Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Η Samiye διένυε τον έβδομο μήνα εγκυμοσύνης της με το έβδομο της παιδί όταν ο σύζυγος της Mehmet Aziz, οδηγός φορτηγού που εργαζόταν για μια εταιρεία στον Ξερό και μετέφερε κορμούς δέντρων, έγινε «αγνοούμενος» τον Ιανουάριο του 1964…
Η Samiye καταγόταν από το Κτήμα της Πάφου και ο Mehmet Aziz από την Αμπελικού – παντρεύτηκαν και έζησαν για κάποιο καιρό στην Πάφο και αργότερα μετακόμισαν στο χωριό του συζύγου της λόγω της δουλειάς του γύρω από τα χωριά Κάμπος-Ξερός-Πεντάγια…
Ο Mehmet ήταν ήσυχος άνθρωπος ποτέ δεν δημιουργούσε πρόβλημα σε κανένα, ήταν καλόβολος και αγαπούσε τη γυναίκα του και τα έξι τους παιδιά… Περίμενε με ανυπομονησία το έβδομο του παιδί…
Τόσο αυτός όσο και η γυναίκα του είχαν πολλούς Ελληνοκύπριους φίλους που τους αγαπούσαν πολύ… Η Samiye είχε φίλους στον Ξερό, μια Ελληνοκύπρια ράφταινα και την αγαπούσαν πολύ…
Ο Mehmet πήγαινε στη Λευκωσία με το φορτηγό του γεμάτο κορμούς και από εκεί θα πήγαινε στην Αμμόχωστο για να πάρει τους κορμούς αλλά ήταν το τέλος του Δεκέμβρη του 1963 και κόλλησε στη Λευκωσία και έπρεπε να μείνει εκεί για περισσότερο από μία βδομάδα…
Όμως ήταν ανήσυχος… Έμενε στο σπίτι της θείας του, αλλά ήθελε να πάει πίσω στην Αμπελικού το συντομότερο αφού ανησυχούσε για τη γυναίκα του που περίμενε το μωρό…
«Πρέπει να πάω πίσω… Πρέπει να πάω πίσω…»
Αυτό ήταν το μόνο που έλεγε στη θεία του…
«Θα γεννήσει και πρέπει να είμαι μαζί της…»
Εκείνο τον καιρό υπήρχε η παράδοση να διατηρούν τον ομφάλιο λώρο του νεογέννητου αφού οι άνθρωποι πίστευαν ότι θα τους έφερνε τύχη…
Στο πορτοφόλι του υπήρχαν και οι έξι ομφάλιοι λώροι των έξι του παιδιών! Τυλιγμένοι σε βαμβάκι πάντοτε τους κουβαλούσε στο πορτοφόλι του…
Η κόρη του Nedjla θυμάται ότι όποια ώρα και να επέστρεφε από τη δουλειά, ξυπνούσε όλα του τα παιδιά και ήθελε να καθίσει μαζί τους, να φάει μαζί τους, να τους δει και να τους αγκαλιάσει… Δεν είχε σημασία αν ήταν το μέσο της νύκτας και τα παιδιά κοιμόνταν – τους πεθυμούσε και πήγαινε στα κρεβάτια τους, τους ξυπνούσε για να τους πει ότι, ναι, επέστρεψε στο σπίτι…
Όταν έγινε «αγνοούμενος», οι έξι ομφάλιοι λώροι τυλιγμένοι σε βαμβάκι μέσα στο πορτοφόλι του – όπως και στη ζωή, κουβαλούσε μέρος των παιδιών του και στο θάνατο επίσης…
Σύμφωνα με ιστορίες, προσπάθησε να επιστρέψει στην Αμπελικού με το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Mustafa Salih Pasha, ένα Chevrolet… Ο Mustafa Salih Pasha ήταν επίσης οδηγός φορτηγού και συγγενής του, αλλά κάποιος από τη Λευκωσία είχε κολλήσει στην Αμπελικού λόγω των διακοινοτικών συγκρούσεων στο τέλος του Δεκεμβρίου του 1963 και είχε έρθει για να πάρει αυτό το άτομο από την Αμπελικού στη Λευκωσία…
Έτσι μαζί, ο Mustafa και ο Mehmet ξεκίνησαν για να πάνε στην Αμπελικού, αλλά «εξαφανίστηκαν»…
Υπήρχαν φήμες ότι τους είχαν πει να σταματήσουν και δεν το έκαναν και ότι τους πυροβόλησαν κοντά στον Ιππόδρομο στον Άγιο Δομέτιο στη Λευκωσία…
Η Samiye ήταν εξαιρετικά ανήσυχη και αναστατωμένη όταν δεν επέστρεψε ο σύζυγος της…
Είπε στα παιδιά της να μείνουν στο σπίτι, να κλειδώσουν την πόρτα και να μην βγουν έξω – πήγε στον Ξερό και ζήτησε βοήθεια από τους Ελληνοκύπριους φίλους της για να μάθει τι συνέβη στο σύζυγο της…
Έτσι αυτή η επτά μηνών έγκυος γυναίκα περπάτησε μέχρι το Ξερό μόνο για να μάθει ότι κάποια σπίτια είχαν τώρα γίνει στρατιωτικά φυλάκια και συνάντησε ανθρώπους που δεν γνώριζε… Ένας Ελληνοκύπριος στρατιώτης τον οποίο δεν γνώριζε άρχισε να της φωνάζει:
«Ώστε ήρθες για να ψάξεις για το σύζυγό σου;! Φύγε πριν να σε σκοτώσω και εσένα και το μπάσταρδο που κουβαλάς στην κοιλιά σου!»
Η φίλη της η ράφταινα άκουσε και ήρθε και την πήρε, ρωτώντας την γιατί πήρε τέτοιο ρίσκο και ήρθε στον Ξερό!
«Θέλω πίσω τον άντρα μου!»
Αυτό ήταν το μόνο πράγμα που έλεγε η Samiye…
Η ράφταινα, όπως επίσης και άλλοι Ελληνοκύπριοι φίλοι τη βοήθησαν να προσπαθήσει να πάει πίσω στην Αμπελικού…
Αναμένοντας το μωρό ανά πάσα στιγμή, δεν μπορούσε να μείνει εκεί μετά που ο σύζυγος της έγινε «αγνοούμενος», έτσι ένας φίλος τους τη βοήθησε αυτή και τα έξι παιδιά να πάνε στη Λεύκα…
Στη Λεύκα έμειναν στον αστυνομικό σταθμό για κάποιο καιρό και μετά γέννησε το έβδομο της παιδί…
Τον ονόμασε «Savash» που σημαίνει «Πόλεμος» αφού γεννήθηκε στη διάρκεια του πολέμου… Το μωρό ποτέ δεν είχε την ευκαιρία να δει τον πατέρα του…
Όμως η Samiye δεν έμεινε στη Λεύκα – το μόνο που σκεφτόταν ήταν να προσπαθήσει να διερευνήσει τι συνέβη στο σύζυγο της και να προσπαθήσει να τον φέρει πίσω…
Έτσι αποφάσισε να πάει στη Λευκωσία… Όμως πως θα πήγαινε; Οι δρόμοι ήταν κλειστοί εκείνες τις μέρες, κανένας δεν μπορούσε να φύγει ή να έρθει στη Λεύκα…
Βρήκε τρόπο με τη βοήθεια των φίλων της, και πήγαν μαζί με τα νεκρά σώματα και τους τραυματίες Τουρκοκύπριους που μεταφέρονταν από τη Λεύκα στη Λευκωσία με ένα όχημα του Ερυθρού Σταυρού…
Η Nedjla θυμάται πως ο οδηγός του Ερυθρού Σταυρού τους προειδοποίησε…
«Μας είπε ότι έπρεπε να μείνουμε σε αυτό μέρος του οχήματος και να μην κάνουμε οποιοδήποτε θόρυβο αφού αν μας έβρισκαν οι Ελληνοκύπριοι στα οδοφράγματα, θα μας σκότωναν… Και μας είπε να βγάλουμε άχνα…»
Έτσι τα παιδιά έμειναν ήσυχα και πέρασαν τα οδοφράγματα και ήρθαν στη Λευκωσία…
Πήγαν στη θεία του πατέρα τους και έμεινα μαζί της…
Η Samiye άρχισε να ψάχνει για το σύζυγο της… Οποιοιδήποτε αιχμάλωτοι πολέμου ανταλλάσσονταν, έτρεχε για να τους ρωτήσει για το σύζυγο της…
Μετά σκέφτηκε κάτι άλλο: Στο σφραγισμένο, αποκλεισμένο Τουρκοκυπριακό μέρος της Λευκωσίας της τότε εποχής, βρήκε ένα τρόπο να περάσει με τα παιδιά της και να πάει να δει τον Γιωρκάτζη, Υπουργό Εσωτερικών της τότε εποχής!
Έφτασε εκεί που βρισκόταν και έξω ήταν παρκαρισμένο το μαύρο του αυτοκίνητο, αλλά δεν την άφησαν να τον δει…
Ρώτησε τον οδηγό του αυτοκινήτου αν ο Γιωρκάτζης θα ερχόταν κάτω και είπε «Ναι», έτσι περίμενε με τα παιδιά της… Πήρε μια πέτρα και είπε σε ένα από τα παιδιά της να τη ρίξει στο αυτοκίνητο και το παιδί το έκανε! Και ο οδηγός έπιασε το παιδί και άρχισε να φωνάζει και ενώ συνέβαιναν όλα αυτά ο Γιωρκάτζης ήρθε και αυτή απευθύνθηκε σε αυτόν…
«Άσε την να έρθει να μιλήσει» είπε και άκουσε καθώς η γυναίκα αυτή περιτριγυρισμένη από τα παιδιά της είπε την ιστορία του συζύγου της και του ζήτησε να βρει το σύζυγο της…
«Ήρθα εδώ κρυφά» είπε «για να σου ζητήσω να φέρεις πίσω τον άντρα μου…»
Αυτός είπε «Αν είναι ζωντανός, θα τον βρω και θα σου πω, αυτό σου το υπόσχομαι…» και έβγαλε ένα πεντόλιρο από την τσέπη του και της το έδωσε αλλά αυτή αρνήθηκε…
«Δεν θέλω τα λεφτά σου! Δεν ήρθα εδώ για να ζητήσω λεφτά! Είμαι εδώ για να σου ζητήσω να μου φέρεις πίσω τον σύζυγο μου!» είπε και έριξε τα λεφτά στο πάτωμα…
Όταν επέστρεψε πίσω στην περιοχή της Λευκωσίας που ήταν υπό Τουρκοκυπριακό έλεγχο, όλοι ήταν πολύ θυμωμένοι μαζί της!
«Γιατί πήγες! Πως πήγες!»
Έτσι από τότε, έλαβαν μέτρα έτσι ώστε να μην μπορέσει ποτέ να περάσει πίσω και να πάει να δει τον Γιωρκάτζη…
Δύο Τουρκοκύπριες γυναίκες από το τμήμα κοινωνικής πρόνοιας προσπάθησαν να βοηθήσουν τη Samiye και τα επτά της παιδιά έτσι ώστε να προσπαθήσει να επιβιώσει στη Λευκωσία… Ζούσαν σε πολύ άθλιες συνθήκες, θυμάται η Nedjla, πρόσφυγες στην ίδια τους τη γη…
«Σε κάποιο στάδιο μέναμε μαζί με πρόσφυγες από άλλα χωριά που ήρθαν στη Λευκωσία και μέναμε στο Δημοτικό Σχολείο Ataturk… Δεν είχαμε λεφτά, δεν είχαμε φαγητό… Θυμούμαι εμάς τα παιδιά να μαζεύουμε τις φλούδες από τα καρπούζια από τα σκουπίδια και να τις τρώμε…»
Τελικά εγκαταστάθηκαν σε ένα κτίριο νοσοκομείου που είχε κτιστεί πρόσφατα – τους έδωσαν δύο παρακείμενα δωμάτια για να μείνουν.
H Melahat και η Nejla ήταν υπεύθυνες για τα πιο μικρά παιδιά και τα φρόντιζαν καθώς η Samiye πήγαινε για ψάξει για πληροφορίες για τον «αγνοούμενο» σύζυγο της…
Μια μέρα καθώς καθόντουσαν έξω από το κτίριο του νοσοκομείου, είδαν το φορτηγό που οδηγούσε ο Mehmet Aziz! Το φορτηγό οδηγούσαν κάποιοι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες και είχε έρθει σε ένα στρατιωτικό φυλάκιο εκεί…
Όλα τα παιδιά του έτρεξαν για να αγκαλιάσουν το φορτηγό και να το χαϊδέψουν – το αναγνώρισαν, ανήκε στον πατέρα τους… Και η Samiye τρελάθηκε εντελώς! Έτρεξε και μπήκε στο φορτηγό και άρπαξε το τιμόνι και άρχισε να τραβά τα μαλλιά της…
«Έχετε το φορτηγό του! Που είναι ο σύζυγος μου! Φέρτε μου πίσω το σύζυγο μου!»
Ήταν έξαλλη και δεν έβγαινε από το φορτηγό…
Τότε ο διοικητής εκείνου του φυλακίου ήρθε και έμαθε κάποιες λεπτομέρειες για αυτή… Το φορτηγό χρησιμοποιούταν στο Μπογάζι-Κερύνεια από τις Τουρκοκυπριακές στρατιωτικές μονάδες! Αλλά καμιά είδηση για το σύζυγο της…
Μετά από αυτό το περιστατικό την πλήρωναν για δύο μήνες ένα μηνιαίο μισθό και μετά το σταμάτησαν…
Έτρεξε να ρωτήσει γιατί σταμάτησαν τους μισθούς που της έδωσαν…
«Ήταν λεφτά αίματος! Σε πληρώσαμε… Και τελείωσε!» της είπαν…
Η Samiye συνέχισε να ψάχνει για το σύζυγο της…
Ακριβώς πριν να γίνει «αγνοούμενος» ο Mehmet Aziz είχε ράψει σε ράφτη ένα καφέ κοστούμι και κρεμόταν στο ερμάρι… Η Samiye έμπλεξε ένα καφέ πουλόβερ για να το φορεί με το κοστούμι του… Φύλαξε το κοστούμι για χρόνια αφού τον περίμενε να επιστρέψει και να το φορέσει μαζί με το καφέ πουλόβερ που του έμπλεξε. Μετά από δεκαετίες αναμονής, τελικά έδωσε το κοστούμι αυτό σε κάποιο που το είχε ανάγκη για να το φορέσει…
Όμως πάντοτε τον περίμενε…
«Θα έρθει… Όταν θα έρθει… Ναι, θα έρθει πίσω…»
Πέθανε πριν από δέκα χρόνια και όταν πέθαινε ζήτησε από την κόρη της Nedjla αν βρεθούν τα οστά του συζύγου της να τον θάψουν δίπλα της…
Μετά το 1974, εφόσον η οικογένεια ζούσε στη Μόρφου, την έθαψαν στη Μόρφου… Όμως τα παιδιά της Nedjla μεγάλωσαν και άρχισαν να φοιτούν σε πανεπιστήμιο, μετακόμισε το σπίτι της στο Κιόνελι, για να μπορεί να βοηθά τα παιδιά της και να είναι κοντά τους…
«Αν βρεθούν τα οστά του πατέρα μου, τώρα που θα τον θάψουμε; Δεν είμαστε πλέον στη Μόρφου… Όμως η μητέρα μου είναι θαμμένη εκεί… Αυτή ήταν η επιθυμία της…»
«Ίσως να μπορέσεις να αγοράσεις δύο τάφους στη Λευκωσία και να μεταφέρεις τα οστά της στη Λευκωσία, αν φυσικά βρεθούν τα οστά του πατέρα σου!» της λέω για να την παρηγορήσω…
Σύμφωνα με τις τουρκοκυπριακές παραδόσεις, μια μέρα πριν το «Μπαϊράμι» πας και επισκέπτεσαι τους τάφους των συγγενών σου και βάζεις λουλούδια και καις λιβάνι και χύνεις λίγο νερό πάνω στον τάφο… Δύο φορές το χρόνο έχουμε «Μπαϊράμι» και δύο φορές το χρόνο, από τον καιρό που ο πατέρας της είναι «αγνοούμενος» η Nedjla πάει στο νεκροταφείο και βρίσκει ένα ερημωμένο τάφο, κάποιοι ξεχασμένου, ίσως τον τάφο ενός παιδιού ή κάποιου που οι συγγενείς δεν είναι πλέον εδώ για να φροντίσουν τον τάφο… Βάζει λουλούδια, καίει λιβάνι («buhur»), χύνει νερό και προσεύχεται για εκείνο το άτομο σε εκείνο τον τάφο και για τον πατέρα της…
«Το κάνω αυτό για τον πατέρα μου…» λέει «και για το άτομο σε εκείνο τον άθλιο τάφο…»
Κάνει έκκληση και στους Τουρκοκύπριους και στους Ελληνοκύπριους να μιλήσουν και να μοιραστούν αυτά που ξέρουν:
«Δεν κρατώ μνησικακία ενάντια στους Ελληνοκύπριους… Και αυτοί είναι άνθρωποι σαν εμάς… Πήγα να δω το σπίτι μου στην Πάφο και η ηλικιωμένη γυναίκα που ζει εκεί άνοιξε την πόρτα και είπε «Αυτό είναι το σπίτι σου, πήγαινε στην κουζίνα, φτιάξε τον καφέ σου…» Και μου έδωσε ένα δίσκο όταν έφευγα, ως δώρο… Είναι άνθρωπος όπως εμάς…
Αν γνώριζα τον τόπο ταφής ενός Ελληνοκυπρίου, δεν θα φοβόμουν να μιλήσω, θα μιλούσα δυνατά και θα τον έδειχνα… Θα ήταν παρηγοριά για τους ανθρώπους τουλάχιστον να ξέρουν που είναι θαμμένος ο αγαπημένος τους…
Κάνω έκκληση στους Τουρκοκύπριους να μιλήσουν αν ξέρουν οτιδήποτε για τον πατέρα μου… Στο μυαλό μας έχουμε ερωτήματα για το φορτηγό… Μήπως ο πατέρας μου αντιστάθηκε για να μην δώσει το φορτηγό του Ελληνοκύπριου αφεντικού του και τον σκότωσαν και τον έθαψαν κάπου; Αν αυτό είναι που συνέβη, ας έρθουν και να το πουν και να μας δείξουν που είναι θαμμένος…
Αν κάποιοι Ελληνοκύπριοι τον σκότωσαν και τον έκαναν να «εξαφανιστεί», ας μιλήσουν και να το πουν και να μας δείξουν που είναι θαμμένος…
Έτσι ώστε να βρούμε λίγη ειρήνη, να πάρουμε τα οστά του και να τον θάψουμε και να τον αφήσουμε να αναπαυθεί και να αναπαυθούμε και εμείς…»
Photos:
1. Η κυρία Samiye με τα επτά παιδιά της στην αυλή της πολυκλινικής
2. Mehmet Aziz.
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 3rd of November, 2019, Sunday. A series of articles about the "missing" Turkish Cypriot Mehmet Aziz was published in the YENIDUZEN newspaper on the 3rd, 4th, 5th, 7th and 18th of October 2019 and here are the links:
http://www.yeniduzen.com/mehmet-aziz-kayip-edildiginde-alti-cocugunun-gobek-bagciklari-cuzdanindaydi1-14573yy.htm
http://www.yeniduzen.com/mehmet-aziz-kayip-edildiginde-alti-cocugunun-gobek-bagciklari-cuzdanindaydi2-14577yy.htm
http://www.yeniduzen.com/mehmet-aziz-kayip-edildiginde-alti-cocugunun-gobek-bagciklari-cuzdanindaydi-3-14582yy.htm
http://www.yeniduzen.com/mehmet-aziz-kayip-edildiginde-alti-cocugunun-gobek-bagciklari-cuzdanindaydi-4-14590yy.htm
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-baba-yedi-evlatla-poliklinikte-iki-odacikta-yasayan-bir-anne-14637yy.htm
No comments:
Post a Comment