Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Είμαστε και πάλι στους δρόμους, τις τελευταίες δύο μέρες πάμε στη Μεσαορία και την Καρπασία μαζί με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, συναντούμε μάρτυρες και δείχνουμε πιθανούς τόπους ταφής…
Ο πρώτος μας σταθμός το πρωί της Τετάρτης 17 Αυγούστου είναι η Μεσαορία… Σε ένα από τα χωριά εδώ συναντούμε ένα από τους αναγνώστες μου και με τη βοήθεια του πάμε για να συναντήσουμε ένα μάρτυρα.
Είμαστε μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή, το Βοηθό του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων και τον Halil Sayin, ένα νεαρό ερευνητή της ΔΕΑ.
Συναντιόμαστε με τον αναγνώστη μου και τον ακολουθούμε στο σπίτι του μάρτυρα.
Νωρίτερα φέτος στη Μόρα, σε ένα μέρος που είχαμε δείξει με ένα άλλο αναγνώστη βρέθηκαν τα οστά τεσσάρων «αγνοουμένων» Ελληνοκυπρίων… Τώρα στο σπίτι του μάρτυρα, αυτός ο καινούργιος μάρτυρας λέει «Δεν θα έπρεπε να ήταν 4 αλλά 15 «αγνοούμενοι» Ελληνοκύπριοι θαμμένοι εκεί… Γιατί δεν μπόρεσαν να τους βρουν; Ίσως τους έθαψαν αλλού; Όμως ξέρουμε ότι υπήρχαν 15 Ελληνοκύπριοι εκεί…»
Ο αναγνώστης μου είναι επίσης από τη Μεσαορία και όταν μου τηλεφώνησε πριν από δύο βδομάδες, μιλούσε για τους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους στην Αγία Κεπήρ… Ο αριθμός των «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων που βρέθηκαν στην Αγιά ήταν 14 και αυτό έκανε τον αναγνώστη μου να νιώθει πολύ άβολα…
«Ήταν 19 οι Ελληνοκύπριοι που κρατούνταν αιχμάλωτοι και σκοτώθηκαν στην Αγιά… Ένας Τούρκος αξιωματικός τους είχε επίσης δώσει για να θάψουν 3 Ελληνοκύπριους που είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο. Άρα οι «αγνοούμενοι» στην Αγιά πρέπει να είναι 22, αλλά βρήκαν 14. Άρα κάπου εκεί πρέπει να υπάρχουν θαμμένοι ακόμα 8 «αγνοούμενοι» Ελληνοκύπριοι… Δυστυχώς όλοι εκείνοι στην ίδια ηλικία με μένα πεθαίνουν…» είχε πει.
Ο αναγνώστης αυτός μας είχε δείξει πριν από τρία χρόνια, στις 2 Αυγούστου 2013, ένα πιθανό τόπο ταφής μεταξύ της Αγιάς και της Μελούσιας. Εκεί είχαν κτίσει ένα στρατιωτικό φυλάκιο και το επόμενο πρωί υπήρξε ανταλλαγή πυρών… Μετά δεν έγινε τίποτε… Μετά τις 14 Αυγούστου 1974, κάποιοι Τουρκοκύπριοι πήραν διαταγές να θάψουν τα νεκρά σώματα από τη γύρω περιοχή και χρησιμοποίησαν το χαντάκι για να το κάνουν αυτό…
Κάποιοι Τουρκοκύπριοι από τη Μελούσια γνώριζαν ότι υπήρχε μαζικός τάφος εκεί και κατά καιρούς έρχονταν και έψαχναν για δακτυλίδια ή ρολόγια αφού η ταφή δεν ήταν βαθιά…
Ο αναγνώστης αυτός άκουσε επίσης ότι δίπλα από την καντίνα του στρατοπέδου στη Λύση υπήρχε ένας τόπος ταφής και μας είχε συναντήσει και μας έδειξε την περιοχή αυτή, όπως επίσης και την περιοχή που βρισκόταν το χαντάκι… Ήμασταν μαζί με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων έτσι ώστε αυτοί οι πιθανοί τόποι ταφής να ερευνηθούν και να καταγραφούν στον επίσημο κατάλογο για να εκσκαφτούν…
Εκείνες τις μέρες είχα τηλεφωνήσει σε ένα από τους Ελληνοκύπριους φίλους μου από τη Λύση και του είχα ζητήσει να μάθει για το χαντάκι αυτό. Είχε καλούς φίλους στην Αθηαίνου έτσι πήγε εκεί και βρήκε το άτομο που είχε σκάψει εκείνο το χαντάκι και δούλεψε πάνω σε ένα χάρτη και μου έστειλε τις συντεταγμένες του χαντακιού. Και εγώ με τη σειρά μου έδωσα τις συντεταγμένες στους Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων για περαιτέρω έρευνες. Έδωσα επίσης τις πληροφορίες για το που βρισκόταν το χαντάκι αυτό, σε ποιον ανήκε το χωράφι και παρόμοια πράγματα.
Δεν έγιναν ακόμα εκσκαφές ούτε στο χαντάκι ούτε στη Λύση δίπλα από το στρατόπεδο έτσι όταν και αν γίνουν εκσκαφές, θα μάθουμε αν πράγματι αυτοί είναι μαζικοί τόποι ταφής…
Έτσι είναι αυτόν τον αναγνώστη που συναντήσαμε στη Μεσαορία που μας οδήγησε σε ένα άλλο μάρτυρα.
Ο μάρτυρας μας καλωσορίζει θερμά και μας λέει ότι θέλει να βοηθήσει. Μιλά για ένα νέο πιθανό τόπο ταφής στην περιοχή αυτή…
«Υπάρχει ένα ντεπόζιτο νερού στην έξοδο του χωριού Τρεμετουσιά» λέει. «Εκεί υπάρχει ένας χωματόδρομος που πάει στο χωριό Τρούλλοι. Είχαν θάψει εκεί δύο «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους. Τους είχαν πυροβολήσει περίπου 100 μέτρα μακριά από το ντεπόζιτο νερού και είχαν στείλει ένα σιήρο (μπουλντόζα) να τους θάψει… Ο μόνος σιήρος στην περιοχή αυτή ήταν στο χωριό …. Και πιστεύω ότι ο σιήρος ήρθε από εκεί» λέει.
Μας δίνει επίσης το όνομα του ιδιοκτήτη του σιήρου και μας λέει ότι ακόμα ζει…
Μας δίνει και ένα άλλο όνομα και λέει ότι και αυτός ξέρει για αυτό τον τόπο ταφής.
Το άτομο που είχε πυροβολήσει αυτούς τους δύο Ελληνοκύπριους τους είχε σκοτώσει για τα λεφτά τους, λέει.
«Πρώτα τους είπε «Φύγετε από εκεί, περπατάτε… Σας αφήνουμε ελεύθερους» και μετά τους είχε πυροβολήσει στην πλάτη… Φυσικά μετά πήρε τα λεφτά τους…»
«Και μετά πήγε στην Αυστραλία και ποτέ δεν επέστρεψε…»
Φυσικά δεν πρέπει να ήταν μόνος όταν το έκανε αυτό – πιθανότατα είχε και άλλους μαζί του… Και εκείνοι γύρω του βοήθησαν να καλυφτούν οι δολοφονίες αυτές και έκαναν αυτούς τους δύο Ελληνοκύπριους να «εξαφανιστούν» και τους έθαψαν με ένα σιήρο… Οι δύο Ελληνοκύπριοι που είχαν σκοτώσει, εξηγά ο μάρτυρας μας, ποτέ δεν είχαν αναμειχθεί σε οτιδήποτε ενάντια στους Τουρκοκύπριους, αντιθέτως είχαν καλές σχέσεις με Τουρκοκύπριους. Και πάντοτε προσπαθούσαν να προστατεύσουν τους Τουρκοκύπριους όσο ήταν ανθρωπίνως δυνατό… Όμως αυτό ήταν το τραγικό τους τέλος… Όλα για τα λεφτά…
«Όταν θα φύγετε από εδώ, πηγαίνετε στο ντεπόζιτο νερού και δείτε το μέρος» λέει…
Μας λέει επίσης για τις δολοφονίες στην Αφάνεια το 1974…
«Η Αφάνεια ήταν υπό τη διοίκηση του χωριού Τζιάος. Ένας ταγματάρχης είχε έρθει στην Αφάνεια και είπε στους Τουρκοκύπριους να στήσουν τους Ελληνοκύπριους αιχμαλώτους σε σειρά μπροστά από ένα τοίχο. Οι Τουρκοκύπριοι τους έστησαν σε σειρά… Τότε ο ταγματάρχης τους είπε «Πυροβολήστε τους!» Ένας από τους Τουρκοκύπριους είπε στον ταγματάρχη, «Συγνώμη κύριε, δεν μπορώ να τους πυροβολήσω…» Έτσι ο ταγματάρχης είπε στον Τουρκοκύπριο «Τότε άφησε το όπλο σου και πήγαινε και στάσου μαζί τους…»
Έτσι είναι που σκοτώθηκαν αυτοί οι Ελληνοκύπριοι. Οι άνθρωποι αυτοί θάφτηκαν και μετά αδειάστηκαν οι τόποι ταφής τους… Χρησιμοποιήθηκαν κάποιοι Τουρκοκύπριοι από το χωριό Σίντα στο άδειασμα των πηγαδιών. Μετάφεραν τα οστά με το φορτηγό που ανήκε στον …»
Μας δίνει τα ονόματα αυτών που μετάφεραν αυτά τα «αγνοούμενα» οστά…
Ευχαριστούμε τον μάρτυρα αυτό και τον αφήνουμε για να πάμε στην Τρεμετουσιά…
Ο αναγνώστης μου μας λέει ότι υπάρχει ένας άλλος τόπος ταφής σε ένα μέρος που λέγεται Αης Φώτης και θα διευθετήσει έτσι ώστε να συναντήσουμε ένα άλλο μάρτυρα μια άλλη μέρα…
Έτσι πάμε όλοι στην Τρεμετουσιά και βρίσκουμε το ντεπόζιτο νερού όπως μας το περίγραψε ο μάρτυρας… Βρίσκουμε τον χωματόδρομο που ενώνει την Τρεμετουσιά με τους Τρούλλους… Ο Καλλής περπατά γύρω για να ελέγξει την περιοχή…
Μας λέει ότι υπάρχει ένα μέρος πίσω από το ντεπόζιτο που του φαίνεται ύποπτο…
Ο αναγνώστης μου μου λέει για τους λόφους γύρω από την περιοχή αυτή…
Υπάρχει ο λόφος Margo – μετά το 1974 άλλαξαν το όνομα του σε Tiniz Tepesi… Πίσω από το λόφο αυτό είναι η Αθηαίνου και στα δυτικά το Πυρρόι… Τώρα το Πυρρόι είναι στρατιωτική περιοχή… Μιλά για κάποιους πιθανούς τόπους ταφής στο Πυρρόι αλλά είναι αδύνατο για μας να πάμε εκεί και να ελέγξουμε, αφού είναι στρατιωτική περιοχή…
Βγάζουμε φωτογραφίες του ντεπόζιτου νερού και της γύρω περιοχής και ο Halil Sayin παίρνει τις συντεταγμένες της περιοχής… Εφόσον ο μάρτυρας μας μας έχει δώσει πολλές πληροφορίες, το επόμενο πράγμα είναι να ερευνήσουμε περαιτέρω για αυτόν τον πιθανό τόπο ταφής…
Ευχαριστούμε τον αναγνώστη μας και υποσχόμαστε να συναντηθούμε ξανά και επιστρέφουμε στη Λευκωσία… Την επόμενη μέρα πάμε στα Λειβάδια αλλά θα σας πω για αυτό σε ένα άλλο άρθρο…
Photo: Στα ντεπόζιτα νερού στην Τρεμετουσιά στα οποία αναφέρεται ο αναγνώστης μου…
(*) Article published in POLITIS newspaper on the 18th of September 2016, Sunday.
No comments:
Post a Comment