Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Οι εκσκαφές για δύο Κύπριες γυναίκες ξεκινούν πριν από κάποιο καιρό στον Άγιο Ερμόλαο: μια Τουρκοκύπρια και μια Ελληνοκύπρια…
Τα οστά της Τουρκοκύπριας «αγνοούμενης» γυναίκας Lutfiye Ahmet βρέθηκαν στο πηγάδι στην αυλή του σπιτιού της, όμως τα οστά της Ελληνοκύπριας «αγνοούμενης» γυναίκας Θεοδώρας Σάββα Καλλή δεν βρέθηκαν στο πηγάδι στην αυλή του σπιτιού της…
Και οι δύο ήταν ηλικιωμένες… Και οι δύο έγιναν «αγνοούμενες» το 1974… Υπήρχαν φήμες ότι και οι δύο σκοτώθηκαν και θάφτηκαν στα πηγάδια στο σπίτι τους…
Μετά μια γυναίκα από το χωριό μου τηλεφωνά και λέει ότι «Όχι, δεν σκότωσαν τη Lutfiye Ahmet… Φοβήθηκε όταν ξεκίνησε ο πόλεμος και προσπάθησε να κατεβεί στο πηγάδι για να κρυφτεί και πιθανότατα έπεσε και πέθανε…»
Δεν ξέρουμε ακόμα αν είχε σκοτωθεί ή αν, όπως υπάρχει ο ισχυρισμός, κατέβηκε στο πηγάδι για να κρυφτεί και πέθανε εκεί…
Μόνο μετά τις εξετάσεις στο εργαστήριο της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, ίσως η οικογένεια της να έχει απαντήσεις…
Όμως έχουμε περισσότερες πληροφορίες για τη Θεοδώρα Καλλή και τις άλλες «αγνοούμενες» Ελληνοκύπριες γυναίκες από το χωριό, όταν μια αναγνώστρια μου τηλεφωνά και μου δίνει τις πληροφορίες…
Λέει:
«Στον Άγιο Ερμόλαο η κυρία Ξενού σκοτώθηκε από ένα Τουρκοκύπριο αστυνομικό που επισκέφτηκε το χωριό. Το όνομα της ήταν Πολυξένη Νεοφύτου Μιλτιάδου… Ήμουν παιδί τότε αλλά τη θυμούμαι αρκετά καλά… Δεν μπορούσε να περπατήσει και ήταν ηλικιωμένη. Το 1974 παρόλο που η οικογένεια της είχε φύγει, αυτή παρέμεινε στο χωριό, ήταν μόνη της.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος το 1974 οι Τουρκοκύπριοι από τον Άγιο Ερμόλαο είχαν πάει στη Σκυλλούρα και επέστρεψαν μόνο μετά από κάποιο καιρό… Όταν οι Τουρκοκύπριοι είχαν επιστρέψει στο χωριό, είδαν ότι η κυρία Ξενού ήταν ζωντανή. Κάθε μέρα οι Τούρκοι στρατιώτες στο χωριό της έπαιρναν λίγο φαγητό και νερό και την φρόντιζαν…
Η κυρία Ξενού είχε πει στους Τουρκοκύπριους που επέστρεψαν στο χωριό «Σας παρακαλώ μην ξαναφύγετε, μην με αφήσετε μόνη μου, δεν έχω κανένα εδώ, σας έχω εσάς…»
Τότε ένας Τουρκοκύπριος αστυνομικός ήρθε στο χωριό και έψαχνε για Ελληνοκύπριους στο χωριό. Ρωτούσε όλους αν υπήρχαν Ελληνοκύπριοι που παρέμειναν στο χωριό. Όταν άκουσε ότι εκεί ήταν η κυρία Ξενού, που δεν μπορούσε να περπατήσει, πήγε να την βρει και να τη σκοτώσει… Ο τρόπος που σκότωσε έτσι την κυρία Ξενού, αναστάτωσε πολύ τους Τουρκοκύπριους του χωριού… Τον είχαν ρωτήσει γιατί το έκανε αυτό… Το όνομα του άντρα αυτού εξ' όσων μπορώ να θυμηθώ ήταν …. και πλέον δεν ζει…
Και τότε είχαν θάψει την κυρία Ξενού σε μια σωρό λιπάσματος… Ο καιρός πέρασε και το Φεβρουάριο του 1975 είχαν αποφασίσει να μετακινήσουν το λίπασμα (κόπρι) από εκείνη την αυλή και όταν μετακινούσαν το λίπασμα είχαν εμφανιστεί τα οστά της κυρίας Ξενούς… Ήμουν παιδί τότε και με είχαν κυνηγήσει έτσι ώστε να μην δω μια τέτοια σκηνή… Τότε ένας από τους χωριανούς είχε πει ότι τα οστά αυτά είχαν παραμείνει τόσο καιρό στην κοπριά, μπορούσαν να μεταδώσουν ασθένειες έτσι αποφάσισαν να τα κάψουν τα οστά αυτά. Εξ' όσων θυμούμαι, αυτός που μίλησε για ασθένειες και το κάψιμο των οστών, εργαζόταν στον Τουρκοκυπριακό Δήμο Λευκωσίας και αυτός επίσης έχει πεθάνει τώρα…
Τότε το λίπασμα μετακινήθηκε από εκεί και τα οστά της κυρίας Ξενούς κάηκαν, όπως άκουσα… Δεν έχω πληροφορίες για το τί έκαναν με τα οστά που υποτίθεται έκαψαν.
Εξ' όσων γνωρίζω η κυρία Lutfiye Ahmet δεν είχε σκοτωθεί. Όταν τα Τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα ήρθαν στην αρχή του πολέμου, φοβόταν τόσο πολύ, προσπάθησε να κρυφτεί στο πηγάδι… Το πηγάδι αυτό ήταν στην αυλή του σπιτιού της…»
Ένας άλλος αναγνώστης έχει περισσότερες πληροφορίες για την κυρία Ξενού:
«Η κυρία Ξενού ήταν από το Σύσκληπο αλλά είχε παντρευτεί στον Άγιο Ερμόλαο. Γεννήθηκε γύρω στο 1918. Ο Τουρκοκύπριος λοχίας αστυνομικός που την είχε σκοτώσει είχε βρει γύρω στις 700-800 στερλίνες στο σπίτι της και τις πήρε. Ο αστυνομικός αυτός που είχε έρθει στο χωριό από αλλού – δεν ήταν από τον Άγιο Ερμόλαο – αργότερα καυχιόταν για τα λεφτά που είχε βρει και έλεγε «Η γυναίκα αυτή ήταν πλούσια, είχε στερλίνες και τις πήρα και την σκότωσα…»
Ο ίδιος αστυνομικός είχε σκοτώσει επίσης και τη Θεοδώρα Καλλή ενώ έτρωγε μακαρόνια και κοτόπουλο και καυχιόταν και γι αυτό στο καφενείο. Όταν είχε πάει για να σκοτώσει τη Θεοδώρα Καλλή, είχε κάποιο άλλο μαζί του από άλλο χωριό.»
Έμαθα ότι ο Τουρκοκύπριος λοχίας που είχε σκοτώσει την Θεοδώρα Καλλή και την κυρία Ξενού με το δικό του πιστόλι είχε αργότερα χάσει το δικό του γιο… Ο τροχός γυρίζει, όπως λέγει η παροιμία… Τι άλλο να πει κάποιος; Ποιος μας έδωσε το δικαίωμα να παίρνουμε ζωές; Ποιος έδωσε οποιουδήποτε το δικαίωμα να σκοτώσει ένα άλλο άνθρωπο ή ζώο; Όλοι ανήκουμε στη γη και πρώτα απ΄ όλα πρέπει να σεβόμαστε τη ζωή… Όχι να γυρίζουμε σκοτώνοντας αθώες ηλικιωμένες γυναίκες, που δεν μπορούν καν να περπατήσουν… Και δεν δέχομαι ότι ο πόλεμος είναι «πρόσχημα» - όχι… Ο πόλεμος δεν είναι «πρόσχημα» - αν έχεις κακιά καρδιά, είσαι κακός άνθρωπος είτε είσαι σε καιρό πολέμου ή σε καιρό ειρήνης… Το πρωταρχικό πράγμα που πρέπει όλοι να διδάσκουμε στα παιδιά μας είναι να σέβονται τη ζωή…
Είχαμε πάει στο σπίτι της Θεοδώρας Σάββα Καλλή μαζί με την εγγονή της Δώρα Παρμακλή Δεληγιάννη στις 10 Απριλίου 2018, συνοδευόμενες από τους ερευνητές της ΔΕΑ – η Δώρα ήθελε πάρα πολύ να βρει τα οστά της γιαγιάς της Θεοδώρας Καλλή που είχε γίνει «αγνοούμενη» στο σπίτι της… Η τελευταία φορά που την είχε δει ήταν στις 25 Ιουλίου 1974…
Κάποιοι Τουρκοκύπριοι από το χωριό τους είχαν πει ότι μπορεί να είχε θαφτεί σε ένα από τα πηγάδια ή στο λίπασμα στον κήπο της, έτσι η Δώρα υπέδειξε τα πηγάδια…
Αργότερα φέτος, η ΔΕΑ έκανε εκσκαφές στο κλειστό πηγάδι στην αυλή του σπιτιού αλλά δεν βρήκε τίποτε…
Υπήρχαν επίσης φήμες ότι είχε σκοτωθεί στο δρόμο…
Υπήρχαν φήμες ότι είχε θαφτεί στο λίπασμα στον κήπο της και μετά το λίπασμα μετακινήθηκε από τον κήπο…
Χρειάζεται να γίνουν περισσότερες έρευνες και χρειάζεται να πάμε πίσω στο χωριό μαζί με τη Δώρα για να μιλήσουμε με τους Τουρκοκύπριους φίλους της από την παιδική της ηλικία και να δούμε αν είχαν δει ή ακούσει κάτι…
Η Θεοδώρα Καλλή ήταν ποιήτρια – όποιον έβλεπε, του έλεγε «Ποιο ποίημα να σου απαγγείλω;» Διάβαζε παραδοσιακά Κυπριακά ποιήματα…
Η Θεοδώρα είχε γεννήσει 14 παιδιά αλλά μόνο τρία επέζησαν… Μόνο δύο γιοί και μια κόρη έμειναν ζωντανοί… Και αυτοί έχουν πεθάνει τώρα, μόνο τα εγγόνια παραμένουν για να τη θυμούνται… Ήταν 93 χρονών όταν «εξαφανίστηκε» από το χωριό…
Θα συνεχίσουμε τις έρευνες μας και ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουμε να βρούμε περισσότερες πληροφορίες και για την κυρία Ξενού και τη Θεοδώρα Σάββα Καλλή για να βοηθήσουμε να βρεθούν οι πιθανοί τόποι ταφής τους και έτσι να βοηθήσουμε την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων να κάνουν εκσκαφές και να προσπαθήσουν να βρουν τα οστά τους…
Αν γνωρίζετε οτιδήποτε που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μου, επώνυμα ή ανώνυμα, σας παρακαλώ τηλεφωνήστε μου στο κινητό μου στη CYTA 99 966518.
22.11.2018
Photo: The missing women of Agios Ermolaos, Lutfiye Ahmet and Theodora Kallis Savva and Dora the granddaughter holding the photo of her missing grandmother...
*** Article published in the POLITIS newspaper on the 16th of December 2018, Sunday. A series of articles were published in YENİDÜZEN newspaper in Turkish on my pages entitled "Cyprus: The Untold Stories" on the 18, 19 and 20 October 2018 and here are the links:
http://www.yeniduzen.com/ayermolanin-kayip-kibrisli-kadinlari-icin-kazilar-13094yy.htm
http://www.yeniduzen.com/ayermolada-bir-kayip-sahistan-geride-kalanlara-ulasildi-13099yy.htm
http://www.yeniduzen.com/ayermolada-ksenu-hanimi-koye-kontrole-gelen-bir-kibrisliturk-polis-oldurmustu-13104yy.htm
No comments:
Post a Comment