In search of a `missing` father from a farm in Mia Milia…
Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Tel: 99 966518
As was the custom, the family had got new pairs of shoes for all the kids who were getting ready to start the new term at school… Shoes and uniforms were ready and when the school began again, they would go running, happy to have new shoes and new uniforms…
Fatma was in the second grade at the elementary school… She had her new black school shoes on and she was very happy and eager…
But coming back home from school, she would get a shock – it would start raining and her black shoes would start running their black colour, turning the shoes into greyish tones and all her school mates would start laughing at her… She would go home crying, greatly disappointed with her new shoes…
`Daaad!` she would call out to her father who had gotten the shoes from Nicosia, from the `Cabacaba` shoe maker's shop…
`Look what happened! What kind of shoes you got me! Everybody was laughing at me!`
Her dad would say, `Don't you cry my baby, won't I go there and show this Cabacaba what he has done! I will bring these shoes back to his shop and give him a piece of my mind and get you new shoes! Here, don't cry now! I will get you a new pair of shoes…`
Cabacaba shoemakers had in fact painted white shoes with the colour black and had sold it to him… That's why when it rained the colour would run and the shoes would turn greyish…
In fact, Fatma's father Huseyin Ali would take the shoes and promise to go to Nicosia and change them and bring her back new shoes…
He would take the shoes with him when he was going to work at Mia Milia at the Alkiviades Farm…
But he would never come back, neither the shoes for Fatma…
Every day she would run from school to her house with anticipation, thinking `Today my father will come back and bring me new shoes!`
She would run up to the point where there had been a very big carob tree and when she would see that her father was not there, she would be disappointed… The big carob tree, next to her house was the place she used to see her father when he would come back with a basket… A basket full of things for kids and for his family…
Huseyin Ali would `disappear` from the farm and with him, another young boy of Louroudjina, their neighbour's son Ramadan Ismail…
They would go to work in mid-December 1963… Normally they would stay at the farm they were working at and would only come once every fortnight back to Louroudjina… When the intercommunal fighting would break out around the 21st of December 1963, Huseyin Ali and Ramadan Ismail would get stuck at the farm and would not be able to get back to Louroudjina. And that's where they would go `missing`, both Huseyin and Ramadan…
Huseyin Ali had been from Agia Anna and had married Emine Hanim from Louroudjina… Emine Hanim or as the Louroudjadis would call her `Emin Dudu` would go as a bride to live in Agia Anna… They would have three children: Hasan, Osman and Fatma… When Fatma was one year old – that must be around 1956 – they would go back to live in Louroudjina for a year. And then when Fatma was 2 years old - which must be around 1957 – they would go to London to settle and work there like most Cypriots in those days… For about five years they would stay in London and Huseyin Ali would work in a rope factory and then in a canned food factory… Emine Hanim would be working as a seamstress from home… But after a while, Emine Hanim would have health problems when she would lose her child during the late stages of her pregnancy and she would feel depressed… And the doctors would recommend for them to go back to Cyprus so she can recover… So they would come back to Cyprus in 1962 and settle in Louroudjina… Huseyin Ali would find work in the cow farm in Mia Milia and would go there together with his young villager Ramadan Ismail…
There had been four Turkish Cypriots working in the same farm at Mia Milia and a Greek Cypriot priest who lived in a small church next to the farm would warn two of them that there were rumours that they might kill the Turkish Cypriots at the farm. The priest was from Morphou and had come and settled in the small church near the farm and was living there since 1958… The two Turkish Cypriots, Ali from Nicosia and Dervish Mazhar Zemin would leave and would not have time to warn Huseyin and Ramadan about what the priest had said…
According to rumours, one night Huseyin Ali and Ramadan Ismail were sitting in the coffee shop – it had been a cold night and since they were staying in the mandra, they would go at night to pass their time and feel warm in the coffee shop… When they would get up to leave, it was rumoured that they would be killed and buried somewhere near the farm…
Years later, in 2010, a Greek Cypriot reader would tell me that they had been killed and buried in a riverbed next to the farm where they had been working… I would share this information eight years ago with the Cyprus Missing Persons' Committee… This place was either in the buffer zone or in the military zone, so I would not be able to go and look…
So when Fatma Huseyin Aghdiran would come back for holidays she would call me and we would meet and talk… When I would enquire whether there had been any digging around the farm, I would find out that there had been no digging… So I would republish what I had written eight years ago so that perhaps CMP could start new investigations about the `missing` Huseyin and Ramadan… Fatma had been waiting for the past 55 years for any information about her father…
Fatma's mother, after the disappearance of her husband would realize she had been pregnant with their fourth child and after nine months from his disappearance, would give birth to a baby boy whom she would call `Umit" – meaning `Hope`… `Hope` that he would come back alive, `hope` that he would return to his family safe and sound… But he would never return and `Umit" would grow up without ever having seen his father…
Emine Hanim would do everything possible to survive – a hard working woman, she would take care of goats, using their milk to make halloumi, yiagourti and anari to sell and also to use at home. She had a cow that Huseyin Ali had bought and she would also use the milk from the cow… When the time came, she would sell a few goats to get the school uniforms and school shoes for her kids… `My mother tried very hard in order for us not to feel the emptiness left by my father and I can say that she was successful since she was a very hard-working woman – and she didn't get help from anyone else, she did it all by herself…`
But despite this, some nights they would have to have only tea and some paksimeti for dinner…
`Paksimeti or some bread and tea… My mother would work hard so that we would not have that, but some nights unfortunately was like that… But everyone was like that – those were times of war…`
In 1971, Emine Hanim would lose her eldest son Hasan – while doing his military service in Nicosia, one of his friends would `accidentally` shoot him and he would die… They would try to bury him secretly in Louroudjina but a distant relative would see and notify them, so they would run to his funeral… The family would be devastated a second time… Fatma's mother would not feel well for two years and Fatma would take care of her and her young brother Umit who was barely 7 years old… Fatma would stop going to school in order to take care of the family after her brother Hasan's death…
In 1975 Fatma would get married with Mehmet Aghdiran from Louroudjina and would go to settle in Australia in 1976 where he had been living since 1972… After a few years, she would reunite her family in Australia: Her mother and her brothers would come and join her there and they would settle in Wollongong, next to Sydney… But they would never forget their father and Cyprus and would come for holidays at every possible occasion…
Fatma has another bitter memory from Cyprus: Right after the war was over in 1974, towards the end of the year, they would be `given` a house in Kythrea… So they would go together with others to see what this house looked like…
`I went into that house and I wish I had never gone in… On the table there was food which had moss on them… On the floor were photographs of kids, passports, clothes… I started crying and couldn't stop… I collected all those photos and passports… I was crying so much that I could not see, I was so emotional… I found a `Burda` magazine and put all the photos in there, there were a lot of photos… And I took them with me… When I went out, what did I see? People who had come with us had collected all the washing machines and refrigerators from the houses and had loaded them on a truck! When I saw that, I started crying more… I couldn't understand how people could do that! I kept those photos in our house in Louroudjina and I blame myself for not taking them with me when I was going to live in Australia… Because when I came back to Louroudjina, I couldn't find our house in place! It was demolished! And the photos gone with the house…
We did not take the house in Kythrea at the time that we were given it: I could not live in such a place and it would never be a `compensation` for either my brother or my father… Nothing could `pay off` the disappearance of my father or losing my brother…`
Today Fatma has three kids: A 41-year-old daughter, a 38-year-old son and another son who is 33 years old…
She is still expecting news about the fate of her father and wants his remains to be found so he can have a proper burial site – a grave where she and her children can go to visit him in his eternal resting place…
If you have any information about the farm in Mia Milia where Huseyin Ali and Ramadan Ismail `disappeared` from, if you have heard or know anything about their `disappearance`, please call me with or without your name… My CYTA mobile number is 99 966518… You can also send me an e-mail at caramel_cy@yahoo.com or find me on Messenger as `Sevgul Uludag`…
Let us try to help Fatma to find her `missing` father's burial site if we can…
Photo: Fatma with her brother and mother and her "missing" father…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 8th of July 2018, Sunday. An extended version of this article (a detailed interview with Fatma Huseyin Aghdiran was published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 30th and 31st of May and 1st of June 2018. The links to these articles are:
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek1-12448yy.htm
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek-2-12454yy.htm
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek3-12459yy.htm
Sunday, July 8, 2018
Αναζητώντας ένα «αγνοούμενο» πατέρα από μια φάρμα στη Μια Μηλιά…
Αναζητώντας ένα «αγνοούμενο» πατέρα από μια φάρμα στη Μια Μηλιά…
Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Η οικογένεια είχε πάρει καινούργια παπούτσια για όλα τα παιδιά που ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν τη νέα σχολική χρονιά, όπως ήταν το έθιμο… Τα παπούτσια και οι στολές ήταν έτοιμα και όταν το σχολείο ξεκινούσε ξανά, θα έτρεχαν, χαρούμενα για τα καινούργια τους παπούτσια και στολές…
Η Fatma ήταν στη δεύτερη τάξη του δημοτικού σχολείου… Φορούσε τα καινούργια μαύρα σχολικά της παπούτσια και ήταν πολύ χαρούμενη και πρόθυμη…
Όμως επιστρέφοντας από το σχολείο στο σπίτι, έπαθε ένα σοκ – ξεκίνησε να βρέχει και το χρώμα από τα μαύρα της παπούτσια άρχισε να διαλύεται, κάνοντας τα παπούτσια της γκριζωπά και όλοι οι συμμαθητές της γελούσαν μαζί της… Πήγε σπίτι κλαίγοντας, απογοητευμένη από τα καινούργια της παπούτσια…
«Παπάάάάά!» φώναξε στον πατέρα της που της είχε πάρει τα παπούτσια από τη Λευκωσία από το κατάστημα του παπουτσή «Cabacaba»…
«Κοίτα τι έγινε! Τι παπούτσια μου αγόρασες! Όλοι γελούσαν μαζί μου!»
Ο πατέρας της είπε «Μην κλαις μωρό μου, θα πάω και θα δείξω στον Cabacaba τι έχει κάνει! Θα πάρω τα παπούτσια αυτά πίσω στο κατάστημα του και θα του πω τι νομίζω και θα σου πάρω καινούργια παπούτσια! Έλα μην κλαις τώρα! Θα σου πάρω καινούργια παπούτσια…»
Ο παπουτσής Cabacaba είχε μπογιατίσει με μαύρη μπογιά ένα ζευγάρι άσπρα παπούτσια και του τα είχε πουλήσει… Γι αυτό όταν έβρεξε το χρώμα έφυγε και τα παπούτσια έγιναν γκριζωπά…
Έτσι, ο πατέρας της Fatma, Huseyin Ali πήρε τα παπούτσια και υποσχέθηκε να πάει στη Λευκωσία και να τα αλλάξει και να της φέρει πίσω καινούργια παπούτσια…
Όταν πήγαινε στη δουλειά του στη Μια Μηλιά στη φάρμα του Αλκιβιάδη πήρε τα παπούτσια μαζί του …
Όμως ποτέ δεν επέστρεψε, ούτε και τα παπούτσια για τη Fatma…
Κάθε μέρα έτρεχε από το σχολείο στο σπίτι της με προσμονή σκεπτόμενη «Σήμερα ο πατέρας μου θα έρθει πίσω και θα μου φέρει καινούργια παπούτσια!»
Έτρεχε μέχρι το σημείο όπου υπήρχε μια μεγάλη χαρουπιά και όταν έβλεπε ότι ο πατέρας της δεν ήταν εκεί, απογοητευόταν… Η μεγάλη χαρουπιά δίπλα από το σπίτι της ήταν το μέρος όπου έβλεπε τον πατέρα της όταν επέστρεφε με ένα καλάθι… Ένα καλάθι γεμάτο με πράγματα για τα παιδιά και την οικογένεια του…
O Huseyin Ali «εξαφανίστηκε» από τη φάρμα και μαζί του και ένα άλλο νεαρό αγόρι από τη Λουρουτζίνα, ο γιός του γείτονα τους Ramadan Ismail…
Πήγαν στη δουλειά στα μέσα του Δεκέμβρη του 1963… Κανονικά έμεναν στη φάρμα όπου εργάζονταν και επέστρεφαν στη Λουρουτζίνα μόνο κάθε δεκαπενθήμερο… Όταν ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συγκρούσεις στις 21 Δεκεμβρίου 1963 ο Huseyin Ali και ο Ramadan Ismail έμειναν στη φάρμα και δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στη Λουρουτζίνα. Και εκεί είναι που έγιναν «αγνοούμενοι», και ο Huseyin και ο Ramadan…
O Huseyin Ali ήταν από την Αγία Άννα και είχε παντρευτεί την κυρία Emine από την Λουρουτζίνα… Η κυρία Emine ή «Emine Dudu» όπως την αποκαλούσαν οι Λουρουτζιάτες πήγε ως νύφη για να ζήσει στην Αγία Άννα… Έκαναν τρία παιδιά: τον Hasan, τον Osman και τη Fatma… Όταν η Fatma ήταν ενός χρόνου – πρέπει να ήταν γύρω στο 1956 – πήγαν πίσω για να ζήσουν στην Λουρουτζίνα για ένα χρόνο. Και τότε όταν η Fatma ήταν δύο χρονών – δηλαδή πρέπει να ήταν γύρω στο 1957 – πήγαν στο Λονδίνο για να εγκατασταθούν και να δουλέψουν εκεί όπως τους περισσότερους Κύπριους εκείνο τον καιρό… Για περίπου πέντε χρόνια ζούσαν στο Λονδίνο και ο Huseyin Ali εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο σχοινιού και μετά σε ένα εργοστάσιο κονσερβών… Η κυρία Emine εργαζόταν ως ράφταινα από το σπίτι… Όμως μετά από λίγο καιρό η κυρία Emine είχε προβλήματα υγείας μετά που έχασε το παιδί της στα τελικά στάδια της εγκυμοσύνης της και βρισκόταν σε κατάθλιψη… Και οι γιατροί της σύστησαν να επιστρέψουν πίσω στην Κύπρο έτσι ώστε να αναρρώσει… Έτσι επέστρεψαν πίσω στην Κύπρο το 1962 και εγκαταστάθηκαν στη Λουρουτζίνα… Ο Huseyin Ali βρήκε δουλειά στην φάρμα αγελάδων στη Μια Μηλιά και πήγαινε εκεί μαζί με τον με τον νεαρό συγχωριανό του Ramadan Ismail…
Ήταν τέσσερεις Τουρκοκύπριοι που εργάζονταν στην ίδια φάρμα στη Μια Μηλιά και ένας Ελληνοκύπριος ιερέας που ζούσε σε μια μικρή εκκλησία δίπλα από την φάρμα τους και προειδοποίησε δύο από αυτούς ότι υπήρχαν φήμες ότι μπορούσαν να σκοτώσουν τους Τουρκοκύπριους στη φάρμα. Ο ιερέας ήταν από τη Μόρφου και είχε έρθει και εγκαταστάθηκε στη μικρή εκκλησία δίπλα από τη φάρμα και ζούσε εκεί από το 1958… Οι δύο Τουρκοκύπριοι, ο Ali από τη Λευκωσία και ο Dervish Mazhar Zemin έφυγαν και δεν είχαν χρόνο για να προειδοποιήσουν τον Huseyin και τον Ramadan για αυτά που τους είχε πει ο ιερέας…
Σύμφωνα με φήμες, ένα βράδυ ο Huseyin Ali και ο Ramadan Ismail κάθονταν στο καφενείο – ήταν μια κρύα νύκτα και αφού έμεναν στη μάντρα, πήγαιναν τα βράδια για να περάσουν το χρόνο τους και να ζεσταθούν στο καφενείο… Όταν σηκώθηκαν για να φύγουν, φημολογείται ότι τους σκότωσαν και τους έθαψαν κάπου κοντά στη φάρμα…
Μετά από χρόνια, το 2010, ένας Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου είπε ότι είχαν σκοτωθεί και θαφτεί στην όχθη του ποταμού δίπλα από τη φάρμα όπου εργάζονταν… Μοιράστηκα την πληροφορία αυτή πριν από οκτώ χρόνια με την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων… Το μέρος αυτό ήταν είτε στη νεκρή ζώνη ή σε στρατιωτική περιοχή έτσι δεν μπορούσα να πάω για να δω…
Έτσι όταν η Fatma Huseyin Aghdiran επέστρεψε για τις διακοπές της μου τηλεφώνησε και συναντηθήκαμε και μιλήσαμε… Όταν ρώτησα αν έγιναν καθόλου εκσκαφές γύρω από τη φάρμα, έμαθα ότι δεν έγιναν εκσκαφές… Έτσι ξαναδημοσίευσα αυτά που είχα γράψει πριν από οκτώ χρόνια έτσι ώστε ίσως η ΔΕΑ να μπορεί να ξεκινήσει καινούργιες έρευνες για τους «αγνοούμενους» Huseyin and Ramadan… Η Fatma περίμενε για τα τελευταία 55 χρόνια για οποιεσδήποτε πληροφορίες για τον πατέρα της…
Η μητέρα της Fatma, μετά την εξαφάνιση του συζύγου της συνειδητοποίησε ότι ήταν έγκυος με το τέταρτο τους παιδί και εννέα μήνες μετά την εξαφάνιση του, γέννησε ένα αγόρι που τον ονόμασε «Umit» - που σημαίνει «Ελπίδα»… «Ελπίδα» ότι θα επέστρεφε πίσω ζωντανός, «ελπίδα» ότι θα επέστρεφε ασφαλής και καλά στην οικογένεια του… Όμως ποτέ δεν επέστρεψε και ο «Umit» μεγάλωσε χωρίς να δει ποτέ τον πατέρα του…
H κυρία Emine έκανε ότι μπορούσε για να επιβιώσει – μια γυναίκα που εργαζόταν σκληρά, φρόντιζε κατσίκες, χρησιμοποιούσε το γάλα τους για να φτιάξει χαλούμι, γιαούρτι και αναρή για να τα πουλήσει και να τα χρησιμοποιήσει στο σπίτι. Είχε μια αγελάδα που είχε αγοράσει ο Huseyin Ali και επίσης χρησιμοποιούσε το γάλα της αγελάδας… Όταν ήρθε ο καιρός, πούλησε μερικές κατσίκες για να αγοράσει στολές και παπούτσια για το σχολείο για τα παιδιά της… «Η μητέρα μου προσπαθούσε πολύ για να μην νιώθουμε το κενό που άφησε ο πατέρας μου και μπορώ να πω ότι το πέτυχε – αφού ήταν μια πολύ σκληρά εργαζόμενη γυναίκα – και δεν πήρε βοήθεια από κανένα, τα έκανε όλα μόνη της…»
Παρ΄ όλα αυτά κάποιες νύκτες είχαν μόνο τσάι και λίγο παξιμάδι για βραδινό φαγητό…
«Παξιμάδι ή λίγο ψωμί και τσάι… Η μητέρα μου εργαζόταν σκληρά έτσι ώστε να μην αναγκαστούμε να το έχουμε αυτό, αλλά δυστυχώς κάποιες νύκτες ήταν έτσι.. Όμως όλοι ήταν έτσι – ήταν καιρός πολέμου…»
Το 1971, η κυρία Emine έχασε τον μεγάλο της γιο Hasan – ενώ υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία στη Λευκωσία, ένας από τους φίλους του τον πυροβόλησε «κατά λάθος» και πέθανε… Προσπάθησαν να τον θάψουν κρυφά στην Λουρουτζίνα, αλλά ένας μακρινός συγγενής το είδε και τους ειδοποίησε, έτσι έτρεξαν στην κηδεία του… Η οικογένεια καταστράφηκε για δεύτερη φορά… Η μητέρα της Fatma για δύο χρόνια δεν ένιωθε καλά και η Fatma την φρόντιζε και αυτή και τον νεαρό αδελφό της Umit που δεν ήταν ούτε 7 χρονών… Η Fatma σταμάτησε να πηγαίνει σχολείο για να φροντίζει την οικογένεια μετά το θάνατο του αδελφού της Hasan…
Το 1975 η Fatma παντρεύτηκε με τον Mehmet Aghdiran από τη Λουρουτζίνα και το 1976 πήγαν για να εγκατασταθούν στην Αυστραλία όπου ζούσε από το 1972… Μετά από μερικά χρόνια επανενώθηκε με την οικογένεια της στην Αυστραλία: Η μητέρα και οι αδελφοί της ήρθαν και αυτοί κοντά της εκεί και εγκαταστάθηκαν στο Wollongong, δίπλα από το Sydney… Όμως ποτέ δεν ξέχασαν τον πατέρα τους και την Κύπρο και έρχονταν για διακοπές όποτε ήταν δυνατό…
Η Fatma έχει ακόμα μια πικρή ανάμνηση από την Κύπρο: Αμέσως μετά το τέλος του πολέμου το 1974, προς το τέλος του χρόνου, τους «έδωσαν» ένα σπίτι στην Κυθρέα… Έτσι πήγαν μαζί με άλλους για να δουν αυτό το σπίτι…
«Πήγα σε αυτό το σπίτι και μακάρι να μην έμπαινα μέσα ποτέ… Πάνω στο τραπέζι υπήρχε φαγητό που είχε μουχλιάσει… Στο πάτωμα υπήρχαν φωτογραφίες παιδιών, διαβατήρια, ρούχα… Άρχισα να κλαίω και δεν μπορούσα να σταματήσω… Μάζεψα όλες τις φωτογραφίες και τα διαβατήρια… Έκλαιγα τόσο πολύ που δεν μπορούσα να δω, ήμουν τόσο ευαίσθητη… Βρήκα ένα περιοδικό «Burda» και έβαλα μέσα όλες τις φωτογραφίες, υπήρχαν πολλές φωτογραφίες… Και τις πήρα μαζί μου… Όταν βγήκα έξω, τι είδα; Οι άνθρωποι που είχαν έρθει μαζί μας είχαν μαζέψει τα πλυντήρια και τα ψυγεία από τα σπίτια και τα φόρτωσαν σε ένα φορτηγό! Όταν το είδα αυτό, άρχισα να κλαίω ακόμα περισσότερο… Δεν μπορούσα να καταλάβω πως οι άνθρωποι μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο! Φύλαξα εκείνες τις φωτογραφίες στο σπίτι μας στη Λουρουτζίνα και φταίω τον εαυτό μου που δεν τις πήρα μαζί μου όταν πήγα να ζήσω στην Αυστραλία… Διότι όταν ήρθα πίσω στη Λουρουτζίνα, δεν βρήκα το σπίτι μου! Κατεδαφίστηκε! Και οι φωτογραφίες χάθηκαν με το σπίτι…
Δεν πήραμε τότε το σπίτι στην Κυθρέα που μας είχαν δώσει: δεν ua μπορούσα να ζω σε ένα τέτοιο μέρος και ποτέ δεν θα ήταν «αποζημίωση» ούτε για τον αδελφό ούτε για τον πατέρα μου… Τίποτε δεν μπορούσε να «αναπληρώσει» την εξαφάνιση του πατέρα μου ή το χαμό του αδελφού μου…»
Σήμερα η Fatma έχει τρία παιδιά: μια 41χρονη κόρη, ένα 38χρονο γιο και ένα άλλο γιο που είναι 33 χρονών…
Ακόμα περιμένει νέα για τον πατέρα της και θέλει να βρεθούν τα οστά του έτσι ώστε να έχει κατάλληλο τόπο ταφής – ένα τάφο όπου αυτή και τα παιδιά της θα μπορούν να επισκέπτονται στον αιώνιο τόπο ανάπαυσης του…
Αν έχετε οποιεσδήποτε πληροφορίες για τη φάρμα στη Μια Μηλιά από όπου ο Huseyin Ali και ο Ramadan Ismail «εξαφανίστηκαν», αν έχετε ακούσει ή γνωρίζετε οτιδήποτε για την «εξαφάνιση» τους, σας παρακαλώ τηλεφωνήστε μου ανώνυμα ή επώνυμα… Το τηλέφωνο μου CYTA είναι 99 966518… Μπορείτε επίσης να μου στείλετε e-mail στο caramel_cy@yahoo.com ή να με βρείτε στο Messenger ως «Sevgul Uludag»…
Ας προσπαθήσουμε αν μπορούμε να βοηθήσουμε τη Fatma να βρει τον τόπο ταφής του «αγνοούμενου» πατέρα της…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 8th of July 2018, Sunday. An extended version of this article (a detailed interview with Fatma Huseyin Aghdiran was published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 30th and 31st of May and 1st of June 2018. The links to these articles are:
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek1-12448yy.htm
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek-2-12454yy.htm
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek3-12459yy.htm
Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518
Η οικογένεια είχε πάρει καινούργια παπούτσια για όλα τα παιδιά που ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν τη νέα σχολική χρονιά, όπως ήταν το έθιμο… Τα παπούτσια και οι στολές ήταν έτοιμα και όταν το σχολείο ξεκινούσε ξανά, θα έτρεχαν, χαρούμενα για τα καινούργια τους παπούτσια και στολές…
Η Fatma ήταν στη δεύτερη τάξη του δημοτικού σχολείου… Φορούσε τα καινούργια μαύρα σχολικά της παπούτσια και ήταν πολύ χαρούμενη και πρόθυμη…
Όμως επιστρέφοντας από το σχολείο στο σπίτι, έπαθε ένα σοκ – ξεκίνησε να βρέχει και το χρώμα από τα μαύρα της παπούτσια άρχισε να διαλύεται, κάνοντας τα παπούτσια της γκριζωπά και όλοι οι συμμαθητές της γελούσαν μαζί της… Πήγε σπίτι κλαίγοντας, απογοητευμένη από τα καινούργια της παπούτσια…
«Παπάάάάά!» φώναξε στον πατέρα της που της είχε πάρει τα παπούτσια από τη Λευκωσία από το κατάστημα του παπουτσή «Cabacaba»…
«Κοίτα τι έγινε! Τι παπούτσια μου αγόρασες! Όλοι γελούσαν μαζί μου!»
Ο πατέρας της είπε «Μην κλαις μωρό μου, θα πάω και θα δείξω στον Cabacaba τι έχει κάνει! Θα πάρω τα παπούτσια αυτά πίσω στο κατάστημα του και θα του πω τι νομίζω και θα σου πάρω καινούργια παπούτσια! Έλα μην κλαις τώρα! Θα σου πάρω καινούργια παπούτσια…»
Ο παπουτσής Cabacaba είχε μπογιατίσει με μαύρη μπογιά ένα ζευγάρι άσπρα παπούτσια και του τα είχε πουλήσει… Γι αυτό όταν έβρεξε το χρώμα έφυγε και τα παπούτσια έγιναν γκριζωπά…
Έτσι, ο πατέρας της Fatma, Huseyin Ali πήρε τα παπούτσια και υποσχέθηκε να πάει στη Λευκωσία και να τα αλλάξει και να της φέρει πίσω καινούργια παπούτσια…
Όταν πήγαινε στη δουλειά του στη Μια Μηλιά στη φάρμα του Αλκιβιάδη πήρε τα παπούτσια μαζί του …
Όμως ποτέ δεν επέστρεψε, ούτε και τα παπούτσια για τη Fatma…
Κάθε μέρα έτρεχε από το σχολείο στο σπίτι της με προσμονή σκεπτόμενη «Σήμερα ο πατέρας μου θα έρθει πίσω και θα μου φέρει καινούργια παπούτσια!»
Έτρεχε μέχρι το σημείο όπου υπήρχε μια μεγάλη χαρουπιά και όταν έβλεπε ότι ο πατέρας της δεν ήταν εκεί, απογοητευόταν… Η μεγάλη χαρουπιά δίπλα από το σπίτι της ήταν το μέρος όπου έβλεπε τον πατέρα της όταν επέστρεφε με ένα καλάθι… Ένα καλάθι γεμάτο με πράγματα για τα παιδιά και την οικογένεια του…
O Huseyin Ali «εξαφανίστηκε» από τη φάρμα και μαζί του και ένα άλλο νεαρό αγόρι από τη Λουρουτζίνα, ο γιός του γείτονα τους Ramadan Ismail…
Πήγαν στη δουλειά στα μέσα του Δεκέμβρη του 1963… Κανονικά έμεναν στη φάρμα όπου εργάζονταν και επέστρεφαν στη Λουρουτζίνα μόνο κάθε δεκαπενθήμερο… Όταν ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συγκρούσεις στις 21 Δεκεμβρίου 1963 ο Huseyin Ali και ο Ramadan Ismail έμειναν στη φάρμα και δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στη Λουρουτζίνα. Και εκεί είναι που έγιναν «αγνοούμενοι», και ο Huseyin και ο Ramadan…
O Huseyin Ali ήταν από την Αγία Άννα και είχε παντρευτεί την κυρία Emine από την Λουρουτζίνα… Η κυρία Emine ή «Emine Dudu» όπως την αποκαλούσαν οι Λουρουτζιάτες πήγε ως νύφη για να ζήσει στην Αγία Άννα… Έκαναν τρία παιδιά: τον Hasan, τον Osman και τη Fatma… Όταν η Fatma ήταν ενός χρόνου – πρέπει να ήταν γύρω στο 1956 – πήγαν πίσω για να ζήσουν στην Λουρουτζίνα για ένα χρόνο. Και τότε όταν η Fatma ήταν δύο χρονών – δηλαδή πρέπει να ήταν γύρω στο 1957 – πήγαν στο Λονδίνο για να εγκατασταθούν και να δουλέψουν εκεί όπως τους περισσότερους Κύπριους εκείνο τον καιρό… Για περίπου πέντε χρόνια ζούσαν στο Λονδίνο και ο Huseyin Ali εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο σχοινιού και μετά σε ένα εργοστάσιο κονσερβών… Η κυρία Emine εργαζόταν ως ράφταινα από το σπίτι… Όμως μετά από λίγο καιρό η κυρία Emine είχε προβλήματα υγείας μετά που έχασε το παιδί της στα τελικά στάδια της εγκυμοσύνης της και βρισκόταν σε κατάθλιψη… Και οι γιατροί της σύστησαν να επιστρέψουν πίσω στην Κύπρο έτσι ώστε να αναρρώσει… Έτσι επέστρεψαν πίσω στην Κύπρο το 1962 και εγκαταστάθηκαν στη Λουρουτζίνα… Ο Huseyin Ali βρήκε δουλειά στην φάρμα αγελάδων στη Μια Μηλιά και πήγαινε εκεί μαζί με τον με τον νεαρό συγχωριανό του Ramadan Ismail…
Ήταν τέσσερεις Τουρκοκύπριοι που εργάζονταν στην ίδια φάρμα στη Μια Μηλιά και ένας Ελληνοκύπριος ιερέας που ζούσε σε μια μικρή εκκλησία δίπλα από την φάρμα τους και προειδοποίησε δύο από αυτούς ότι υπήρχαν φήμες ότι μπορούσαν να σκοτώσουν τους Τουρκοκύπριους στη φάρμα. Ο ιερέας ήταν από τη Μόρφου και είχε έρθει και εγκαταστάθηκε στη μικρή εκκλησία δίπλα από τη φάρμα και ζούσε εκεί από το 1958… Οι δύο Τουρκοκύπριοι, ο Ali από τη Λευκωσία και ο Dervish Mazhar Zemin έφυγαν και δεν είχαν χρόνο για να προειδοποιήσουν τον Huseyin και τον Ramadan για αυτά που τους είχε πει ο ιερέας…
Σύμφωνα με φήμες, ένα βράδυ ο Huseyin Ali και ο Ramadan Ismail κάθονταν στο καφενείο – ήταν μια κρύα νύκτα και αφού έμεναν στη μάντρα, πήγαιναν τα βράδια για να περάσουν το χρόνο τους και να ζεσταθούν στο καφενείο… Όταν σηκώθηκαν για να φύγουν, φημολογείται ότι τους σκότωσαν και τους έθαψαν κάπου κοντά στη φάρμα…
Μετά από χρόνια, το 2010, ένας Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου είπε ότι είχαν σκοτωθεί και θαφτεί στην όχθη του ποταμού δίπλα από τη φάρμα όπου εργάζονταν… Μοιράστηκα την πληροφορία αυτή πριν από οκτώ χρόνια με την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων… Το μέρος αυτό ήταν είτε στη νεκρή ζώνη ή σε στρατιωτική περιοχή έτσι δεν μπορούσα να πάω για να δω…
Έτσι όταν η Fatma Huseyin Aghdiran επέστρεψε για τις διακοπές της μου τηλεφώνησε και συναντηθήκαμε και μιλήσαμε… Όταν ρώτησα αν έγιναν καθόλου εκσκαφές γύρω από τη φάρμα, έμαθα ότι δεν έγιναν εκσκαφές… Έτσι ξαναδημοσίευσα αυτά που είχα γράψει πριν από οκτώ χρόνια έτσι ώστε ίσως η ΔΕΑ να μπορεί να ξεκινήσει καινούργιες έρευνες για τους «αγνοούμενους» Huseyin and Ramadan… Η Fatma περίμενε για τα τελευταία 55 χρόνια για οποιεσδήποτε πληροφορίες για τον πατέρα της…
Η μητέρα της Fatma, μετά την εξαφάνιση του συζύγου της συνειδητοποίησε ότι ήταν έγκυος με το τέταρτο τους παιδί και εννέα μήνες μετά την εξαφάνιση του, γέννησε ένα αγόρι που τον ονόμασε «Umit» - που σημαίνει «Ελπίδα»… «Ελπίδα» ότι θα επέστρεφε πίσω ζωντανός, «ελπίδα» ότι θα επέστρεφε ασφαλής και καλά στην οικογένεια του… Όμως ποτέ δεν επέστρεψε και ο «Umit» μεγάλωσε χωρίς να δει ποτέ τον πατέρα του…
H κυρία Emine έκανε ότι μπορούσε για να επιβιώσει – μια γυναίκα που εργαζόταν σκληρά, φρόντιζε κατσίκες, χρησιμοποιούσε το γάλα τους για να φτιάξει χαλούμι, γιαούρτι και αναρή για να τα πουλήσει και να τα χρησιμοποιήσει στο σπίτι. Είχε μια αγελάδα που είχε αγοράσει ο Huseyin Ali και επίσης χρησιμοποιούσε το γάλα της αγελάδας… Όταν ήρθε ο καιρός, πούλησε μερικές κατσίκες για να αγοράσει στολές και παπούτσια για το σχολείο για τα παιδιά της… «Η μητέρα μου προσπαθούσε πολύ για να μην νιώθουμε το κενό που άφησε ο πατέρας μου και μπορώ να πω ότι το πέτυχε – αφού ήταν μια πολύ σκληρά εργαζόμενη γυναίκα – και δεν πήρε βοήθεια από κανένα, τα έκανε όλα μόνη της…»
Παρ΄ όλα αυτά κάποιες νύκτες είχαν μόνο τσάι και λίγο παξιμάδι για βραδινό φαγητό…
«Παξιμάδι ή λίγο ψωμί και τσάι… Η μητέρα μου εργαζόταν σκληρά έτσι ώστε να μην αναγκαστούμε να το έχουμε αυτό, αλλά δυστυχώς κάποιες νύκτες ήταν έτσι.. Όμως όλοι ήταν έτσι – ήταν καιρός πολέμου…»
Το 1971, η κυρία Emine έχασε τον μεγάλο της γιο Hasan – ενώ υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία στη Λευκωσία, ένας από τους φίλους του τον πυροβόλησε «κατά λάθος» και πέθανε… Προσπάθησαν να τον θάψουν κρυφά στην Λουρουτζίνα, αλλά ένας μακρινός συγγενής το είδε και τους ειδοποίησε, έτσι έτρεξαν στην κηδεία του… Η οικογένεια καταστράφηκε για δεύτερη φορά… Η μητέρα της Fatma για δύο χρόνια δεν ένιωθε καλά και η Fatma την φρόντιζε και αυτή και τον νεαρό αδελφό της Umit που δεν ήταν ούτε 7 χρονών… Η Fatma σταμάτησε να πηγαίνει σχολείο για να φροντίζει την οικογένεια μετά το θάνατο του αδελφού της Hasan…
Το 1975 η Fatma παντρεύτηκε με τον Mehmet Aghdiran από τη Λουρουτζίνα και το 1976 πήγαν για να εγκατασταθούν στην Αυστραλία όπου ζούσε από το 1972… Μετά από μερικά χρόνια επανενώθηκε με την οικογένεια της στην Αυστραλία: Η μητέρα και οι αδελφοί της ήρθαν και αυτοί κοντά της εκεί και εγκαταστάθηκαν στο Wollongong, δίπλα από το Sydney… Όμως ποτέ δεν ξέχασαν τον πατέρα τους και την Κύπρο και έρχονταν για διακοπές όποτε ήταν δυνατό…
Η Fatma έχει ακόμα μια πικρή ανάμνηση από την Κύπρο: Αμέσως μετά το τέλος του πολέμου το 1974, προς το τέλος του χρόνου, τους «έδωσαν» ένα σπίτι στην Κυθρέα… Έτσι πήγαν μαζί με άλλους για να δουν αυτό το σπίτι…
«Πήγα σε αυτό το σπίτι και μακάρι να μην έμπαινα μέσα ποτέ… Πάνω στο τραπέζι υπήρχε φαγητό που είχε μουχλιάσει… Στο πάτωμα υπήρχαν φωτογραφίες παιδιών, διαβατήρια, ρούχα… Άρχισα να κλαίω και δεν μπορούσα να σταματήσω… Μάζεψα όλες τις φωτογραφίες και τα διαβατήρια… Έκλαιγα τόσο πολύ που δεν μπορούσα να δω, ήμουν τόσο ευαίσθητη… Βρήκα ένα περιοδικό «Burda» και έβαλα μέσα όλες τις φωτογραφίες, υπήρχαν πολλές φωτογραφίες… Και τις πήρα μαζί μου… Όταν βγήκα έξω, τι είδα; Οι άνθρωποι που είχαν έρθει μαζί μας είχαν μαζέψει τα πλυντήρια και τα ψυγεία από τα σπίτια και τα φόρτωσαν σε ένα φορτηγό! Όταν το είδα αυτό, άρχισα να κλαίω ακόμα περισσότερο… Δεν μπορούσα να καταλάβω πως οι άνθρωποι μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο! Φύλαξα εκείνες τις φωτογραφίες στο σπίτι μας στη Λουρουτζίνα και φταίω τον εαυτό μου που δεν τις πήρα μαζί μου όταν πήγα να ζήσω στην Αυστραλία… Διότι όταν ήρθα πίσω στη Λουρουτζίνα, δεν βρήκα το σπίτι μου! Κατεδαφίστηκε! Και οι φωτογραφίες χάθηκαν με το σπίτι…
Δεν πήραμε τότε το σπίτι στην Κυθρέα που μας είχαν δώσει: δεν ua μπορούσα να ζω σε ένα τέτοιο μέρος και ποτέ δεν θα ήταν «αποζημίωση» ούτε για τον αδελφό ούτε για τον πατέρα μου… Τίποτε δεν μπορούσε να «αναπληρώσει» την εξαφάνιση του πατέρα μου ή το χαμό του αδελφού μου…»
Σήμερα η Fatma έχει τρία παιδιά: μια 41χρονη κόρη, ένα 38χρονο γιο και ένα άλλο γιο που είναι 33 χρονών…
Ακόμα περιμένει νέα για τον πατέρα της και θέλει να βρεθούν τα οστά του έτσι ώστε να έχει κατάλληλο τόπο ταφής – ένα τάφο όπου αυτή και τα παιδιά της θα μπορούν να επισκέπτονται στον αιώνιο τόπο ανάπαυσης του…
Αν έχετε οποιεσδήποτε πληροφορίες για τη φάρμα στη Μια Μηλιά από όπου ο Huseyin Ali και ο Ramadan Ismail «εξαφανίστηκαν», αν έχετε ακούσει ή γνωρίζετε οτιδήποτε για την «εξαφάνιση» τους, σας παρακαλώ τηλεφωνήστε μου ανώνυμα ή επώνυμα… Το τηλέφωνο μου CYTA είναι 99 966518… Μπορείτε επίσης να μου στείλετε e-mail στο caramel_cy@yahoo.com ή να με βρείτε στο Messenger ως «Sevgul Uludag»…
Ας προσπαθήσουμε αν μπορούμε να βοηθήσουμε τη Fatma να βρει τον τόπο ταφής του «αγνοούμενου» πατέρα της…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 8th of July 2018, Sunday. An extended version of this article (a detailed interview with Fatma Huseyin Aghdiran was published in the YENİDÜZEN newspaper in Turkish on the 30th and 31st of May and 1st of June 2018. The links to these articles are:
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek1-12448yy.htm
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek-2-12454yy.htm
http://www.yeniduzen.com/kayip-bir-babayi-beklemek3-12459yy.htm