete geldiğinde, onlara Kıbrıs leymonaddası dökerek bu güzel leymonaddayla onları ağırlardık… Bayıla bayıla içerlerdi… Leymonaddayı yaz ayları için yapardık çünkü en çok leymonadda içilen mevsim, yaz mevsimiydi…
EKŞİ LEYMONADDASI…
Rahmetlik Şerife Zaim deyzem (biz ona hep Şerif Deyze derdik), ekşi leymonaddası yapardı – bu leymonaddayı da çok severdim. Ekşi leymonaddası yaptığında mutlaka bir şişe verirdi bize, bunu eve getirip içerdik. Her ikindin Şerif Deyze'yi Köşklüçiftlik'teki sarı daştan yapılmış ferah, bahçe içindeki evinde ziyarete giderdik, sıcak yaz aylarında, ikindin vakti bize gendi bahçesinden topladığı ekşilerle yaptığı bu ekşi leymonaddalarından dökerdi. Şerif Deyze'nin buzluğunda sıra sıra leymonaddalar dururdu, bunu da hatırlarım. Lanitis'in eski cam şişelerinde, Sumada be gül şurubu şişelerinde olurdu deyzemin leymonaddaları…
Eskiden cam şişeleri asla atmazdık, bu şişeleri yıkayıp tekrar tekrar gullanırdık. Bazan bu şişeleri bakkala geri götürüp birkaç guruş alırdık ve bu guruşcukları da ya sakıza, ya da şekerlere yatırırdık derhal…
ANNEMİN YAPTIĞI OYUNCAKLAR…
O günlerde pek az çeşit şeker ve sakız vardı… Garasakız vardı, çiğnedikçe sanki da ağzınızda büyür, çoğalırdı… Bir da "Dandy" marka, çok güzel kokulu sakızlar vardı ama bunlar hem bahalıydı, hem da bir süre çiğneyinca, bütün dadı gaçar, lastik gibi olurdu… Bir da pembe sakızlar vardı ki bunları çiğnerken ağzımızla üfürüp şişirmek, baloncuk yapıp patlatmak, o günlerde en büyük eğlencelerimizden biriydi!
Annem garasakızı alır ve düzgün biçimde, tam ortadan kırdığı ceviz gabuklarının içine bu sakızdan goyar, kibrit çöpünden bir gemi direciğini sakızla bu sandalcığa duttururdu. Böylece bir sandalcığımız olurdu – gerçekten de bunu suda yüzdürür ve eğlenirdik…
Parlak renkli, foili andıran parıldak sarı ya da gümüş rengi sigara paketi içindeki kağıtları alarak bunlardan bana gadefler yapardı – böylece bebeklerim için verdiğim doğumgünü partisinde bu gadeflerden bebeciklere leymonadda ya da çay veya gahve ikram edebilirdim… Büyük bir bebek kolleksiyonum vardı ama bu bebekler genelde hep hediyeydi. Gidip de benim için bir bebek satın aldığımızı hiç hatırlamam…
ALMANYA'DAN BİR BEBEK…
Şerif Deyze'min oğlu Ahmet Zaim, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Almanya Büyükelçisi olarak Bonn'a atandığı zaman, bana bir bebek almıştı. Çok güzel bir bebekti bu, gözleri gerçek gibi dururdu, bal rengi gözleri vardı, çok sert bir tür plastikten yapılmıştı ve elma yanakları vardı… Bu benim favori bebeğim olacaktı, adını "Levent" goyduydum… Ahmet Zaim'in bana Almanya'dan bu bebeği aldığı günlerde 2 veya 3 yaşlarında olmalıydım…
Ahmet Zaim bana bir bebek daha getirmişti ki, bu da çok büyüleyici birşeydi… Bir dikiş makinasının önünde oturan, uzun zarı saçlı bir bebekti bu. Batariyayla çalışıyordu ve dikiş makinasına batariyaları dakıp "On" düğmesine ("Çalıştır" düğmesi) bastığınızda bu bebek dikiş dikmeye başlıyor, dikiş makinasından kırmızılı mavili renkler ve desenler yayılıyor, bebecik da ayaklarını dikiş makinasının basamağında ileri geri oynatıyodu… Sanki dikiş dikermiş gibi yapıyordu. O günlerde Kıbrıs'ta görülmemiş tarzda bir oyuncaktı bu ve bu dikiş diken bebek beni büyülüyordu…
Ahmet Zaim, sonraları Rauf Denktaş'la çok büyük bir çatışmaya girecek ve kendi toplumundan izole edilmeye çalışılarak çeşitli yöntemlerle "cezalandırılacak"tı…
Rahmetlik annem, Ahmet Zaim'le çok yakındı, Ahmet Zaim'in deyzesiydi anneciğim – gızgardaşının oğlu, onun gucağında büyümüştü… Anneciğim 2005 yılında öldükten sonra, eşyalarını tertiplerken çok sayıda siyah-beyaz fotoğraf bulduydum, Ahmet Zaim ona sürekli yazıyor, fotoğraf gönderiyordu. Bu fotoğraflar gerek İngiliz Okulu'nda gezilerden veya yurtdışında okumaya gittiği zaman çektiği fotoğraflardı…
Ankara'da Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde okuyan abimi ziyarete gittiğimizde, mutlaka gidip Ahmet Zaim'i de görürdük. Onu ziyaretlerimizi hatırlarım… Çok neşeli, güleryüzlü, kırmızı yanaklı, iri yarı, yakışıklı bir insandı Ahmet Zaim. Sürekli herkesle şakalaşırdı…
Onun Kıbrıs'taki son dönemlerini de hatırlarım – kötü günler yaşamaktaydı – masum olduğu halde onun payına da "cezalandırılmak" düşmüştü, pek çok Kıbrıslıtürk'e, sırf görüşleri farklıdır diye verdikleri cezalar gibi tıpkı… Onu bir hastanede yatakta yatırken da hatırlarım… Nur içinde yatsın…
Almanya'dan benim için satın aldığı favori bebeğim "Levent"i, garajdaki oyuncaklar arasından bulup çıkaracağım… Bunu torunuma vereceğim… Büyüdüğü zaman da bu bebeği bana hediye eden Ahmet Zaim'in kim olduğunu ona anlatacağım, böylece ailemizin belleğinden silinip gitmeyecek…
AHMET ZAİM KİMDİ…
Ahmet Zaim, 1927 yılında Lefkoşa'da dünyaya geldi, İngiliz Okulu'nu bitirdi. Burslu olarak İngiltere'de hukuk okudu… 1947 senesinde adaya dönerek 1947-1955 yıllarında Mağusa'da avukatlık yaptı. Kıbrıs Cumhuriyeti ilan edilinceye kadar, Türkiye, Londra ve New York'ta, Birleşmiş Milletler'de çeşitli delegasyonlarla Kıbrıslıtürkler'i temsil etti.
17 Ekim 1955'te Ahmet Zaim, İngiliz sömürge yönetiminin Lefkoşa ve Girne Komiseri olan Bay Clements'in asistanlığına atandı. 1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı, Kıbrıslıtürk toplumuna verilince ve Osman Örek Savunma Bakanı olunca, Ahmet Zaim de Savunma Bakanlığı Müsteşarı görevine getirildi. 25 Kasım 1960 tarihinde Bonn Büyükelçiliği'ne Kıbrıs Cumhuriyeti Büyükelçisi olarak atandı.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Ankara'daki Büyükelçisi'nin adı siyasi anlamda bir "skandal"a karışınca, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmuş ve işliyor olmasına karşın, Türkiye'de genç insanların askeri eğitim almasını sağladığı gerekçesiyle görevinden alındı ve 1964 yılının sonlarına doğru Ahmet Zaim, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Ankara Büyükelçisi olarak atandı.
31 Ekim 1964 tarihinde Ankara'da Kıbrıs'ın yeni Büyükelçisi olarak göreve başladı ve Türkiye bu durumu resmi olarak kabul etti. 1976 yılına kadar bu görevde kaldı…
ONUNLA İLGİLİ HATIRALAR…
HAVADİS gazetesinde 27 Ocak 2013 tarihli "Poli" dergisinde yayımlanan Dr. Turhan Korun'un onunla ilgili hatıralarında, Ahmet Zaim'le ilgili özetle şöyle yazıyor:
"…Makarios Hükümeti yaşanan Zir köy skandalından sonra Ankara'ya yeni Büyükelçi olsun diye Ahmet Zaim için akreman istediği görülür. İstenilen bu akreman Türk Hükümeti tarafından olumlu karşılanır. 30 Ekim 1964'te Bonn Büyükelçisi Ahmet Zaim merkezden Ankara'ya Büyükelçi olarak gönderilir. 31 Ekim 1964'te Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e Çankaya'da itimatnamesini Cumhurbaşkanı Makarios adına "sana iyi bir şekilde hizmet edebilecek bir sefirimiz olan Ahmet Zaim'i gönderiyorum. Onun size namıma söyleyeceklerini benim kendimin söylemiş olduğu gibi telakki etmenizi rica ederim" diyen mektubunu sunar. Bu resmi kabul töreninden sonra Ahmet Zaim Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Ankara nezdindeki yeni büyükelçisi olarak resmen göreve başlar.
8 Ağustos 1964'te Erenköy savaşları yaşanmıştır. Türkiye Erenköy bölgesini bombalamış, biz öğrencilerin ve bölge halkının hayatını kurtarmıştır. Ama 31 Ekim 1964'de Kıbrıs'ın yeni Ankara Büyükelçisi'nin itimatnamesini de kabul etmiştir. Ahmet Zaim Ankara'ya Elçi olarak atanırken Ankara Elçilik Müsteşarı Vedat Çelik, Elçilik mensupları Ekrem Yeşilada ve diğer görevlilerin bazılarının da görevlerine son verildiği görülür… Ahmet Zaim Bonn Büyükelçiliği'nden alınıp Ankara Büyükelçisi olarak atanmadan önce, o sıralar Ankara'da yaşamakta olan Denktaş'ın çağrısı üzerine Lefkoşa'ya dönmeden Ankara'ya geldiği ve Denktaş ile birlikte yaşanan bu Elçilik krizini Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ile görüştükleri görülmektedir. Türkiye'nin bu konudaki olumlu yaklaşımını öğrenmişlerdir. Türkiye Ahmet Zaim'in Ankara'ya Elçi olarak atanmasını kabul etmiştir.
1976 yılına kadar Ahmet Zaim Ankara'da Elçilik görevine devam etmiştir. Ancak bu süre zarfında Ahmet Zaim'in Kıbrıs'ın Ankara Büyükelçisi olarak görev yapmasını Ankara'da resmi makamların onaylamalarına ve bu durumu bizzat Denktaş'a söylemelerine rağmen, gerek Ankara'da ve gerekse Kıbrıs'ta Ahmet Zaim'in aleyhine kampanyalar yürütülmüştü. Ona "hain papazın adamıdır" ithamlarında bulunulduğu görülmektedir. Topluma bu şekilde takdim edilen Zaim, çeşitli zamanlarda Türk Dışişlerine müracaat ederek "artık ben bu işi yürütemem. Ayrılacağım" arzusunu ilettiği bilinmektedir.
Ben Ankara'ya yaptığım bir ziyarette Büyükelçi Zaim ile bir görüşmede bana "İhsan beye gittim (İhsan Sabri Çağlayangil-dönemin Dışişleri Bakanı) Elçilik'i bırakmak istediğimi söyledim. Bana 'biz istediğimiz zamana kadar burada elçi olarak göreve devam edeceksin. Kim ne söylerse söylesin. Aldırma. Nasıl ve ne zaman ayrılacağına biz karar vereceğiz'" dediğini aktarmıştır.
Bütün bu olayların perde gerisini bilenlerin maksatlı olarak Ahmet Zaim'in üzerine gitmeleri bir vicdansızlık örneği değil midir?
Kıbrıs Türk Federe Devleti 1975 yılında kurulduğunda Ahmet Zaim Elçilik'i kapatmak için tekrardan Dışişlerine müracaat ettiğini, bu müracaatının kabul edildiğini ama sabah alınan bu kararın bir gün sonra açıklanması kararı alındığı halde ayni günün gecesi geç saatlerde Ahmet Zaim'in Dışişlerine davet edildiği ve alınan kararın Dışişleri tarafından iptal edildiği bildirilmişti.
Ahmet Zaim 1976 Martında aleyhine yapılan kampanyalara dayanamayıp, büyük ihtimalle Türkiye Hükümeti'nin de onayı ile Ankara'daki Büyükelçiliğini kapattığı görülmektedir. Elçiliğin bütün müştemilatı ve evraklarını Kıbrıs Türk Federe Devleti temsilciliğine devreden Zaim, 22 Ekim 1976'da bu defa Kıbrıs Rum Hükümeti tarafından görevden alındığı görülmektedir. Kıbrıs Cumhuriyeti temsilciliklerinde görev alanların çıkarılan bir yasa ile Kıbrıs Türk Federe Devleti kadrolarına atanmalarına rağmen Türk yönetimi ayrımcılık yapmış, Ahmet Zaim devlet kadrosuna alınmamıştır. Ahmet Zaim gibi Kahire elçilik müsteşarlığından Ankara Elçilik Müsteşarlığı'na atanan Doğan Erozan'a Kıbrıs'ta savcılık görevi verilirken, 1976-82 yılları arasında bütün uğraşına rağmen Ahmet Zaim kadrolanmamıştır. Yine ayni şekilde Ankara elçilik müsteşarlığından tard edilen Vedat Çelik kadrolanmış politikaya atılmış, Dışişleri ve Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunma imkanını bulmuştur…
Birinci Dünya Savaşı'nda Fransa Genel Kurmayı Fransız askerlerini Fransızların beyaz, mavi ve kırmızı renkli üniformaları ve bezden başlıklarla cepheye sürmesi ve ordunun telef olmasına neden olması gibi, Seferberlik Tetkik Kurulu sorumlularının 9 Londralı arkadaşımızı balkabağı gibi uçakla Kıbrıs'a gönderme akılları hem Mehmet Ertuğruloğlu'nun hem de Ahmet Zaim'in yaşamlarını alt üst etmiştir. Yıllardan sonra merhum Denktaş, Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldıktan sonra Ahmet Zaim dramı hakkında İkinci Cumhurbaşkanı Sayın Mehmet Ali Talat'a yazdığı mektup "hata yaptık, yanlış oldu" kelimeleri ile kalmıştır.
Ahmet Zaim emeklilik hakkını alamadan başta Kıbrıs Türk yetkililerinin ve Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinin vefasızlıklarının kurbanı olarak 5 Ocak 1982'de Dr. Burhan Nalbantoğlu Hastanesi'nde vefat etmiştir. Vefatından bir gün önce meslektaşım, abim Dr. Merhum Vedat Keus ile kendisini hasta yatağında ziyaret ettiğimizde "İşte Vedat geldik gidiyoruz" demişti.
Bir dönemin yöneticilerinin aslında bildiği fakat nedense bir türlü itiraf edemedikleri bu vicdansızlık ve vefasızlığı tarihe not olsun diye yazmak istedim. Geç da kalsak Ahmet Zaim gibi insanlarımıza itibarlarını iade etmek, ailelerine huzur kazandırmak bu toplumun vefa borcu sayılmalıdır."
https://www.yeniduzen.com/mandarin-ve-eksi-leymonaddalari-almanyadan-hediye-bir-bebek-23212yy.htm
(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler… Sevgül Uludağ – 29.1.2025)
ARTICLE PUBLISHED IN POLITIS NEWSPAPER ON THE 16TH OF FEBRUARY 2025
*** Αναμνήσεις από μια κούκλα που μου χάρισε ο Ahmet Zaim, ο πρώτος πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Βόννη...
Λεμονάδα από μανταρίνια και λεμόνια, μια κούκλα από τη Γερμανία...
Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Παίρνω 12 γλυκά πορτοκάλια, 10 κλεμεντίνες και 10 κιτρόμηλα που μάζεψα από την κιτρομηλιά στον κήπο μας και τα πλένω με ζεστό νερό... Στη συνέχεια τα κόβω στα δύο και τα στύβω με τον παλιό αλλά πάντοτε έμπιστο πορτοκαλοστίφτη που ανήκε στην μακαρίτισσα μητέρα μου... Έφτιαξα κοτόπουλο στο φούρνο με αυτό το χυμό και η γεύση του ήταν παραδεισένια... Όταν τα στύβω, σκέφτομαι τη μητέρα μου, γιατί αυτός ο πορτοκαλοστίφτης της ανήκε... Είχε όλα τα απαραίτητα εργαλεία στην κουζίνα της που της αγόραζε ο πατέρας μου. Και αυτός ο στίφτης πορτοκαλιών ήταν σημαντικός... Γιατί; Επειδή στύβαμε με αυτόν τα κυπριακά μανταρίνια και λεμόνια και φτιάχναμε λεμονάδα από το χυμό τους... Εφόσον ο πατέρας μου είχε αγοράσει αυτόν τον πορτοκαλοστίφτη τη δεκαετία του 1940 ή του 1950, πρέπει να είναι περίπου 70-80 ετών...
Φτιάχνοντας λεμονάδα...
Με αυτό τον πορτοκαλοστίφτη, η μητέρα μου συνήθιζε να στύβει τα κυπριακά μανταρίνια που είχε μαζέψει από τον κήπο μας... Μερικές φορές μάζευε λεμόνια και έστυβε επίσης μερικά λεμόνια και ανακάτευε τους δύο χυμούς για να φτιάξει λεμονάδα. Όταν έστυβε τα κυπριακά μανταρίνια, μερικές φορές μου ανέθετε να ανακατεύω τη ζάχαρη στο χυμό των μανταρινιών για να φτιάξω λεμονάδα... Αυτό ήταν μια πολύ δύσκολη δουλειά για μένα, αφού έπρεπε να ανακατεύω συνεχώς για πολύ ώρα και ένιωθα πόνο στα χέρια μου... Αλλά φυσικά, μετά, είχαμε πολύ νόστιμη λεμονάδα...
Μόλις ήταν έτοιμη η λεμονάδα, πίναμε από ένα ποτήρι μαζί τη μητέρα μου, κοιτάζοντας η μια την άλλη, όλο χαμόγελα... Αυτή ήταν η γεύση του νησιού μας – η προσφορά της φύσης σε εμάς, τα υπέροχα, ζουμερά κυπριακά μανταρίνια με την ξεχωριστή μυρωδιά... Υπήρχε μια παροιμία μεταξύ των ανθρώπων ότι δεν ήταν δυνατόν να κλέψει κανείς κυπριακά μανταρίνια από το δέντρο κάποιου, καθώς ο κλέφτης θα συλλαμβανόταν αμέσως λόγω της μυρωδιάς! Τη στιγμή που αγγίζεις τα κυπριακά μανταρίνια, η απίστευτη μυρωδιά τους γεμίζει όλη τη γειτονιά!
Όταν ήταν έτοιμη η λεμονάδα, τη βάζαμε προσεκτικά σε γυάλινα μπουκάλια... Τα βάζαμε σε σειρά και όταν ερχόντουσαν στο σπίτι μας συγγενείς ή επισκέπτες, τους προσφέραμε κυπριακή λεμονάδα και τους άρεσε να την πίνουν... Φτιάχναμε λεμονάδα ιδιαίτερα για τους καλοκαιρινούς μήνες, αφού τότε ήταν η εποχή της κατανάλωσης της...
Λεμονάδα με λεμόνια...
Η θεία μου Sherife Zaim έφτιαχνε λεμονάδα με λεμόνια – μου άρεσε και αυτή η λεμονάδα... Μας έδινε ένα μπουκάλι για να πάρουμε στο σπίτι και το απολαμβάναμε. Αλλά κάθε απόγευμα όταν πηγαίναμε να την επισκεφτούμε στο σπίτι της, τα ζεστά καλοκαιρινά απογεύματα, πάντα μας πρόσφερε τη λεμονάδα που είχε φτιάξει από τα λεμόνια του κήπου της... Θυμούμαι το ψυγείο της να είναι γεμάτο με μπουκάλια λεμονάδας... Ήταν στα παλιά μπουκάλια της σουμάδας του Λανίτη, τα παλιά γυάλινα μπουκάλια... Εκείνη την εποχή ποτέ δεν πετούσες τα μπουκάλια, ποτέ... Χρησιμοποιούσαμε τα μπουκάλια ξανά και ξανά... Μερικές φορές επιστρέφαμε τα μπουκάλια πίσω στο «μπακάλικο» και παίρναμε μερικά γρόσια για να ξοδέψουμε σε καραμέλες ή τσίχλες...
Παιγνίδια που έφτιαχνε η μητέρα μου και οι κούκλες μου…
Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολύ λίγα είδη καραμέλας και τσίχλας... Υπήρχε η μαύρη τσίχλα που μεγάλωνε υπερβολικά στο στόμα σου όταν συνέχιζες να τη μασάς... Η μητέρα μου έπαιρνε αυτή τη μαύρη τσίχλα και την έβαζε στα άδεια κελύφη των καρυδιών, φτιάχνοντας ένα κοντάρι σημαίας και γινόταν ένα καραβάκι παιχνίδι για να ταξιδεύει στο νερό... Έπαιρνε το γυαλιστερό χαρτί τύπου αλουμινόχαρτο από τα κουτιά των τσιγάρων και μου έφτιαχνε φλιτζάνια για να μπορώ να προσφέρω λεμονάδα ή καφέ στις κούκλες μου όταν τους έκανα πάρτι γενεθλίων... Είχα μια συλλογή από κούκλες – γενικά όλες αυτές οι κούκλες ήταν δώρα. Δεν θυμούμαι ποτέ να πηγαίνουμε και να αγοράζουμε μια κούκλα...
Μια κούκλα από τη Γερμανία...
Ο γιος της θείας μου, ο Ahmet Zaim, μου αγόρασε μια κούκλα όταν ήταν πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Γερμανία – είχε έδρα τη Βόννη... Μου είχε πάρει μια υπέροχη κούκλα – ήταν αγόρι, τα μάτια του έμοιαζαν αληθινά, ήταν από πολύ σκληρό πλαστικό και είχε ροζ μάγουλα... Αυτή ήταν η αγαπημένη μου κούκλα και τον είχα ονομάσει «Levent»... Πρέπει να ήμουν περίπου 2 ή 3 χρονών όταν μου είχε πάρει αυτή την κούκλα από τη Γερμανία... Μου είχε πάρει επίσης μια κούκλα που καθόταν μπροστά σε μια ραπτομηχανή και έραβε πράγματα! Είχε μακριά, ξανθά μαλλιά και όταν έβαζες μπαταρίες στη ραπτομηχανή, αυτή άρχιζε να βγάζει χρώματα και σχέδια και έμοιαζε σαν να έραβε, κουνώντας ακόμα και τα πόδια της στο κάτω μέρος... Εκείνο τον καιρό, δεν υπήρχαν τέτοια παιχνίδια στην Κύπρο και αυτή η κούκλα με τη ραπτομηχανή, με εντυπωσίασε...
Ο Ahmet Zaim είχε μια πολύ μεγάλη σύγκρουση με τον Rauf Denktash και «τιμωρήθηκε» με απομόνωση από την κοινότητα...
Η μητέρα μου ήταν πολύ δεμένη με τον Ahmet Zaim, ήταν θεία του, ήταν η αδελφή της μητέρας του Sherife... Έχω πολλές φωτογραφίες του Ahmet Zaim όταν σπούδαζε και τις έστελνε στη μητέρα μου... Όταν πηγαίναμε στην Άγκυρα για να δούμε τον αδελφό μου που σπούδαζε στο πανεπιστήμιο εκεί, πηγαίναμε πάντα να τον δούμε στην πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας... Θυμούμαι επίσης τις τελευταίες μέρες του, θυμούμαι πώς ένιωθε άσχημα που τον ταπείνωσαν τόσο πολύ, παρόλο που ήταν αθώος... Τον θυμάμαι σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου... Ας αναπαυθεί εν ειρήνη... Θα δώσω την αγαπημένη μου κούκλα που μου είχε πάρει από τη Γερμανία και την οποία έχω ακόμα, στην εγγονή μου και όταν μεγαλώσει αρκετά, θα της πω την ιστορία του για να μην εξαφανιστεί από τη μνήμη της οικογένειας μας...
Ποιος ήταν ο Ahmet Zaim...
Ο Ahmet Zaim γεννήθηκε το 1927 στη Λευκωσία και αποφοίτησε από την Αγγλική Σχολή. Σπούδασε νομικά με υποτροφία στην Αγγλία. Επέστρεψε στο νησί το 1947 και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στην Αμμόχωστο μεταξύ 1947-1955. Μέχρι την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκπροσωπούσε την τουρκοκυπριακή κοινότητα σε διάφορες αντιπροσωπείες στην Τουρκία στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, στον ΟΗΕ.
Στις 17 Οκτωβρίου 1955, ο Ahmet Zaim διορίστηκε βοηθός του κ. Clements, ο οποίος ήταν ο αρμοστής Λευκωσίας και Κερύνειας από τη βρετανική αποικιακή διοίκηση. Το 1960, όταν το Υπουργείο Άμυνας δόθηκε στην τουρκοκυπριακή κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Osman Orek ήταν Υπουργός Άμυνας και ο Ahmet Zaim ήταν διευθυντής στο Υπουργείο. Στις 25 Νοεμβρίου 1960, διορίστηκε πρέσβης της ΚΔ στην πρεσβεία της Βόννης. Όταν ο Πρέσβης της ΚΔ στην Άγκυρα ενεπλάκη σε ένα «σκάνδαλο» ότι οργάνωνε νέους για στρατιωτική εκπαίδευση στην Τουρκία, απολύθηκε και στη θέση του, προς το τέλος του 1964, ο Ahmet Zaim διορίστηκε νέος Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Άγκυρα. Ξεκίνησε τη δουλειά του στην Τουρκία ως νέος πρέσβης της Κύπρου στις 31 Οκτωβρίου 1964 και η Τουρκία τον αποδέχτηκε επίσημα. Συνέχισε να υπηρετεί στη θέση αυτή μέχρι το 1976. Σύμφωνα με τις αναμνήσεις του Dr. Turhan Korun που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό POLIS της εφημερίδας HAVADIS στις 27 Ιανουαρίου 2013, «Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Denktash δεν είναι ευχαριστημένος με αυτή τη ρύθμιση και αρχίζει εκστρατεία εναντίον του. Παρόλο που ο Ahmet Zaim θέλει να φύγει από αυτή τη θέση, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας εκείνης της εποχής, Ibrahim Sabri Chaghlayangil του λέει ότι «Θα μείνεις, όσο θέλουμε να μείνεις και να υπηρετήσεις ως πρέσβης... Μην ανησυχείς για το τι λένε...».»
Σύμφωνα με τον Turhan Korun, «Όταν το 1975 ανακηρύσσεται το τουρκοκυπριακό ομόσπονδο κράτος, ο Ahmet Zaim υποβάλλει ξανά αίτηση στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για να κλείσει την πρεσβεία στην Άγκυρα και αυτό γίνεται δεκτό, αλλά την επόμενη μέρα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας του τηλεφωνεί και του λέει ότι η απόφαση αυτή ακυρώθηκε. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Turhan Korun, «ο Αχμέτ Ζαΐμ κλείνει την πρεσβεία στην Άγκυρα τον Μάρτιο του 1976, πιθανότατα με τη συγκατάθεση της τουρκικής κυβέρνησης και δίνει όλα τα έγγραφα και τα υπάρχοντα της Πρεσβείας στην Αντιπροσωπεία του Τουρκοκυπριακού Ομόσπονδου Κράτους... Στις 22 Οκτωβρίου 1976, μαθαίνει ότι τον έδιωξαν από τη δουλειά του από την κυπριακή κυβέρνηση. Παρόλο που με ένα νέο νόμο, όσοι είχαν υπηρετήσει στις πρεσβείες της Κυπριακής Δημοκρατίας προσλαμβάνονται από τις τουρκοκυπριακές αρχές, αυτό δεν γίνεται στην περίπτωση του Ahmet Zaim. Αγωνίζεται γι αυτό μεταξύ 1976-82, αλλά δεν χωρίς αποτέλεσμα. Χωρίς να πάρει το δικαίωμά του να συνταξιοδοτηθεί, πεθαίνει στις 5 Ιανουαρίου του 1982...».
Ας αναπαυθεί εν ειρήνη...
https://politis.com.cy/apopseis/stiles/903609/lemonada-apo-mantarinia-kai-lemonia-mia-koykla-apo-ti-germania
No comments:
Post a Comment