Sunday, February 24, 2019

Ψάχνοντας «αγνοουμένους» γύρω από, και στο Τσέρι…

Ψάχνοντας «αγνοουμένους» γύρω από, και στο Τσέρι…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Την 1η Αυγούστου 2018 περνώ το οδόφραγμα στο Λήδρα Πάλας μαζί με ένα Τουρκοκύπριο αναγνώστη για να συναντήσουμε ένα Ελληνοκύπριο αναγνώστη.
Για πολλά χρόνια τώρα μας βοηθά ήσυχα και επιμελώς να βρούμε τους πιθανούς τόπους ταφής «αγνοούμενων» Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων.
Πάμε όλοι μαζί στο Τσέρι για να πάρουμε ένα ηλικιωμένο άντρα, ένα αγαπητό φίλο που επίσης είχε καθοριστικό ρόλο στην ανεύρεση διαφόρων τόπων ταφής «αγνοουμένων». Αυτός ο ηλικιωμένος άντρας μας είχε βοηθήσει να βρούμε τα οστά τριών Τουρκοκυπρίων που απάχθηκαν το Δεκέμβριο του 1963 από τα σπίτια τους στην Αρεδιού από την Ελληνοκυπριακή αστυνομία της Δευτεράς και που έγιναν «αγνοούμενοι»… Και έναν άλλο Τουρκοκύπριο «αγνοούμενο» από το 1963 που είχε έρθει από την Αμμόχωστο στη Λευκωσία και μετά «εξαφανίστηκε»… Μου είχε τηλεφωνήσει με τη βοήθεια του Ελληνοκύπριου αναγνώστη μου και του Τουρκοκύπριου αναγνώστη μου με τον οποίο είμαστε τώρα μαζί και μου ζήτησε να πάμε στο Τσέρι για να μου δείξει αυτούς τους τόπους ταφής. Μου είχε επίσης δώσει ένα χάρτη που έδειχνε την ακριβή τοποθεσία ενός πηγαδιού όπου είχαν θαφτεί οι τρεις Τουρκοκύπριοι «αγνοούμενοι» από την Αρεδιού…
Είχα επικοινωνήσει αμέσως με την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων και είχαμε πάει εκεί για να δείξουμε το πηγάδι και τον άλλο τόπο ταφής.
Μετά τις εκσκαφές, η ομάδα εκσκαφών της Κυπριακής Επιτροπής Αγνοουμένων είχε βρει στο Τσέρι τα οστά τεσσάρων «αγνοουμένων» από το 1963, στα μέρη που μας είχε δείξει αυτός ο ηλικιωμένος άντρας… Είμαι ευγνώμων για την ανθρωπιά του και την εθελοντική του βοήθεια για να επουλωθούν οι πληγές της χώρας μας. Έχω παραστεί στις κηδείες και των τεσσάρων αυτών «αγνοουμένων» και ευγνωμονώ τον ηλικιωμένο άντρα από το Τσέρι που έφερε κλείσιμο για τέσσερεις οικογένειες…
Έτσι την 1η Αυγούστου 2018 μαζί με τον ηλικιωμένο άντρα και τους αναγνώστες μου πάμε μαζί για να δούμε περισσότερους τόπους ταφής, να βγάλουμε φωτογραφίες και να πάρουμε πληροφορίες για τα μέρη αυτά. Ο Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου έχει ήδη δουλέψει σε όλους αυτούς τους πιθανούς τόπους ταφής και μου δίνει επίσης χάρτες που θα βοηθήσουν να τους εντοπίσουμε εύκολα…
Στις 8 Αυγούστου 2018, διευθετώ έτσι ώστε αυτή τη φορά να έχουμε μαζί μας και ερευνητές από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων για να τους δείξουμε αυτούς τους πιθανούς τόπους ταφής μαζί με τον ηλικιωμένο φίλο μου από το Τσέρι. Η Sila Murat και ο Κρις Χριστοφόρου από τη ΔΕΑ είναι μαζί μου ως ερευνητές της ΔΕΑ. Και πάλι, πάμε για να πάρουμε τον ηλικιωμένο άντρα από το Τσέρι και αρχίζουμε να γυρίζουμε και πάλι για να τους δείξουμε τους πιθανούς τόπους ταφής και να δώσουμε λεπτομερείς πληροφορίες και τους χάρτες έτσι ώστε να κάνουν περεταίρω έρευνες…
Πρώτα πάμε έξω από το Τσέρι, προς τη Λευκωσία και στρίβουμε αριστερά από την πινακίδα που αναγράφει «Πέρα Χωριό – Νήσου» για να πάμε στην όχθη ενός ποταμού…
Τόσο ο Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου, ο ηλικιωμένος από το Τσέρι, όπως επίσης και άλλοι Ελληνοκύπριοι αναγνώστες επιμένουν ότι κάποιοι «αγνοούμενοι» Τουρκοκύπριοι είναι θαμμένοι σε αυτή την όχθη του ποταμού σε ένα από τα πηγάδια. Ο Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου με προμήθευσε με ένα χάρτη που δείχνει τα πηγάδια και επίσης σε ποιο πηγάδι μπορεί να είχαν θαφτεί.
Η ΔΕΑ είχε έρθει στο παρελθόν σε αυτή την περιοχή αλλά έφυγαν εφόσον υπήρχε νερό στο πηγάδι στη διάρκεια των εκσκαφών τους… Ένας άλλος Ελληνοκύπριος που μου είχε στείλει ένα σημείωμα, έγραφε «Χρειάζεται να πάνε 30 μέτρα πιο πέρα από εκεί που έσκαβαν στο παρελθόν, για να ερευνήσουν το πηγάδι εκεί…» Είχε βρει ένα μάρτυρα σε ένα από τα χωριά και έδωσα την πληροφορία αυτή, όπως επίσης και το τηλέφωνο του στην Πόπη Χρυσοστόμου, τη Βοηθό του Ελληνοκύπριου Μέλους της ΔΕΑ και μίλησαν στο τηλέφωνο και κανόνισαν να πάνε και να επισκεφτούν τον μάρτυρα. Μετάφερα επίσης την πληροφορία στην Mine Balman, Βοηθό του Τουρκοκύπριους Μέλους της ΔΕΑ.
Άρα ποιος είναι θαμμένος σε ένα από τα πηγάδια σε αυτή την όχθη του ποταμού Αλμυρού;
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε, εδώ μπορεί να είναι θαμμένοι πέντε Τουρκοκύπριοι που σκοτώθηκαν για «εκδίκηση»… Ένας Ελληνοκύπριος από τα Λατσιά έπαιξε ρόλο στους σκοτωμούς τους όπως επίσης και κάποιοι άλλοι… Εκείνες τις μέρες, ένας από τους συγγενείς του είχε σκοτωθεί στη Λευκωσία από κάποιους Τουρκοκύπριους, έτσι ήταν πολύ αναστατωμένος και ήθελε να πάρει «εκδίκηση».
Ήταν 30 Απριλίου 1964 και πέντε ηλικιωμένοι Τουρκοκύπριοι επέστρεφαν από τη Λευκωσία στη Λεμεσό και την Πάφο… Ο Mehmet Sinan και η γυναίκα του Pembe Mehmet Sinan είχαν έρθει στη Λευκωσία, αφού ανησυχούσαν λόγω των διακοινοτικών συγκρούσεων του Δεκεμβρίου 1963… Η κόρη τους ζούσε στη Λευκωσία και είχαν έρθει να την δουν και επέστρεφαν πίσω στην Πάφο… Η Fezile Ali, μια άλλη ηλικιωμένη γυναίκα από τη Λεμεσό είχε έρθει στη Λευκωσία για να δει την κόρη της που θα αρραβωνιαζόταν… Και αυτή επέστρεφε στη Λεμεσό. Οι οδηγοί ήταν οι Mehmet Ahmet και Kamil Mehmet που είχαν φορτηγά και η δουλειά τους ήταν να μεταφέρουν πράγματα… Υπήρχε ένας φωτογράφος που ήθελε να μετακομίσει το σπίτι του από την Πάφο στη Λευκωσία και είχαν μεταφέρει τα έπιπλα του στη Λευκωσία και τώρα μαζί με τους τρεις ηλικιωμένους πελάτες που θα τους έπαιρναν πίσω στη Λεμεσό και την Πάφο, προσπαθούσαν να επιστρέψουν πίσω…
Τους σταμάτησαν στο πρόχειρο σημείο ελέγχου στα Λατσιά και σύμφωνα με τους αναγνώστες μας τους πήραν έξω από το Τσέρι και τους σκότωσαν και τους έθαψαν σε ένα πηγάδι στην όχθη του ποταμού Αλμυρού…
Περιπλανιόμαστε στην περιοχή μαζί με τον ηλικιωμένο άντρα και τους ερευνητές της ΔΕΑ – βγάζουν φωτογραφίες παίρνουν συντεταγμένες και πάμε πίσω στο Τσέρι για να δείξουμε και άλλους πιθανούς τόπους ταφής…
Στο Τσέρι πάμε σε μια διασταύρωση και ο ηλικιωμένος άντρας λέει στους ερευνητές ότι υπάρχουν φήμες ότι εδώ είχε θαφτεί ένας Τουρκοκύπριος… Υπάρχει μια ελιά σε ένα χωράφι και δίπλα ένας ασφαλτόδρομος… Ο ηλικιωμένος άντρας λέει ότι υπήρχαν φήμες στο χωριό ότι το 1964 ένας «αγνοούμενος» Τουρκοκύπριος είχε θαφτεί εδώ…
Όμως θέλει επίσης να δείξει στους ερευνητές κάποια άλλα ύποπτα μέρη – πιο πάνω υπήρχε μια μεγάλη κοιλότητα σε ένα χωράφι και δείχνει την κοιλότητα αυτή… Μετά απέναντι από το χωματόδρομο, υπάρχουν δύο παρακείμενα χωράφια όπου υπήρχαν δύο πηγάδια και αυτά τα πηγάδια δεν είχαν νερό και ήταν ανοικτά, αλλά ξαφνικά τα έκλεισαν το 1963-64 και έτσι αυτό δημιούργησε υποψίες στο χωριό… Λέει «Δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για αυτά τα δύο πηγάδια που κλείστηκαν ξαφνικά, απλά υποψίες…»
Ευχαριστώ τον Ελληνοκύπριο και τον Τουρκοκύπριο αναγνώστη μου, ευχαριστώ τον ηλικιωμένο άντρα από το Τσέρι για το ανθρωπιστικό, εθελοντικό τους έργο… Και ευχαριστώ τους ερευνητές της ΔΕΑ Sila και Κρις που ήρθαν μαζί μας για να τους δείξουμε αυτούς τους πιθανούς τόπους ταφής…
Αν έχετε οποιεσδήποτε περεταίρω πληροφορίες για αυτούς τους πιθανούς τόπους ταφής, μπορείτε να μου τηλεφωνήσετε στο κινητό μου τηλέφωνο στη CYTA στο 99 966518. Είναι σε λειτουργία τα πρωινά, μέχρι τις 3μ.μ. περίπου, οπότε και πηγαίνω στην εργασία μου, το τηλέφωνο μου της CYTA δεν δουλεύει, αφού η εφημερίδα YENIDUZEN όπου εργάζομαι είναι εκτός Λευκωσίας και η CYTA δεν έχει κάλυψη εκεί… Έτσι σας παρακαλώ τηλεφωνήστε μου αν έχετε οποιεσδήποτε επιπλέον πληροφορίες – δεν χρειάζεται να ξέρω το όνομα σας… Μην μου πείτε το όνομα σας αν δεν θέλετε… Μπορείτε να μου δώσετε τις πληροφορίες ανώνυμα… Μπορείτε να κάνετε το ίδιο τηλεφωνώντας στη ΔΕΑ αν θέλετε…
Αυτό που είναι σημαντικό σε αυτή την κρίσιμη περίοδο που χάθηκε πολύς χρόνος, στην πραγματικότητα «σπαταλήθηκε», είναι να προσπαθήσουμε να μοιραστούμε όσο είναι δυνατόν περισσότερο αυτά που γνωρίζουμε για πιθανούς τόπους ταφής… Το χρωστούμε στους ηλικιωμένους άντρες και στις ηλικιωμένες γυναίκες που σκοτώθηκαν βίαια με πρόφαση την «εκδίκηση» και ρίχτηκαν σε πηγάδια και θάφτηκαν σε χωράφια… Το χρωστούμε στα νεαρά αγόρια που σκοτώθηκαν στη διάρκεια του πολέμου και ρίχτηκαν σε ένα μαζικό τάφο ή σε ένα χαντάκι… Κείτονται εκεί περιμένοντας την ανθρωπιά μας να τους αγγίξει, έτσι ώστε να επιστρέψουν στους αγαπημένους τους, έτσι ώστε οι παράλυτες ζωές των συγγενών των «αγνοουμένων» να μπορέσουν να συνεχίσουν, θάβοντας τους αγαπημένους τους με αξιοπρέπεια και θρηνώντας τους, πράγμα που ανέβαλαν για πολλές δεκαετίες…
Έχουμε όλοι ευθύνη να καθαρίσουμε το νησί μας από αυτό το χάος που δημιούργησαν άλλοι, για τα δικά τους συμφέροντα… Όλοι έχουμε ευθύνη απέναντι στους συγγενείς των «αγνοουμένων», είτε είναι Τουρκοκύπριοι είτε Ελληνοκύπριοι… Δεν υπάρχει «Ελληνοκυπριακός πόνος» ή «Τουρκοκυπριακός πόνος» - υπάρχει μόνο ανθρώπινος πόνος και πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατό για να απαλύνουμε τον πόνο αυτό, να κλείσουμε τις πληγές, να δώσουμε ευκαιρία να επουλώσουν οι πληγές, να δημιουργήσουμε ένα κλίμα αμοιβαίας κατανόησης, αντί να κρατούμε τα πράγματα υπό έλεγχο και να επιτρέπουμε στο φόβο και την υποψία να κυβερνούν τη γη αυτή…
Αυτός είναι ο μόνος δρόμος προς τα μπρος: Με το να μοιραστούμε αυτά που γνωρίζουμε και να κάνουμε ότι μπορούμε…

Photo 1: Οι πέντε "αγνοούμενοι" Τουρκοκύπριοι που μπορεί να είναι θαμμένοι έξω από το Τσέρι…

Photo 2: Η περιοχή έξω από το Τσέρι όπου μπορεί να είναι θαμμένοι κάποιοι Τουρκοκύπριοι…

(*) Article published in the POLITIS newspaper in Greek on the 17th of February 2019, Sunday. Similar series of articles were published in Turkish in the YENİDÜZEN newspaper on the 21st and 22nd of January 2019 and here are their links:

http://www.yeniduzen.com/tseri-ve-disinda-olasi-gomu-yerleri-1-13525yy.htm

http://www.yeniduzen.com/tseri-ve-disinda-olasi-gomu-yerleri-2-13529yy.htm

No comments: