Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Η Leyla Kiralp που ζει στο σπίτι του κυρίου Άκη έμαθε ότι πέθανε φέτος τον Απρίλιο με τον καημό στην καρδιά του για το σπίτι του… Η Leyla, της οποίας ο σύζυγος είχε σκοτωθεί από την ΕΟΚΑ Β στην σφαγή της Τόχνης το 1974, είναι πρόσφυγας από το Ζύγι όπου είχαν φτιάξει το σπίτι τους… Η Leyla ήταν αρχικά από το Μαρί… Ζει στο σπίτι του κυρίου Άκη στην Αμμόχωστο μετά που ήρθε στο βόρειο μέρος ως πρόσφυγας…
Της ζήτησα να μου γράψει τα συναισθήματα της για αυτό…. Η Leyla Kiralp έγραψε τα ακόλουθα:
«Ο λαός της Κύπρου έχει περάσει τόσα πολλά τραύματα τον τελευταίο μισό αιώνα… Ανάμεσα σε αυτά τα τραύματα ήταν η προσφυγοποίηση, αυτοί που τους έπαιρναν από τους δρόμους ή τα σπίτια τους και τους έκαναν να «εξαφανιστούν», αυτοί που είναι ακόμα «αγνοούμενοι», αυτοί που είχαν βιαστεί, και αυτοί που τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μην μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους…
Ο κάθε ένας από αυτούς έχει διαφορετικά τραύματα που συνδέονται με αυτό….
Και οι αρνητικές επιπτώσεις των τραυμάτων αυτών ακόμα συνεχίζονται…
Δυστυχώς υπάρχουν κάποιοι κύκλοι που γιορτάζουν τα τραύματα αυτά ως «νίκη»… Παρόλο που η «λεηλασία» για αυτούς μπορεί να θεωρείται ως «νίκη», για κάποιους το αποτέλεσμα είναι δάκρυα, πόνος και ψυχολογικά προβλήματα…
Μετά τον πόλεμο το 1974, κατάφερα να περάσω στο βόρειο μέρος του νησιού μας τον Μάϊο του 1975. Και τον Αύγουστο του 1975 εγκαταστάθηκα στο σπίτι όπου ζω ακόμα. Είναι στο Κάτω Βαρώσι, Οδός Αγίας Παρασκευής (Λεωφόρος 9ης Μαρτίου) 34Α.
Το σπίτι ήταν ολοκαίνουργιο αλλά άδειο. Δεν υπήρχαν έπιπλα που να ανήκαν στο σπίτι αυτό. Όμως αυτοί που το είχαν δει προηγουμένως με τα έπιπλα του έλεγαν ότι «Κάποιοι πολύ πλούσιοι άνθρωποι ζούσαν εδώ…»
Μου πήρε πολύ καιρό να εγκατασταθώ και να συνηθίζω να ζω σε αυτό το σπίτι. Το σπίτι αυτό που είχε παραχωρηθεί σε μένα από τις αρχές «εγκατάστασης» ήταν στην ΚΑΤΟΧΗ ενός ατόμου που έγινε βουλευτής και υπουργός μετά από χρόνια. Εκείνες τις μέρες αν κάποιος ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΕ ένα σπίτι που είχε καταχωρηθεί σε κάποιο άλλο άτομο, τότε τον αποκαλούσαν «ΚΑΤΟΧΟ». Και ο μακαρίτης Shemmedi που εργαζόταν ως δημόσιος υπάλληλος για τις αρχές «εγκατάστασης» ήρθε με ένα αστυνομικό και έδιωξαν τον κάτοχο από το σπίτι και εκεί άφησαν να εγκατασταθεί το άτομο που είχε το έγγραφο που έλεγε ότι σπίτι είχε δοθεί σε αυτόν ή αυτή. Εκείνες τις μέρες το να είσαι ΚΑΤΟΧΟΣ ήταν έγκλημα. Έδιωχναν πολύ γρήγορα τον κάτοχο έξω από το σπίτι που είχε καταλάβει. Σήμερα γιατί κάποιοι άνθρωποι αντιδρούν στην λέξει ΚΑΤΟΧΗ; Μια κατοχή λαμβάνει χώρα παράνομα, αυτό δεν σου ανήκει. Γιατί τότε θυμώνουμε ή τρελαινόμαστε με αυτό; Αν κάνεις κάτι παράνομα, πρέπει να πληρώσεις τελικά για αυτό…
Εκείνες τις μέρες αυτοί που λεηλατούσαν ήταν η συζήτησης της πόλης… Πλοία γεμάτα με Ελληνοκυπριακά αγαθά μεταφέρθηκαν στην Τουρκία… Κότερα, αυτοκίνητα, χρυσός, λεφτά, έπιπλα… Και οι ντόπιοι λεηλατούσαν… Κάποιοι από αυτούς λεηλατούσαν για να επιβιώσουν, κάποιοι λεηλατούσαν για να γίνουν πλούσιοι… Και αυτή η «κουλτούρα λεηλασίας» συνεχίζεται ακόμα σήμερα…
Το σπίτι όπου εγκαταστάθηκα τον Αύγουστο του 1975 ήταν ένα καινούργιο και όμορφο σπίτι. Το σπίτι μου που άφησα στο Ζύγι ήταν επίσης όμορφο και ολοκαίνουργιο. Έζησα στο σπίτι μου στο Ζύγι για λιγότερο από ένα χρόνο – είχα παντρευτεί πρόσφατα όταν ξεκίνησε ο πόλεμος το 1974 και πήραν το σύζυγο μου από το σπίτι μας στο Ζύγι και εξαφανίστηκε σε ένα λεωφορείο μαζί με αυτούς από την Τόχνη. Έγινε «αγνοούμενος» και έπρεπε να φύγουμε από το Ζύγι και να γίνουμε πρόσφυγες στη δική μας γη… Εγκατασταθήκαμε στην Αμμόχωστο σε αυτό το καινούργιο σπίτι…
Ήταν πολύ δύσκολο για μένα να συνηθίσω το σπίτι αυτό και να ζω σε αυτό στο σπίτι στο Κάτω Βαρώσι. Το σπίτι είναι όμορφο. Αλλά η ομορφιά του δεν ήταν αρκετή για να με βοηθήσει να ανακάμψω από τα τραύματα του πολέμου… Αντιθέτως, η ομορφιά αυτή με έκανε πιο δυστυχισμένη και πιο καταθλιπτική και απελπισμένη…
Το σπίτι ήταν «ξένο», η πόλη ήταν «ξένη», οι άνθρωποι ήταν «ξένοι». Και η κουλτούρα ήταν επίσης «ξένη»: η «κουλτούρα» της «λεηλασίας»…
Ένιωθα σε κάθε δωμάτιο, σε κάθε γωνιά, τον αναστεναγμό των ιδιοκτητών του σπιτιού αυτού που δεν γνώριζα. Ποιοι ήταν οι ιδιοκτήτες του σπιτιού αυτού; Ήταν ζωντανοί; Ή είχαν γίνει και αυτοί θύματα κάποιας σφαγής και έγιναν «αγνοούμενοι» όπως συνέβηκε στο σύζυγο μου; Ήθελα να έβρισκα ένα έπιπλο ή ένα έγγραφο που τους ανήκε…
Το άτομο που είχε καταλάβει το σπίτι αυτό πριν από μένα και που αργότερα έγινε βουλευτής και υπουργός ήταν Τούρκος πολίτης – όταν ο μακαρίτης Shemmedi από το τμήμα «εγκατάστασης» τον έδιωξε από το σπίτι που κατάλαβε, γύρισε και μου είπε:
«Στο Ζύγι δεν είχες σπίτι! Ζούσες κάτω από τις χαρουπιές!»
Είχα σπίτι στο Ζύγι και είχα και επιχείρηση εκεί. Και τώρα το μέρος μας έγινε μια από τις πιο διάσημες ψαροταβέρνες στο Ζύγι: Η γη όπου βρίσκεται η ψαροταβέρνα Κουμπαρή ανήκε στο σύζυγο μου…
Εσύ, το άτομο που είχες καταλάβει το σπίτι όπου εγκαταστάθηκα στο Κάτω Βαρώσι, τι είχες στην Τουρκία και ήθελες σε αντάλλαγμα το σπίτι αυτό;
Ήμουν πολύ περίεργη για τους ιδιοκτήτες του σπιτιού αυτού στο οποίο είχα εγκατασταθεί στο Κάτω Βαρώσι. Ξαναπαντρεύτηκα το 1981. Το 1986 γεννήθηκε ο γιος μας Shevki Kiralp. Μέχρι τώρα μεγάλωσε σε αυτό το σπίτι και συνεχίζει να ζει στο σπίτι αυτό. Η παιδική του ηλικία, το σχολείο του, τα παιγνίδια του, οι φίλοι του είναι όλα σε αυτό το σπίτι. Ότι σημαίνει για μένα το σπίτι μου στο χωριό, το ίδιο σημαίνει το σπίτι αυτό για το γιο μου…
Όμως έμαθε από πολύ νεαρή ηλικία ως παιδί, ότι το σπίτι αυτό δεν είναι το σπίτι μας και ότι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες του σπιτιού αυτού είναι Ελληνοκύπριοι.
Όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα στις 23 Απριλίου 2003, για μέρες περιμέναμε τους ιδιοκτήτες του σπιτιού να έρθουν για να επισκεφτούν. Κάθε φορά που κτυπούσε η πόρτα ενθουσιαζόμασταν.
Πρώτα ήρθαν οι κόρες Ιωάννα και Ντίνα. Ήρθαν μέσα στο σπίτι πολύ ευγενικά… Πολύ ντροπαλά πήγαν στα υπνοδωμάτια. Κοίταζαν και άρχισαν να κλαίνε… Αγκαλιαστήκαμε και κλάψαμε μαζί. Καθώς πίναμε καφέ στο καθιστικό τηλεφώνησαν στον πατέρα τους:
«Το σπίτι είναι σε πολύ καλή κατάσταση, ακριβώς όπως το αφήσαμε. Και οι άνθρωποι που ζούνε εδώ είναι πολύ καλοί άνθρωποι» είπαν.
Μετά ήρθε η κυρία Λένια και ο κύριος Άκης. Αγκαλιαστήκαμε και κλάψαμε μαζί.
Ο κύριος Άκης κάθισε στο καθιστικό. Δεν γύρισε σε όλο το σπίτι. Η γυναίκα του Λένια γύρισε στο σπίτι με δάκρια και λαχτάρα… Ήθελε να αγκαλιάσει τις αναμνήσεις της, αλλά τα χέρια της αγκάλιαζαν το κενό!
Ο κύριος Άκης ταπεινά είπε «Η οικοδομή του σπιτιού αυτού είχε τελειώσει το 1974. Μπορέσαμε να ζήσουμε εδώ για 6-7 μήνες. Το διπλανό σπίτι είναι επίσης δικό μας. Ζήσαμε σε εκείνο το σπίτι για 13 χρόνια…»
Έδωσα τα κλειδιά του σπιτιού στην κυρία Λένια.
«Το σπίτι αυτό είναι δικό σας. Αν θέλετε να ζήσετε εδώ, ορίστε τα κλειδιά, μπορούμε να φύγουμε αμέσως από το σπίτι αυτό» της είπα. Και μου είπε:
«Και ο Denktash;»
Μέχρι τώρα συνεχίζουμε και έχουμε σχέσεις με τη Λένια. Τηλεφωνούμε η μια της άλλης στις ξεχωριστές μέρες και ρωτούμε πως τα πάμε. Παρευρέθηκε στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου μου και πήρε το μικρόφωνο και μίλησε.
Δεν είχαμε την ευκαιρία να δούμε πολύ τον κύριο Άκη διότι ήταν πολύ εργατικός και πολυάσχολος.
Ο κύριος Άκης, στου οποίου το σπίτι ζούμε τα τελευταία 44 χρόνια, ήταν ένας καλός επιχειρηματίας, ένας καλός οικογενειάρχης. Ήταν από το Βαρώσι αλλά μετά το 1974 εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό. Είχε τεράστιες γνώσεις για τον ναυτιλιακό τομέα όπου δραστηριοποιήθηκε για περισσότερο από 60 χρόνια. Ήταν πρόεδρος της Ένωσης Ναυτιλιακών Εταιρειών Κύπρου, πρόεδρος του Lions Club Αμμοχώστου, ήταν μέλος του Ναυτικού Όμιλου Αμμοχώστου, ήταν μέλος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων, όπως επίσης και μέλος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αμμοχώστου… Ήταν επίσης μέλος των εμπορικών επιμελητηρίων Κύπρου – Ηνωμένου Βασιλείου και Κύπρου – Κίνα, όπως επίσης και μέλος του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κύπρου.
Ο κύριος Άκης ήταν θείος της αγαπημένης μας φίλης Χαρούλας Μάρκου και δυστυχώς πέθανε στις17 Απριλίου 2018.
Στεναχωρηθήκαμε ως οικογένεια όταν μάθαμε για το θάνατο του. Τηλεφωνήσαμε στην γυναίκα του Λένια και στις κόρες του Ιωάννα και Ντίνα για να δώσουμε τα συλλυπητήρια μας. Δεν μπορούσα να μιλήσω. Ήμουν τόσο συναισθηματική. Οι λέξεις κλειδώθηκαν στο λαιμό μου. Κατάφερα μόνο να ψιθυρίσω «Ακόμα ένας Κύπριος αποχαιρέτισε με τον καημό του σπιτιού του, του τόπου του στην καρδιά του…»
Αντίο κύριε Άκη! Ας αναπαυθείς εν ειρήνη! Έζησες στο σπίτι σου για εφτά μήνες και εμείς ζούμε στο σπίτι σου για τα τελευταία 44 χρόνια. Όμως γνωρίζεις πολύ καλά ότι δεν ήταν επιλογή μας να ζούμε στο σπίτι σου.
Αγαπητές μας Λένια, Ιωάννα και Ντίνα και αγαπητή μας φίλη Χαρούλα! Ο σύζυγος μου Mustafa, ο γιος μου Shevki και εγώ σας ευχόμαστε υπομονή, γνωρίζοντας το μεγάλο πόνο και το μεγάλο κενό που δημιούργησε ο θάνατος του κυρίου Άκη – μοιραζόμαστε τη θλίψη σας και σας στέλνουμε την αγάπη μας…»
(LEYLA KIRALP – 19.7.2018)
Photo: Mr. Akis…
(*) This article was published in the POLITIS newspaper on the 26th of August 2018, Sunday. The same article was published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 23rd of July 2018 and here is the link:
http://www.yeniduzen.com/bay-akis-12703yy.htm
No comments:
Post a Comment