Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Καλά νέα έρχονται ξανά από τη Μόρα – κάποια οστά έχουν βρεθεί σε ένα χωράφι που είχαμε δείξει στους ερευνητές της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων το 2008 – δηλαδή πριν από ακριβώς οκτώ χρόνια και μετά είχαμε δείξει στους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων το ίδιο χωράφι πριν από πέντε χρόνια το 2011… Ένας από τους αναγνώστες μου που μας βοηθά στην περιοχή της Μόρας είναι χαρούμενος… Του τηλεφωνώ για να τον ευχαριστήσω και λέει «Ναι, φυσικά θυμούμαι, είχαμε δείξει εκείνο το χωράφι πριν από περίπου δέκα χρόνια…»
Περισσότεροι αναγνώστες τηλεφωνούν και είμαι ενθουσιασμένη και χαρούμενη – είναι η δική τους ώθηση και η καλοσύνη τους που με κάνει να συνεχίζω…
Αυτή τη φορά, την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2016, μου τηλεφωνά ένας αναγνώστης από την περιοχή της Μόρφου…
«Ξέρεις», μου λέει «πριν κάνω οτιδήποτε, ήθελα να μάθω την γνώμη σου για το τι να κάνω…» «Πες μου» του λέω.
«Βλέπεις, υπάρχει αυτός ο Τούρκος στρατιώτης, δεν ζει εδώ… Είναι εδώ για διακοπές… Και μου είπε για ένα πιθανό τόπο ταφής όπου είχαν θάψει γύρω στα 25-30 άτομα αλλά δεν θέλει να αναμειχθεί με την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων…»
«Μπορεί να σου δείξει εσένα το μέρος του πιθανού τόπου ταφής και μετά μπορείς να μας δείξεις εσύ…»
«Θα τον ρωτήσω… Θα μιλήσω μαζί του και θα σου τηλεφωνήσω…»
«Παρεμπιπτόντως, που είναι το μέρος αυτό;»
«Είναι μεταξύ των χωριών Ασώματος και Κοντεμένος…»
«Εκεί, μέσα στο στρατόπεδο στον Κοντεμένο, η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων έκανε εκταφές πριν από μερικά χρόνια και βρήκε τα οστά οκτώ αγνοουμένων ατόμων, έξι Ελληνοκυπρίων και δύο Μαρωνιτών… Ίσως να αναφέρεται σε αυτό;»
«Όχι δεν νομίζω… Εκείνο είναι κάτι άλλο… Αυτό είναι κάτι διαφορετικό…»
Μετά από μερικές ώρες ο αναγνώστης μου τηλεφωνά…
«Είναι εντάξει… Θα μου δείξει εμένα το μέρος και θα σου δείξω εγώ…»
Τηλεφωνώ στον Ξενοφώντα Καλλή, τον Βοηθό του Ελληνοκύπριου μέλους της ΔΕΑ και τον Okan Oktay, τον Συντονιστή των Εκταφών της ΔΕΑ… Μπορούμε να πάμε την επομένη μέρα στην περιοχή της Μόρφου, δηλαδή την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2016.
Τηλεφωνώ πίσω στον αναγνώστη μου και συμφωνούμε να συναντηθούμε την επόμενη μέρα μαζί με τους λειτουργούς της ΔΕΑ έτσι ώστε να μας δείξει τον πιθανό μαζικό τάφο. Ο Τούρκος στρατιώτης του είχε δείξει το μέρος και έχει επίσης άλλες πληροφορίες για να μοιραστεί μαζί μας από άλλες πηγές…
Έτσι, την Παρασκευή πάμε στο χωριό του και τον παίρνουμε και πάμε στην περιοχή στην οποία αναφέρεται…
Ερχόμενος από τον Ασώματο προς τον Κοντεμένο, μόλις προσεγγίζουμε ένα μικρό γκρεμό, και τον περνούμε, σταματούμε…
Και τότε θυμούμαι:
«Μα είχαμε πληροφορίες από ένα άλλο αναγνώστη για το μέρος αυτό πριν από χρόνια… Είχα γράψει για το μέρος αυτό πριν από περίπου τέσσερα χρόνια… Όμως όταν συμπληρώθηκε η εκταφή μέσα στο στρατόπεδο στον Κοντεμένο και βρήκαν τα οστά οκτώ αγνοουμένων, νόμιζα ότι ο αναγνώστης μου ίσως να μπέρδεψε το μέρος… Τώρα βλέπω ότι πραγματικά δεν το είχε μπερδέψει…»
Ο Καλλής πιστεύει το ίδιο όπως επίσης και ο Okan…
«Είχαμε ένα Μαρωνίτη μάρτυρα που έδειξε το μέρος αυτό» λέει…
Συνειδητοποιούμε ότι λόγω του μαζικού τάφου που έσκαψε η ΔΕΑ μέσα στο στρατόπεδο στον Κοντεμένο, όλοι μας νομίσαμε ότι οι μάρτυρες μιλούσαν για αυτό και ότι ήταν συγχυσμένοι…
Κατ΄ ακρίβεια, ποτέ δεν ήταν συγχυσμένοι…
Αυτό είναι ένα εντελώς διαφορετικό μέρος και με τον αναγνώστη μας μαζί μας τώρα που έχει τις λεπτομέρειες για το τι συνέβηκε εδώ, δεν έχει τίποτε να κάνει με το βομβαρδισμό της περιοχής από Τουρκικά αεροπλάνα – αυτή ήταν μια διαφορετική ομάδα που προσπαθούσε να υποχωρήσει όταν συγκρούστηκαν και σκοτώθηκαν και θάφτηκαν εδώ…
Ο αναγνώστης μου μας εξηγεί τις πληροφορίες που έχει μαζέψει από τον Τούρκο στρατιώτη, όπως επίσης και από τους δικούς του συγγενείς…
«Εδώ ήταν μια ομάδα Ελληνοκυπρίων στρατιωτών και τους έπιασαν όταν ήρθε κάτω ο Τουρκικός στρατός… Σύμφωνα με τον Τούρκο στρατιώτη που είναι μάρτυρας από εκείνες τις μέρες, ήταν ημίγυμνοι όταν τους βρήκαν – σημαίνει ότι είχαν βγάλει τα πουκάμισα τους έτσι ώστε αν τους έπιαναν να μην αναγνωριστούν οι βαθμίδες τους… Πιθανόν να ήταν έτσι…
Έτσι σκοτώθηκαν εδώ και μετά τους έθαψαν στη δεξιά πλευρά του δρόμου… Όμως όχι σε αυτόν τον καινούργιο ασφαλτόδρομο, τον παλιό δρόμο…
Έτσι, βλέπεις στην κορυφή, εκεί που είναι ο λόφος, ο παλιός δρόμος ενώνεται με τον καινούργιο δρόμο…
Σύμφωνα με τον Τούρκο στρατιώτη, τους έθαψαν στη δεξιά πλευρά του παλιού δρόμου…»
Περιφερόμαστε στην περιοχή και κοιτάζουμε εκεί που είναι ο παλιός δρόμος…
«Ένας από τους συγγενείς μου συνήθιζε να πηγαίνει στη δουλειά με λεωφορείο και στο λεωφορείο υπήρχε ένας άντρας που ονομαζόταν Κ. που ήταν οδηγός για τους Τούρκους στρατιώτες… Κάθε φορά που ταξίδευαν στο δρόμο αυτό για να πάνε στη δουλειά έλεγε «Περνούμε πάνω από τους αιχμαλώτους πολέμου… Κείτονται κάτω από το δρόμο αυτό…» Έτσι μπορείς να προσπαθήσεις να τον βρεις – εκείνο τον καιρό, το 1974, ήταν μόλις 16 ή 17 χρονών… Ζει στην Καμπυλή και θα είναι εύκολο να τον βρεις…»
Ο Okan Oktay παίρνει σημειώσεις και υπόσχεται να στείλει κάποιον να τον βρει…
Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, ο Τούρκος στρατιώτης συμμετείχε στην ταφή…
«Μου είπε ότι τους είχαν θάψει και υπολόγιζε ότι ήταν μια ομάδα στρατιωτών, περίπου 25 ή 30 άτομα.. Μου είπε ότι αργότερα βρήκαν 3 ή 4 άτομα σκοτωμένα στην διάρκεια του πολέμου και τους είχαν θάψει εδώ μαζί με την άλλη ομάδα ή δίπλα από το μαζικό τάφο… Όμως συνολικά μιλούσε για 25-30 άτομα…»
Παίρνουμε συντεταγμένες και βγάζουμε φωτογραφίες – ο Καλλής θα κοιτάξει σε παλιές αεροφωτογραφίες τον παλιό δρόμο… Πως ήταν και πως είναι τώρα…
Στο αυτοκίνητο στην επιστροφή είμαστε πραγματικά γοητευμένοι με τις πληροφορίες αυτές…
Μέχρι στιγμής έχουμε τέσσερεις πηγές πληροφοριών που υποδεικνύουν τον ίδιο τόπο ταφής: Ο αναγνώστης μου εδώ μαζί μας που το έμαθε από τον Τούρκο στρατιώτη, οι συγγενείς του που υποδείχνουν αυτά που τους έλεγε ο Κ. καθώς περνούσαν από εδώ, ο άλλος μου αναγνώστης που με είχε πληροφορήσει για αυτόν τον πιθανό τόπο ταφής πριν από τέσσερα χρόνια και είχα γράψει για αυτό… Και ο Μαρωνίτης μάρτυρας που είχε δείξει την περιοχή αυτή στον Okan Oktay… Όλα δείχνουν την ίδια περιοχή με την ίδια ιστορία: Ότι υπάρχει ένας μαζικός τάφος εδώ… Όλα αυτά τα χρόνια, σκεφτόμασταν το ίδιο πράγμα: Ότι ο μαζικός τάφος για τον οποίο μιλούσαμε ήταν αυτός που είχε βρεθεί μέσα στο στρατόπεδο στον Κοντεμένο… Όμως όχι, όλοι τώρα συνειδητοποιούμε με σαφήνεια ότι αυτό είναι ένα νέο μέρος… Ίσως αυτοί ήταν οι στρατιώτες που υποχωρούσαν από την περιοχή του Αγίου Ερμόλαου ή κάπου εκεί γύρω…
Καθώς επιστρέφουμε ο αναγνώστης μου μας δείχνει ένα άλλο πιθανό τόπο ταφής στο Καπούτι…
Ένας από τους συγγενείς του που ζει στην Αυστραλία ήρθε πρόσφατα για επίσκεψη στην Κύπρο και του είπε για αυτόν τον πιθανό τόπο ταφής.
«Ήταν κάτω από τη χαρουπιά εκεί που ο συγγενής μου είδε θαμμένα δύο ή τρία άτομα» λέει…
Στεκόμαστε έξω από ένα περιφραγμένο χωράφι με δέντρα – δεν μπορούμε να μπούμε μέσα, είναι ιδιωτική περιοχή, περιφραγμένη.
Όμως μπορούμε να δούμε κάποια κλαδιά της χαρουπιάς…
«Ο συγγενής μου νομίζει ότι μπορεί να ήταν στρατιώτες αφού τα άρβυλα τους ήταν ορατά… Πρέπει να ψάξετε κάτω από τη χαρουπιά…» λέει…
Τον παίρνουμε στο σπίτι του και επιστρέφουμε στη Λευκωσία…
Τον ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά για την καλοσύνη και την ανθρωπιά του…
Photo: Η περιοχή αυτή μεταξύ των χωριών Ασώματος και Κοντεμένος πρέπει να ερευνηθεί…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 25th of December 2016, Sunday.
No comments:
Post a Comment