Η γυναίκα που κειτόταν κάτω από χαλάσματα για μισό αιώνα…

Η γυναίκα που κειτόταν κάτω από χαλάσματα για μισό αιώνα…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Δεν έχει φωτογραφία έτσι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να δούμε πως έμοιαζε…
Ήταν περίπου 110 χρονών τον Αύγουστο του 1964 έτσι πρέπει να είχε γεννηθεί γύρω στο 1854…
Είχε βιώσει την Οθωμανική περίοδο, την περίοδο των Βρετανών, την περίοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας και την περίοδο των διακοινοτικών συγκρούσεων…
Το όνομα της ήταν Nazire Sadik Chelebi και ήταν από το μικροσκοπικό χωριό του Άγιου Γεωργούδη – είναι ένα μικρό χωριό που εξαφανίστηκε μετά το 1964 – κοντά στο Σελλάδι Του Άππη στην περιοχή Τυλληρίας στην Κύπρο… Είχε πληθυσμό 30 Τουρκοκυπρίων μέχρι το 1964… Τώρα δεν υπάρχει τέτοιο χωριό… Μόνο κάποια κατεστραμμένα σπίτια από πέτρα, όπως αυτό της Nazire Sadik Chelebi…
Ήταν πολύ ηλικιωμένη για να σηκωθεί και να φύγει – όταν οι διακοινοτικές ταραχές κτύπησαν την περιοχή Τυλληρίας στις 6 Αυγούστου 1964, ήταν ξαπλωμένη στο κρεβάτι της…
Κάτω από το κρεβάτι της ήταν ένας μικρός μαστραπάς όπου έβαζε τα γρόσια της…
Η οικογένεια έφυγε αιφνίδια για τα Κόκκινα, νομίζοντας ότι θα επέστρεφαν την επόμενη μέρα…
Ο εγγονός της Djemil Huseyin με τη σύζυγο του Remziye και τα έξι ή επτά τους παιδιά έφυγαν για να περάσουν το βράδυ στα Κόκκινα, νομίζοντας ότι θα επέστρεφαν την επόμενη μέρα… Μαζί τους έφυγαν και ο Lisani Islam με τη γυναίκα του και τα έξι ή επτά παιδιά τους, όπως επίσης και οι γονείς τους Islam Sadik και Zuhre…
Όμως ποτέ δεν κατάφεραν να επιστρέψουν στο χωριό τους και ξεκίνησαν τα μακρά χρόνια για επιβίωση, που ζούσαν σε αντίσκηνα και σπηλιές προσπαθώντας να κρατηθούν στη ζωή…
Στη διάρκεια των βομβαρδισμών του Γρίβα και των ανδρών του, κτυπήθηκε και το σπίτι όπου κειτόταν στο κρεβάτι της η Nazire Hanim – παρόλο που το σπίτι ήταν κτισμένο από πέτρα, όπως και στα άλλα χωριά της Τυλληρίας, κτυπήθηκε η στέγη και το σπίτι κάηκε με τη στέγη να πέφτει πάνω της και κάηκε και πέθανε εκεί, μόνη…
Οι Ελληνοκύπριοι της περιοχής νόμισαν ότι κάτω από τα χαλάσματα ήταν ο Lisani και η γυναίκα του και το είπαν στους Τουρκοκύπριους, φωνάζοντας από τα βουνά – το τι δεν ήξεραν τότε ήταν ότι δεν ήταν ο εγγονός Lisani και η γυναίκα του, αλλά η Nazire Hanim που είχε σκοτωθεί στο σπίτι του εγγονού της Lisani…
Και κάτω από τα χαλάσματα του σπιτιού της κειτόταν για ακριβώς 48 χρόνια!
48 μακρά χρόνια και τα απανθρακωμένα της απομεινάρια παρέμειναν εκεί κάτω από τα χαλάσματα…
Ο Ξενοφών Καλλής, βοηθός του Ελληνοκύπριου Μέλους της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, καθώς ερευνούσε για τους «αγνοούμενους» Τουρκοκύπριους του 1964 στην περιοχή Τυλληρίας βρήκε τις λεπτομέρειες από το 1990 και όποτε ήμασταν στην περιοχή της Πάφου μας έλεγε για την «κοτζάκαρη κάτω από το σπίτι» και έλεγε ότι «πρέπει να πάμε και να σκάψουμε εκεί…»
Αν ήμασταν στη Χούλου ή την Πόλη, πάντοτε μας θύμιζε την ηλικιωμένη γυναίκα που κειτόταν κάτω από τα χαλάσματα στο σπίτι της…
Το 2012 έλαβα ένα τηλεφώνημα από ένα αναγνώστη μου, τον Nazim Cemil Kizilbora που ζήτησε τη βοήθεια μου… Μου είπε ότι η Nazire Hanim ήταν η προγιαγιά του…
Τηλεφώνησα στον Καλλή και στον Τουρκοκύπριο ομόλογο του στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων και πριν από τέσσερα χρόνια, πήγαμε στον Άγιο Γεωργούδη μαζί με τον εγγονό της Nazire Hanim… Ο εγγονός έδειξε το σπίτι και την ακριβή τοποθεσία του κρεβατιού της προγιαγιάς του και οι εκσκαφές ξεκίνησαν την ίδια μέρα… Οι αρχαιολόγοι ήταν μαζί μας σε αυτή την επίσκεψη και άρχισαν να σκάβουν μόλις φύγαμε και άρχισαν να βρίσκουν τα απανθρακωμένα οστά, ακόμα και τον μαστραπά με τα γρόσια που διατηρούσε κάτω από το κρεβάτι της η Nazire Hanim… 48 χρόνια μετά τους βομβαρδισμούς του Γρίβα, τα απανθρακωμένα οστά του πιο ηλικιωμένου γνωστού «αγνοούμενου» στην Κύπρο είδαν το φως της μέρας… Τα ημερολόγια έδειχναν τη μέρα που πήγαμε εκεί και τη μέρα που βρέθηκαν τα οστά της: 11 Ιανουαρίου 2012…
Την Παρασκευή 25 Μαρτίου 2016, πήγαμε στην κηδεία της Nazire Hanim…
Ο Nazim Cemil Kizilbora μίλησε εκ μέρους της οικογένειας αποχαιρετώντας την προγιαγιά του και ευχαρίστησε τον Καλλή και εμένα και την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων που βοήθησαν να πάρουν πίσω τα οστά της…
Τώρα βρίσκεται σε ένα τάφο στη Λευκωσία όπου τα δισέγγονα της και τα παιδιά τους μπορούν να την επισκέπτονται και να βάζουν λουλούδια…
Το τι είναι παράξενο για τη χώρα αυτή, είναι ότι μια γυναίκα που σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό παρέμεινε εκεί που είχε σκοτωθεί κάτω από τα χαλάσματα για ακριβώς 48 χρόνια και κανένας δεν το εξέτασε…
Το τι είναι παράξενο για τη χώρα αυτή, είναι ότι τα συστήματα που δημιουργήσαμε και στις δύο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής του νησιού δεν είναι ανθρωπιστικά συστήματα – διότι αν είχαμε ανθρωπιστικά συστήματα που λειτουργούσαν κατάλληλα, μια ηλικιωμένη γυναίκα, που υπολογίζεται ότι ήταν 110 χρονών δεν θα έμενε κάτω από τα χαλάσματα του πέτρινου της σπιτιού για 48 χρόνια…
Τα απανθρακωμένα της οστά βρέθηκαν και δόθηκαν στην οικογένεια για ταφή… Η οικογένεια δεν θα έπρεπε να περιμένει για 48 χρόνια για να αφαιρεθούν τα χαλάσματα από το σπίτι της…
Η Τυλληρία, μια όμορφη περιοχή, ολοπράσινη όταν πήγαμε, με πολλά κατσίκια που έρχονταν να δουν τι κάναμε, το βομβαρδισμένο σπίτι στην πλαγιά, από κάτω ένα ρυάκι με νερό που τρέχει… Ο Άης Γιωργούδης, ένα μικροσκοπικό χωριό που δεν υπάρχει πλέον σε οποιοδήποτε χάρτη…
Το Σελλάδι Του Άππη, η Χαλεύκα, όλα εκείνα τα πολύ μικρά χωριά σε αυτή την περιοχή…
Αν υπήρχε καθόλου ανθρωπιά σε αυτή τη γη, η ηλικιωμένη γυναίκα δεν θα χρειαζόταν να παραμείνει κάτω από τα χαλάσματα για σχεδόν μισό αιώνα… Ας πούμε, ναι, υπάρχει ανθρωπιά στην γη αυτή, αλλά είναι ανίκανη να μετακινήσει πράγματα, να κινήσει πράγματα, να αλλάξει πράγματα… Μένη σιωπηλή ή σύρεται με την ροή των γεγονότων, χωρίς να είναι αρκετά αποτελεσματική για να αντισταθεί και να φέρει μπροστά τις δικές της αξίες…
Το τι είναι σημαντικό για το κοινό μας μέλλον είναι το πως να κάνουμε την ανθρωπιά πιο δυνατή, πιο αποτελεσματική, πιο σχετική με την καθημερινή μας ζωή…
Η ανθρωπιά είναι εύθραυστη, δεν είναι αλαζονική όπως η βία…
Γι αυτό είναι που χρειάζεται υποδομές για να ανθίσει…
Τα αισθήματα μίσους και προκατάληψης είναι πιο εύκολο να εξαφθούν, αλλά τα αισθήματα της ανθρωπιάς χρειάζονται προσεκτική καλλιέργεια στις ψυχές των ανθρώπων της γης αυτής.
Κάποτε ήμασταν μέρος της φύσης όταν ίσως υπήρχαν καιροί που ήμασταν ευγενείς ο ένας προς τον άλλο…
Εκείνες οι μέρες έχουν περάσει από καιρό – σήμερα είναι πιο εύκολο να είμαστε αποκομμένοι από τη φύση και να μην νιώθουμε μέρος του όλου… Ζούμε σε κωμοπόλεις και πόλεις, οδηγούμε αυτοκίνητα, χρησιμοποιούμε κινητά τηλέφωνα, είμαστε στο διαδίκτυο και παρακολουθούμε τον κόσμο από το διαδίκτυο, όμως αυτό δεν έχει βοηθήσει πραγματικά και επαρκώς για να κερδίσουμε πίσω αυτό που χάσαμε… Ο «τρόπος ζωής μας» μας έχει κάνει όλο και πιο εγωκεντρικούς όταν δεν νοιαζόμαστε για το τι συμβαίνει στο άτομο που κάθεται ή στέκεται δίπλα μας… Ο καπιταλιστικός τρόπος ζωής σε αυτή τη γη στην πραγματικότητα έχει σκοτώσει την ανθρωπιά μας και τις ανθρωπιστικές μας αξίες και μας έχει μετατρέψει σε ρομπότ που τρέχουμε πίσω από πράγματα και κανένας ούτε καν ικανοποιείται… Διότι όταν πάρεις ένα υλικό αγαθό, θέλεις το επόμενο και το επόμενο και αυτό δεν έχει τέλος…
Διότι έχουμε χάσει την αίσθηση του από που ερχόμαστε και που πάμε…
Αν μια γυναίκα μπορεί να κείτεται κάτω από τα χαλάσματα του σπιτιού της και κανένας να μην νοιάζεται να βοηθήσει για 48 χρόνια, σίγουρα υπάρχει κάτι λάθος με τις κοινωνίες μας…
Είναι ντροπή για την ανθρωπιά το γεγονός ότι έμεινε εκεί για μισό αιώνα…
Ας πάρουμε την ευκαιρία αυτή για να δούμε το είδος της ζωής που μπορούμε να κτίσουμε στη χώρα αυτή και πως μπορούμε να φέρουμε πίσω τις αξίες της ανθρωπιάς, παρά να τρέχουμε πίσω από το δικό μας συμφέρον…


Photo: Το σπίτι στον Άγιο Γεωργούδη όπου κάτω από τα χαλάσματα κειτόταν η ηλικιωμένη γυναίκα…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 24th of April 2016, Sunday.

The woman who lay under the rubble for half a century…

The woman who lay under the rubble for half a century…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

She does not have a photograph so we shall never be able to see what she looked like…
She had been around 110 years old in August 1964 so she must have been born around 1854…
She had seen the Ottoman times, the British times, the times of the Republic of Cyprus and the time of the intercommunal conflict…
Her name was Nazire Sadik Chelebi and she was from this tiny village Ayyorgoudi – it is a small village that has disappeared after 1964 – close to Selladi Tou Appi, in the Tylliria area in Cyprus… It had had a population of 30 Turkish Cypriots until 1964… Now there is no such village… Only some destroyed stone houses, like the one of Nazire Sadik Chelebi…
She had been too old to be able to get up and leave – when intercommunal troubles hit the Tylliria area on the 6th of August 1964, she had been laying down in her bed…
Underneath her bed was a small masharappa where she would put her piasters…
The family would leave abruptly for Kokkina, thinking that they would come back the next day…
Her angoni Djemil Huseyin with his wife Remziye and their six or seven kids with them would leave to spend the night in Kokkina thinking they would return the next day… With them Lisani Islam and his wife and their six or seven kids would also leave, as well as their father and mother, Islam Sadik and Zuhre…
But they would never be able to return to their village and their long years of struggle for survival would start, living in tents and caves, trying to hold on to life…
During the bombing of Grivas and his men, the house where Nazire Hanim was laying down on her bed would be hit – although the house had been built of stone, as in the other villages of Tylliria, the ceiling would be hit and the house would burn down, the ceiling crushing on her and she too would burn and die there, alone…
The Greek Cypriots of the area would think that under the rubble was Lisani and his wife and would tell this to the Turkish Cypriots, shouting from the mountains – what they didn't know at that time was that it was not the angoni Lisani and his wife but Nazire Hanim who had been killed in the house of her angoni Lisani…
And under the rubble of her house, she would lay for exactly 48 years!
48 long years and she would remain there, her charred remains under the rubble…
Xenophon Kallis, the Assistant to the Greek Cypriot Member of the Cyprus Missing Persons' Committee, while investigating for the "missing" Turkish Cypriots of 1964 in Tylliria area, would find out the details as early as the 1990 and whenever we would be in the area of Paphos, he would tell us about the "gocagari under the house" and would say that "we should go and dig there…"
If we would be in Choulou or Polis, he would always remind us of the old woman laying under the rubble in her house…
In 2012 I would get a call from a reader of mine – Nazim Cemil Kizilbora – who would ask for my help… Nazire Hanim, he would tell me, was his great grandmother…
I would call Kallis and his Turkish Cypriot counterpart in the Cyprus Missing Persons' Committee and four years ago, together with the angoni of Nazire Hanim, we would go to Ayyorgoudi… The angoni would show the house and the exact location of the bed of his great grandmother and digging would begin on the same day… The archaeologists would be with us on this visit and they would start digging as soon as we would leave and start finding the charred remains, even the masharappa with the piasters that Nazire Hanim had kept under her bed… 48 years after the bombing of Grivas, the charred remains of the oldest known "missing person" in Cyprus would see daylight… The calendars would show the date we went there and the day her remains found: 11th of January 2012…
On the 25th of March 2016, Friday, we go to the funeral of Nazire Hanim…
Nazim Cemil Kizilbora would speak in the name of the family in order to say goodbye to his great grandmother and thank Kallis and me and the Cyprus Missing Persons' Committee for helping to take back her remains…
She will lay in a grave now, in Nicosia where her great grandchildren and their children can visit her and lay flowers…
What is strange about this country is that a woman killed in bombing would remain where she had been killed under the rubble for exactly 48 years and no one would question that…
What is strange about this country is that the systems that we created across the partition line, in both sides of the island are not humanitarian systems – because if we had had humanitarian systems working properly, an old woman, estimated to be around 110 years old would not remain under the rubble of her stone house for 48 years…
Her charred bones would be taken out and given to the family for burial… That the family would not have to wait for 48 years for the rubble from the house to be lifted…
Tylliria, a beautiful area, all green when we went with lots of goats coming to look at what we were doing, the bombed house on a slope, underneath a stream running with water… Ayyorgoudi, a tiny village no longer on any map…
Sellain Tapi, Halevga, all those tiny villages in this area…
If there had been any humanity on this land, the old lady would not have to stay under the rubble for almost half a century… Let us say, yes, there is humanity on this land but it is incapable of moving things, shifting things, changing things… It stays quiet or it drifts along with the course of events, not being effective enough to resist and to bring forth its own values…
What is important for our common future is how to make humanity more powerful, more effective, more relevant in our daily lives…
Humanity is fragile, it is not arrogant like violence...
That is why it needs infrastructures to flourish…
Feelings of hatred and prejudice is easier to flare up but feelings of humanity need careful nourishing of the souls of people of this land.
We had been part of nature once when perhaps there had been times when we would be gentle with each other…
Those days are long gone – nowadays it is easier to be cut off from nature and not feel part of the whole… Living in towns and cities, driving cars, using smart phones, being on the internet and watching the world through the internet has not actually helped too much to gain back what we have lost… Our "lifestyles" have turned us more and more egocentric when we don't care about what happens to the person sitting or standing next to us… The capitalist lifestyles on this land has in fact kills our humanity and our humanitarian values and turns us into robots running after things where no one actually even gets satisfied… Because when you get one material thing, you want the next and the next and this has no end…
Because we have lost track of where we come from and where we are going…
If a woman can lay down under the rubble of her house and no one ever bothered to help out for 48 years, there is definitely something wrong with our societies…
It is the shame of humanity that she would stay there for half a century…
Let us take this opportunity to look at what sort of life we can build in this country and how we can bring back the values of humanity, rather than running after our own self-interest…

24.3.2016

Photo: The house where under the rubble lay the old woman in Ayyorgoudi…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 24th of April 2016, Sunday.

Αναζητώντας «αγνοούμενους» στη Λάρνακα…

Αναζητώντας «αγνοούμενους» στη Λάρνακα…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ο αναγνώστης μου έρχεται από το Λονδίνο και πάμε στη Λάρνακα σε αναζήτηση πιθανών τόπων ταφής δύο «αγνοούμενων» Τουρκοκυπρίων που φέρεται ότι σκοτώθηκαν από τη ΤΜΤ τη δεκαετία του '60…
Ο αναγνώστης μου είχε γράψει από το Λονδίνο δίνοτας μου πληροφορίες για το πως τους ήξερε, πως ένας από τους «αγνοούμενους», ο Suleyman Aspiri, ήταν φίλος του πατέρα του, πως ο πατέρας του προσπάθησε να τον σώσει και πως ήταν περίπου «μάρτυρες» στη δολοφονία του…
Είχα γράψει για τον Suleyman Aspiri και τον Behri Lambiro, και οι δύο από τη Λάρνακα, αλλά μέχρι τώρα δεν είχαμε ενδείξεις για τους πιθανούς τόπους ταφής τους.
Τώρα ο αναγνώστης αυτός θα μας δείξει δύο πιθανούς τόπους ταφής κα αν μη τι άλλο, είναι μια αρχή για περαιτέρω έρευνες για τους «αγνοούμενους» της Λάρνακας.
Έτσι, την Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016 πάμε στη Λάρνακα μαζί με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων – Ξενοφώντα Καλλή, Okan Oktay και Άντρη Πάλλα…
Η πρώτη μας στάση είναι το Κάστρο της Λάρνακας…
Σύμφωνα με αυτά που άκουσε ο αναγνώστης μου, ο Behri Lambiro μπορεί να είχε θαφτεί στο κάστρο, δίπλα από αυτό που κάποτε ήταν το «Χαμάμ» των Τουρκοκύπριων στρατιωτών τη δεκαετία του '60…
Πάμε μέσα στο Κάστρο αναζητώντας το «Χαμάμ»…
Έχουν περάσει χρόνια και το Κάστρο έχει αλλάξει…
Στην είσοδο, πάμε στο πρώτο δωμάτιο στα δεξιά μας και παθαίνω σοκ: Αυτό ήταν ένα μέρος που οι Βρετανοί χρησιμοποιούσαν για να κρεμάζουν ανθρώπους και υπάρχει μια φωτογραφία που δείχνει πως ήταν και κάποιο κείμενο στον τοίχο που εξηγούσε ότι μέχρι το 1945 εδώ απαγχόνιζαν ανθρώπους… Από την Οθωμανική περίοδο και στη διάρκεια της Βρετανικής περιόδου, το μέρος αυτό χρησιμοποιείτο ως φυλακή… Μαθαίνουμε από τον αναγνώστη μου ότι επίσης και στη διάρκεια της Τουρκοκυπριακής κυριαρχίας του κάστρου, κάποια από τα δωμάτια χρησιμοποιούνταν ως «κελιά» και αργότερα πήγαμε και είδαμε τα «κελιά» που είχαν μικρά παράθυρα, ψηλά στην οροφή – γυμνοί τοίχοι με λίγα κρεβάτια, οι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες που τιμωρούνταν για αυτό ή εκείνο το λόγο, ήταν κλειδωμένοι σε αυτά τα δωμάτια και έμεναν εδώ…
Με ένα απόκοσμο αίσθημα, βγαίνουμε έξω και προσπαθούμε να βρούμε το «Χαμάμ»… Το «Χαμάμ» είναι κατ' ακρίβεια αυτό που χρησιμοποιείται σήμερα ως κουζίνα…
Τι υπήρχε μπροστά από το «Χαμάμ»?
Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου υπήρχε ένα σημείο μπροστά από το «Χαμάμ» όπου οι άνθρωποι μέσα στο κάστρο του είχαν πει ότι ήταν τόπος ταφής…
Τα άτομα που εργάζονται στο Κάστρο έρχονται για να μας βοηθήσουν και κάνουν τηλεφωνήματα… Όχι, αυτές οι πλάκες δεν βρίσκονταν εκεί… Ναι, εκείνο το δέντρο ήταν εκεί…
Ίσως να βοηθούσε μια αεροφωτογραφία από τη δεκαετία του '60… Αν ο Καλλής βρει μια τέτοια φωτογραφία, ο αναγνώστης μου θα ελέγξει και θα προσπαθήσει να εντοπίσει που ακριβώς ήταν το σημείο μπροστά από το «Χαμάμ» μέσα στο Κάστρο της Λάρνακας…
Το κάστρο έχει αναστηλωθεί και είναι πολύ καλά διατηρημένο… Είναι εμφανές και από τα λουλούδια και το λασμαρί και τα δέντρα στο Κάστρο… Ευχαριστούμε αυτούς που εργάζονται εκεί για τη βοήθεια τους και φεύγουμε για να πάμε στο τουρκοκυπριακό νεκροταφείο…
Και εδώ, σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, ένας άλλος Τουρκοκύπριος, ο Suleyman Aspiri, είχε θαφτεί έξω από το νεκροταφείο και που επίσης φέρεται να είχε δολοφονηθεί από κάποια μέλη της ΤΜΤ…
Πάμε για να ερευνήσουμε και μας οδηγεί ο αναγνώστης μου…
Βρίσκουμε το μέρος που θέλει να μας δείξει και βγάζουμε φωτογραφίες…
Σύμφωνα με τον αναγνώστη μου, ο Suleyman Aspiri είχε σκοτωθεί και θαφτεί εδώ…
Μετά από μερικά χρόνια, κατασκεύασαν πρόχειρους στρατώνες πάνω στον πιθανό τόπο ταφής…
Τώρα δεν υπάρχουν στρατώνες, έχουν κατεδαφιστεί όλα…
Όμως εντοπίζουμε κομμάτια τσιμέντου που μπορεί να είναι τα απομεινάρια των στρατώνων…
Έξω από το νεκροταφείο, οι μιμόζες είναι ολάνθιστες με χρυσά λουλούδια…
Είναι πολύ όμορφα εδώ που βρισκόμαστε…
Ο Suleyman Aspiri σκοτώθηκε λόγω μιας ρήξης και αν είναι θαμμένος εδώ στην πραγματικότητα είναι ένα καλό μέρος να είσαι θαμμένος, γεμάτος λουλούδια και υπάρχει ένας μεγάλος ευκάλυπτος που δίνει τη σκιά του…
Αυτή είναι μια ήσυχη περιοχή και είναι ωραίο να στέκεσαι εδώ και να είσαι μέρος της φύσης…
Βγάζουμε φωτογραφίες και παίρνουμε συντεταγμένες και ξεκινούμε για να φύγουμε όταν ο αναγνώστης μου μας δείχνει ένα σημείο όπου στο παρελθόν ήταν θαμμένοι τρεις Τουρκοκύπριοι.
Είχαν επιτεθεί σε ένα ελληνοκυπριακό χωριό και σκότωσαν κάποιους Ελληνοκύπριους και οι Βρετανοί τους είχαν απαγχονίσει.
Ο Ιμάμης δεν επέτρεψε να θαφτούν μέσα στο νεκροταφείο έτσι τους έθαψαν έξω από το νεκροταφείο…
Ένας από αυτούς, όπως θυμάται ο αναγνώστης μου, μπορεί να ονομαζόταν Uzun Huseyin…
«Υπήρχαν τρείς τάφοι εδώ», μας δείχνει αλλά και αυτοί έχουν κατεδαφιστεί έτσι δεν φαίνεται ίχνος από τους τάφους…
«Στην πραγματικότητα» λέει ο αναγνώστης μου, «τέτοιοι τάφοι πρέπει να παραμένουν εκεί που είναι μαζί με τις ιστορίες τους… Ακόμα και οι μαζικοί τάφοι… Μετά την ταυτοποίηση των αγνοουμένων ατόμων, πρέπει να θάβονται εκεί που βρέθηκαν και η ιστορία τους να αναγράφεται εκεί και τέτοιοι τάφοι πρέπει να διατηρούνται ιστορικά… Οι μελλοντικές γενιές πρέπει να διαβάζουν την ιστορία της Κύπρου, από εκεί που είναι…»
Κάποτε, μαζί την αγαπητή μας φίλη Σεβίνα και τον Χρίστο Ευθυμίου, είχαμε συναντηθεί στο σπίτι της και μας είχε ενημερώσει για το τι γίνεται διεθνώς με τέτοιους μαζικούς τάφους…
Είχε κατεβάσει το προσχέδιο της UNESCO για τέτοιους τάφους…
Τι γίνεται στο Παλαίκυθρο όπου μια ομάδα Ελληνοκύπριων γυναικών και παιδιών είχαν θαφτεί σε ένα μαζικό τάφο?
Τι γίνεται στο μαζικό τάφο στη Μάραθα;
Και στη Γεράσα και την Παρεκκλησιά;
Και τι γίνεται στο μαζικό τάφο στο Νέο Χωριό Κυθρέας;
Ή το μαζικό τάφο στη λίμνη Γαλάτεια στην Καρπασία;
Τι γίνεται σε όλα αυτά τα μέρη;
Και ο μαζικός τάφος στην αυλή του Νοσοκομείου Αθαλάσσας για τους Ψυχικά Ασθενείς όπου είχαν σκοτωθεί και θαφτεί τόσο Τουρκοκύπριοι όσο και Ελληνοκύπριοι;
Προσπαθούσαμε να βρούμε ένα τρόπο να διατηρήσουμε εκείνο το μαζικό τάφο και να κτίσουμε ένα μνημείο ως «Μαζί Μπορούμε!», τη Δικοινοτική Πρωτοβουλία Συγγενών Αγνοουμένων και Θυμάτων Πολέμου και γι αυτό είναι που είχαμε συναντηθεί με τη Σεβίνα Φλωρίδου από τη Λεμεσό.
Είχε την ιδέα να κτίσουμε ένα μνημείο γύρω από τον Άγιο Σωζόμενο για να υπενθυμίζει στους ανθρώπους τι είχε συμβεί σε αυτή τη χώρα…
Μια άλλη φίλη, καλλιτέχνης, η Σοφία, η κόρη του Χατζηπαπά, είχε κτίσει ένα συγκινητικό μνημείο και το μετάφερε σε διάφορους τόπους μαζικής ταφής και έβγαλε φωτογραφίες εκεί και τις έκανε αφίσες και καρτ-ποστάλ… Τις είχαμε εκθέσει στη διάρκεια της έκθεσης μας για τους «αγνοούμενους» με τίτλο «Το Χρώμα της Αλήθειας»…
Στη Γερμανία, σε διάφορες πόλεις, καθώς περπατάς στο πεζοδρόμιο, βρίσκεις πλάκες στο έδαφος όπου βρίσκεται η ιστορία των ατόμων από το γειτονικό σπίτι… Είναι απλές πλάκες που δεν ενοχλούν κανένα και όμως είναι ένα σύμβολο για ενθύμηση του τι είχε συμβεί εκεί. Στην πλάκα αναγράφονται τα ονόματα των ατόμων που ζούσαν σε εκείνο το σπίτι και πως τους είχαν πάρει στο Dachau ή το Auschwitz και πως πέθαναν εκεί. Πολύ απλό αλλά με πολύ νόημα…
Ίσως να το δοκιμάσουμε και στην Κύπρο;
Πρέπει να σημαδέψουμε τα μέρη των μαζικών ταφών και μαζικών δολοφονιών και να θυμούμαστε τι είχε συμβεί σε αυτή τη χώρα έτσι ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε μπροστά…
Ως υπενθύμιση του τρομερού παρελθόντος που είχαμε έτσι ώστε να αποφύγουμε την επανάληψη του στο μέλλον…


Photo: Μέσα στο κάστρο…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 17th of April 2016, Sunday.

In search of `missing` in Larnaca…

In search of `missing` in Larnaca…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

My reader comes from London and we go to Larnaca in search of possible burial sites of two `missing` Turkish Cypriots, allegedly killed by TMT during the 60s…
This reader had written to me from London, giving details about how he knew them, how one of those `missing`, Suleyman Aspiri, had been his father's friend, how his father had tried to save him and how they had been a sort of a `witness` to his murder…
I had written about both Suleyman Aspiri and Behri Lambiro, both of them from Larnaca but until now, we had had no clue at all about their possible burial sites.
Now this reader is going to show us two possible burial sites and if not anything, it is a head start for further investigations about the `missing` of Larnaca.
So on the 23rd of March, 2016 Wednesday, we go to Larnaca together with officials of the Cyprus Missing Persons' Committee – Xenophon Kallis, Okan Oktay and Andri Palla…
Our first stop is the Larnaca Castle…
According to what my reader had heard, Behri Lambiro might have been buried in the castle, next to what used to be the `Hamam` of the Turkish Cypriot soldiers during the 60s…
We go in the Castle in search of the `Hamam`…
Years rolled by and the Castle has changed…
At the entrance, we go to the first room on our right and I get a shock: This had been a place where the British used to hang people and there is a photo showing how it had been and some writing on the wall explaining that until 1945 they would hang people here… From the Ottoman times and during the British times, this place was used as a prison… We learn from my reader that during the Turkish Cypriot rule of the castle as well, some of the rooms were used as `cells` and later we would go look at those `cells` with small windows close to the ceiling – bare walls with a few beds, those Turkish Cypriot soldiers who had been punished for this or that reason, would be locked up in these rooms and they would stay here…
Feeling eerie, we get out and try to find the `Hamam`… The `Hamam` is in fact what is used as a kitchen now…
What had been in front of the `Hamam`?
According to my reader, there had been a spot in front of the `Hamam` where people in the castle had told him that had been a burial site…
Those who work in the Castle come to help us and they make calls… No, these tiles had not been there… Yes, that tree had been there…
Perhaps an aerial photo from the 60s would help… If Kallis can find such a photo, my reader will check and try to locate where exactly that spot had been in front of the `Hamam` inside the Larnaca Castle…
The castle has been restored and very well kept… It is even visible from the flowers and the rosemary and the trees in the Castle… We thank those who work there for their help and leave to go to the Turkish Cypriot cemetery…
Here too, according to my reader, outside the cemetery was buried another Turkish Cypriot, Suleyman Aspiri, also allegedly killed by some members of TMT…
We go to explore and my reader leads us…
We find the place he wants to show us and take photographs…
According to my reader, Suleyman Aspiri had been killed here and buried here…
After a few years, they would build makeshift army barracks on the possible burial site…
There are no barracks now, they have all been demolished…
But we trace pieces of cement that might have been the remains of those barracks…
Outside the cemetery, the mimosas are in full bloom with golden flowers…
It is very pretty where we are…
Killed because of a rift, if Suleyman Aspiri is buried here, in fact it is a good place to be buried, full of flowers and there is a big tree of eucalyptus giving its shade…
This is a quiet area and it is nice to stand and just be part of nature here…
We take photos and coordinates and start to leave when my reader points out a spot where previously three Turkish Cypriots had been buried.
They had in fact attacked a Greek Cypriot village and killed some Greek Cypriots and the British had hung them.
The Imam would not allow them to be buried inside the cemetery so they had been buried outside the cemetery…
One of them, my reader remembers, might have been called Uzun Huseyin…
`There had been three graves here` he points out but they too have been demolished so you cannot see any trace of those graves…
`Actually` my reader says, `such graves should be kept where they are together with their stories… Even the mass graves… After the identification of the missing persons, they should be buried where they had been found and their story should be written there and such graves should be kept historically… The future generations should read the history of Cyprus, from where they are…`
Once, together with our dear friend Sevina and Christos Efthymiou, we had met at her house and she had briefed us about what is done internationally with such mass graves…
She had downloaded the blueprint of UNESCO concerning such graves…
What happens in Palekythro where a group of Greek Cypriot women and children had been buried in a mass grave?
What happens to the Maratha mass grave?
What about Gerasa and Pareklisha?
And what about the mass grave in Neochorko Kythrea?
What about the mass grave in the lake Galatia in Karpasia?
What happens to all of these places?
What about the mass grave in the yard of the Athalassa Hospital for the Mentally Disabled where both Turkish Cypriots and Greek Cypriots had been killed and buried?
We were trying to find a way to preserve that mass grave and build a monument as `Together We Can`, the Bi-Communal Initiative of Relatives of Missing Persons and Victims of War and that is why we had met Sevina Floridou from Limassol.
She had had an idea to build a monument around Agios Sozomenos to remind people of what had happened in this country…
Another friend, an artist, the daughter of Hadjipapas, Sophia, had built a moving monument and had carried that to different mass burial sites and took photos there and made them into posters and postcards… We had exhibited those during our exhibition on `missing persons` called `The Colour of Truth`…
In Germany, in different towns, as you walk on the sidewalk, you encounter plaques on the floor where the story of the people from the house nearby had been taken… They are simple plaques which do not disturb anyone and yet it is a symbol of memorizing what had happened there. On the plaque are written the names of people who had been living in that house and how they had been taken to Dachau or Auschwitz and how they died there. Very simple but very meaningful…
How about trying that out in Cyprus?
We need to mark the places of mass burials and mass killings and remember what had happened in this country in order to be able to move forward…
As a reminder of the terrible past we had so that we refrain from repeating it in the future…

31.3.2016

Photo: View from inside the Castle in Larnaca…

(*) Article published in the POLITIS newspaper on the 17th of April 2016, Sunday.

Αναζητώντας δύο Τουρκοκύπριους «αγνοούμενους» από τη Λάρνακα…

Αναζητώντας δύο Τουρκοκύπριους «αγνοούμενους» από τη Λάρνακα…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ένας από τους αναγνώστες μου μου γράφει για ένα Τουρκοκύπριο «αγνοούμενο» από το 1963, τον Suleyman Aspiri από τη Λάρνακα και που αναζητούμε τον τόπο ταφής του… Είχα κάνει αρκετή έρευνα για τον Suleyman Aspiri πριν από δέκα χρόνια και είχα δημοσιεύσει τα ευρήματα μου αλλά ο αναγνώστης μου έχει περισσότερα να προσθέσει… Γράφει:
«Θυμούμαι πως πυροβολήθηκε ο θείος Suleyman τον οποίο οι άνθρωποι στη Λάρνακα αποκαλούσαν «Suleyman ο Παπουτσής»… Τότε ήμουν περίπου εννιά χρονών και ο θείος Suleyman ήταν ένας πολύ στενός φίλος του πατέρα μου… Πιστεύω ότι ο τάφος του είναι ακριβώς έξω από το τουρκοκυπριακό νεκροταφείο Λάρνακας – από μπροστά προς τα δεξιά, πέντε μέτρα πιο κάτω…
Είχε πυροβοληθεί από τη ΤΜΤ και ως παιδί είχα δει τι είχε συμβεί.
Τρία χρόνια μετά που θάφτηκε εκεί, είχαν χύσει τσιμέντο πάνω από τον τάφο του και από πάνω έκτισαν στρατώνες για τους Τουρκοκύπριους στρατιώτες.
Αυτό που είχε συμβεί ήταν αρκετά άδικο. Είχε να κάνει με τους ανθρώπους που είχαν ρίξει λάσπη ο ένας εναντίον του άλλου, που έδωσαν «πληροφορίες» ο ένας για τον άλλο έτσι ώστε να κάνουν καριέρα και να πάρουν ψηλότερη θέση στην ΤΜΤ. Ήταν ένας φόνος που προκλήθηκε από τέτοιους ανθρώπους…
Μέχρι το 1974 οι στρατώνες ήταν εκεί, αλλά όταν πήγαν να επισκεφτώ πέρσι, δεν υπάρχουν πλέον στρατώνες ή οτιδήποτε εκεί, το μέρος έχει καθαριστεί εντελώς. Όμως από τα υπολείμματα του τσιμέντου μπορούμε ακόμα να βρούμε που είχε θαφτεί.
Πάνω από το νεκροταφείο στο λόφο, είναι οι λόφοι που έχουν θέα την λεωφόρο Αρτέμιδος και υπήρχαν τουρκοκυπριακά και ελληνοκυπριακά φυλάκια το ένα απέναντι από το άλλο. Και οι στρατώνες ήταν από κάτω, στη γωνιά του νεκροταφείου.
Ο θείος Suleyman είχε δύο καταστήματα κοντά στην εκκλησία του Αγίου Λαζάρου – το ένα πουλούσε παιγνίδια και ήταν απέναντι από το άλλο κατάστημα που πουλούσε παπούτσια. Είχε γεννηθεί στην Τόχνη αλλά ζούσε στη Λεμεσό ή το Ζύγι. Είναι γνωστός ως «Kunturaci Suleyman» («Suleyman ο παπουτσής»).
Είχε πάει στρατιώτης στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε φυλακιστεί. Όταν επέστρεψε στη χώρα είχε χωρίσει με τη γυναίκα του στη Λεμεσό και είχε πάει να ζήσει στη Λάρνακα. Παντρεύτηκε με τη θεία Fatma. Αλλά δεν είχε παιδιά με τη Fatma. Είχε ένα γιο με την πρώτη του γυναίκα, ο οποίος τώρα ζει στη Μόρφου.
Σε κάποιο στάδιο στη ζωή του ο θείος Suleyman γνώρισε κάποια άτομα από τον υπόκοσμο. Από τότε και στο εξής λέγεται ότι ασχολείτο παράνομα με όπλα. Ο κόσμος έλεγε ότι προμήθευε όπλα και για την ΤΜΤ…
Το 1963 τα μεσάνυκτα πήγε στο κατάστημα του, έβγαλε μια τρύπα στο πίσω μέρος του καταστήματος, πήρε τα όπλα εκεί και έδωσε τα όπλα εκείνα στην ΤΜΤ στη Λάρνακα. Ήταν περίστροφα.
Πιστεύω ότι είχε γίνει κατάπαυση πυρός στις 28 Δεκεμβρίου 1963.
Έπαιζα μαζί με τον αδελφό μου δίπλα από το σπίτι μας στην περιοχή που ονομάζεται «ο δρόμος προς το Tuzhane» στο δρόμο που οδηγεί στο πίσω μέρος του νεκροταφείου. Είδαμε το αυτοκίνητο Vauxhall του θείου Suleyman… Ήταν ένα παλιό πράσινο αυτοκίνητο αλλά το οδηγούσε κάποιος άλλος… Ο θείος Suleyman ήταν στο πίσω κάθισμα με τις μαυρόασπρες ριγέ πιτζάμες του, με τα χέρια του δεμένα πίσω του, μισογερμένος και δίπλα του ήταν κάποιος με όπλο… Τρέξαμε να ειδοποιήσουμε τον πατέρα μου και ο πατέρας μου πήρε αμέσως το ποδήλατο του και πήγε πίσω τους. Δυστυχώς ότι και να έλεγε ή να έκανε δεν κατάφερε να τους πείσει. Τον πυροβόλησαν στη γωνιά έξω από το νεκροταφείο. Μετά εξάπλωσαν φήμες ότι πουλούσε όπλα στους Ελληνοκύπριους. Όταν σκέφτομαι πίσω τώρα με τη σημερινή μου σοφία, αν πουλούσε όπλα, σίγουρα πρέπει να είχε επαφές με Ελληνοκύπριους για να το κάνει αυτό! Δηλαδή, αν δεν είχες επαφές με Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, αν δεν συνεργαζόσουν με την αστυνομία και τους λειτουργούς των τελωνείων, δεν θα μπορούσες να παρέχεις όπλα παράνομα! Η ΤΜΤ ήδη το γνώριζε αυτό…
Τώρα είμαι στο εξωτερικό, αλλά όταν έρθω στην Κύπρο το Μάρτιο, θα σου δείξω τον πιθανό τόπο ταφής του…»
Ευχαριστώ τον αναγνώστη μου που μοιράστηκε αυτά που ξέρει για τον «αγνοούμενο» Τουρκοκύπριο από το 1963, τον Suleyman Aspiri… Είχα κάνει έρευνες για αυτόν πριν από δέκα χρόνια και είχα βρει τον αδελφό του Yashar Aspiri και μου είχε πει την ιστορία του «αγνοούμενου» αδελφού του.
Πήγαμε και το 2009 για να δείξουμε στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων την περιοχή έξω από το τουρκοκυπριακό νεκροταφείο Λάρνακας όπου μπορεί να είχαν θαφτεί κάποιοι Τουρκοκύπριοι «αγνοούμενοι».
Παρόλο που προφανώς σκοτώθηκε από την ΤΜΤ, ο Suleyman Aspiri βρίσκεται στον επίσημο κατάλογο των Αγνοουμένων Τουρκοκύπριων. Και δεν είναι ο μόνος σε αυτόν τον κατάλογο… Υπήρχαν και άλλοι όπως ανακάλυψα στις έρευνες μου…
Έλα άλλο άτομο σε εκείνο τον επίσημο κατάλογο «Αγνοούμενων Τουρκοκυπρίων» είναι ο Behri Lambiro που επίσης προφανώς σκοτώθηκε από τη ΤΜΤ. Είχα κάνει έρευνες και για αυτόν πριν από δέκα χρόνια…
Ο ίδιος αναγνώστης μου που μου μίλησε για τον Suleyman Aspiri, μοιράστηκε μαζί μου αυτά που ήξερε και για τον Behri Lambiro:
«Ο Behri Lambiro ήταν ο πατέρας του συμμαθητή μου Caner Behri. Όταν ήμουν παιδί ήταν οδηγός λεωφορείου από τη Λάρνακα στη Λευκωσία. Εργαζόταν μαζί με τον αδελφό του Ismail Lambiro.
Έπασχε από σχιζοφρένεια. Ποτέ δεν θα ξεχάσω ένα ταξίδι – ήμουν παιδί, περίπου πέντε χρονών και ταξιδεύαμε μεταξύ Λάρνακας και Λευκωσίας. Μόλις περάσαμε από τη Κόσιη στο δρόμο που οδηγεί στη Λουρουτζίνα, είχε πάρει στο λεωφορείο δύο Ελληνοκύπριους με γένια… Πρέπει να ήταν το 1959… Οι γυναίκες στο λεωφορείο άρχισαν να διαμαρτύρονται καθώς ταξιδεύαμε. Οι γυναίκες έλεγαν ότι μπορεί να είναι από την ΕΟΚΑ, «Και αν τραβήξουν όπλα, και αν οι φίλοι τους περιμένουν πιο πάνω για να κόψουν το δρόμο» και τέτοια πράγματα και διαμαρτύρονταν τόσο που τρέλανε το θείο Behri… Σηκώθηκε καθώς οδηγούσε και έβγαλε ένα μικρό μαχαίρι από τη τσέπη του και άρχισε να μαχαιρώνει το καθρεφτάκι.
«Υπάρχει αστυνομία στη χώρα αυτή, υπάρχει βασιλιάς και βασίλισσα...» και συνεχώς μαχαίρωνε τον καθρέφτη… Κάπου κοντά στην Λευκωσία, Βρετανικά τζιπ επιβράδυναν το λεωφορείο και τον σταμάτησαν. Τον πήραν στο νοσοκομείο. Υποβλήθηκε σε θεραπεία για πολύ καιρό. Χρησιμοποιούσε κάποια φάρμακα και όταν τα έπαιρνε ήταν ένα φυσιολογικό άτομο, δεν έβλαφτε κανένα και τίποτα.
Όταν ξεκίνησαν οι διακοινοτικές συγκρούσεις το Δεκέμβριο του 1963 και καθώς οι δρόμοι έκλεισαν και δημιουργήθηκαν οδοφράγματα και θύλακες και κλειστές περιοχές, είχαμε κλειστεί στην τουρκοκυπριακή περιοχή της Λάρνακας… Είχαν λείψει τα φάρμακα του θείου Behri και πήρε το ποδήλατο του και πέρασε από το σημείο που ονομάζαμε «το μέρος μεταξύ δύο πετρών» ακριβώς απέναντι από το τζαμί προς την ελληνοκυπριακή περιοχή για να αγοράσει τα φάρμακα του.
Οι Ελληνοκύπριοι τον συνέλαβαν και μετά από τρεις μέρες είδαμε το θείο Behri στην τηλεόραση από την τηλεόραση του γείτονα μας. Καθόταν σε μια καρέκλα μπροστά από μια κουρτίνα. Μπορούσες να διακρίνεις τη σιλουέτα κάποιων ατόμων με καπέλα – είτε αστυνομικοί είτε στρατιώτες – πίσω από την κουρτίνα.
Ο θείος Behri καλούσε τους Τουρκοκύπριους λέγοντας «Αυτά που μας είπαν ήταν ψέματα, η ΤΜΤ είναι μια υπόγεια οργάνωση με σκοπό να καταστρέψει την Κυπριακή Δημοκρατία…»
Και μετά του έδωσαν τα φάρμακα του. Τρεις ή τέσσερεις μέρες μετά ο θείος Behri ήρθε με το ποδήλατο του στην τουρκοκυπριακή περιοχή της Λάρνακας.
Τον περίμεναν ήδη δίπλα από το τζαμί… Στο κάστρο, στο δρόμο εκεί τον πυροβόλησαν. Ούτε η οικογένεια του, ούτε κανένας δεν είπε τίποτε…
Ήταν ήδη άρρωστος, είχε πάει για να πάρει μόνο τα φάρμακα που χρειαζόταν. Οι Ελληνοκύπριοι τον χρησιμοποίησαν με αυτό τον τρόπο για να του δώσουν τα φάρμακα του. Κανένας δεν άκουσε αυτό που είχε πει ο θείος Behri και έκαναν αυτά που είπε ότι θα έπρεπε να κάνουν – κανένας δεν πήγε στην ελληνοκυπριακή περιοχή όταν μίλησε έτσι στην τηλεόραση… Και ως αποτέλεσμα, είχε σκοτωθεί στη μέση του δρόμου…
Και αυτή ήταν μια δολοφονία της υπόγειας οργάνωσης ή μια δολοφονία από κάποια άτομα που έδρασαν στο όνομα στης υπόγειας οργάνωσης. Ήταν μια απάνθρωπη δολοφονία. Αυτοί ήταν άνθρωποι που έκλεψαν την παιδική μας ηλικία, την νεανική μας ηλικία… Ποτέ δεν θα έλεγα «Χαλάλι» σε αυτούς…
Σύμφωνα με τον τρόπο που εξελίχθηκε η υπόθεση και τον τρόπο που συνέβηκε με τις τότε συνθήκες, πιστεύω ότι ο θείος Behri είναι θαμμένος μέσα στο Κάστρο της Λάρνακας. Πιστεύω ότι είναι θαμμένος μπροστά από την περιοχή όπου οι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες στο Κάστρο χρησιμοποιούσαν τότε ως «Χαμάμ». Αν ψάξετε ακριβώς μπροστά από την περιοχή που ονομάζεται «Χαμάμ» ίσως μπορείτε να βρείτε τα οστά του… Σε παρακαλώ ενημέρωσε την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων για αυτό και όταν έρθω στην Κύπρο θα πάω μαζί σου για να σου δείξω την περιοχή αυτή…»
Ευχαριστώ τον αναγνώστη μου που μοιράστηκε τις ανείπωτες ιστορίες της γης μας…
Ελπίζω ότι με τη βοήθεια του θα μπορέσουμε να βρούμε τα οστά αυτών των δύο Τουρκοκύπριων «αγνοουμένων», των Suleyman Aspiri και Behri Lambiro, που σκοτώθηκαν εν ψυχρώ, με ένα πολύ απάνθρωπο τρόπο και θάφτηκαν και «εξαφανίστηκαν» από το πρόσωπο της γης…
Θα συνεχίσουμε τις έρευνες μας για αυτούς και θα συνεχίζουμε την αναζήτηση μας για τον πιθανό τόπο ταφής τους έτσι ώστε οι δικές μας ψυχές και οι δικές τους να μπορούν να αναπαυθούν…

Photo: Behri Lambiro…

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 10th of April 2016, Sunday.

In search of two Turkish Cypriot missing persons from Larnaka…

In search of two Turkish Cypriot missing persons from Larnaka…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

One of my readers writes to me about a "missing" Turkish Cypriot from 1963, Suleyman Aspiri from Larnaka whose burial site we have been looking for… I had done quite a bit of investigation about Suleyman Aspiri ten years ago and had published my findings but my reader has more to add… He writes:
`I remember how Uncle Suleyman whom the Larnaca people used to call `Suleyman the Shoemaker` was shot… I was around nine years old then and Uncle Suleyman was a very close friend of my father… I believe that his grave is just outside the Larnaka Turkish Cypriot cemetery – from the front towards right, five meters further…
He had been shot by TMT and as a child I had seen what had happened.
Three years after he had been buried there they would pour cement over his grave and build some barracks for the Turkish Cypriot soldiers over it.
What had happened was quite unjust. It had to do with people who slung mud against each other, who gave `information` about each other in order to make a career or get a higher position within the TMT. It was a murder caused by such people…
Until 1974, the barracks were there but as I went to visit last year, there are no longer any barracks or anything, it's been cleaned completely. But still from the remains of the cement we can still find where he had been buried.
Above the cemetery on the hill, the hills overlooking the Artemis road, there used to be Turkish Cypriot and Greek Cypriot military posts facing each other. And the barracks were down below, on the corner of the cemetery.
Uncle Suleyman had two shops near the Aylazaro Church – one selling toys and facing across another shop selling shoes. He had been born in Tochni but had been living in Limassol or in Zygi. He is known as `Kunturaci Suleyman` ("Suleyman the Shoemaker").
He had gone as a soldier to the Second World War and had been in prison. Upon his return to the country he had been divorced from his wife in Limassol and had come to Larnaka to live. He would get married with Auntie Fatma. But he would not have any kids with Fatma. From his previous wife, he had had a son who now lives in Morphou.
At some point in his life Uncle Suleyman had got to know some people from the underground. From then on it was said that he was dealing with guns illegally. People were saying that he was providing guns for the TMT as well…
In 1963 at midnight he went to his shop, he bore a hole at the back of the shop, took the guns there and gave those guns to the TMT in Larnaka. These were revolver type of guns.
I believe there had been a ceasefire on the 28th of December 1963.
I was playing with my brother next to our house in the area called "The road to Tuzhane", on the road leading to the back of the cemetery. We saw the Vauxhall car of Uncle Suleyman… It was an old, green car but someone else was driving it… Uncle Suleyman was on the back seat with his black and white striped pyjamas, his hands tied behind him, half leaning and next to him was someone with a gun… We ran to inform my father and my father immediately got his bicycle to go after them. Unfortunately, whatever he did or said, he could not convince them. They shot him outside the cemetery on the corner. Afterwards they would spread rumours that he had been selling guns to the Greek Cypriots. When I think back now with my wisdom of today, if he was running guns, of course he had to have Greek Cypriot contacts to do that! That is if you did not have Greek Cypriot and Turkish Cypriot contacts, if you did not cooperate with the police and customs' officers, you could not provide guns illegally! TMT already knew that…
I am now abroad but when I come to Cyprus in March, I will show you his possible burial site…"
I thank this reader who has shared what he knows about the "missing" Turkish Cypriot from 1963, Suleyman Aspiri… I had done investigations about him ten years ago and had found his brother Yashar Aspiri and he had told me the story of his "missing" brother.
We would even go in 2009 to show to the Cyprus Missing Persons' Committee, the area outside the Larnaka Turkish Cypriot cemetery where some "missing" Turkish Cypriots might have been buried.
Although presumably killed by TMT, Suleyman Aspiri is on the official list of the Turkish Cypriot Missing Persons. And he is not the only one on that list… There have been others as I would discover during my investigations…
One other person on that official list of `Missing Turkish Cypriots` is Behri Lambiro who is presumably also killed by TMT. I had done investigations about him also, ten years ago…
The same reader who spoke to me about Suleyman Aspiri, would also share what he knew about Behri Lambiro:
"Behri Lambiro was the father of my classmate Caner Behri. When I had been a child, he used to be a bus driver from Larnaka to Nicosia. He used to work with his brother Ismail Lambiro.
He had schizophrenia. I will never forget one trip – I had been a child, around five years old and we were travelling between Larnaka and Nicosia. After passing Koshi on the road leading to Louroudjina, he had taken two Greek Cypriots with beards on the bus… This must have been 1959… The women on the bus started complaining as we were travelling. The women were saying that they might be from EOKA and "What if they pull guns on us, what if their friends are waiting further up to cut the road" and things like that and they were complaining so much that this made Uncle Behri go nuts… He got up as he was driving and pulled out a small knife from his pocket and started knifing the rear-view mirror.
"There is police in this country and politsia, there is king and queen…" and constantly he was knifing the mirror… Close to Nicosia somewhere, British land rovers slowed the bus down and stopped him. They took him to the hospital. He underwent treatment for a long time. He used to use some medicine and when he was using his medicine, he was just a normal person, not harming anyone or anything.
When the intercommunal fighting began in December 1963 and as the roads closed and barricades and enclaves and closed areas created, we had been shut down in the Turkish Cypriot area of Larnaka… Uncle Behri had run out of his medicine and he got on his bicycle and went through what we used to call "The Place Between Two Stones" just across the mosque to the Greek Cypriot side to buy his medicine.
Greek Cypriots would arrest him and after three days we would see Uncle Behri on TV from our neighbour's television set. He was sitting on a chair in front of a curtain. You could make out the silhouettes of some guys with hats – either police or military – from behind the curtain.
Uncle Behri was calling on the Turkish Cypriots saying "What we were told were lies, that the TMT was an underground organisation in order to destroy the Republic of Cyprus…"
And then they gave him his medicine. Three or four days later Uncle Behri came on his bicycle to the Turkish Cypriot side of Larnaka.
They were already waiting for him next to the mosque… The castle, the road there, they shot him on the road. Neither his family, nor anyone said anything…
He was already a sick person; he had only gone to get the medicine he needed. The Greek Cypriots had used him in this way in order to provide him with his medicine. No one listened to what Uncle Behri had said and did what he said they should do – no one went to the Greek Cypriot side at his word like that on TV… And as a result of all of this, he had been killed in the middle of the road…
And this was a murder of the underground organisation or the murder of some people who acted in the name of the underground organisation. It was an inhuman murder. These are people who stole our childhood, our youth… I would never say "HELALI" to them…
The way this developed and the way it happened according to the conditions back then, I believe that Uncle Behri is buried inside the Larnaka Castle. I believe that he is buried right in front of the area where the Turkish Cypriot soldiers in the Castle at that time used to use as "Hamam". If you search right in front of the area called "Hamam" perhaps you might find his remains… Please inform the Cyprus Missing Persons' Committee about this and when I come to Cyprus, I will go with you to show you this area…"
I thank this reader for sharing the untold stories of our land…
I hope with his help we can find the remains of these two Turkish Cypriot "missing" persons, Suleyman Aspiri and Behri Lambiro, killed in cold blood, in a very inhumane way and buried and "disappeared" from the face of the earth…
We will continue our investigations about them and continue our search for their possible burial sites so that both our souls and their souls can rest…

5.3.3016


Photo: Behri Lambiro…

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 10th of April 2016, Sunday.

Καλά νέα από την Επηχώ (Abohor)…

Καλά νέα από την Επηχώ (Abohor)…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Υπάρχουν καλά νέα από την πρώην χωματερή της Επηχούς (Abohor) που είχαμε δείξει στους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων: Κάποια οστά βρέθηκαν και είμαι χαρούμενη που μετά από μια τόσο μακρά διαδικασία στην οποία δουλέψαμε, τελικά φτάνουμε σε κάποιο πέρας – όχι πέρας για εμάς αλλά για τους συγγενείς των «αγνοουμένων» που περιμένουν να μάθουν την τύχη των αγαπημένων τους… Μέχρι τώρα έχουν βρεθεί πέντε «αγνοούμενοι» θαμμένοι σε ένα σημείο σε ένα μέρος που είχαμε υποδείξει στους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων… Ευχαριστώ τους αναγνώστες μου που βοήθησαν να βρεθούν αυτοί οι πέντε «αγνοούμενοι» Ελληνοκύπριοι…
Η αναζήτηση για τους «αγνοουμένους» που είναι θαμμένοι στην πρώην χωματερή της Επηχούς (Abohor) ξεκίνησε το 2009 όταν οι αναγνώστες μου υπέδειξαν το μέρος αυτό και άρχισαν να επιμένουν ότι εδώ είχαν θαφτεί κάποιοι Ελληνοκύπριοι «αγνοούμενοι» από το 1974… Συνέχιζαν να παρέχουν πληροφορίες το 2010 και το 2013 και επέμεναν ότι υπήρχαν πιθανοί τόποι ταφής σε αυτή την περιοχή…
Ήταν οι Βρετανοί που πήραν το χώμα «χαβάρα» και όταν κατασκεύαζαν το δρόμο μεταξύ των χωριών Επηχώ και Beykeuy, δημιούργησαν δύο τεράστιες κοιλότητες στην άκρη του δρόμου – οι κοιλότητες αυτές έμειναν ανοικτές… Οι βαθιές και τεράστιες κοιλότητες χρησιμοποιήθηκαν από τους Τουρκοκύπριους στρατιώτες για ασκήσεις σκοποβολής μετά το 1963… Οι αναγνώστες μου ισχυρίστηκαν ότι το 1974 κάποιοι «αγνοούμενοι» είχαν θαφτεί εκεί… Μετά από κάποιο καιρό το μέρος αυτό έγινε χωματερή και οι κοιλότητες γεμίστηκαν με σκουπίδια και νεκρά ζώα και οικοδομικά μπάζα… Σε κάποια φάση ο μουχτάρης του χωριού την περίφραξε για να αποτρέψει τους ανθρώπους να τη χρησιμοποιούν ως χωματερή και σχεδίαζε να φτιάξει εκεί ένα πάρκο…
Πήγα εκεί πολλές φορές με τους Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων για να τους δείξω την περιοχή…
Πριν από τρία χρόνια είχα πει στους αναγνώστες μου για μια από εκείνες τις επισκέψεις και έγραψα:
«Το πρωί της Τρίτης 12 Νοεμβρίου 2013, πάμε μαζί με τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Ξενοφώντα Καλλή και Murat Soysal, όπως επίσης και το Συντονιστή των Εκταφών ανθρωπολόγο Okan Oktay, για να ερευνήσουμε διάφορους πιθανούς τόπους ταφής που θα ήθελα να τους υποδείξω.
Η πρώτη μας στάση είναι η χωματερή της Επηχούς (Abohor – Cihangir όπως την ονομάζουν οι Τουρκοκύπριοι). Θέλω να δείξω την περιφραγμένη περιοχή της χωματερής της Επηχούς στην Επιτροπή αφού βρήκα ένα Τουρκοκύπριο μάρτυρα από το 1974 που είχε δει κάποιους Ελληνοκύπριους «αγνοούμενους» ενώ θάβονταν εδώ. Μου είχε πει φέτος τον Αύγουστο ότι από τον καιρό των Βρετανών υπήρχε μια μεγάλη τρύπα από όπου είχαν πάρει χώμα οι Βρετανοί για να κατασκευάσουν το δρόμο τη δεκαετία του '40 ή '50. Είπε:
«Όταν πας στη χωματερή της Επηχούς, στη δεξιά πλευρά στην είσοδο υπάρχει μια περιφραγμένη περιοχή. Σε αυτή την περιοχή υπήρχε μια μεγάλη τρύπα. Αυτή η τρύπα είχε διαστάσεις 20 μέτρα επί 30 μέτρα και το βάθος της ήταν σε κάποια σημεία μέχρι και 3-4 μέτρα. Οι Βρετανοί είχαν πάρει χώμα από αυτό το μέρος ενώ κατασκεύαζαν το δρόμο που περνά δίπλα από τη χωματερή. Χρησιμοποιούσαμε αυτή την τρύπα ακόμα και για ασκήσεις σκοποβολής ως νεαρά παιδιά αφού οι σφαίρες δεν μπορούσαν να βγουν έξω κατά λάθος…
Το 1974 ήμουν εκεί όταν έθαβαν κάποιους «αγνοούμενους» σε αυτή την τρύπα. Ήμουν τότε νεαρό παιδί… Ήταν μετά τον πόλεμο. Ο χειριστής μπουλντόζας του χωριού – πέθανε πριν από αρκετά χρόνια – είχε μαζέψει αυτούς που σκοτώθηκαν στον πόλεμο γύρω από το Παλαίκυθρο και την Επηχώ. Θυμούμαι ότι είχε θάψει εδώ τουλάχιστον 8-10 «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους.
Αυτοί οι νεκροί «αγνοούμενοι» Ελληνοκύπριοι έμειναν έξω στο ύπαιθρο για πολλές μέρες, έτσι το χρώμα τους έγινε σκούρο. Ως νεαρό παιδί σκέφτηκα «Ήταν όλοι μαύροι; Δεν ήξερα ότι οι Ελληνοκύπριοι είχαν μαύρους ανθρώπους… Και τα μαλλιά τους είχαν πέσει…» χωρίς να συνειδητοποιήσω ότι το δέρμα τους σκούρανε αφού είχε μείνει έξω στον ήλιο…
Σε αυτή την τρύπα χαβάρας, ο χειριστής μπουλντόζας του χωριού είχε θάψει τους «αγνοούμενους» Ελληνοκύπριους που είχε μαζέψει από την Επηχώ και τα γύρω κοντινά χωριά. Μετά από κάποιο καιρό η τρύπα αυτή έγινε χωματερή. Όποιος είχε ένα πεθαμένο ζώο το έριχνε μέσα σε αυτή την τρύπα ή όποιος είχε οικοδομή πέταγε εκεί τα άχρηστα. Όμως αν γίνουν εδώ εκσκαφές θα βρεις στο βάθος της τρύπας τα οστά τουλάχιστον 8-10 «αγνοούμενων» Ελληνοκυπρίων. Η τρύπα αυτή ποτέ δεν πειράχτηκε, ποτέ δεν σκάφτηκε. Το μόνο πράγμα που γινόταν ήταν να πετάγονται από πάνω σκουπίδια. Και στο τέλος, για να σταματήσουν τους ανθρώπους να πετούν περισσότερα σκουπίδια, ο δήμος τοποθέτησε την περίφραξη.
Κάθε φορά που περνώ από αυτή την περιοχή νιώθω άσχημα διότι θυμούμαι εκείνους τους ανθρώπους που είναι θαμμένοι εδώ… Σε παρακαλώ προσπάθησε να βοηθήσεις και ενημέρωσε την Επιτροπή έτσι ώστε το μέρος αυτό να σκαφτεί και να επιστραφούν τα οστά στις οικογένειες τους για να θαφτούν…»
Τώρα ήρθαμε στη χωματερή και βγάζουμε φωτογραφίες. Από την περιγραφή του Τουρκοκύπριου αναγνώστη μου, βρίσκουμε που περίπου μπορεί να ήταν η τρύπα. Ευχαριστώ αυτόν τον αναγνώστη για την ανθρωπιά του…»
Όμως οι έρευνες μας δεν σταμάτησαν και κάναμε ακόμα μια επίσκεψη όταν ένας άλλος αναγνώστης μου έδειξε σε μένα και τους Λειτουργούς της ΔΕΑ τη δεύτερη μεγάλη κοιλότητα στην πρώην χωματερή και μας είπε ότι τουλάχιστον δύο ή τρία άτομα είχαν θαφτεί εκεί…
Στις 21 Ιανουαρίου 2014 επισκεφτήκαμε ξανά την περιοχή και επίσης και στις 25 Φεβρουαρίου 2014 μαζί με ένα άλλο μάρτυρα για να μας δείξει τη δεύτερη κοιλότητα…
Ο Ξενοφών Καλλής από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων βρήκε αεροφωτογραφίες όπου οι δύο τεράστιες κοιλότητες ήταν ορατές… Στο έδαφος βρήκε επίσης και την τοποθεσία αυτών των κοιλοτήτων…
Πριν την έναρξη των εκσκαφών το κοινοτικό συμβούλιο του χωριού αποφάσισε να προχωρήσει με τη δημιουργία του πάρκου εκεί και ξεκίνησαν να φυτεύουν δέντρα με μια ομάδα νέων… Έτρεξα για να το σταματήσω αυτό και είναι τότε που συναντήσαμε το μουχτάρη του χωριού το Φεβρουάριο του 2014 για να τον πείσουμε για τις εκσκαφές και ότι μετά θα μπορούσε να δημιουργήσει το πάρκο… Ήταν πολύ βοηθητικός και οι εκσκαφές ξεκίνησαν στην πρώην χωματερή της Επηχούς…
Όμως τα προβλήματα δεν σταμάτησαν εκεί – η ομάδα εκσκαφών της ΔΕΑ αντιμετώπισε πολύ, πολύ αμίαντο ανάμεσα στις ακαθαρσίες και έπρεπε να σταματήσει. Επειδή ο αμίαντος είναι καρκινογόνος ουσία, η ΔΕΑ για να προστατεύσει τους αρχαιολόγους και τους χειριστές μπουλντόζας, έφερε εμπειρογνώμονες για να δουν την περιοχή και να εκπαιδεύσουν την ομάδα που θα έκανε τις εκσκαφές και να τους προμηθεύσει με ειδικό προστατευτικό εξοπλισμό και ρουχισμό…
Τελικά οι εκσκαφές ξεκίνησαν…
Πρώτα βρήκαν τα οστά ενός «αγνοουμένου» και μετά ο αριθμός αυξήθηκε στους πέντε «αγνοούμενους» και ίσως μέχρι να δημοσιευθεί το άρθρο να ανευρεθούν και άλλοι…
Ευχαριστώ τους αναγνώστες μου που μου έδωσαν πληροφορίες και που ήρθαν μαζί μου για να μας δείξουν και που επέμεναν για τα τελευταία επτά χρόνια για να σκαφτεί το μέρος αυτό για να βρεθούν τα οστά κάποιων Ελληνοκυπρίων «αγνοουμένων» που είναι θαμμένοι εδώ…
Ευχαριστώ την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων που αποφάσισε να σκάψει στην περιοχή αυτή…
Ευχαριστώ το μουχτάρη που έδειξε κατανόηση και που ήταν βοηθητικός…

Photo: Εκσκαφές στη χωματερή της Επηχούς

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 3rd of April 2016, Sunday.

Good news from Ebicho (Abohor)…

Good news from Ebicho (Abohor)…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518


There is good news from the former rubbish dump of Ebicho (Abohor) that we had shown to the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee: Some remains are being found and I am happy that after such a long process of working on this, we are finally getting to a conclusion – not a conclusion for us but for the relatives of "missing persons" waiting to find out the fate of their loved ones… So far five "missing persons" buried in one spot have been found in a place we had shown to the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee… I thank my readers for helping to find these "missing" five Greek Cypriots…
The search for the "missing persons" buried in the former rubbish dump of Ebicho (Abohor) had begun as early as 2009 when my readers would point this place out and start insisting that some Greek Cypriots "missing" from 1974 had been buried here… They would continue to provide information in 2010 and 2013 and insist that there were possible burial sites in this area…
It had been the British who had taken "havara" soil and created two huge holes by the side of the road while they were making the road running between Ebicho and Beykeuy – the holes would remain open… Deep and huge holes, they would be used by Turkish Cypriot soldiers for target practicing after 1963… In 1974, my readers claimed that some `missing persons` had been buried there… After some time this place would become a rubbish dump and the wholes would be filled with garbage and dead animals and construction debris… At some point the mukhtar of the village would fence it off in order to prevent people from using it as a rubbish dump and would plan to build a park there…
I would go here many times with the Turkish Cypriot and Greek Cypriot officials of the Cyprus Missing Persons' Committee to show them the area…
Three years ago I had told my readers about one of those visits and wrote:
"On the 12th of November 2013 Tuesday morning, together with the officials of the Cyprus Missing Persons' Committee, Xenophon Kallis and Murat Soysal, as well as the Coordinator of Exhumations Anthropologist Okan Oktay, we go together to investigate various possible burial sites I would like to show them.
Our first stop is the rubbish dump area of Ebicho (Abohor – Cihangir as the Turkish Cypriots call it). I want to show the fenced area of the rubbish dump of Ebicho to the Committee since I have found a Turkish Cypriot eye witness from 1974 who had seen some Greek Cypriot `missing persons` while they were being buried here. He had told me back in August this year that from the British times, there had been a huge hole where the British had taken soil for building the road back in the 40s or 50s. He said:
`When you go to the rubbish dump of Ebicho, on the right hand side at the entrance, there is a fenced area. In this area there used to be a big hole. This whole was 20 meters by 30 meters and its depth went as far as 3-4 meters at some points. The British had taken from this place soil while building a road passing next to the rubbish dump. We were even using this hole for shooting practice as young kids since bullets could not get out accidentally…
In 1974, when they were burying some `missing persons` in this hole, I was there. I was a young kid then… It was after the war. The bulldozer operator of the village – he died many years ago – had collected from around Palekythro and Ebicho, the ones killed in the war. I remember that he had buried here at least 8-10 `missing` Greek Cypriots.
These `missing` Greek Cypriots had remained out in the open for many days so their colour had turned dark. As a young boy, I had thought `Were they all black? I didn't know that Greek Cypriots had black people…And their hair had fallen out…` not realizing that their skin had turned darker, due to staying out in the open, in the sun…
In this havara hole, the bulldozer operator of the village had buried `missing` Greek Cypriots that he had gathered from around Ebicho and nearby villages. After some time, this hole had become a rubbish dump. Whoever had a dead animal would throw over this hole or whoever had a construction, the remains he would take here and dump it. But if there are excavations here, you would find the remains of at least 8-10 `missing` Greek Cypriots at the bottom of the pit. This hole has never been touched, has never been excavated. The only thing done was dumping rubbish over it. And finally, in order to stop people from dumping more rubbish, the municipality put fences around it.
Each time I pass from this area, I feel bad because I remember those people buried here… Please try to help and inform the Committee so that this place can be excavated and the remains returned to their families to be buried…`
Now we come to the rubbish dump and take photos. From the description of my Turkish Cypriot reader, we roughly find where the hole might have been. I thank this reader for his humanity…"
But our investigation would not stop and we would make another visit when another of my readers would show me and the officials of the CMP the second big hole in the former rubbish dump and tell us that at least two or three people had been buried there…
On the 21st of January 2014 we would pay a visit and on the 25th of February 2014 again we would visit the area with another witness to show us the second hole…
Xenophon Kallis from the Cyprus Missing Persons' Committee would find aerial photos where the two huge holes would be visible… On the ground he would also find the locations of these holes…
Before digging could begin, the village council would decide to go ahead with the building of the park here and with a youth group would start planting trees… I would run to stop this and that's when we would meet the mukhtar of the village in February 2014 to convince him for the digging and that afterwards they could build the park… He would be very helpful and digging would begin in the former rubbish dump of Ebicho…
But problems would not stop there – the excavation team of the CMP would encounter lots and lots of asbestos among the debris and would have to stop. Because asbestos is a cancer causing material, the CMP, in order to protect the archaeologists and the bulldozer operators, would bring in experts to look at the site, would train the team that would do the excavations and would get them special protective gear and clothing…
Finally the digging would begin…
They would first find the remains of one "missing person" and then the number would increase to five "missing persons" and perhaps by the time this article goes to print could find more…
I thank my readers who gave information to me and who came with me to show us and who insisted for the past seven years for this site to be excavated in order to find the remains of some Greek Cypriot "missing persons" buried here…
I thank the Cyprus Missing Persons' Committee for deciding to excavate this area…
I thank the mukhtar for showing understanding and being helpful to us…

14.3.2016

Photo: View from the digging at the old rubbish damp at Epikho…

(*) Article published in POLITIS newspaper on the 3rd of April 2016, Sunday.