Ένας πιθανός τόπος ταφής στο Δίκωμο…

Ένας πιθανός τόπος ταφής στο Δίκωμο…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Το πρωί της Τρίτης 10ης Οκτωβρίου 2017 πάμε μαζί με τον Ξενοφώντα Καλλή και το Murat Soysal, λειτουργούς στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, για να συναντήσουμε ένα αναγνώστη στο δρόμο προς το Δίκωμο…
Μας δείχνει ένα πιθανό τόπο ταφής απέναντι από τα κτίρια του Near East University – αυτός είναι ο δρόμος προς το Δίκωμο και ο πιθανός τόπος ταφής που μας έδειξε ήταν στη δεξιά πλευρά του δρόμου όταν βλέπεις προς την Κερύνεια και η Λευκωσία βρίσκεται πίσω σου…
Αυτή είναι μια περιφραγμένη περιοχή, προφανώς στρατιωτική περιοχή, έτσι δεν μπορούμε να μπούμε μέσα και δεν μπορώ να βγάλω φωτογραφίες. Έβγαλα μόνο μια φωτογραφία από το δρόμο…
Ο Murat Soysal πήρε τις συντεταγμένες της περιοχής αυτής…
Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, αυτός είναι ένας πιθανός τόπος ταφής… Πριν το 1974 ήταν η χωματερή της UNFICYP… Ήταν μια κοιλότητα βάθους επτά μέτρων και είχε διαστάσεις 20 επί 40 μέτρα. Ακόμα και τώρα μπορείς να δεις τη διαφορά στο χώμα – ότι το χώμα είχε στοιβαχτεί εδώ αργότερα και αυτό ήταν ορατό…
Μέχρι τη διαδικασία του Σχεδίου Ανάν, μέχρι το 2004, αυτή η περιοχή δεν ήταν περιφραγμένη, μας είπε ο αναγνώστης μου…
Είχε ακούσει ότι το 1974 είχαν μεταφέρει με τα οχήματα σκυβάλων του Τουρκοκυπριακού Δήμου Λευκωσίας, κάποιους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους για να θαφτούν σε αυτή την περιοχή…
Στην πραγματικότητα τα προηγούμενα χρόνια υπήρχαν μαρτυρίες από αναγνώστες μας για αυτή τη συγκεκριμένη χωματερή της UNFICYP στο Δίκωμο και τις είχαμε δημοσιεύσει στις σελίδες μου στην εφημερίδα YENIDUZEN…
Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου που μας έδειξε αυτόν τον πιθανό τόπο ταφής, αυτή ήταν μια κοιλότητα όπου οι στρατιώτες της UNFICYP έριχναν τα σκουπίδια τους…
«Είχα υποψιαστεί αφού τόσο πολύ χώμα είχε ριχθεί εδώ μετά και είναι τόσο πολύ ψηλό… Είχα επίσης μάθει από κάποιους φίλους που ζουν στο Gochmenkeuy («το χωριό των προσφύγων» που χτίστηκε μετά το 1963 μεταξύ της Λευκωσίας και του Δικώμου για να στεγάσει Τουρκοκύπριους πρόσφυγες που είχαν φύγει από τα σπίτια τους σε μιχτά χωριά), ότι είχαν δει να περνούν τα οχήματα σκυβάλων γεμάτα σώματα και να μεταφέρουν τους «αγνοούμενους» σε αυτή την περιοχή…» λέει.
Από εκεί που στεκόμαστε μπορούμε να δούμε το σωρό χώματος που είναι ψηλός μέχρι πέντε μέτρα, αλλά σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, αν αυτή δεν ήταν στρατιωτική περιοχή και μπορούσαμε να μπούμε μέσα και αν περπατούσαμε προς τα βόρεια θα προσέχαμε ότι ο σωρός του χώματος ήταν πιο μικρός… Αυτή η κοιλότητα είχε βάθος μέχρι επτά μέτρα και οι διαστάσεις της ήταν 20 επί 40 μέτρα… «Μπορείς να φανταστείς το μέγεθος της κοιλότητας αυτής» λέει ο αναγνώστης μου…
Όταν η Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων ερευνήσει, αν το αποφασίσει, θα διασαφηνιστεί αν αυτή ήταν η περιοχή όπου είχαν θαφτεί κάποια σώματα Ελληνοκύπριων «αγνοουμένων» - είχαν συλλεχθεί από την περιοχή Ομορφίτας και ανάμεσα τους ήταν και ηλικιωμένες γυναίκες…
Ευχαριστώ τον αναγνώστη μου που αφιέρωσε το χρόνο του για να έρθει μαζί μας και να μας δείξει αυτό τον πιθανό τόπο ταφής… Επίσης ευχαριστώ τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων που αφιέρωσαν το χρόνο τους για να έρθουν μαζί μας έτσι ώστε ο αναγνώστης μου να τους δείξει το μέρος αυτό…
Το 2009, ένας από τους αναγνώστες μου που ήταν μέλος της ομάδας που μάζεψαν τα σώματα κάποιων «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων από την περιοχή Καϊμακλιού (Ομορφίτας) μου είχε πει ότι τους είχαν βάλει σε οχήματα σκυβάλων του Τουρκοκυπριακού Δήμου Λευκωσίας και ότι τα φορτηγά αυτά είχαν πάει στην περιοχή γύρω από τη χωματερή στο Δίκωμο… Το 2009 είχα γράψει και δημοσιεύσει αυτά που μου είχε πει στις σελίδες μου στην εφημερίδα YENIDUZEN… Συνοπτικά είχε πει:
*** Ο πόλεμος είναι τρομερό πράγμα. Ακόμα είμαι επηρεασμένος από αυτά που είδα και βίωσα το 1974… Θέλω να μοιραστώ αυτά που βίωσα με την ελπίδα ότι δεν θα ξανασυμβούν τέτοια πράγματα στην Κύπρο…
*** Θυμούμαι πολύ καλά τους Ελληνοκύπριους αιχμαλώτους πολέμου στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου Arabahmet (στο γκαράζ Παυλίδη). Όλοι οι αιχμάλωτοι πολέμου έτρεμαν… Πριν την καταμέτρηση ατόμων εδώ από την UNFICYP, κάποιες μέρες πριν διάβαζαν 3 με 5 ονόματα κάθε μέρα και τους έπαιρναν μακριά από εκεί. Όταν ήμουν εκεί υπήρχαν εκεί γύρω στους 800 αιχμαλώτους. Και κάθε μέρα έπαιρναν 5-6 αιχμαλώτους. Είναι ζωντανοί ή είναι «αγνοούμενοι»; Δεν ξέρω…
*** Εκεί που βρίσκεται τώρα (το 2009) ο GENCH TV υπήρχε ένα παλιό αυτοκίνητο και τρείς νεαροί Ελληνοκύπριοι είχαν κρυφτεί κάτω από αυτό. Περνούσαμε από εκεί και ένας από την ομάδα μας που δεν ήταν στρατιώτης αλλά είχε όπλο, άρχισε να πυροβολεί και είπε «Είδα κάποιους να κρύβονται κάτω από το αυτοκίνητο…»
Ένας από εκείνους τους νεαρούς Ελληνοκύπριους πέθανε και ένας τραυματίστηκε. Ήταν έφεδροι. Ο ένας από αυτούς ήταν κοντός. Ένας από αυτούς είχε πυροβοληθεί κάτω από τα πόδια του… Ήταν φοιτητές στην Ελλάδα και είχαν έρθει για διακοπές. Ο R. τους ανέκρινε. Δύο από αυτούς ήταν αδελφοί αλλά ο ένας είχε πεθάνει κάτω από το αυτοκίνητο… Τους είχαμε πάρει στον αστυνομικό σταθμό στη Νεάπολη…Τι απέγιναν; Αναρωτιέμαι…
*** Όταν περάσεις από το κτίριο «Vestel» στο Καϊμακλί (Ομορφίτα) υπάρχει εκεί ένα νηπιαγωγείο (το 2009). Σε εκείνο το σπίτι κρύβονταν τρία άτομα… Τους είχαμε βρει εκεί. Φορούσαν στολή αλλά δεν είχαν όπλα. Ένας από αυτούς δεν φορούσε πουκάμισο. Έψαχναν για ρούχα σε εκείνο το σπίτι, για να αλλάξουν. Τους πήραμε στο σπίτι που ήταν πάνω σε κολόνες. Το σπίτι αυτό είναι στη γωνία ερχόμενος από τις Hamit Mandrez προς την Ομορφίτα, στη διασταύρωση… (Ο αναγνώστης μου σε μετέπειτα ημερομηνία έδειξε το σπίτι αυτό σε μένα και τους λειτουργούς της ΔΕΑ…) Ήταν το σπίτι στα δεξιά. Πιο παλιά ήταν σπίτι πάνω σε κολώνες, αλλά τώρα η πρόσοψη του έχει αλλάξει και το ισόγειο έχει κτιστεί. Εκεί ήταν ο Y.. Όταν πήραμε εκεί αυτούς τους τρεις αιχμάλωτους, καθόταν μέσα. Τους είχαμε πάρει για να τον ρωτήσουμε που να πάρουμε αυτούς τους αιχμαλώτους. Έβγαλε απλά το όπλο τους και πυροβόλησε τον έναν από αυτούς, έτσι έτρεξα έξω… Ο Y. τους πυροβόλησε και τους τρεις… (Ο αναγνώστης μου αναφέρει ότι περαιτέρω έρευνες έδειξαν ότι μπορεί να είχαν θαφτεί στο υπόγειο του σπιτιού αυτού…)
*** Μετά πήγαμε για να στηρίξουμε την 55η ομάδα στο Καϊμακλί (Ομορφίτα)… Μετά το Αθλητικό Σύλλογο Καϊμακλιού υπήρχε το δημοτικό σχολείο και πιο κάτω είναι η εκκλησία… Μέσα σε αυτή την εκκλησία ήταν 15 νεαροί Ελληνοκύπριοι στρατιώτες, τους είχαν εκτελέσει όλους μέσα στην εκκλησία. Υπήρχε ένα όπλο A4, ένας Τούρκος αξιωματικός δεν ήξερε να τοποθετήσει τις σφαίρες και ένας από τους Τουρκοκύπριους στρατιώτες μας τις είχε τοποθετήσει και τους είχαν εκτελέσει με αυτό το A4 από κοντινή απόσταση. Τους είχαν πάρει ως αιχμάλωτους πολέμου σε αυτή την εκκλησία, την εκκλησία του Αγίου Δημητριανού. Υπήρχαν επίσης γυναίκες αιχμάλωτες, αλλά τις έδιωξαν… Μετά βάλαμε ξύλα πάνω στις πόρτες της εκκλησίας έτσι ώστε να μην έρθει η UNFICYP και να δει αυτή τη σκηνή…
*** Μετά από μερικές μέρες, το Καϊμακλί (Ομορφίτα) μύριζε πολύ άσχημα και μετά διαμοίρασαν σε όλους μας μερικές μάσκες από ύφασμα. Είχαν μεταφέρει εδώ τα οχήματα σκυβάλων του δήμου. Αυτά ήταν φορτηγά που άνοιγαν οι πλευρές τους, παλιού τύπου φορτηγά. Βρήκαμε κάποια σεντόνια και κουβέρτες από τα σπίτια και τυλίξαμε σε αυτά εκείνους τους νεκρούς Ελληνοκύπριους στρατιώτες και τους βάλαμε στα οχήματα σκυβάλων. Μαζέψαμε επίσης τους νεκρούς πολίτες Ελληνοκύπριους από τα σπίτια και τους βάλαμε στα φορτηγά. Για παράδειγμα, υπήρχε μια κλινήρης ηλικιωμένη γυναίκα στο Καϊμακλί (Ομορφίτα) – ήταν πεθαμένη και μύριζε. Στην περιοχή των κυβερνητικών κατοικιών υπήρχαν νεκρά σώματα – υπήρχαν επίσης κάποια πολύ ηλικιωμένα άτομα που είχαν πεθάνει πιθανότατα από μόνα τους – ήταν φουσκωμένα… Τους μαζέψαμε και τους βάλαμε στα οχήματα σκυβάλων…
*** Όταν είχαν έρθει αυτά τα φορτηγά, ήδη υπήρχαν μέσα νεκρά σώματα… Έτσι αυτό δεν ήταν μόνο στο Καϊμακλί (Ομορφίτα)… Υπήρχαν άλλα φορτηγά που μάζευαν σώματα από άλλες γειτονιές… Εκείνες τις μέρες τα πρόσωπα μας ήταν γεμάτα σπυράκια, ο τρόμος και η φρίκη που ζήσαμε μαζεύοντας νεκρά σώματα, η μυρωδιά του θανάτου ήταν πάνω σε όλο μας το σώμα…
*** Αργότερα ακούσαμε ότι πήραν όλα αυτά τα σώματα «αγνοουμένων» στην περιοχή που βρίσκεται η χωματερή στο Δίκωμο… Μια άλλη φήμη ήταν ότι τους έθαψαν κοντά στο σημείο που αργότερα κτίστηκε το κτίριο του πανεπιστημίου… Ακούσαμε επίσης ότι κάποιοι από αυτούς είχαν θαφτεί γύρω από το στρατιωτικό νεκροταφείο στο Μπογάζι Κερύνειας… Και επίσης ακούσαμε ότι κάποιοι από αυτούς είχαν καεί – υπήρχε πολύ πολιτικό προσωπικό που εργαζόταν σε αυτό το θέμα και επίσης από το δήμο. Τα σώματα μεταφέρθηκαν με τα οχήματα σκυβάλων… Μετά από χρόνια άρχισα να σκέφτομαι ότι ίσως η χωματερή στο Δίκωμο δημιουργήθηκε για να κρύψει αυτά τα σώματα…
*** Αυτά είναι τα πρώτα πράγματα που έρχονται στο μυαλό μου… Δεν πρέπει να ζήσουμε ποτέ ξανά τέτοια πράγματα και μακάρι τα παιδιά μας να μην δουν ποτέ τέτοια πράγματα… Σε όλη μας τη ζωή δεν μπορούμε ποτέ να ξεχάσουμε αυτά που είδαμε… Θέλω τα παιδιά μου να μην βιώσουν ποτέ τέτοια πράγματα και να μεγαλώσουν χωρίς τέτοιες εμπειρίες…

Photo: Πίσω μου στα δεξιά, μέσα στη στρατιωτική περιοχή υπάρχει ένας πιθανός τόπος ταφής…
(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 14th of January 2018, Sunday. The article was published in the YENİDÜZEN newspaper on the 21st of November 2017 in Turkish and the link is:
http://www.yeniduzen.com/dikomoda-olasi-gomu-yeri-11557yy.htm